Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Όταν περάσει η πρώτη φάση της εφηβείας και φτάσει η μεταεφηβική ηλικία, το Εγώ εκδηλώνεται δυνατά και σκιαγραφεί την προσωπικότητα και τις δυνατότητες του ανθρώπου, που τότε μπαίνει στην ανώριμη πληρότητα.
Τις τραγελαφικές περιπέτειες δύο λαϊκών αγοριών που βρίσκονται ακριβώς σ’ αυτή τη φάση της ζωής τους και αποφασίζουν να μην πάνε στο στρατό, σκιαγραφεί το «Καλιφόρνια Ντρίμιν» του Βασίλη Κατσικονούρη, που η Εταιρεία Θεάτρου Ναυτίλος σε συνεργασία με τη θεατρική ομάδα ΑΧ, παρουσίασε για δεύτερη χρονιά, φέτος στην Κεντρική Σκηνή του Επί Κολωνώ. Οι δύο νέοι σκέπτονται να καταφύγουν σ’ ένα new age κοινόβιο στην Καλιφόρνια.
Σ’ αυτή τους την προσπάθεια, καταλυτική είναι η «συνδρομή» ενός απίθανου θείου, που βγαίνει κατευθείαν από τις δεκαετίες του ‘60 και του `70, του θείου Πέπο.
Στη σημερινή κοινωνία της κατανάλωσης προκατασκευασμένων ονείρων, ο αναστοχασμός πάνω στην έννοια «ονειρεύομαι» είναι, όχι απλά χρήσιμος, αλλά ζωτικά απαραίτητος.
Το «Καλιφόρνια ντρίμιν», που σκηνοθέτησε ο Θανάσης Χαλκιάς, είναι εντυπωσιακά επίκαιρο, παρότι γράφτηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Διαποτίζεται δε απ’ το ιδιαίτερα αιχμηρό χιούμορ του Βασίλη Κατσικονούρη και έχει όλα τα χαρακτηριστικά της κωμωδίας, αλλά όχι μόνο.
Oι γενιές
Δύο κορίτσια και δύο αγόρια –ναυαγοί της ελπίδας– πιάνονται απ’ την πρώτη σανίδα ονείρου που θα βρουν μπροστά τους για να σωθούν. Δεν ξέρουν κολύμβηση. Καλούνται όμως να μάθουν τάχιστα, και μάλιστα συγχρονισμένη. Κανείς δεν τους έμαθε πώς να ζουν. Οι γονείς τους είναι «αδικαιολογήτως απόντες» μέσα στο πέλαγος προβλημάτων που τους κληροδότησαν. Οι τέσσερις νέοι παρασύρονται σε περιπέτειες οι οποίες, ενώ προκαλούν το γέλιο, αφήνουν ωστόσο μία γλυκόπικρη επίγευση. Ποια απόκρημνη ακτή τους περιμένει τελικά;
Στην παράσταση στο θέατρο «Επί Κολωνώ», ο θεατής αναπολώντας συνταξιδεύει με τα παιδιά αυτά, μέσα στα διχασμένα όνειρά τους, επιχειρώντας ουσιαστικά να επαναπροσδιορίσει τα δικά του όνειρα.
Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο φαίνονται. Η Γιούλη – η κοπέλα του Άρη – και στη συνέχεια και η Κική – η κοπέλα του Ντίνου – εμφανίζονται στο διαμέρισμα του θείου Πέπο με σκοπό να τον δελεάσουν και να του αρπάξουν τα κρυμμένα χρήματα. Όμως ο… φοβερός θείος Πέπο έχει τον τρόπο να τις φέρει στα νερά του και να τις ρίξει αυτός στα δίχτυα του. Απογοητευμένοι κατόπιν οι δύο νεαροί από την αποτυχία του σχεδίου τους, αποφασίζουν να δοκιμάσουν με τις δικές τους δυνάμεις. Και αυτή όμως η προσπάθειά τους θα αποβεί άκαρπη, ενώ δύο μήνες αργότερα οι αυταπάτες τους για τον θείο Πέπο θα διαλυθούν.
