16 C
Athens
Κυριακή 16 Φεβρουαρίου 2025

“Μήδεια”: Πριν από 61 χρόνια η Κατίνα Παξινού και φέτος η Μαρία Ναυπλιώτου μέσα από 42 φωτογραφίες

Επιμέλεια: Παναγιώτης Μήλας

Στην εφημερίδα «Απογευματινή» την Τρίτη 26 Ιουνίου 1956 η δημοσιογράφος Ειρήνη Καλκάνη, στην κριτική της έγραφε για τη «Μηδεία» που είχε παρουσιαστεί το Σάββατο 23 και την Κυριακή 24 Ιουνίου: «Παρ’ όλα τα προσόντα της κυρίας Παξινού, είναι δύσκολο να μην αντιληφθεί κανείς ότι ο ρόλος της βάρβαρης βασίλισσας που κατέχεται από το ερωτικό πάθος, δεν της ταιριάζει.

Η κυρία Παξινού ήταν σκληρή και άκαμπτη από την αρχή, Είχε ομολογουμένως μέτρο και δεν υπερέβαλε. Μα αυτό δεν ήταν αρκετό. Δεν αρκεί για να ζωντανέψει η πιο έντονα θηλυκιά μορφή του αρχαίου δράματος».

Αναφερόμενος στην προετοιμασία για τη Μήδεια, ο ηθοποιός Βασίλης Κανάκης έγραφε στο βιβλίο του «Εθνικό Θέατρο. Εξήντα χρόνια σκηνή και παρασκήνιο» το παρακάτω σχόλιο:

«Πρέπει να ομολογηθεί ότι η Παξινού υποκριτικά υπερκάλυπτε τον ρόλο, αλλά εμφανισιακά και ιδίως ηλικιακά δεν έμοιαζε και τόσο στην ηρωίδα. Η διαφορά μεταξύ τους ήταν καταλυτική. Γιατί η Μήδεια είναι μια νέα γυναίκα, ελκυστική, γεμάτη θηλυκό πάθος, και η ηθοποιός δεν διέθετε τώρα πια αυτά τα προσόντα… Πάντως η Παξινού, με το εκπληκτικό θεατρικό της αισθητήριο, είχε «πιάσει» αυτό το τρωτό σημείο και προσπάθησε να το ξεπεράσει με κάθε τρόπο, χρησιμοποιώντας όλα τα εξωτερικά βοηθήματα: διάλεξε μια περούκα σε χρώμα «ακαζού» (που μάλλον της πρόσθετε παρά της αφαιρούσε χρόνια) και έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στο κοστούμι της.

Ζήτησε από τον Αντωνάκη τον Φωκά (τον ενδυματολόγο του έργου) να χρησιμοποιήσει νεανικά χρώματα που να τονίζουν τις θηλυκές της αναλογίες. Το τι τράβηξε ο δυστυχής δεν περιγράφεται. Οι δοκιμές του κοστουμιού ήταν εξαντλητικά λεπτομερειακές και ατέλειωτες.

Και οι παρατηρήσεις και παρεμβάσεις της Παξινού συνεχείς: «Αντωνάκη μου, εδώ σ’ αυτό το σημείο το ύφασμα μου κάνει στομάχι. Δεν σχηματίζεται καθόλου η μέση μου».

Προσπαθούσε ο Αντωνάκης να διορθώσει όσο μπορούσε την κατάσταση, όμως δεν γινόταν τίποτα. «Αντωνάκη, πάλι μου κάνει στομάχι»! Τι να κάνει ο φουκαράς, ενδυματολόγος ήτανε, δεν ήτανε διαιτολόγος για να αφαιρέσει τα περιττά κιλά της Μήδειας.

Οπότε μια μέρα μπαφιασμένος ξέσπασε: «Μα, Κατίνα μου, σταμάτα για λίγο τις μακαρονάδες, και το στομάχι θα σου εξαφανίσω και τη μέση θα σου φτιάξω».

Κάτι παρόμοιο συνέβη και με τον Αλέξη Μινωτή ο οποίος – όπως γράφει ο Βασίλης Κανάκης – «εννοούσε, σώνει και καλά, να φορέσει κοντό χιτώνα, εκθέτοντας στην κοινή θέα γυμνά τα πόδια του, ενθυμούμενος προφανώς τα νιάτα του, όταν ενσάρκωνε τους ανεπανάληπτους εκείνους Αγγελιαφόρους.

