Επιμέλεια: Ειρήνη Αϊβαλιώτου – Παναγιώτης Μήλας
Τη γνωρίσαμε ως Ρέα Νικολάου το 1961, στην ταινία «Κατήφορος». Τη θαυμάσαμε ως Μαρία Οικονόμου το 1962, στο «Νόμος 4000». Την ποθήσαμε ως Εύα Αγγέλου, στο «Μερικοί το προτιμούν κρύο». Την πονέσαμε ως Στεφανία Καραλή, το 1966 στη «Στεφανία». Λίγο ήθελε να ξυρίσουμε το μουστάκι για χάρη της Μαίρης Κανιάτογλου το 1967, στις “Θαλασσιές τις χάντρες”. Τη χειροκροτήσαμε στην Επίδαυρο, το 1996, ως Ελένη στις «Τρωάδες» σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη. Τέλος, το 2006, χορέψαμε μαζί της το «μπλουζ» της Λούλας Αναγνωστάκη με τη μουσική του Σταμάτη Κραουνάκη και με τον Δαυίδ Μαλτέζε στο σαξόφωνο.
Αυτό το οποίο δεν έχει σημασία είναι το αν γεννήθηκε το 1940 [όπως έγραψε η “Απογευματινή” στο θέμα για τα καλλιστεία του 1959], το 1942 [όπως γράφει το SanSimera.gr], ή το 1944 όπως υποστηρίζει ο δημοσιογράφος Δημήτρης Λιμπερόπουλος. Σίγουρα όμως γεννήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου…
***
«Διαμάντια και μπλουζ»
Αύγουστος… ήλιος στη παραλία…
Φεύγουν τα πλοία… σ’ άλλα νησιά…
Φεύγουν οι φίλοι… φεύγουν τα πλοία…
Μια ησυχία στην ερημιά…
Χάθηκα… χάθηκα μες’ τη ζωή μου…
Χάθηκες… χάθηκες μες’ τη βροχή…
Σβήσανε τα φώτα στη παραλία…
Ηρθ’ ο Σεπτέμβρης… ηρθ’ η βροχή…
Φεύγαν οι φίλοι… φεύγαν τα πλοία…
πήγε χαμένη η εκδρομή…
Χάθηκα… χάθηκα μεσ’ τη ζωή μου…
Χάθηκες… χάθηκες μεσ’ τη βροχή…
(οι στίχοι είναι της Λούλας Αναγνωστάκη).
***
Όμως δεν «πήγε χαμένη η εκδρομή» με τη Ζωή Λάσκαρη, τη διαχρονική Ζωίτσα των ονείρων μας. Τη Ζωή, από το απέναντι μπαλκόνι. Τη Ζωή, το αιώνιο κορίτσι της πρώτης σελίδας. Τη Ζωή, την τελευταία σταρ.
Οφείλουμε να σημειώσουμε πως υπήρξε από τους ελάχιστους έντιμους και πάντα συνεπείς επιχειρηματίες. Άνθρωπος θετικός, δοτικός και γενναιόδωρος. Με ευθύτητα και ειλικρίνεια. Πάντα κοντά στους νέους. Σεβόταν τους συναδέλφους της και τους εργαζόμενους του θεάτρου της. Εκπρόσωπος μιας γενιάς με αρχές και πίστη στο καθήκον. Δεκτική πάντα στην κριτική, δεν δίσταζε να κάνει αυτοκριτική και να ζητήσει “συγγνώμη” όταν αντιλαμβανόταν το λάθος της. Στήριζε τους φίλους, τους γνωστούς και τους συνεργάτες της πάντα με αγάπη και ενδιαφέρον.
Γυναίκα με αίγλη και κύρος. Σύμβολο μιας αγέρωχης θηλυκότητας. Χορτασμένη από ό, τι μπορεί να ζητήσει κανείς από τη ζωή: έρωτα, πάθος, θαυμασμό, επιτυχίες, φήμη, άνεση, περιπέτειες, ταξίδια, αποδοχή και καλλιτεχνική δημιουργία. Κυρίως αγάπη, που έδωσε και πήρε πλουσιοπάροχα. Δεν έλειπαν από τη ζωή της και οι τραγωδίες, η ορφάνια, η απώλεια, ο πόνος. Όπως και τα λάθη, οι προδοσίες, οι απογοητεύσεις. Αυτή όμως πάντα κοιτούσε μπροστά.
Οι συνεργάτες της, οι άνθρωποι στους οποίους έδινε χρόνο και καθόταν μαζί τους στο τραπέζι να ακούσει τα μυστικά, τις στενοχώριες τους, τα προβλήματά τους, δεν μπορούν να πιστέψουν ότι σε δέκα μέρες δεν θα αρχίσουν τις πρόβες για την καινούργια της παράσταση στο θέατρο “Αθηναΐς”.
