-Ηρακλής: Μακάρι, Άδμητε, να είχα τη δύναμη να σου φέρω τη γυναίκα σου απ’ τον Άδη, αυτή τη χαρά να στη δώσω.
-Άδμητος: Το ξέρω, θα το’ θελες αλλά πώς; Οι νεκροί δεν ξανάρχονται.”
Ο Απόλλωνας, τιμωρημένος από τον Δία, αναγκάστηκε να υπηρετήσει σαν κοινός θνητός τον βασιλιά των Φερών, Άδμητο. Ως αντάλλαγμα για τη φιλόξενη και ευγενική συμπεριφορά του βασιλιά, ο θεός τού χάρισε το μοναδικό προνόμιο να ξεφύγει από τον πρόωρο θάνατο, αρκεί κάποιος άλλος να πεθάνει αντί γι’ αυτόν με τη θέλησή του.
Οι ηλικιωμένοι γονείς του αρνούνται να τον υποκαταστήσουν στον Άδη. Η μόνη που δέχεται να πεθάνει στη θέση του είναι η γυναίκα του, η Άλκηστη.
Το νεκρό της σώμα είναι ακόμα άταφο, όταν η αναπάντεχη επίσκεψη του Ηρακλή αλλάζει τα δεδομένα. Ο Άδμητος κρύβει το βαρύ πένθος από τον φίλο του και τον φιλοξενεί στο παλάτι. Ο Ηρακλής, χωρίς να γνωρίζει τη συμφορά που βαραίνει το σπίτι, πίνει και γλεντά, εξοργίζοντας με την προκλητική συμπεριφορά του τον υπηρέτη που του αποκαλύπτει τον θάνατο της Άλκηστης. Ντροπιασμένος ο ήρωας αποφασίζει να πράξει το αδύνατο: να φέρει πίσω τη νεκρή από το σκοτεινό βασίλειο του Άδη. Επιστρέφοντας από εκεί, παραδίδει στον Άδμητο την πεπλοφορεμένη γυναίκα που συνοδεύει. Όταν το πέπλο σηκωθεί, ο Άδμητος βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα βουβό αίνιγμα.
Η συνύπαρξη τραγικών και κωμικών στοιχείων στο έργο, καθώς και το αινιγματικό τέλος του, προκάλεσε ατελεύτητες συζητήσεις για το είδος στο οποίο ανήκει. Παράλληλα, η εμφανής σοφιστική επίδραση στο έργο πυροδότησε μια σειρά από θέματα ηθικής των διαπροσωπικών σχέσεων, δίνοντας αφορμή στον συγγραφέα του «Αθηναϊκού Διαφωτισμού» να θίξει διαχρονικά ζητήματα: ποιος αξίζει περισσότερο να ζήσει, ποιος να πεθάνει, και για ποιο λόγο; Μπορεί η πραγματικότητα του θανάτου να ανατραπεί χωρίς συνέπειες;
Η Άλκηστη του Ευριπίδη, ακόμα κι όταν σηκώσει το πέπλο της, παραμένει ανεξιχνίαστη, έχοντας ως θεμελιακές της αρχές την αμφισημία και την πικρή ειρωνεία …
***
Το Εθνικό Θέατρο αφιερώνει την παράσταση στη μνήμη του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου. (20.10.1940 – 24.1.2017)
***
Η Κατερίνα Ευαγγελάτου, σκηνοθετεί για πρώτη φορά στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου μετά την απόφαση του Εθνικού Θεάτρου να προσεγγίσει ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και συγχρόνως προκλητικά έργα του Ευριπίδη, την Άλκηστη.
Όπως σημειώνει η σκηνοθέτις: Η συνύπαρξη τραγικών και κωμικών στοιχείων στο έργο, οι εκπληκτικές ρεαλιστικές του λεπτομέρειες καθώς και το αινιγματικό τέλος του, καθιστούν την Άλκηστη μοναδική και δυσχεραίνουν την ειδολογική κατάταξή της. Αν είναι τραγωδία, τότε είναι μια τραγωδία που γελάει σαρκαστικά και κλείνει δίχως κάθαρση. Αν είναι κωμωδία, τότε το γέλιο παγώνει στα χείλη μας σαν διαρκής υπενθύμιση της θνητότητάς μας.
Το φινάλε είναι ειρωνικό και διφορούμενο: η Άλκηστη και επιστρέφει από το Θάνατο και δεν επιστρέφει. Η παράσταση τοποθετεί το έργο σε μία ανδροκρατούμενη στρατιωτική κοινωνία της νεότερης Ελλάδας, όπου η ζωή της Γυναίκας είναι σαφώς μικρότερης αξίας από εκείνη του Άνδρα και οι πολίτες δεν τολμούν να αντιταχθούν στις εντολές του αρχηγού τους. Ήδη την εποχή που γράφτηκε (438 π.Χ) η Άλκηστη ήταν ένα τολμηρό σχόλιο στους ηγέτες αλλά και στο θεσμό του γάμου.