Ας ξεκινήσουμε όμως από μερικά βασικά. Στην ιστορία της ανθρωπότητας, ειδικά στον ανεπτυγμένο κόσμο, συζητούμε συχνά για τις διάφορες «γενιές» και τη συνεισφορά τους στη διαμόρφωση της εθνικής και παγκόσμιας ιστορίας. Τις δεκαετίες του ‘60 και του ‘70 ήταν οι «baby boomers» (οι γεννημένοι μεταξύ 1945-1960), η γενιά που γεννήθηκε μέσα στις στάχτες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η γενιά των κοινωνικών κινημάτων και των κοινωνικών επαναστάσεων.
Μετά ακολούθησε η «Generation X». Είναι η γενιά των σημερινών 40ρηδων και 50ρηδων (οι γεννημένοι μεταξύ 1961-1980). Η γενιά που επιτάχυνε την παγκοσμιοποίηση, που «τέλειωσε» με τον Ψυχρό Πόλεμο, που δημιούργησε την τεχνολογική και επικοινωνιακή επανάσταση, που έκανε, με άλλα λόγια, τον κόσμο μας μικρότερο. Είναι, όμως, και η γενιά η οποία βρέθηκε στο επίκεντρο της χειρότερης οικονομικής κρίση της σύγχρονης ιστορίας, όπου η «μεσαία τάξη» σε πολλές σύγχρονες κοινωνίες απορυθμίστηκε. Τόσο οι «baby boomers» όσο και η «Generation X» θεωρούνται συνυπεύθυνες για την κρίση που διανύουμε.
Τι αλήθεια διαφοροποιεί τη γενιά της αμφισβήτησης, από τη σημερινή Generation Y της παγκοσμιοποίησης, όσον αφορά τον τρόπο που επιλέγει να δημιουργήσει παρέες και να δραστηριοποιηθεί, αντιδρώντας σε μια παγιωμένη τάξη πραγμάτων;
Τους νέους της ηλικίας του Άρη και του Ντίνου, της Γιούλης και της Κικής, τους χαρακτηρίζουν τεμπέληδες, εγωιστές, επιφανειακούς, ναρκισσιστές και κακομαθημένους. Τους κατηγορούν ότι θεωρούν τους εαυτούς τους «δικαιούχους» στην καλή ζωή αλλά χωρίς να νοιάζονται για τον «άλλο».
Το “αμερικάνικο όνειρο”
Φτωχόπαιδα είναι τα τέσσερα πρόσωπα του έργου, δύο αγόρια και δύο κορίτσια. Ο τίτλος, δηλαδή το «Καλιφόρνια ντρίμιν», παραπέμπει στον επιπόλαιο όρο που εισήχθη και στην Ελλάδα, του «αμερικάνικου ονείρου». Το ένα κορίτσι εργάζεται σε κομμωτήριο, το άλλο σε καφέ-μπαρ, το ένα αγόρι σε πιτσαρία και το άλλο, ο επινοητικός εξυπνάκιας της μικρής συντροφιάς, προς το παρόν τεμπελιάζει και ονειρεύεται να βρει λεφτά ώστε να πάει στην Καλιφόρνια. Έτσι και τη δυσβάσταχτη στρατιωτική θητεία να αποφύγει και να κάνει την «τύχη» του. Συμμέτοχους και συνένοχους στην υλοποίηση του αστόχαστου σχεδίου του κάνει και τους άλλους τρεις, προτρέποντάς τους να «κλέψουν» έναν συνταξιούχο θείο του, για να εξασφαλίσουν τα ναύλα. Τα παιδιά παρασύρονται στο λάθος δρόμο που τους υποδεικνύει, καθώς όμως δεν είναι κλεφτρόνια και παραβατικοί, φυσικά αποτυγχάνουν. Συνειδητοποιώντας κατόπιν το αδιέξοδο του «ονείρου», προτιμούν να συνεχίσουν το σχολείο τους και το βιοποριστικό αγώνα τους, ωθώντας και το φίλο τους στο «δρόμο» της ζωής και όχι των πλαστών «ονείρων».
Το «Καλιφόρνια Ντρίμιν» καταγράφει και ψυχογραφεί τη σημερινή νεολαία, τις όποιες αξίες της, τους κώδικές της και τα αδιέξοδά της.