Παράσταση που ετοίμαζε με το συνήθη ενθουσιασμό της και το κέφι της. Το γέλιο της, τρυφερό και χαρακτηριστικό, αντηχεί ακόμα πλούσιο στα αυτιά τους μετά την αναπάντεχη αναχώρησή της από τη ζωή. “Έφυγε σαν πουλάκι” μας λένε. Χωρίς πόνο, ήρεμη, κοντά στην οικογένειά της, γεμάτη χαρά και σχέδια για το θέατρο και τη ζωή.
Το ξεκίνημα
Όπως έγραφε η εφημερίδα «Απογευματινή» τη Δευτέρα 21 Ιουνίου 1959: «Tο βράδυ του Σαββάτου 19 Iουνίου 1959, στην «φαντασμαγορικήν χοροεσπερίδα εις τα «Aστέρια» της Γλυφάδας, εξελέγη «Σταρ Eλλάς 1959» η 18ετίς δεσποινίς Ζωίτσα Kουρούκλη, με το ψευδώνυμον «Aμαρυλλίς» (αριθμός 12), υπό τας επευφημίας του πλήθους που είχε κατακλύσει το κέντρον».
Λίγες ημέρες νωρίτερα, την Τετάρτη 9 Ιουνίου 1959, στα στοιχεία που έδινε η εφημερίδα κάθε μέρα για τις επικρατέστερες να κατακτήσουν τον πρώτο τίτλο της Σταρ γράφει ότι «η “Aμαρυλλίς” εγεννήθη εις το Σόχο της Θεσσαλονίκης, την 12η Δεκεμβρίου 1940, έχει ύψος 1, 68 μ., βάρος 57 κιλά, περίμετρο θώρακος 0, 88, μέσης 0, 62 και λεκάνης 0, 93».
Βέβαια στα καλλιστεία πήρε μέρος ως…18χρονη, ενώ ήταν μόλις 15. Τελικά νίκησε, και την Κυριακή 26 Iουλίου 1959 στο Λονγκ Mπιτς των Hνωμένων Πολιτειών, η Zωή Λάσκαρη διαγωνίστηκε αξιοπρεπώς για την ανάδειξη «Mις Yφήλιος 1959».
Ήταν μια από τις διασημότερες και εμπορικότερες σταρ του ελληνικού κινηματογράφου μαζί με την Αλίκη Βουγιουκλάκη και την Τζένη Καρέζη. Άρχισε την καριέρα της με διαβατήριο τον τίτλο της «Σταρ Ελλάς». Το πραγματικό της όνομα ήταν Ζωή Κουρούκλη (όμοιο με της εξαδέλφης της – γνωστής τότε τραγουδίστριας – Zωής Kουρούκλη. O τίτλος της Σταρ Ελλάς, αλλά και η κοινή καταγωγή της με τον Γιάννη Δαλιανίδη, ήταν η αφορμή ώστε ο τελευταίος να την επιλέξει για πρωταγωνίστρια της ταινίας «Ο Κατήφορος» το 1961. Η τεράστια επιτυχία της ταινίας έκανε την Λάσκαρη μόνιμη πρωταγωνίστρια με αποκλειστικό συμβόλαιο στη σημαντικότερη ελληνική εταιρεία παραγωγής, τη Φίνος Φιλμ.
Το …Ζωάκι.
Ο δημοσιογράφος Δημήτρης Λιμπερόπουλος, έγραψε στη σελίδα του στο face book την Παρασκευή 18 Αυγούστου 2017: «Είχα ρωτήσει τον Φίνο και μου είχε πει: Ωραιότερο πρόσωπο, Ναθαναήλ. Ωραιότερο σώμα, Λάσκαρη. Τσαχπινιά, Βουγιουκλάκη. Υποκριτική, Καρέζη».
Και συνεχίζει ο Λιμπερόπουλος: «Τώρα, τι να γράψω για το «Ζωάκι» που το ήξερα από πεντάρφανο κοριτσάκι; Της σκότωσαν τον ανθυπολοχαγό πατέρα μέσα στο δρόμο. Πέθανε η μητέρα της, τη μεγάλωσε η γιαγιά της. Δυο αδερφών παιδιά με την τραγουδίστρια Ζωή Κουρούκλη, της άλλαξαν το όνομα να μην τις μπερδεύουν»… Και καταλήγει ο ρεπόρτερ, επιβεβαιώνοντας την ηλικία της Ζωής: «Το σκανδαλιστικότερο σώμα του ελληνικού σινεμά, μπήκε στη καλλιτεχνία έφηβη».
