Του Παναγιώτη Μήλα
Από τις πρώτες ημερήσιες εκδρομές που έκανα ως μαθητής του ΣΤ’ Γυμνασίου Αρρένων της Αθήνας, ήταν στην κοντινή σήμερα, αλλά μακρινή τότε, Πάρνηθα. Στο πιο ψηλό βουνό της Αττικής. Ήταν Τετάρτη 19 Απριλίου 1961, μετά την Κυριακή του Θωμά. Με ένα «μακρυμούρικο» Ford της δεκαετίας του ’50 που ήταν κατάλληλο για αστικές συγκοινωνίες εμείς αγκομαχώντας ανεβήκαμε στο βουνό. Αντικειμενικός μας στόχος ένα δίτερμα στην αλάνα εκεί κοντά στην εκκλησία της Αγίας Τριάδας. Μετά τον αγώνα ο καθηγητής των Τεχνικών, ο κύριος Χαραλαμπίδης, με τα χοντρά μυωπικά γυαλιά με το ζόρι μάς συγκέντρωσε για να κάνουμε πεζοπορία. Προορισμός η πιο κοντινή κορυφή, το Μαυροβούνι. Εκεί, όπως είδαμε από μακριά, υψωνόταν ένα μεγαθήριο.
Ένα λαμπερό κτήριο. Όσο πλησιάζαμε είδαμε στην επιβλητική κεντρική είσοδο τέσσερις κυρίους που συζητούσαν.
Όταν φθάσαμε πολύ κοντά, μια φωνή έκπληξης ακούστηκε:
-Κύριε καθηγητά! Εσείς εδώ; Κι εσείς εδώ κύριε καθηγητά;
Ο δάσκαλός μας, με βήμα ταχύ πλησιάζει τους τέσσερις καλοντυμένους κυρίους με ανοιχτά διάπλατα τα χέρια. Τους αγκαλιάζει και γυρνώντας προς το μέρος μας λέει με θριαμβευτικό τόνο στη φωνή του:
-Αγαπητά μου παιδιά έχω την τιμή να σας συστήσω τρεις από τους μεγαλύτερους Έλληνες ζωγράφους: Ο καθηγητής μου κύριος Γιάννης Μόραλης, ο επίσης καθηγητής μου στην Αρχιτεκτονική Σχολή κύριος Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας και ο μοναδικός μας Γιάννης Τσαρούχης!
Ήταν και οι τρεις εκεί προετοιμάζοντας -όπως μάθαμε- τα εγκαίνια του πολυτελούς ξενοδοχείου «Μοντ Παρνές» που θα γίνονταν το Σάββατο 17 Ιουνίου 1961. Μόραλης και Τσαρούχης είχαν αναλάβει την επίπλωση και τη διακόσμηση του ξενοδοχείου. Ο τέταρτος της παρέας ήταν ο αρχιτέκτων Παύλος Μυλωνάς, εκείνος που σχεδίασε το Μοντ Παρνές.
Μεγάλη γνωριμία, μεγάλη εμπειρία και ιδιαίτερη γνώση από όσα μας είπαν.
Αυτό το «ταξίδι» το έκανα όταν είδα τη βασική φωτογραφία του θέματος η οποία έχει την υπογραφή του ζωγράφου Πέτρου Ζουμπουλάκη και τον εξής τίτλο: «Οι συντελεστές του Mont Parnes το 1961». Πρόκειται για μια χιουμοριστική απεικόνιση σε στυλ Θεόφιλου.
Βλέποντας το έργο προσπάθησα να ανακαλύψω «Πρόσωπα στο βάθος του χρόνου». Εκεί λοιπόν στο κέντρο σταυροπόδι ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής. Αριστερά στην καρέκλα ο Κωνσταντίνος Τσάτσος. Λίο πιο πάνω φαίνεται – με το μουστάκι – ο ζωγράφος Νίκος Χατζηκυριάκος – Γκίκας. Δεξιά, όρθιος, με τα γυαλιά, κρατώντας στο ένα χέρι σχέδια σε ρολό και στο άλλο χέρι χάρακα και τρίγωνο, ο αρχιτέκτων Παύλος Μυλωνάς. Δίπλα με πινέλα στο χέρι ο Γιάννης Μόραλης και μπροστά του, με την καφέ ζακέτα, ο Γιάννης Τσαρούχης. Ακριβώς δίπλα του ο ζωγράφος Γεώργιος Μαυροϊδής και μπροστά του ο ζωγράφος Σπύρος Βασιλείου. Πίσω στο βάθος το ξενοδοχείο.
Το 1961 λοιπόν στην Πάρνηθα είχα την πρώτη συνάντηση με Μόραλη και Τσαρούχη και από την Τρίτη 14 Νοεμβρίου 2017 τη δεύτερη στον Χώρο Τέχνης «ΣΤΟart ΚΟΡΑΗ» της Εθνικής Ασφαλιστικής.
Επιστροφή στο χρόνο όμως υπάρχει και στη γνωριμία μου με τον Πέτρο Ζουμπουλάκη. Είναι Φεβρουάριος του 2011 τότε που διοργανώθηκε στην Τεχνόπολη, από το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, έκθεση Γελοιογραφίας, με θέμα την κρίση και τις οικονομικές – πολιτικές εξελίξεις. Ήταν η πρώτη φορά – λίγους μήνες μετά την υπογραφή του πρώτου μνημονίου – που κάποιοι ύψωναν τη φωνή τους εναντίον αυτής της πολιτικής, που ακολουθείται και σήμερα.