Η παράσταση της ομάδας, σε σκηνοθεσία Θανάση Χαλκιά, γελάει, καγχάζει και καταγγέλλει… και φυσικά πετυχαίνει το γέλιο, το προκαλεί, το εκτινάσσει με τις γοργές και απροσδόκητες ατάκες, τους σπινθηροβόλους διαλόγους, με τις αναπάντεχες εξελίξεις, με τις έξοχες ερμηνείες τεσσάρων ταλαντούχων νέων.
Τα κοινόβια
Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης υπάρχουν κοινόβια και εναντιώνονται στο κατεστημένο, καταφύγια για «φυγάδες της ζωής». Τη δική τους ουτοπία αναζητούν οι πρωταγωνιστές, με γυναίκες, τσιγαριλίκια και ατελείωτη αδράνεια, μια εικόνα που γι’ αυτούς αποτελεί την ιδανική κατάσταση.
Το ταξίδι θα αποδειχθεί, εντελώς απροσδόκητα, εξαιρετικά διαφωτιστικό, μαθαίνοντάς τους πως τα προσωπικά, «αφανή» όνειρα έχουν το ίδιο μεγάλη σημασία και, κάποιες φορές, μεγαλύτερο ρίσκο και κόστος από τα συλλογικά. Ένα αποκαλυπτικό ταξίδι ενδοσκόπησης, που θα τους βοηθήσει να καταλάβουν πως ο μόνος τρόπος να προχωρήσεις μπροστά, είναι να στραφείς βαθιά μέσα σου.
Με τον σκηνικό χώρο να ενέχει δραματουργικά το ρόλο ενός ακόμη χαρακτήρα, το «Καλιφόρνια Ντρίμιν» στο θέατρο «Επί Κολωνώ» είναι ένα ειλικρινές και διεισδυτικό πορτρέτο της γεμάτης αντιφάσεις σύγχρονης νεότητας. Δεν πραγματεύεται μόνο το θέμα των φιλικών δεσμών αλλά και το πώς οι ανατροπές της ζωής μπορεί να γίνουν σημείο αναφοράς και δεσμός «αίματος» μιας νεανικής παρέας.
Οι συντελεστές
Το έργο διαπλέκει αριστοτεχνικά το ατομικό με το συλλογικό και η παράσταση είναι καλοφτιαγμένη με εκπληκτικές ερμηνείες. Νέοι ηθοποιοί, οι Γιάννης Ιωάννου, Αγγελίνα Κλαυδιανού, Σεβίνα Μαραγκού και Γιώργος Σύρμας, ξεδιπλώνουν το ταλέντο τους και μας αποδεικνύουν περίτρανα την αγάπη τους για το θέατρο και την απύθμενη διάθεσή τους για δουλειά, γεγονός που γίνεται φανερό σε όλη τη διάρκεια της παράστασης.
Ολοκληρωμένη σκηνοθεσία από τον ικανότατο Θανάση Χαλκιά πάνω σε ένα καταπληκτικό κείμενο, ίσως πιο επίκαιρο από ποτέ.
Μια συμμορία όμορφων ανθρώπων, μια σκηνική δουλειά με έντονη εικονοπλασία, δυνατούς διαλόγους, αργκό έκφραση, διεγερμένη συναισθηματικότητα, προφανείς μύθους, ρεαλιστικές μυθοπλασίες. Η συνεχής μετακίνηση του τροχήλατου βάθρου, το μοίρασμα φωτογραφιών, «χόρτου» και χαρτομάντιλων για τα δάκρυα στο κοινό έδωσαν μια ανατρεπτική χροιά στην παράσταση, ένα ύφος ανάλαφρο και εν πολλοίς χιουμοριστικό, μια ατμόσφαιρα ανάλογα με την περίπτωση υπομνητική με το όλο εγχείρημα να γίνεται έξυπνα ευφάνταστο, νεανικά ευρηματικό και άκρως περιπαικτικό. Πολύ επιτυχημένη και η δουλειά των άλλων συντελεστών, της Γεωργίας Μπούρδα στα σκηνικά/κοστούμια, του Κώστα Βόμβολου στη μουσική και της Ελίζας Αλεξανδροπούλου στο σχεδιασμό των φωτισμών.
Θαυμάσαμε την πολυφωνία των ζωντανών αυτών καλλιτεχνικών φωνών, που εφεύρουν φόρμες και θεματολογίες, εντυπωσιακές, αστείες και ταυτόχρονα καταγγελτικές.
