Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Πρέπει να αποδεχτούμε πως η βία είναι συστατικό στοιχείο της ανθρώπινης φύσης. Μία από τις χειρότερες μορφές της στην κοινωνία μας, αποτελεί η τρομοκρατία. Με τη βία της τρομοκρατίας ασχολείται το θεατρικό έργο «BU21» του Stuart Slade, που στις αρχές του νέου χρόνου πρόκειται να παρουσιάσει ο σκηνοθέτης Θοδωρής Βουρνάς στο θέατρο «104».
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Θοδωρής Βουρνάς κατέχει μια θέση ανάμεσα στους πιο επιφανείς νέους σκηνοθέτες μας, ως δημιουργός με μοναδική ματιά στα πράγματα. Για μένα, η υπογραφή του πάντα αποτελεί εγγύηση για την παράσταση που θα παρακολουθήσω.
Σκηνοθετεί για το θέατρο και τον κινηματογράφο, επιτυγχάνοντας όχι μόνο να στήνει ιστορίες με τα δικά του μέτρα και σταθμά, αλλά και να διεισδύει κάθε φορά στις αθέατες αλήθειες της ζωής, οι οποίες φωτίζονται και αποκαλύπτονται μεγαλοπρεπώς σε κάθε καλλιτεχνική του απόπειρα. Μέχρι τώρα μας έχει δώσει αξιόλογα δείγματα δουλειάς, τόσο στον κινηματογράφο όσο και στο θέατρο, προμηνύοντας μια εκλεκτή πορεία στο χώρο της τέχνης.
Σπούδασε σκηνοθεσία κινηματογράφου και σκηνοθεσία θεάτρου. Έχει παρουσιάσει στο θέατρο τις παραστάσεις: «Ελιγμοί» (2017) 104 – Black Box, «Κανόνες Ηθικής – Το ξύπνημα της άνοιξης» (2016) Cartel τεχνοχώρος, «Παρίας» (2016) Ίδρυμα “Μιχάλης Κακογιάννης” Θέατρο/ κεντρική σκηνή, «Στα Σκοτεινά-Making Movies» (2016) Cartel τεχνοχώρος, «Στα Σκοτεινά Making Movies» (2015) Cartel τεχνοχώρος. Έχει σκηνοθετήσει τις ταινίες μικρού μήκους: 2010 «Ποιος δε μετανιώνει», 2011 «Η μεγάλη κομπίνα», 2012 «Στην άλλη όχθη», 2013 «Εθελοντές», 2015 «Χωρίς Γάλα». Το 2016 έκανε την ταινία «Θεατής», βασισμένη στον μονόλογο «Making Movies» από το θεατρικό έργο «Bedtime Stories» του Γιώργου Ηλιόπουλου και διασκευασμένη από τον Γιάννη Γεωργίου (σεναριογράφο του «The Republic»). Πρόσφατα δε τελείωσε την ταινία «Συλλέκτης» και ήδη ετοιμάζεται για την πρώτη μεγάλου μήκους κινηματογραφική δουλειά του. Να σημειωθεί πως ταινίες του έχουν αποσπάσει βραβεία, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
Τώρα έρχεται να ταρακουνήσει τις αισθήσεις μας με αυτό το δυνατό ψυχολογικό θρίλερ, μια δραματική αλληγορία υψηλού επιπέδου, διανθισμένη με χιούμορ και αυτοσαρκασμό. Κι αυτή τη φορά στη φαρέτρα του έχει την πανελλήνια πρωτιά του έργου, αλλά και έξι λαμπρούς ηθοποιούς (Χριστίνα Γαρμπή, Ευθύμης Γεωργόπουλος, Μανώλης Κλωνάρης, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου, Βαγγέλης Σαλευρής, Λία Τσάνα), καλλιτέχνες με δυναμισμό και προσωπικότητα. Εξάλλου για τον ίδιο «η προσωπικότητα του ηθοποιού είναι συχνά πολύ πιο σημαντική ακόμα και από το ταλέντο».