Δυστυχώς, όμως, ο πανδαμάτωρ χρόνος είχε επιδράσει καταλυτικά στη σωματική του διάπλαση. Τα άλλοτε καλλίγραμμα πόδια του, αδυνατισμένα και ρικνά, παρουσίαζαν ένα όχι και τόσο αισθητικό θέαμα.

Τα χιτωνάκια μπορεί να φοριούνται μόνο από νέους σε ηλικία ηθοποιούς. Τελικά, η γνώμη του Μινωτή επικράτησε, παρ’ όλες τις αντιρρήσεις του Φωκά.

Όταν, όμως, φόρεσε στη γενική δοκιμή το κοντό κοστούμι και είδε τη φιγούρα του στον ολόσωμο καθρέπτη του καμαρινιού, μονολόγησε με απογοήτευση: «Δυστυχώς, ο καιρός του «κοντού» παρήλθεν ανεπιστρεπτί».

Και από τότε όχι μόνο δεν ξαναφόρεσε κοντό χιτώνα, αλλά ύστερα από μερικές παραστάσεις… σταμάτησε να παίζει και τον ρόλο».

Το ταξίδι στο 1956 κλείνει με την υπενθύμιση των συντελεστών της παράστασης

«Μήδεια»
Συγγραφέας: Ευριπίδης
Μετάφραση: Παντελής Πρεβελάκης

Σκηνοθεσία: Αλέξης Μινωτής
Σκηνογραφία: Κλεόβουλος Κλώνης

Ενδυματολόγος: Αντώνης Φωκάς
Συνθέτης: Μάνος Χατζιδάκις

Μουσική διεύθυνση: Μάνος Χατζιδάκις
Χορογράφος: Αλέξης Μινωτής, Μαρία Καζάζη

Διανομή
Παραμάννα Ελένη Ζαφειρίου

Παιδαγωγός Νίκος Παρασκευάς
Μήδεια Κατίνα Παξινού

Κρέων Γιάννης Αποστολίδης
Ιάσων Θάνος Κωτσόπουλος

Αιγεύς Βασίλης Κανάκης
Άγγελος Αλέξης Μινωτής

Άγγελος Γρηγόρης Βαφιάς
Α΄ Κορυφαία Κάκια Παναγιώτου

Κορυφαία Δέσπω Διαμαντίδου, Ελένη Νενεδάκη, Πίτσα Καπιτσινέα, Μαρία Βούλγαρη.
Χορός Βέρα Δεληγιάννη, Βενετία Κασσαβού, Βιβέτα Τσιούνη, Β. Δημοπούλου, Μάρμω Γεωργαλά, Ρέα Μιχαλοπούλου, Ριρή Γρηγορέα, Ηρώ Μπιφέρνου, Φλώρα Στυλιανέα, Μαίρη Χρονοπούλου, Ανδρομάχη Συρράκου, Μάρω Κοντού, Φλώρα Λουκά.

Πρώτη παραγωγή
Θεατρική περίοδος: Θερινή 1956

23/06/1956 – 24/06/1956 στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου
15/08/1956 – 19/08/1956 στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού

Περιοδεία
07/11/1956 – 11/11/1956 στο Βασιλικό Θέατρο, Πλατεία Λευκού Πύργου, Θεσσαλονίκη.

***

Και μετά τη σύντομη ιστορική αναδρομή επιστρέφουμε στο 2017 και στη φετινή «Μήδεια» για να δούμε 42 φωτογραφίες του Σταύρου Χαμπάκη από την προετοιμασία της παράστασης.

***
Ευριπίδη
«Μήδεια. Η βαρβαρότητα του έρωτα»
Σκηνοθεσία: Μαριάννα Κάλμπαρη
Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου

Παρασκευή 4 και Σάββατο 5 Αυγούστου
Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου 2017.
Το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν επιστρέφει στο αργολικό θέατρο ύστερα από 7 χρόνια. Αυτή τη φορά σε συνεργασία με το ΔηΠεΘε Ιωαννίνων.

Η Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης Μαριάννα Κάλμπαρη, με ένα σύνολο εξαιρετικών ηθοποιών και συνεργατών, παρουσιάζει τη «Μήδεια» του Ευριπίδη στην αξεπέραστη μετάφραση του Γιώργου Χειμωνά.
Στον ρόλο της Μήδειας, η Μαρία Ναυπλιώτου.
Ιάσων, ο Χάρης Φραγκούλης.