Άρα σωστό το 1944 ως έτος γέννησης της Ζωίτσας.
“Και ενώ η Ζωίτσα έχει φύγει – γράφει στο FB ο Δημήτρης Λιμπερόπουλος – εμείς που έχουμε μείνει θα τη θυμόμαστε πάντα με αγάπη.
***
Φοίτησε στη Σχολή Βαλαγιάννη, στη Σχολή Καλογραιών Καλαμαρί και στη Δραματική Σχολή του Πέλου Κατσέλη. Από το 1961 και μετά η Λάσκαρη πρωταγωνίστησε σε πολύ μεγάλες κινηματογραφικές επιτυχίες και στα περισσότερα είδη ταινιών της εποχής (κωμωδία, κοινωνικό δράμα, μιούζικαλ) κατά τη χρυσή περίοδο του ελληνικού κινηματογράφου.
Από τις ταινίες της, η «Στεφανία» και ο «Κατήφορος» προβλήθηκαν για πολλές εβδομάδες σε χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής, διευρύνοντας τη φήμη της Λάσκαρη στο εξωτερικό (57 εβδομάδες προβολής των ταινιών στο Μεξικό), ενώ «Οι θαλασσιές οι χάντρες» έκλεψαν εκτός συναγωνισμού τις εντυπώσεις στο Φεστιβάλ Κανών το 1967 την ώρα που ο γαλλικός Τύπος έπλεκε το εγκώμιο της μεγάλης Ελληνίδας πρωταγωνίστριας.
Συνεργάστηκε με άλλα μεγάλα και αγαπημένα ονόματα, όπως Ρένα Βλαχοπούλου, Ντίνος Ηλιόπουλος, Κώστας Βουτσάς, Μάρθα Καραγιάννη, Μαίρη Χρονοπούλου, Αλέκος Αλεξανδράκης, Φαίδων Γεωργίτσης, Νίκος Κούρκουλος κ.ά.
Πολλούς από αυτούς έχει να συναντήσει τώρα…
Το 1966 έκανε την πρώτη της θεατρική εμφάνιση στην Κύπρο με τα έργα «Μιας πεντάρας νιάτα» των Γιαλαμά-Πρετεντέρη, «Η παγίδα» του Robert Thomas και το «Βαθιά γαλάζια θάλασσα» του Terence Rattigan. Στις θεατρικές σκηνές της Αθήνας εμφανίστηκε το 1970 με το έργο του Γιάννη Δαλιανίδη «Μαριχουάνα Στοπ» ενώ ακολούθησαν η μεγάλη θεατρική επιτυχία «Εραστές του ονείρου» του Γιάννη Δαλιανίδη μαζί με τον Tόλη Bοσκόπουλο (1972). Στη συνέχεια ανέβασε τα έργα: «Ο άνθρωπος που γύρισε από τον γύψο» των Κώστα Καραγιάννη και Νίκου Καμπάνη, «Πώς να κερδίσετε τον άντρα σας» του Σμιθ (1975), «Ξυπόλητη στο Πάρκο» του Νηλ Σάιμον (1977) και «Η κυρία του Μαξίμ» του Ζωρζ Φεϊντό (1979).
Παράλληλα συμμετείχε σε μεταφορές θεατρικών έργων για την ΕΡΤ.
Ακολούθησαν τα θεατρικά έργα: «Φρύνη η εταίρα» του Γιώργου Ρούσσου (1980), «Παντρεύομαι τον άντρα μου» του Νόρμαν Κράσνα (1980), «Εγώ, εσύ και ο άλλος» του Τζιν Κερ (1982), «Οι άντρες προτιμούν τις ξανθές» της Ανίτα Λος (1983), «Μις Πέπσι» του Μπρουνό (1984) και «Η Ντόρις και ο γυαλάκιας» του Μπιλ Μάνχοφ (1984).
Η υποδοχή που της επιφύλαξαν οι θεατρικοί κριτικοί ήταν ενθουσιώδης. Το 1982 πρωταγωνιστεί για τελευταία φορά στον κινηματογράφο στην ταινία του Γιώργου Καρυπίδη «Αναμέτρηση».
Θα μείνει στην ιστορία η θρυλική γυμνή φωτογράφησή της στη Δήλο για το περιοδικό «Playboy» με το εξαιρετικό, ποιητικό κείμενο του δημοσιογράφου Γιώργου Λιάνη, το 1985.