Ταυτότητα παράστασης
Σκηνοθεσία: Θανάσης Χαλκιάς
Σκηνικά/Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα
Πρωτότυπη μουσική, επιμέλεια μουσικής: Κώστας Βόμβολος
Σχεδιασμός φωτισμών: Ελίζα Αλεξανδροπούλου
Βοηθοί σκηνοθέτη: Ραφαέλα Ακαμωτάκη, Ειρήνη Οικονομίδου
Σχεδιασμός αφίσας: Στάθης Γκοργκόλης (Σίγμα Γάμμα)
Φωτογραφίες/Τeaser: Αλέξανδρος Γεωργίου
Επικοινωνία/Δημόσιες σχέσεις: Χρύσα Ματσαγκάνη
ΠΑΙΖΟΥΝ:
Γιάννης Ιωάννου, Αγγελίνα Κλαυδιανού, Σεβίνα Μαραγκού, Γιώργος Σύρμας
Πληροφορίες
Πρώτη παράσταση: Δευτέρα 16 Οκτωβρίου 2017
Τελευταία παράσταση: Τρίτη 9 Ιανουαρίου 2018
Ημέρες & Ώρες παραστάσεων: Δευτέρα & Τρίτη στις 9:00 μ.μ.
Τιμές εισιτηρίων: Κανονικό 13€
Άνω των 65 και Φοιτητικό 10€
Ανέργων 6€
Διάρκεια: 90΄ (χωρίς διάλειμμα)
Χώρος: Κεντρική Σκηνή/Επί Κολωνώ
Διεύθυνση: Ναυπλίου 12 & Λένορμαν 94, Κολωνός
Τηλέφωνο Κρατήσεων: 210 5138067
Ιστοσελίδα: www.epikolono.gr
Στάση Μετρό: Μεταξουργείο
Ο Βασίλης Κατσικονούρης για το έργο γράφει:
«…Το έργο είναι σαν ένα φλας, που τους πιάνει ακριβώς τη στιγμή που χαζεύουν μπροστά από μια μεγάλη σκοτεινή πόρτα. Είναι παιδιά κωμικά, αφασικά, χαμένα κάπου σε μία μεταεφηβική ηλικία, απελπισμένα και δεν έχουν κανένα πρόβλημα να τα παραδεχτούν όλα αυτά, εκτός ίσως από το τελευταίο. Όταν το καταλάβουν κι αυτό, τότε διαβαίνουν το κατώφλι. Την άλλη μέρα, σαν εμφανίσουμε τη φωτογραφία, αυτά δεν θα είναι εκεί. Βλέπουμε μόνο το σκοτάδι που τα κατάπιε. Κι ένα παράξενο αμυδρό φώς κάπου στο βάθος, μπορεί να ήταν παιχνίδι του φακού, μπορεί να ήταν ένα πρώτο και τελευταίο λαμπύρισμα που άφησαν πίσω τους».
- Η επαγγελματική ιδιότητα του εκπαιδευτικού, ιδιαίτερα η δική του ως καθηγητή νυχτερινού σχολείου, όπου φοιτούν πολλών και ποικιλόμορφων ειδικών «κοινωνικών αναγκών» παιδιά – Ελλήνων και μεταναστών – αποτελεί πολύτιμο σύμβουλο, πηγή έμπνευσης και τροφό της βαθύτατα ουμανιστικής δραματουργίας του Βασίλη Κατσικονούρη. Απόδειξη, το βραβευμένο έργο του «Καλιφόρνια ντρίμιν», που παρουσιάζεται ξανά και ξανά τα τελευταία χρόνια. Ο συγγραφέας ζώντας εκ του σύνεγγυς τους εφήβους, ζει και τα προβλήματά τους και τα αίτια των προβλημάτων τους. Μαθαίνει την ψυχολογία, τη συμπεριφορά τους. Την παρορμητικότητα, την ανεμελιά, την απερισκεψία, τη φυγοπονία τους, ακόμα και την πιθανή αλλά συνήθως ασυνειδητοποίητη παραβατικότητά τους. Τη θετική ή αρνητική επίδραση του οικογενειακού, φιλικού και κοινωνικού περιβάλλοντος. Πονά για κάθε κοινωνικά ή οικογενειακά «άμοιρο» παιδί, που – κόντρα στη φτώχεια, στην ορφάνια, στην εγκατάλειψη, στον ξεριζωμό, στο μόχθο του μεροκάματου, και μύρια όσα άλλα βάσανα, προσπαθεί, αγωνίζεται, επιτυγχάνει αλλά και αποτυγχάνει να αποκτήσει κάποιες στοιχειώδεις γνώσεις, με την ελπίδα να ζήσει ανθρωπινότερα. Ο Κατσικονούρης κατανοεί, πονά, αγαπά τα παιδιά και με δραστική γλώσσα, με τρυφερότητα, καυστικότητα, χιούμορ, αλλά και υπόκρυφη διδακτικότητα καταδείχνει το κακό και το καλό.