Ένας εκ των καλλιτεχνών που συμμετείχαν ήταν ο Πέτρος Ζουμπουλάκης με ένα αλησμόνητο έργο – εγκατάσταση με το οποίο έκανε σκληρή κριτική σε όσα είχαν προηγηθεί και σε όσα είχαν ακολουθήσει. Εκεί είχα την τύχη να συνομιλήσω και να γνωρίσω τον άνθρωπο και τον ζωγράφο. Κέρδισα από όσα έμαθα δίπλα του. Αν και σε πολλά θέματα είχα κατασταλαγμένες απόψεις, εν τούτοις η ματιά του φώτισε σημεία που δεν τα είχα εντοπίσει.
Όλα τα παραπάνω ήρθαν στο νου μου όταν έφτασε στα χέρια μου το δελτίο Τύπου για τη νέα του έκθεση που έλεγε τα εξής:
«Την Τρίτη 14 Νοεμβρίου και ώρα 7 μ.μ., θα πραγματοποιηθούν τα εγκαίνια της έκθεσης «Πρόσωπα στο βάθος του χρόνου» του Πέτρου Ζουμπουλάκη, στον Χώρο Τέχνης «ΣΤΟart Κοραή» της Εθνικής Ασφαλιστικής.
Ο Πέτρος Ζουμπουλάκης, κάτω από τον τίτλο «Πρόσωπα στο βάθος του χρόνου», παρουσιάζει μια σύνοψη ζωγραφικών πορτρέτων όλης της καλλιτεχνικής του περιόδου.
Τα πορτρέτα του, άλλοτε εικόνα φευγαλέα, σκιτσογραφική με λανθάνουσα παρατηρητικότητα και άλλοτε με επιμονή στην ακριβή καταγραφή των φυσιογνωμικών ιδιαιτεροτήτων.
Ποικιλία, πολυμορφία εκφραστικών μέσων με απροσδόκητες τεχνικές και ματιέρες, πράγμα που προκαλεί αιφνίδιες αλλαγές στο ύφος. Άλλοτε ημιτελή και ηθελημένα πρόχειρα και άλλοτε επιμελημένα και τεχνικά άψογα.
Στις αυτοπροσωπογραφίες του παρατηρούμε τις ανεπαίσθητες αλλοιώσεις της φυσιογνωμίας του, καθώς κυλάει ο χρόνος και οι εποχές».
Πρόχειρα να πω εδώ ότι ανάμεσα στα πρόσωπα που θα δούμε στην έκθεση του Πέτρου Ζουμπουλάκη θα είναι ο θαλασσοδαρμένος ποιητής Νίκος Καββαδίας, ο ευρηματικός γλύπτης Γιαννούλης Χαλεπάς, ο νομπελίστας Γιώργος Σεφέρης, ο μελωδικός Βασίλης Τσιτσάνης, ο διαχρονικός Μπέρτολτ Μπρεχτ και αμέτρητοι άλλοι. Μαζί τους και οι δεκάδες προσωπογραφίες του ζωγράφου.
Ταξίδι στον χρόνο και στα χρώματα
Ο Πέτρος Ζουμπουλάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1937, με καταγωγή από τη Λακωνία. Σπούδασε με υποτροφία του ΙΚΥ στην ΑΣΚΤ με δάσκαλο τον Γιάννη Μόραλη (1956-1961) και αργότερα σκηνογραφία, διακόσμηση και διαφήμιση. Διοργάνωσε 35 ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα. Έλαβε μέρος σε πολλές σημαντικές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό καθώς και σε πολλές διεθνείς Biennale. Από το 1961 παράλληλα με τη ζωγραφική εργάστηκε για το θέατρο και τον κινηματογράφο, φιλοτεχνώντας σκηνικά και κοστούμια. Συνεργάστηκε με τα Κρατικά θέατρα (ΚΘΒΕ, Άρμα Θέσπιδος, διάφορα ΔΗΠΕΘΕ), το θέατρο Αθηνών κ.ά. Εικονογράφησε διηγήματα σε περιοδικά και συμμετείχε σε εικονογραφήσεις ημερολογίων.
Δίδαξε διακοσμητικές εφαρμογές, ελεύθερο σχέδιο και χρώμα στη Σχολή Διακοσμητών ΑΤΟ-Δοξιάδη (1964-1976), σκηνογραφία στις Σχολές ΑΤΕΣ και Βακαλό (1979-1984) και διακοσμητικές εφαρμογές και χρώμα στο χώρο στο ΤΕΙ Αθήνας (1984-1986). Έργα του βρίσκονται σε πολλές ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό σε συλλογές τραπεζών, στην Εθνική Πινακοθήκη κ.ά. Το 2011 τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο της καλλιτεχνικής του δημιουργίας.
***
Έκθεση Πέτρου Ζουμπουλάκη
Χώρος Τέχνης
«ΣΤΟart ΚΟΡΑΗ»
«Πρόσωπα στο βάθος του χρόνου»
Εγκαίνια: Τρίτη 14 Νοεμβρίου 2017
Ανοιχτή έως την Πέμπτη 14 Δεκεμβρίου
Στοά Κοραή 4, (εντός της στοάς)
Στάση μετρό “Πανεπιστήμιο”
Τηλέφωνο: 210-325.23.52
Ώρες λειτουργίας:
Δευτέρα-Παρασκευή 10:00 – 20:00