***
Η παράσταση επιχειρεί να αναδείξει τη συνύπαρξη των δύο Κόσμων του έργου, του ρεαλισμού και της ποίησης, του πικρού σαρκαστικού χιούμορ και της αγωνίας του ανθρώπου μπροστά στον Θάνατο. Η Άλκηστη είναι για εμάς ένα αδυσώπητο, κυνικό δράμα που γελά σαρκαστικά
Έργο που φέρει επί σκηνής τον θρίαμβο επί του θανάτου, η Άλκηστη, το πρώτο από τα σωζόμενα του Ευριπίδη (438 π.Χ.), προκάλεσε ατελεύτητες συζητήσεις για το είδος στο οποίο ανήκει, εξαιτίας της συνύπαρξης τραγικών και κωμικών στοιχείων. Παράλληλα, η εμφανής σοφιστική επίδραση πυροδότησε σειρά από θέματα ηθικής των διαπροσωπικών σχέσεων.
Σε έναν κόσμο όπου έχει κανείς τη δυνατότητα να ανταλλάξει τον θάνατό του με τη ζωή κάποιου άλλου, ο συγγραφέας του «Αθηναϊκού Διαφωτισμού» υποβάλλει σε εξονυχιστικό έλεγχο σχέσεις «αδιαμφισβήτητης» ανιδιοτέλειας και θέτει επί τάπητος τολμηρά ερωτήματα: Πώς αποδεικνύεται η αγάπη; Μέχρι πού φτάνει η αφοσίωση; Ποια ζωή έχει μεγαλύτερη αξία, και για ποιον λόγο; Οι νόμοι των ανθρώπων δίνουν επαρκείς απαντήσεις σε τέτοια ερωτήματα; Και τι γίνεται όταν η παρέμβαση των θεών αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού;
***
«Άλκηστη»
Του Ευριπίδη
Μετάφραση: Κώστας Τοπούζης
Σκηνοθεσία – Επεξεργασία μετάφρασης: Κατερίνα Ευαγγελάτου
Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Κίνηση: Πατρίσια Απέργη
Μουσική: Γιώργος Πούλιος
Φωτισμοί: Σίμος Σαρκετζής
Μουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου
Βοηθός σκηνοθέτη: Δήμητρα Δερμιτζάκη
Β’ Βοηθός σκηνοθέτη: Δημήτρης Οικονομίδης
Γ΄ Βοηθός σκηνοθέτη: Μαριλένα Κουτρουλάκη
Βοηθός χορογράφου: Ειρήνη Καλαϊτζίδη
Βοηθός ενδυματολόγου: Ειρήνη Γεωργακήλα
Βοηθός σκηνογράφου: Μυρτώ Μεγαρίτου
Βοηθός σκηνογράφου: Θάλεια Μέλισσα
Βοηθός συνθέτη: Κωνσταντίνος Τσιώλης
Σχεδιασμός κομμώσεων: Χρόνης Τζήμος
Σχεδιασμός μακιγιάζ: Άννα Μπαλτζή
Ειδικά εφέ: Προκόπης Βλασερός
Δραματολόγος παράστασης: Εύα Σαραγά
Δραματολόγος παράστασης: Βιβή Σπαθούλα
Παίζουν
Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος (Άδμητος)
Κίττυ Παϊταζόγλου (Άλκηστη)
Γιάννης Φέρτης (Φέρης)
Δημήτρης Παπανικολάου (Ηρακλής)
Κώστας Βασαρδάνης (Απόλλων)
Σωτήρης Τσακομίδης (Θάνατος)
Ερρίκος Μηλιάρης (Υπηρέτης)
Παιδιά
Σπύρος Γουλιέλμος
Νικόλ Φαλτσέτα
Χορός
Κωνσταντίνος Γεωργαλής, Γιώργος Ζυγούρης, Στάθης Κόικας, Μιχάλης Μιχαλακίδης, Αντώνης Μιχαλόπουλος, Γιώργος Νούσης, Χρήστος Ξυραφάκης, Στέλιος Παυλόπουλος, Δημόκριτος Σηφάκης, Περικλής Σκορδίλης, Αλέξανδρος Σταυρόπουλος, Μιχαήλ Ταμπακάκης, Βαλάντης Φράγκος.
Μουσικοί επί σκηνής
Κωνσταντίνος Τσιώλης (ακορντεόν, συνθεσάιζερ), Κωνσταντίνος Κωστίδης (συνθεσάιζερ, synth bass, ακορντεόν), Θοδωρής Σοφόπουλος (κρουστά, ντραμς), Πέτρος Κασσιμάτης (τρομπέτα).
***
Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου
Παρασκευή 28 και Σάββατο 29 Ιουλίου 2017
21:00
Τιμές εισιτηρίων
Κανονικό: Από 8 ευρώ έως 45 ευρώ
Μαθητικό έως 18 ετών: 13 ευρώ
ΑΜΕΑ: 5 ευρώ
Ανέργων: 5 ευρώ
***
Με αγγλικούς υπέρτιτλους
***
Καλοκαιρινή περιοδεία
Δευτέρα 21 Αυγούστου: Ηράκλειο, Δημοτικό Κηποθέατρο “Νίκος Καζαντζάκης”
Τετάρτη 23 Αυγούστου: Ρέθυμνο, Θέατρο Ερωφίλη
Σάββατο 26 Αυγούστου: Χανιά, Θέατρο Ανατολικής Τάφρου
Τετάρτη 6 Σεπτεμβρίου: Θεσσαλονίκη, Θέατρο Δάσους
Δευτέρα 11 Σεπτεμβρίου: Ελευσίνα, Παλαιό Ελαιουργείο
Δευτέρα 18 Σεπτεμβρίου: Βύρωνας, Θέατρο Βράχων “Μελίνα Μερκούρη”
***
Φωτογράφος παράστασης: Πάτροκλος Σκαφίδας
