To άρωμα του δροσισμένου χώματος τα καλοκαίρια, οι ζωγραφιές που έφτιαχνε κρυφά, ο γιούκος με τα ρούχα στο πατρικό του σπίτι, οι αυτοσχέδιες παραστάσεις της «βασίλισσας του Σαβά», κάτι κοριτσίστικες κοτσίδες, τα οικογενειακά τραπεζώματα τις Κυριακές, η φυγή από τη Δραπετσώνα, όπου πια δεν… είχανε ζωή, είναι μερικές μόνον από τις πολύτιμες στιγμές της ζωής του που κρατάει στα αρχεία του και μου τις εμπιστεύτηκε. Ζαχαρίας Ρόχας, άνθρωπος αξιοπρεπής, φιλότιμος, σοβαρός και λιγομίλητος. Toν παρακολούθησα τον Ιούνιο, στο καλαίσθητο θέατρο του Ιδρύματος Κακογιάννη, να υποδύεται τον προδομένο Μπερτ, πρώην SS. Στη θεατρική μεταφορά του «Θυρωρού της Νύχτας» της Λιλιάνα Καβάνι. Ο χαρακτήρας απαιτητικός. Ένας σκοτεινός, αδυσώπητος και επικίνδυνος θηρευτής. Ένας ναζί που προκαλεί, οργίζεται, απειλεί, πολιορκεί, εκδικείται (φωτογραφία). Το φετινό καλοκαίρι, βρίσκεται σε περιοδεία με την «Ανδρομάχη» του Ευριπίδη στο ρόλο του πολεμοκάπηλου, στυγνού εκβιαστή και θρασύδειλου Μενέλαου. Ο Ζαχαρίας Ρόχας ευδόκιμα υπηρετεί το θέατρο τρεις δεκαετίες, πλέον. Ηθοποιός έμπειρος, με μέτρο, λιτότητα μέσων και σαφήνεια. Με πλήθος ρόλων του κλασικού ρεπερτορίου στο ενεργητικό του. Μεταξύ άλλων υπήρξε σαιξπηρικός Κλαύδιος, Λαέρτης και Πετρούκιος, Ορέστης, Ιππόλυτος, Οδυσσέας, Μοσκώβ Σελήμ, Γιαννακός, αριστοφανικός Συκοφάντης, Τρέπλεβ και Τροφίμοφ του Τσέχοφ. Ίσως η θυμόσοφη μητέρα του λίγο υπερβολικά να τον θεωρεί πιο σπουδαίο κι από τον… Ινοκέντι Σμοκτουνόφσκι. Σίγουρα όμως είναι ένας θαυμάσιος καλλιτέχνης με αμεσότητα κι εκφραστική πειθώ. Λένε πως οι γατόφιλοι είναι άνθρωποι ευγενικοί, λεπτοί κι ευαίσθητοι. Μήπως λοιπόν αυτό είναι και το μυστικό που η Λευκή κι ο Μάρκος του χαρίζουν το πολυτιμότερο απ’ όλα τα δώρα, την αγάπη τους;
Διαβάστε τη συνέντευξη.
Όλη η Μεσόγειος σε μια γραμμή
* Γεννήθηκα στη Δραπετσώνα το 1957. Από τη μεριά της μάνας μου κατάγομαι από τη Σμύρνη και από τη μεριά του πατέρα μου από την Ισπανία (εξ ου και το Ρόχας, που θα πει κόκκινος), δηλαδή μέσα μου όλη η Μεσόγειος σε μια γραμμή. Θυμάμαι απ’ τα πρώτα χρονιά στη Δραπετσώνα το χωματόδρομο μπροστά απ’ το σπίτι που κάθε απόγευμα τον κατάβρεχαν οι γυναίκες, τα κυριακάτικα μεσημέρια με τα οικογενειακά τραπεζώματα, το μεγάλο σχολείο με τη Μικέ και τις κοτσίδες της που έκανε την καρδιά μου να χτυπάει και τη δύσκολη απόφαση του πατέρα μου να μας ανεβάσει στην Αθήνα γιατί στη Δραπετσώνα πια… δεν είχαμε ζωή…
Ζωγράφιζα κρυφά και διάβαζα πολύ
* Έδωσα εξετάσεις στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου το 1976 μόνο και μόνο για να πάρω αναβολή στράτευσης. Με έκπληξή μου πέρασα. Πιο πριν δεν είχα πει ούτε ένα ποίημα στο σχολείο. Ζωγράφιζα κρυφά και διάβαζα πολύ. Φαίνεται ότι η άγνοιά μου στην Υποκριτική ήταν εντυπωσιακή και αυτό έκανε κάποιους να με προσέξουν.
