Za’atar – Μείγμα νόστιμο, υγιεινό, δυναμωτικό και ενισχυτικό του νου

Αν ταξιδέψετε στο Ισραήλ, είναι δύσκολο να βρείτε ένα εστιατόριο ή ένα σπίτι που δεν πασπαλίζει με za’atar όλα τα φαγητά, από πίτσες μέχρι σαλάτες, κι από ρεβίθια και γιαούρτι μέχρι κοτόπουλο. Τι είναι το za’atar, ίσως να ρωτήσετε όμως. Είναι ένα μείγμα από αποξηραμένο θυμάρι, ρίγανη, σουμάκι και σουσάμι. Είναι νόστιμο και πολύ ευπροσάρμοστο.

Πρόκειται για το βασιλιά της αραβικής και ισραηλινής κουζίνας. Το ζάαταρ, εκτός του ότι νοστιμίζει πολύ τα κρέατα και τα ψάρια ειδικά αν το χρησιμοποιήσετε ωμό, πασπαλίζοντάς το από πάνω, γνωρίζει ακόμα μια πολύ συγκεκριμένη χρήση. Είναι από τις καλύτερες επιλογές για να το πασπαλίσετε πάνω σε πιτούλες και ψημένα ψωμάκια αν το ανακατέψετε με λίγο ελαιόλαδο. Ταιριάζει σχεδόν με όλες τις γεύσεις και καθημερινά ανακαλύπτονται νέες χρήσεις του.

Το μείγμα Za’atar πήρε ίσως την ονομασία του από την αραβική λέξη za’atar που κατά μία εκδοχή είναι η πηγή για τη λατινική ονομασία Satureja Thymbra (είδος θυμαριού).

Το Ζάαταρ (زعتر, μεταγράφεται και ως Ζα’τάρ, Ζά’αταρ, Ζάχταρ ή Σάταρ) αναφέρεται κυρίως σε ένα μείγμα μπαχαρικών από τη Βόρεια Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Τουρκία και μέρος της βορειοαφρικανικής και αραβικής κουζίνας.

Το μείγμα χρησιμοποιείται επίσης στο κρέας και ως συνοδευτικό για ψωμί και άλλα τρόφιμα.

Το Ζάαταρ είναι το αραβικό όνομα για το άγριο θυμάρι, το οποίο χρησιμοποιείται ως κύριο συστατικό. Εδώ αναφέρονται και τα αποξηραμένα φύλλα του συριακού ύσπου (Origanum syriacum).

Η βασική συνταγή του μείγματος μπαχαρικών έχει ως συστατικά το ζάαταρ, το σουμάκ, το ψητό σουσάμι και το αλάτι. Ανάλογα με την προετοιμασία, μπορούν να προστεθούν και άλλα συστατικά, όπως το Θυμάρι του Χαλεπίου από τη Συρία και το Λίβανο. Επίσης μπορεί να προστεθούν και άλλα μπαχαρικά όπως κόλιανδρος, γλυκάνισο και μάραθο, καθώς και ηλιόσποροι, σπόροι από κουκουνάρια, κολοκυθόσποροι και ξηροί καρποί.

Με το εν λόγω μείγμα γαρνίρεται η αραβική πίτα, το λεπτό επίπεδο ψωμί της Μέσης Ανατολής, ενώ χρησιμοποιείται για να δώσει γεύση και στο κρέας. Λόγω των συστατικών του, το Za’atar θεωρείται υγιεινό, δυναμωτικό και ενισχυτικό του νου, γι’ αυτό ενθαρρύνεται η κατανάλωσή του και από τα παιδιά που πηγαίνουν σχολείο.

Φτιάξτε dressings για σαλάτες, μπιφτέκια ή χρησιμοποιήστε το σε ψάρια και κρεατικά.

Οι Άραβες το αποκαλούν «manooche», δηλαδή το μείγμα ζάαταρ-ελαιολάδου που αλείφουν σε χειροποίητη πίτα με αγγούρι, φρέσκο δυόσμο και ντομάτα, αλάτι και πιπέρι.
Στην Τυνησία όμως και στο Μαρόκο εκτός από τα βασικά έχει και πάπρικα, στην Ιορδανία κύμινο και μάραθο και στην Τουρκία άνηθο, δυόσμο και μπαχάρι.
Η λέξη ζάταρ ή ζαατάρ – ανάλογα με την τοπική αραβική διάλεκτο κάθε χώρας – χαρακτηρίζει μια ολόκληρη οικογένεια βοτάνων που περιλαμβάνει τα διάφορα είδη ρίγανης, τη μαντζουράνα, την άγρια μέντα, το θυμάρι και το θρούμπι. Είναι τα μυρωδικά που οι Τούρκοι αποκαλούν κεκιίκ.

Το χαρμάνι του έχει κιτρινο-χρυσαφί χρώμα και άρωμα μεθυστικό.

Για να παρασκευάσετε την απλούστερη εκδοχή του χαρμανιού ζάαταρ ανακατεύστε μαζί:

Το μείγμα αυτό θα το αναμίξετε με λίγο ελαιόλαδο και με την πάστα θα αλείψετε ζεστές πίτες για σουβλάκι ή φέτες φρυγανισμένο ψωμί. Αυτό είναι το κλασικό, υγιεινό και νοστιμότατο κολατσιό στη Μέση Ανατολή. Μπορείτε επίσης να αλείψετε με το χαρμάνι ζαατάρ ψημένο κρέας, κοτόπουλο και λιπαρά ψάρια, όπως οι κολιοί και ο ξιφίας.