Το 1990 ο Μίνως Βολανάκης τη σκηνοθέτησε στην «Καινούρια Σελίδα» του Νηλ Σάιμον και το 1994 ο Ανδρέας Βουτσινάς στο «Ορφέας στον Άδη» του Τέννεση Ουίλιαμς, σε συνεργασία με το ΚΘΒΕ. Ακολούθησαν τα έργα: «Τρελοί για έρωτα» του Σαμ Σέπαρντ (1995), «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ» του Άλμπι (1996), πάλι σε συνεργασία με το ΚΘΒΕ, «Τρεις ψηλές γυναίκες» του Άλμπι (1996).
Ακολουθούν οι «Τρωάδες» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία του Μιχάλη Κακογιάννη, στην Επίδαυρο (1996), με τη Λάσκαρη στο ρόλο της Ελένης. Ιδιαίτερη αναφορά στην παράσταση έκαναν οι «New York Times», η «New York Post» και η «Herald Tribune» μιλώντας για μια «…συγκλονιστική διαμαρτυρία εναντίον της σκληρότητας του πολέμου στα χρονικά της δραματικής λογοτεχνίας» και για μια «…βαθύτατα συγκινητική αναβίωση του Ευριπίδη».
Στη συνέχεια: «Το μακρύ ταξίδι μιας μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα», του Eυγένιου Ο’ Νηλ (1997), «Η συνάντηση» του Νάντας (2000), «Σκηνές Γάμου» του Άλμπι (2000), σε συνεργασία με το ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας.
To 2003 ιδρύει τη δική της θεατρική σκηνή που φέρει το όνομα της: “Ζωή Λάσκαρη”, στον πολυχώρο Αθηναΐς. Ανεβάζει: «Ευαίσθητη Ισορροπία» του Άλμπι (2003), «Άλμα Μάλερ» του Ρον Χάρτ (2009), «Ρόουζ» του Μάρτιν Σέρμαν (2011) και «Ωραία Xρόνια» του Xάρολντ Πίντερ (2013).
Το 2005 – 2006 παρουσίασε το «Διαμάντια και μπλουζ» της Λούλας Αναγνωστάκη. Οι κριτικοί συμφωνούν για τον πρωτοποριακό τρόπο με τον οποίο «φώτισε» η ερμηνεία της αυτό το σπουδαίο έργο. Ο Μηνάς Χρηστίδης γράφει στην «Ελευθεροτυπία»: «Μια Λάσκαρη κυρίαρχη στα εκφραστικά της μέσα, να κινείται με άνεση στη σκηνή, χωρίς υπερβολές, αλλά με μέτρο και σιγουριά και, συγχρόνως, με φόρτιση της συγκίνησης και της ευαισθησίας της. Έγινε η Άννα του έργου που ανακαλύπτει τον πόνο της, τη μοναξιά της, την καθημερινότητα, τα πείσματα και τα ξεσπάσματά της… Κινήθηκε η Λάσκαρη με πληρότητα, με συναισθηματικές αποχρώσεις, από την αισιοδοξία στην απελπισία και από την απελπισία στην πλήξη, αλλά ποτέ παραίτηση. Αυστηρή, τρυφερή, κυνική και ειρωνική, όμορφη και με ιδιαίτερο χιούμορ, διασχίζει τη σκηνή και αφήνει ρωγμές στο πέρασμά της».
Στο θέατρο συνεργάστηκε με τους σκηνοθέτες: Μιχάλη Κακογιάννη, Ανδρέα Βουτσινά, Μίνω Βολανάκη, Σταμάτη Φασουλή, Άντολφ Σαπίρο, Σταύρο Τσακίρη, Αθανασία Καραγιαννοπούλου, Γιώργο Ρεμούνδο, Γιώργο Θεοδοσιάδη, Δημήτρη Νικολαΐδη, Κωστή Μιχαηλίδη, Κώστα Μπάκα, Αντώνη Αντωνίου, Γιάννη Δαλιανίδη.
Το 1967 παντρεύτηκε τον επιχειρηματία Πέτρο Κουτουμάνο με τον οποίο απέκτησε μια κόρη, τη Μάρθα. Το ζευγάρι χώρισε οριστικά την άνοιξη του 1971.
Το 1976 παντρεύτηκε τον ποινικολόγο Αλέξανδρο Λυκουρέζο με τον οποίο απέκτησε μια ακόμη κόρη, τη Μαρία-Ελένη. Το 1997 έγινε γιαγιά της Ζένιας από τον γάμο της Μάρθας με τον Βλάση Μπονάτσο.
Είχε διατελέσει δημοτική σύμβουλος στον Δήμο Αθηναίων έχοντας εκλεγεί με το ψηφοδέλτιο του Δημήτρη Αβραμόπουλου.
Η Ζωή Λάσκαρη έγινε «άγγελος» την Παρασκευή 18 Αυγούστου 2017 στο σπίτι της στο Πόρτο Ράφτη – ενώ κοιμόταν.