Πιο σπουδαίος κι από τον Σμοκτουνόφσκι…
* Οι άνθρωποι που με παρότρυναν ήταν ο Τάσος Λιγνάδης που ο θάνατός του μου στοίχισε πολύ, η Τζένη Καρέζη που μου ’κανε δώρο τις πρώτες ατάκες από σκηνής, ο Ματθαίος Μουντές δάσκαλος και πνευματικός μου πατέρας, η Αγνή Βλάχου που με σύστησε στον Νίκο Κούνδουρο και η μάνα μου που γι’ αυτήν πάντα είμαι πιο σπουδαίος και από τον Σμοκτουνόφσκι.
Ο έφηβος Ηλίας
* Η πρώτη μου εμφάνιση ήταν το 1977 στην ταινία του Νίκου Κούνδουρου «1922», βασισμένη στο βιβλίο του Ηλία Βενέζη «Το νούμερο 31328». Έπαιξα το ρόλο του έφηβου Ηλία.
Η νομική επιστήμη με δελεάζει
* Λατρεύω τη ζωγραφική και τη γλυπτική. Δυστυχώς δεν τις σπούδασα αλλά ασχολούμαι μαζί τους όποτε μου δοθεί η ευκαιρία. Η νομική επιστήμη επίσης με δελεάζει αφάνταστα.
Τα αρχεία του ηθοποιού
* Ο ηθοποιός είναι, ή μάλλον πρέπει να είναι, ένας τεράστιος ηλεκτρονικός υπολογιστής που στα αρχεία του καταγράφει διαρκώς κινήσεις, βλέμματα, συμπεριφορές, αντιδράσεις, γεύσεις και οσμές του κόσμου. Ποτέ δεν ξέρεις τι θα χρειαστεί να ανασύρεις απ’ τα αρχεία ώστε να δημιουργήσεις το «νέο ήθος».
Κάτι καλοκαιριάτικα βράδια
* Το 1963 στο σπίτι μας στη Δραπετσώνα κάτι κυριακάτικα βράδια ο θείος Λευτέρης έβαζε την Ελένη ντυμένη βασίλισσα του Σαβά πάνω στον γιούκο με τα ρούχα και ο θείος Γιώργος έφερνε στα πόδια της εξωτικά δώρα, χρυσάφι, κεχριμπάρια, αρώματα, υφάσματα (βεβαίως κατσαρολικά και τις κουρτίνες) και όλη η οικογένεια παρακολουθούσε θέατρο δωρεάν και είχε και τη δυνατότητα να διαμορφώνει την υπόθεση κατά το δοκούν. Είναι οι πρώτες παραστάσεις που θυμάμαι και ίσως τότε γεννήθηκε η κρυφή μου επιθυμία να παίξω κι εγώ κάποιο ρόλο μια και όταν αποφάσιζα να παρέμβω στη δράση, «η βασίλισσα του Σαβά» ούρλιαζε: Ποιος είναι αυτός; Σκοτώστε τον.
Πεφωτισμένοι δάσκαλοι
* Αυτό που καθόρισε την προσωπικότητά μου είναι κυρίως ότι είχα την τύχη να αποτελώ τον τελευταίο τροχό της αμάξης, ως νέος και πριν διαμορφώσω δικό μου λόγο, στην τελευταία γενιά των πιο πεφωτισμένων δασκάλων της σύγχρονης Ελλάδας. Τσαρούχης, Ρίτσος, Κούνδουρος, Θεοδωράκης, Μουντές, Μανιώτης, Μιχαηλίδης… Τι άλλο να πεις!.. Έπειτα το γεγονός της καθαρά λαϊκής μου καταγωγής που με προφύλαξε από άσκοπους συμβιβασμούς και χυδαία γλειψίματα…
Ο Μενέλαος, μια υποκριτική πρόκληση
* Είμαι σε περιοδεία με την τραγωδία του Ευριπίδη «Ανδρομάχη». Ερμηνεύω το ρόλο του Μενέλαου. Ο Μενέλαος είναι ο κορυφαίος της τριάδας της «Ανδρομάχης» σε χυδαιότητα. Πολεμοκάπηλος, εκβιαστής, θρασύδειλος. Μια υποκριτική πρόκληση…
Η μικρή Έλενα και οι διαλεχτοί φίλοι
* Ενέργεια μου δίνουν τα διαβάσματά μου, η οικογένεια, η μικρή Έλενα, οι διαλεχτοί φίλοι, το κυνήγι του χρόνου…
Ποιήματα
* Το αγαπημένο μου βιβλίο είναι ένας τόμος με όλα τα ποιήματα της Κικής Δημουλά. Ιδέα και δώρο της Τζούλη.
Μια φράση του Άμλετ
* Τι θεωρώ αριστούργημα; Το έγκλημα πάθους… Και μια φράση του Άμλετ: …και όλα τα σπουδαία που γι’ αυτά γεννήθηκες, μόνο γι’ αυτά γεννήθηκες, ποτέ δεν θα ονομαστούν πράξεις…
Γέλιο και θλίψη
* Το ίδιο που με κάνει να γελώ αυθόρμητα μου προκαλεί και θλίψη… Η ανθρώπινη βλακεία.
Μέλλον
* Δεν υπάρχει ιδανικό μέλλον…
Ο πιο βαθύς Μεσαίωνας
* Αν η κρίση μπορεί να έχει και θετικό πρόσωπο; Νομίζω ότι οι τέχνες θα είναι οι μόνες ωφελημένες. Έτσι κι αλλιώς ζούμε στον πιο βαθύ Μεσαίωνα της ύπαρξής μας, τι να προσδοκά άλλο κανείς;
«Sakoundala», ένα κείμενο δικό μου
* Στα άμεσα σχέδιά μου είναι να ανεβάσω στη σκηνή ένα έργο που με ταλαιπώρησε πολύ τα τελευταία χρόνια. Τη «Sakoundala», ένα κείμενό μου που πραγματεύεται τον ευνουχισμό της γυναίκας στην τέχνη από τον εραστή και δάσκαλο της. (Δεξιά, φωτογραφία από το “Θυρωρό της Νύχτας”).
Απόδειξη σεβασμού
* Το μετρό της Αθήνας είναι η πιο πασιφανής απόδειξη πως ο κόσμος ξέρει να σέβεται αυτούς που τον σέβονται.
Το κρυφτούλι με τους παράνομους
* Αυτό που παρατηρώ στην πόλη τελευταία είναι το κυνηγητό ανάμεσα σε πρεζόνια και αστυνομικούς, το κρυφτούλι των αστυνομικών με τους παράνομους μετανάστες που περισσότερο μοιάζει με παιδικό παιχνίδι «αμπάριζα», παρά με σοβαρή προσπάθεια για προστασία και ασφάλεια.
Κοιμόμαστε μαζί, διαβάζουμε μαζί
* Πρώτα με διάλεξε η Ναζιλέ μια γάτα με πράσινα μάτια, ύστερα ο Μπόι το λατρεμένο μου κόλεϊ που πέθανε 17 χρονών και τώρα η Λευκή, μια κατάμαυρη κεραμιδόγατα, με το γιο της τον Μάρκο. Κοιμόμαστε μαζί, διαβάζουμε μαζί (τους αρέσει ιδιαιτέρως να κάθονται πάνω στην εφημερίδα που διαβάζω) και τρελαίνονται να γλείφουν απ’ τα πατώματα τη χλωρίνη όποτε σφουγγαρίζω…