- Το Καλιφόρνια Ντρίμιν βραβεύτηκε το 2002 με το Α΄κρατικό βραβείο θεατρικού έργου από το ΥΠΠΟ
- Ο Βασίλης Κατσικονούρης γεννήθηκε το 1960 στο Κιλκίς. Στην Αθήνα ζει από δώδεκα ετών. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εργάζεται ως καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση. Το 1990 έγραψε το πρώτο του θεατρικό έργο, το “Εντελώς Αναξιοπρεπές”, το οποίο δέκα περίπου χρόνια αργότερα, το 2001, βραβεύτηκε στο Διεθνή Διαγωνισμό του ιδρύματος Ωνάση και το 2004 παρουσιάστηκε στο θέατρο Στοά σε σκηνοθεσία Γιάννη Αναστασάκη (Π. Ορκόπουλος, Εύα Καμινάρη, Θ. Παπαγεωργίου, Ευδ. Σουβατζή, Π. Πολυκάρπου, Ηλ. Κατέβας, Ειρ. Χέλιου, Δ. Θεοδώρου, Αλ. Κούρος). Την ίδια χρονιά παρουσιάζεται και στο Εθνικό θέατρο στην Πειραματική Σκηνή το έργο “Καλιφόρνια νρίμιν” (Α΄ Κρατικό Βραβείο θεατρικού έργου 2002) σε σκηνοθεσία Τάκη Τζαμαργιά, με τους Δημοσθένη Ελευθεριάδη, Στάθη Μαντζώρο, Εύη Σαουλίδου, Κατερίνα Φωτιάδη. Πιο πριν, το 1999 και το 2002, είχαν παρουσιαστεί, αντίστοιχα, τα έργα “Λεπτή γραμμή” και “Μπάμπουσκα” από την Ομάδα Κουάντα. Το 2006 λαμβάνει το Γ΄ Κρατικό Βραβείο θεατρικού έργου για τη “Φανέλα” και το Φεβρουάριο της ίδιας χρονιάς ξεκινάει, σε σκηνοθεσία Ν. Μαστοράκη, τις παραστάσεις του “Το γάλα” στο Εθνικό θέατρο (Νέα Σκηνή – Θέατρο Χώρα), όπου και συνεχίζεται για την επόμενη περίοδο. Έργα του παρουσιάστηκαν στη Γερμανία (2006, Φεστιβάλ Ευρωπαίων Δραματουργών, Βισμπάντεν, Φρανκφούρτη), στο Βελιγράδι (2008-09-10, Belgrade Drama Theatre), στη Βαρσοβία (2009-10, Θέατρο Kamienica) και στην Κύπρο (2007-2009 Ανοιχτό Θέατρο, Θέατρο Διόνυσος και 2009-10 Θέατρο Επίγονοι). Το 2011 προβλήθηκε η ταινία “Το Γάλα” βασισμένη στο ομώνυμο έργο (Κέδρος, 2006) και σε σενάριο του συγγραφέα (Σκηνοθεσία: Γιώργος Σιούγας). Άλλες δραστηριότητες του είναι η μουσική σύνθεση και στιχουργία. Μεταξύ άλλων έγραψε τη μουσική για την παράσταση “Λεπτή γραμμή”, ενώ συμμετείχε και στη μουσική της παράστασης “Μπάμπουσκα”. Συνεργάζεται επίσης κατά καιρούς με το περιοδικό “Μανδραγόρας”.