Το BU21 είναι ο αριθμός ενός αεροσκάφους που καταρρίφθηκε από τρομοκράτες το καλοκαίρι του 2017 πάνω από το Φούλαμ του Λονδίνου. Το έργο ακολουθεί τις ιστορίες έξι Λονδρέζων οι οποίοι επέζησαν από αυτό το χτύπημα. Οι αναμνήσεις από εκείνη την ημέρα, με εκατοντάδες επιβάτες να οδηγούνται στο θάνατο μέσα στον φλεγόμενο θάλαμο, πριν από την πρόσκρουσή του στο δυτικό Λονδίνο, συνδέονται αναπόσπαστα με εικόνες, τραύματα και πληγές που ο καθένας προσπαθεί με τον δικό του τρόπο να επουλώσει.
Σεμνός, ευγενικός και πάντα καλοπροαίρετος ο Θοδωρής εκμυστηρεύτηκε στο catisart.gr πως περιμένει τη σωστή γάτα που θα θέλει να συγκατοικήσει μαζί του, καθώς πιστεύει πως μια γάτα πάντα σε επιλέγει και όχι το αντίστροφο. Μας μίλησε επίσης για το θέατρο, τον κινηματογράφο, την τέχνη γενικότερα, αλλά αναπόφευκτα και για την τρομοκρατία. «Το φαινόμενο της τρομοκρατίας και το πώς το αντιλαμβανόμαστε στην εποχή μας, είναι εν μέρει και συνέχεια της ψηφιακής εποχής. Η πληθώρα εικόνων δίνει τη δυνατότητα σε κάτι μεγάλο να γίνει ακόμη μεγαλύτερο», επισημαίνει, δείχνοντας πόσο πολύ έχει εντρυφήσει στο έργο.
Το θεατρικό «BU21» του Stuart Slade, που παρουσιάστηκε στο Trafalgar Studios στο West End του Λονδίνου, ανεβαίνει σε πανελλήνια πρώτη στο θέατρο «104» σε σκηνοθεσία και μετάφραση της Λυδίας Τριγώνη. Για ποιο λόγο επέλεξες να παρουσιάσεις αυτό το έργο στην Ελλάδα και μάλιστα πρώτος;
* Το έργο ξεκινά με ένα φανταστικό τρομοκρατικό χτύπημα που έγινε στο Λονδίνο. Το BU21 είναι ένα αεροσκάφος που έπεσε στο κέντρο της πόλης και με αφορμή αυτό, ξεκινάμε να παρακολουθούμε έξι ιστορίες διαφορετικών ανθρώπων που κοινό σημείο αναφοράς είναι η απώλεια που συνδέεται με το BU21. Το έργο εστιάζει στο πώς επουλώνονται τα τραύματα μέσα στον χρόνο, και με χιούμορ και αυτοσαρκασμό μας παρουσιάζει ιστορίες ανθρώπων που ο στόχος τους είναι η καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους και το πώς θα το πετύχουν αυτό. Πιστεύω ότι σε όποια χώρα κι αν ζεις, η καλύτερη εξέλιξη του εαυτού μας είναι ένα κοινό ζητούμενο και όλοι ταυτιζόμαστε με αυτό, οπότε ήθελα να παρουσιάσω αυτό το έργο στην Ελλάδα γιατί θεωρώ ότι μας δείχνει τα κοινά θέλω των ανθρώπων σε όποια χώρα κι αν ζουν.
Ας συνεχίσουμε με την κλασική ερώτηση του έργου: Τι θα γινόταν αν αυτό που βλέπεις στις ειδήσεις συνέβαινε σε εσένα…;
* Θα απαντήσω με μία ατάκα του έργου: «Όταν είσαι σε κρίση, κάνεις αυτό που πρέπει να κάνεις».
Παρά το δύσκολο θέμα του, ο συγγραφέας χρησιμοποιεί ακόμα και το χιούμορ ώστε να κάνει πιο άμεσες τις ιστορίες των ηρώων;
* Κι εδώ θα δανειστώ μία ακόμα ατάκα του έργου, «Αν δεν το χλευάσεις, θα σε κάνει κομμάτια». Ένα κοινό αίσθημα σε όλες τις ιστορίες είναι ότι η απόσταση του χρόνου δίνει το περιθώριο ώστε να μπορείς να κάνεις χιούμορ και με τον εαυτό σου και με την τραγικότητα της κατάστασης και το παρουσιάζεις σαν ένα μέρος της διαδρομής για να το αφήσεις πίσω σου.
Τις τελευταίες δεκαετίες γίναμε μάρτυρες μιας δραματικής μεταβολής της φύσης και των χρήσεων της τρομοκρατίας. Γιατί, κατά τη γνώμη σου, συνέβη αυτό;
* Το φαινόμενο της τρομοκρατίας και το πώς το αντιλαμβανόμαστε στην εποχή μας, είναι εν μέρει και συνέχεια της ψηφιακής εποχής. Η πληθώρα εικόνων δίνει τη δυνατότητα σε κάτι μεγάλο να γίνει ακόμη μεγαλύτερο. Αν με ρωτήσεις τι σκεφτόμουν ως παιδί για το τι είναι τρομοκρατία, είναι ένα αμάξι στο κέντρο Αθήνας να καίγεται. Αν με ρωτήσεις τι σκέφτομαι τώρα, είναι εικόνες ανθρώπων να εκτελούνται με βίαιο τρόπο μπροστά στα μάτια μας και αυτό να το βλέπουμε να αναπαράγεται μέσω των ειδήσεων και των ψηφιακών μέσων στο μέγιστο δυνατό βαθμό, οπότε η μεγάλη έξαρση με την οποία ταυτίζουμε την τρομοκρατία είναι και επέκταση του ότι ζούμε πια στην ψηφιακή εποχή.
Τη δεκαετία του 1970, λεγόταν συχνά ότι οι τρομοκράτες “θέλουν να έχουν μεγάλο κοινό, όχι μεγάλο αριθμό νεκρών”. Σήμερα είναι ακριβέστερο να πούμε ότι οι τρομοκράτες θέλουν πολλούς νεκρούς και ακόμα περισσότερους ανθρώπους εξουδετερωμένους από το φόβο και τη θλίψη. Πώς φτάσαμε ως εδώ;
* Σε συνέχεια αυτού που είπαμε πριν, δηλαδή ότι στην ψηφιακή εποχή που ζούμε η πληροφορία μπορεί να διαδοθεί στον μέγιστο δυνατό βαθμό και το αναμενόμενο αυτού είναι ένας μεγαλύτερος αριθμός θυμάτων.
Τι ψυχολογικές και κοινωνικές απαντήσεις χρειαζόμαστε απέναντι στην τρομοκρατία;
* Στο “BU21” βλέπουμε τους χαρακτήρες μας να αποκτούν τη συνειδητοποίηση ότι η ζωή είναι μικρή και μπορεί ανά πάσα στιγμή να σταματήσει και με αφορμή αυτό, να προχωρούν με μεγαλύτερη ταχύτητα στη ζωή τους και να παίρνουν γρηγορότερα αποφάσεις. Νομίζω ότι όλες οι απαντήσεις υπάρχουν στην πιο απλή αλήθεια, ότι η ζωή συνεχίζεται.
Μίλησέ μας, αν θέλεις, για τους ηθοποιούς της παράστασης «BU21»:
* Η διανομή της παράστασης αυτής είναι μια ευτυχής συγκυρία, καθώς δουλεύω ξανά με ηθοποιούς που είχα δουλέψει και στο παρελθόν και είχαμε μια εξαιρετική συνεργασία, αλλά και με ηθοποιούς που γνωριζόμαστε και ψάχναμε τη σωστή αφορμή για να συνεργαστούμε. Έχουμε μια ομάδα που έχει δημιουργήσει μία πολύ καλή χημεία και υπάρχει μια κοινή αντίληψη της διάθεσης του έργου ώστε να προσδοκούμε ένα πολύ καλό αποτέλεσμα.
Τι ρόλο παίζει η προσωπικότητα του ηθοποιού κατά τη διάρκεια των δοκιμών μιας παράστασης;
* Όλα φυσικά είναι θέμα χημείας, συνεργασίας και διακριτικότητας. Για μένα η προσωπικότητα του ηθοποιού είναι συχνά πολύ πιο σημαντική ακόμα και από το ταλέντο. Νιώθω τυχερός που τα τελευταία χρόνια έχω συνεργαστεί με παιδιά που για μένα βάζουν τα standards στο τι θα πει επαγγελματίας.
Απ’ όσο γνωρίζω στις πρόβες των παραστάσεών σου καθώς και στα γυρίσματα των ταινιών σου, υπάρχει φιλικό κλίμα και ωραία ατμόσφαιρα. Πώς επιτυγχάνεται η αλληλοαποδοχή και η συνοχή στο περιβάλλον ενός θιάσου ή ενός κινηματογραφικού σετ;
* Υπάρχει πάντα αυτή η φράση, που λες ότι «όλα γίνονται για το καλύτερο». Ξεκινάμε πολλές φορές με μια ομάδα που μπορεί να τροποποιηθεί στην πορεία και φτάνουμε την τελική σύσταση και τότε βλέπεις πως όλα τελικά γίνονται για να υπάρξει η καλύτερη δυνατή χημεία. Όταν ξέρεις τι θες να πεις, οι συνεργάτες σου αφοσιώνονται στην επίτευξη αυτού του στόχου και φέρνουν το καλύτερο δυνατό κλίμα.
Μίλησέ μας για την καινούργια σου ταινία, «Ο συλλέκτης».
* Ο «Συλλέκτης» είναι μια ταινία μικρού μήκους που πραγματεύεται την ιστορία ενός serial killer, πεπεισμένου πως αν σκοτώσει τον άλλον, θα πάρει το θετικό χαρακτηριστικό που έχει αναγνωρίσει επάνω του. Αυτή η ταινία ήταν η ευκαιρία για να ξανασυνεργαστώ με δύο άτομα που εκτιμώ ιδιαίτερα, τον Δημήτρη Λιακόπουλο και την Κατερίνα Βαϊμάκη.
Πώς κρίνεις το μεγάλο αριθμό θεάτρων και παραστάσεων στην Αθήνα;
* Είναι πολύ θετικό που δεν έχουμε κρυφτεί πίσω από την οικονομική κρίση και όλοι προσπαθούμε να είμαστε παραγωγικοί παρά τις δυσκολίες. Το θέατρο συχνά είναι μια προσωπική υπόθεση και το βήμα για να υλοποιήσει κανείς το όραμά του δεν μπορεί να περιοριστεί. Παρ’ όλα αυτά βέβαια είναι ένας μεγάλος αριθμός παραστάσεων σε μια πόλη που δεν έχει τόσο μεγάλο κοινό και έτσι αρκετά πράγματα χάνονται ή δεν προλαβαίνουν καν να γίνουν γνωστά.
Για ποια πράγματα σήμερα χρειάζεται να υψώσουμε τη φωνή;
* Για όσα παραβιάζουν τα όριά μας είτε αυτά είναι προσωπικά είτε είναι επαγγελματικά.
Κρατάς σημειωματάριο ή ημερολόγιο; Αν ναι, τι σημειώνεις;
* Κρατάω σημειωματάριο στο οποίο σημειώνω αναλυτικά το πρόγραμμα, τις υποχρεώσεις και τις πρόβες μου. Παραμένω κλασικός και έτσι προτιμώ να βλέπω τα πάντα γραπτά ακόμα και αν τα θυμάμαι.
Τι άλλο ετοιμάζεις για το άμεσο μέλλον;
* Αυτήν τη στιγμή μόλις τελείωσα τα γυρίσματα μιας ταινίας μικρού μήκους και είμαι στις πρόβες για το BU21, το οποίο ξεκινάει στις 17 Ιανουαρίου. Όπως ξέρεις, επειδή έχω πάντα το μυαλό μου στο επόμενο βήμα, διαβάζω συνεχώς νέα θεατρικά και μαζί με καλούς συνεργάτες και σεναριογράφους είμαστε στη διαδικασία ανάπτυξης για την πρώτη ταινία μεγάλου μήκους μου.
Διαβάζεις / αγοράζεις εφημερίδα ή ενημερώνεσαι μόνο από το Διαδίκτυο;
* Πλέον ενημερώνομαι μόνο από το Διαδίκτυο αλλά μου λείπει πολύ να πιω έναν καφέ και να ξεφυλλίσω μια εφημερίδα. Το κάνω σπάνια αλλά το βλέπω σαν μια απόλαυση που επιτρέπω στον εαυτό μου τις μέρες που μπορεί να έχω χρόνο και θέλω να αναζητήσω λίγες στιγμές ησυχίας και ξεκούρασης.
Στην προηγούμενη συνέντευξή μας σκεπτόσουν να αποκτήσεις κατοικίδιο, τελικά απέκτησες;
* Περιμένω ακόμα να με βρει η σωστή γάτα και που θα θέλει να συγκατοικήσει μαζί μου διότι θεωρώ πως μια γάτα σε επιλέγει αντί για το αντίστροφο.
Σχετικά με το “BU21”
Τι θα γινόταν αν αυτό που βλέπεις στις ειδήσεις συνέβαινε σε εσένα…;
Το “BU21” του Stuart Slade που παρουσιάστηκε στο Trafalgar Studios στο West End του Λονδίνου, ανεβαίνει σε πανελλήνια πρώτη στο Θέατρο 104 σε σκηνοθεσία Θοδωρή Βουρνά και προγραμματίζει την πρεμιέρα του για τις 17 Ιανουαρίου 2018. Το έργο αγγίζει το φαινόμενο της τρομοκρατίας και πραγματεύεται τις ιστορίες έξι επιζώντων με έναν ιδιαίτερο και καυστικά ρεαλιστικό τρόπο.
«Αν δεν μπορείς να το χλευάσεις, θα σε κάνει κομμάτια»
«Όταν είσαι σε κρίση κάνεις αυτό που πρέπει να κάνεις»
Βλέποντας καθημερινά στις ειδήσεις αμέτρητα περιστατικά να συμβαίνουν σε καταιγιστικούς ρυθμούς, το ερώτημα είναι ένα:
«Θα μπορούσα άραγε να το αντέξω αν κάτι τέτοιο συνέβαινε και σε μένα;».
Στο ερώτημα αυτό απαντούν έξι εκδοχές απώλειας και ανθρώπινου πόνου, με κοινό σημείο αναφοράς το τρομοκρατικό χτύπημα, ερχόμενοι αντιμέτωποι με κάτι που όντως συνέβη σε εκείνους. Κανείς όμως δεν τους είχε προετοιμάσει για το πόσο σκληρό είναι…
Αποσπάσματα κριτικών για το έργο του Stuart Slade στο Λονδίνο:
«Μεταφέροντάς μας σε μία ομάδα υποστήριξης επιζώντων, ο Stuart Slade προσφέρει έξι κοντινές, πειστικές και με συχνά πικρό χιούμορ ιστορίες και το αποτέλεσμα είναι 90 έντονα λεπτά που αρέσκονται στο να μας εκπλήσσουν και να μας διαψεύδουν.» – Evening Standard
«Το έργο του Stuart Slade σχετικά με μια ομάδα επιζώντων που θυμάται ένα τρομακτικό περιστατικό είναι μια προσεκτική, συγκλονιστική και πικρά αστεία μελέτη για το πώς αντιμετωπίζουμε την τραγωδία.» – The Guardian.
«Και είναι φανερό ότι ο Stuart Slade αγαπάει τους χαρακτήρες του: με όσες ρωγμές και αν έχουν, μας κάνει να τους καταλάβουμε όλους. Αποτελεί μία αυθεντικά συναρπαστική νέα φωνή.» – Time Out London
«Διαδραματιζόμενο στον απόηχο ενός τρομοκρατικού χτυπήματος ενός επιβατικού τζετ πάνω από το Λονδίνο, αυτό το έντονα παιγμένο δράμα έχει έναν τόνο ανησυχητικής ειλικρίνειας. Λίγα έργα στο Λονδίνο μπορούν να υποστηρίξουν τόση αμεσότητα, τόση δυσοίωνη επικαιρότητα.» – The Telegraph.
«Πρόκειται για ένα θεατρικό έργο που δε σε κάνει απλώς να σκεφτείς. Σε αναγκάζει να το κάνεις. Περνάει το νόημά του χωρίς ποτέ να φαίνεται αδιάκριτο. Στην πραγματικότητα, το κοινό είναι οι πραγματικοί εισβολείς εδώ απόψε, που ρίχνουν μια ματιά στην προσωπική, ανθρώπινη πλευρά των ιστοριών που πολύ συχνά χάνουν το βάρος τους όταν υποβαθμίζονται σε μια τηλεοπτική συνέντευξη ή σε μια ειδησεογραφική στήλη στο ίντερνετ. Το BU21 αντηχεί στο πού βρισκόμαστε και ποιοι είμαστε: τολμηρό, αξεγάδιαστο και βαθυστόχαστο.» – A Younger Theatre
«Ο Stuart Slade είναι ένας συγγραφέας με την ικανότητα να φτάνει στις πιο σκοτεινές τρύπες και να τραβάει από μέσα το νήμα της ζωής. Για να βρει το χιούμορ στα πιο απίθανα μέρη…» – The Stage
«Όπως θα έχετε καταλάβει, το έργο αποφεύγει κάθε υποψία ενός ήσυχου, ευσεβούς τόνου, υπέρ μιας αφοπλιστικής ευθύτητας. Αυτό μπορεί να σου κόψει την ανάσα με το βάθος της ηθικής του πρόκλησης.» – Independent
«Αυτός είναι και ο στόχος της τρομοκρατίας, εξάλλου – να τρυπώνει στο κεφάλι μας και να γίνεται ένα γεγονός της ζωής. Αν η τρομοκρατία είναι ένα μέρος της ζωής, όμως, τότε η ζωή μας πρέπει να αποτελεί και κομμάτι της τρομοκρατίας, με τις όποιες αντιφάσεις της. Οι άνθρωποι ακόμη ερωτεύονται, ακόμη κάνουν έρωτα… Ο Slade κατά κάποιον τρόπο το επικροτεί αυτό – αμφισβητώντας την παραδοσιακή ρητορική των ειδήσεων, τη μοναδικότητα της ιστορίας, για κάτι πιο συλλογικό και αληθοφανές.» – What’s on Stage
Συντελεστές της παράστασης:
Συγγραφέας: Stuart Slade
Μετάφραση: Λυδία Τριγώνη
Σκηνοθεσία: Θοδωρής Βουρνάς
Βοηθός Σκηνοθέτη: Λυδία Τριγώνη
Production Design: Κασσιανή Λεοντιάδου
Κινησιολογία: Ντέπυ Γοργογιάννη
Artwork: Γιώργος Γιαννίμπας
ΠΑΙΖΟΥΝ: Χριστίνα Γαρμπή, Ευθύμης Γεωργόπουλος, Νάντια Δαλκυριάδου, Μανώλης Κλωνάρης, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου, Βαγγέλης Σαλευρής, Λία Τσάνα
* Πανελλήνια πρώτη
Πληροφορίες
Παραστάσεις: Από 17 Ιανουαρίου 2018 και για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στις 21:15 μ.μ.
Εισιτήρια: 12 κανονικό και 8 μειωμένο
Διάρκεια: 90 λεπτά
Θέατρο 104
Ευμολπιδών 41, Γκάζι, Αθήνα, T. 210 3455.020
[email protected] | http://www.104.gr/
www.facebook.com/BU21.theatro104