***
«Δύο φορές βάρβαρη η Μήδεια, από καταγωγή και από έρωτα» γράφει στον πρόλογο της μετάφρασής του ο Γιώργος Χειμωνάς. Δύο όψεις έχει ο έρωτας: τη «βάρβαρη» και την ονειρική. Την ιδανική.

Μέσα από το μύθο της Μήδειας, όπως αυτός παρουσιάζεται στην τραγωδία του Ευριπίδη, αλλά και μέσα από ένθετα στα στάσιμα του έργου κείμενα και ποιήματα της αρχαιοελληνικής γραμματείας (Πλάτωνας, Σαπφώ, Θεόκριτος, Αρτεμίδωρος κ.ά.), η παράσταση του Θεάτρου Τέχνης επιθυμεί να μιλήσει για το ανεξήγητο του έρωτα. Γι’ αυτό το «μέγα κακό που σπαράζει τους ανθρώπους». Για τον πόθο που είναι δεμένος με τον πόνο, για τους όρκους αιώνιας αγάπης και πίστης που δίνονται για να καταπατηθούν, για την προδοσία, την εκδίκηση, την καταστροφή.

Δεκαπέντε ηθοποιοί και τέσσερις μουσικοί, ζωντανεύουν επί σκηνής το μεγαλύτερο και αγριότερο παραμύθι που επινοήθηκε ποτέ για τον έρωτα. Μέσα από τα υλικά του ονείρου μιλούν για τη βαθιά λαχτάρα του ανθρώπου να ενωθεί με το άλλο του μισό. Για «τη βαριά και αθεράπευτη οργή που γεννιέται ανάμεσα σε εκείνους που είχαν αγαπηθεί». Για τον έρωτα που μένει πληγή ανοιχτή.

***

Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς
Σκηνοθεσία: Μαριάννα Κάλμπαρη
Δραματουργική επεξεργασία: Μαριάννα Κάλμπαρη, Έλενα Τριανταφυλλοπούλου

Σκηνικό –κοστούμια: Κωνσταντίνος Ζαμάνης
Μουσική σύνθεση: Παναγιώτης Καλαντζόπουλος
Κίνηση: Μαρίζα Τσίγκα
Σχεδιασμός φωτισμών: Στέλλα Κάλτσου
Α’ Βοηθός σκηνοθέτη: Κατερίνα Γεωργουδάκη
Β’ Βοηθός σκηνοθέτη: Μαριλένα Μόσχου
Βοηθός συνθέτη: Βάϊος Πράπας
Βοηθός σκηνογράφου: Μαρία Παπαδοπούλου
Βοηθός σχεδιαστή φωτισμών: Στέβη Κουτσοθανάση

Πρωταγωνιστούν

Μαρία Ναυπλιώτου, Χάρης Φραγκούλης
και αλφαβητικά οι
Γεράσιμος Γεννατάς, Μαριάννα Κάλμπαρη, Αλεξάνδρα Καζάζου, Σύρμω Κεκέ, Ιωάννα Μαυρέα, Αλέξανδρος Μυλωνάς, Φωτεινή Μπαξεβάνη, Κωνσταντίνα Τάκαλου, Θεοδώρα Τζήμου.

Χορός
Λήδα Κουτσοδασκάλου, Βασιλίνα Κατερίνη, Μάριος Κρητικόπουλος, Ευθύμης Χαλκίδης, Αλέξανδρος Σκουρλέτης.

Μουσικοί επί σκηνής
Παναγιώτης Καλαντζόπουλος (κιθάρα), Κλέων Αντωνίου (ηλεκτρική κιθάρα), Βάϊος Πράπας (μπάσο – κρουστά), Κωνσταντίνος Ευστρατίου (μεταλλόφωνο).

* Στην παράσταση παρουσιάζονται κείμενα από τους εξής συγγραφείς της αρχαιοελληνικής γραμματείας:
Πλάτωνας (Ο λόγος του Αριστοφάνη στο Συμπόσιο),
Θεόκριτος (μτφ. Ιωάννης Πολέμης),

Σαπφώ, Αρτεμίδωρος, Μνησίλοχος, Πλούταρχος, Μακηδόνιος Ύπατος σε μετάφραση – απόδοση Μαριάννας Κάλμπαρη και Έλενας Τριανταφυλλοπούλου.

Video trailer:

Για εισιτήρια:

https://www.viva.gr/tickets/theater/greekfestival/mideia-euripidi/

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -