Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Μέσα από το πρώτο της βιβλίο πλάθει ένα σύμπαν προσωπικό αλλά ταυτόχρονα συλλογικό, όπου ανώνυμοι ήρωες προβάλλουν τα δικά τους δικαιώματα και τη δική τους αυταξία απέναντι στο μακρύ χέρι της ανασφαλούς καθημερινότητας.
Η 25χρονη Βίβιαν Στεργίου, με το μαγνητικό, ζωντανό και καθηλωτικό «Μπλε υγρό» (Εκδόσεις «Πόλις») εκπροσωπεί τους συνομηλίκους της που ζουν στην τρίτη χιλιετία στην Αθήνα και σ’ αυτή την ανερμάτιστη πόλη αναζητούν την ταυτότητά τους και την ελευθερία τους από την οικογένεια και τον ρηχό καθωσπρεπισμό, διστάζουν να βγουν έξω από το προστατευτικό τους κέλυφος και, όταν τελικά τα καταφέρουν, δεν ξέρουν πώς ακριβώς να διαχειριστούν την ανεξαρτησία τους, επειδή ένας υποδόριος φόβος τούς εμποδίζει να τη ζήσουν. Άνθρωποι ευάλωτοι, μονόχνοτοι, τραυματισμένοι από φοβίες και νευρώσεις, αναποφάσιστοι, εσωστρεφείς.
Η συγγραφέας εισβάλλει ορμητικά στη διηγηματογραφία και παρασύρει τον αναγνώστη, αποτυπώνοντας τη φωνή των ανθρώπων της γενιάς της, τις σκέψεις τους, τις αγωνίες τους και τους έρωτές τους, δείχνοντας τον αποπνικτικό περίγυρο που συγκρατεί μια ολόκληρη γενιά από την πτήση που ολοκληρωτικά της ανήκει. Ήρωές της οι κομπάρσοι της ζωής, οι αληθινοί και μεγάλοι πρωταγωνιστές της λογοτεχνίας. Το αποτέλεσμα δικαιώνει την ίδια αλλά και τον αναγνώστη που επιλέγει το βιβλίο της. Ενδιαφέροντα διηγήματα, σύγχρονα ποιητικά, δοσμένα με ειλικρίνεια, σαφήνεια, άνεση, ορμή και νεανική αμεσότητα. Ένας μικρόκοσμος όπου όλα θα μπορούσαν να συμβούν και άλλα τόσα να ειπωθούν, με τρόπο καινοτόμο και ρηξικέλευθο, ιδιότητες που συνιστούν αληθινή λογοτεχνία.
«Χωρίς εσένα θα με καταπιεί το μπλε υγρό. Όχι, λάθος. Εσύ, εσύ είσαι το μπλε υγρό. Όχι, λάθος. Αν δεν ήσουν εσύ, θα ήταν κάτι άλλο. Όχι, λάθος. Εγώ είμαι το μπλε υγρό. Όχι, λάθος. Το μπλε υγρό είναι όλα. Η ζωή είναι ένα κολλώδες μπλε υγρό».
Ένας άντρας συναντιέται στην Κυψέλη με τη γυναίκα που κάποτε είχε ερωτευτεί. Μια εικαστικός ετοιμάζει μια έκθεση με όλα τα πράγματα που αγχώνουν τους ανθρώπους. Ο Ανδρέας γυρίζει απ’ το Παρίσι για να ζήσει με τον Βασίλη. Ένας βοηθός φωτογράφου φοβάται τους ανθρώπους, αλλά ερωτεύεται μία φοιτήτρια κατά τη διάρκεια μιας διακοπής ρεύματος. Ένας νέος δικηγόρος ζει με τον πατέρα του, που νομίζει ότι πρωταγωνιστεί σε ριάλιτι. Ένας απολυμαντής στα ενοικιαζόμενα δωμάτια των γονιών του οδηγεί έναν άγνωστο τουρίστα σε μια κρυφή παραλία.
Γύρω τους η Αθήνα. Τους παγιδεύει στο φως της και τους κάνει να ισορροπούν: άλλοτε τους παρηγορεί με οικειότητα και με μικρές στιγμές ευτυχίας κι άλλοτε τροφοδοτεί με δικές της εικόνες τη μελαγχολία και την αγωνία τους.
Δεκαέξι μικρές αυτοτελείς ιστορίες – ψήγματα πραγματικότητας, που τινάζουν τις στάχτες και τις γκριζάδες της γραφής όπως μέχρι τώρα την ξέραμε και διαβάζονται με πάθος. Περίεργοι και διαφορετικοί, συνεσταλμένοι αλλά και γεμάτοι πείσμα να ευτυχήσουν, εντελώς απλοί και εντελώς τυχαίοι, οι πρωταγωνιστές των ιστοριών της Βίβιαν Στεργίου είναι οι διπλανοί μας και συχνά αγαπημένοι άνθρωποι.
Μέσα από μια συζήτηση φιλική και αυθόρμητη με τη Βίβιαν, αποκαλύπτονται οι προβληματισμοί πίσω από τον κόσμο της πνευματώδους και αναζωογονητικής συλλογής διηγημάτων «Μπλε υγρό», που κυκλοφόρησε στα τέλη του 2017 και αναμένεται να κάνει πολλές επανεκδόσεις.
Ποια ήταν τα αναγνώσματα των πρώτων παιδικών σου χρόνων;
* Στην αρχή διάβαζα τα βιβλία του παιδικού τμήματος της τοπικής βιβλιοθήκης (στα Τρίκαλα). Θυμάμαι τον Ιούλιο Βερν, την Άλκη Ζέη και κάποιες ιστορίες μυστηρίου.
Υπάρχει κάποια… θρυλική ιστορία σχετικά με την παιδική σου ηλικία;
* Όχι, τίποτε ιδιαίτερο δεν συνέβη. Θυμάμαι ότι βαριόμουν αρκετά όταν ήμουν μικρή κι ότι έπαιζα πολύ έξω, ποδόσφαιρο και κρυφτό, ο καθένας κι η καθεμία θα μπορούσε να έχει την παιδική μου ηλικία.
Για να γράψεις, αντλείς έμπνευση ή υλικό και από προσωπικά σου βιώματα;
* Όπως όλοι, χρειάζεσαι βιώματα, για να γράψεις. Αλλά και διαβάσματα, παρατήρηση και πάρα πολύ σκληρή δουλειά, για να μάθεις να χρησιμοποιείς τις λέξεις όπως πρέπει.
Πόσος χρόνος χρειάστηκε για να ολοκληρωθεί το «Μπλε υγρό»;
* Περίπου 6-7 μήνες.
Όταν πρωτοέγραψες, ποιο ήταν το ερέθισμα που σου δόθηκε;
* Τίποτα, ήθελα να γράψω. Αισθάνθηκα μια ανάγκη να γράψω και φαντάστηκα, ότι, αν τις αντισταθώ, δεν θα μου αρέσει, δεν θα είμαι χαρούμενη. Στην πορεία κατάλαβα ότι καλά το φαντάστηκα. Έχω ανάγκη και να διαβάζω και να γράφω για να ‘μαι καλά. Από ιδιοτελείς λόγους γράφω πρώτα πρώτα, για να ‘μαι εγώ όπως μού αρέσει.
Πώς βλέπεις την επιτυχία που σημείωσε το βιβλίο σου;
* Είναι πολύ ευτυχές ότι αρέσει σε τόσο πολύ κόσμο, χαίρομαι και νιώθω εγγύτητα με αγνώστους, ίσως βοηθάνε και τα social media βέβαια, όπου μου στέλνουν τόσο ωραία μηνύματα που νιώθω ευγνωμοσύνη.
Με τον εκδοτικό σου οίκο πώς προέκυψε η συνεργασία;
* Μού άρεσαν πολύ τα βιβλία που βγάζουν και έτσι διάλεξα να περάσω από το βιβλιοπωλείο μια μέρα και ν’ αφήσω εκεί μία δακτυλογραφημένη εκδοχή του «Μπλε Υγρού». Τους άρεσε και με πήρανε τηλέφωνο. Μού κάνανε πρόταση να τα εκδώσουν και φυσικά δέχθηκα.
Έχει καλή λογοτεχνία η εποχή μας, ιδιαίτερα στην Ελλάδα;
* Ναι, νομίζω ναι. Υπάρχουν φυσικά και πολλά κακά βιβλία, αλλά δεν βλάπτουν κανέναν, μπορούμε να τα αγνοούμε. Με συγκινεί επίσης που παρά τη φτώχεια μας ή κι εξαιτίας της πάμε σε βιβλιοπωλεία, θέατρα και σινεμά. Ίσως τώρα που δεν υπάρχουν λεφτά είναι μια καλή περίοδος να συνειδητοποιήσουμε ότι πολλά πράγματα αξίζουν στη ζωή που δεν έχουν καμία σχέση με το πόσα χρήματα κερδίζει κανείς.
Τι πρέπει να διαθέτει ένας άνθρωπος για να γίνει ήρωας του επόμενου βιβλίου σου ή, έστω, ενός διηγήματός σου;
* Δεν ξέρω καθόλου, μού τραβάνε την προσοχή πολύ ετερόκλητα πράγματα.
Ποια είναι η σημειολογία του «Μπλε υγρού»;
* Παραπέμπει σε διαφορετικές αισθήσεις και διαφορετικά νοήματα, αλλά το αφήνω σκοτεινό και ανοιχτό σε ερμηνείες, επειδή κάθε αναγνώστης διαβάζει άλλο βιβλίο, με βάση τα βιώματα και τα διαβάσματά του, τις προσδοκίες και τις σκέψεις του, άρα καλό είναι να δει και στο «Μπλε υγρό» αυτό που θέλει. Εγώ έχω τη δική μου ερμηνεία, αλλά έχει μικρή σημασία.
Η κρίση βιώνεται αλλιώς μέσα από το γράψιμο;
* Ναι, το γράψιμο αποφορτίζει διάφορες καταστάσεις μιζέριας ή ανησυχίας που δημιουργεί η κρίση.
Αν υποθέσουμε πως το «Μπλε υγρό» ήταν το πρώτο βήμα στη συγγραφική σου καριέρα, ποια δεύτερη ευκαιρία θα ήθελες να σου δοθεί;
* Δεν μπορώ να σκεφτώ.
Τι να υποθέσουμε πως κρύβεις στα συρτάρια σου;
* Διάφορα πολύ κακά κείμενα που τα καταστρέφω. Κάθε καλού κειμένου προηγούνται πολλές λάθος λέξεις.
Είσαι τύπος μοναχικός ή κοινωνικός;
* Δεν ξέρω.
Τι σου δημιουργεί αποστροφή στην ειδησεογραφία των ημερών;
* Όλα τα θέματα που έχουν να κάνουν με ρατσισμό και ξενοφοβία και με το πόσο ενσωματωμένα είναι αυτά τα κακά στον τρόπο που μιλάμε, σκεφτόμαστε και συμπεριφερόμαστε.
Τι ζητά, κατά τη γνώμη σου, η γενιά σου από την εποχή της;
* Ευκαιρίες.
Ως αναγνώστης, πώς ορίζεις ένα καλό βιβλίο και ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου συγγραφείς;
* Γραμμένο λιτά, που σε κρατάει, που σε μαθαίνει κάτι για εσένα και τους γύρω σου. Αυτόν τον καιρό Auster, McBride, Roth.
Ποιοι συγγραφείς σε επηρέασαν;
* Παμούκ, Κάρβερ, Roth και πάρα πολλά άλλα που δεν μου έρχονται τώρα.
Η καλή γραφή είναι δώρο της Μούσας ή είναι αποτέλεσμα τεχνικής και γνώσης;
* Καθαρά αποτέλεσμα δουλειάς.
Τι σχέση έχει η πένα σου με τη λογική;
* Σε συνέχεια της παραπάνω απάντησης, το γράψιμο είναι τεχνική, απόσταση, σβήσιμο, σιωπές και στοχευμένη εστίαση της προσοχής. Είναι μία εγκεφαλική λειτουργία. Υπάρχουν συναισθήματα αλλά αφήνονται να μπουν στα σημεία που είναι απαραίτητα.
Η λογοτεχνία μπορεί να θεωρηθεί επαναστατική πράξη σήμερα;
* Το να σκέφτεται κανείς μάλλον πάντα ήταν και είναι. Αλλά δεν υπάρχει κανένας λόγος να το περιορίζουμε στη λογοτεχνία, ούτε καν να το περιορίζουμε στην τέχνη. Οι τεχνολογικές επαναστάσεις είναι επαναστάσεις.
Τελευταία η μικρή φόρμα βρίσκει όλο και μεγαλύτερη ανταπόκριση στο αναγνωστικό κοινό. Στο γράψιμο ποια ιδιαίτερη δυσκολία έχει;
* Έχεις λίγες σειρές να κάνεις τον αναγνώστη να νιώσει εγγύτητα με τον χαρακτήρα του διηγήματος και να τον κάνεις αφενός να νιώθει ότι τον ξέρει και αφετέρου να ενδιαφέρεται για την τύχη του.
Η γραφή είναι έρωτας ή αγάπη;
* Δεν έχω ιδέα.
Πότε θαυμάζεις και τι;
Τους ανθρώπους που όχι μόνο αντέχουν στα δύσκολα, αλλά τα ξεπερνάνε, τ’ αφήνουν πίσω τους και συνεχίζουν πιο σοφοί.
Τι αποτελεί πρόκληση για σένα και τι σε φοβίζει;
* Με φοβίζουν πάρα πολλά πράγματα. Η μόνιμη πρόκληση είναι να μην πηγαίνει χαμένος ο χρόνος μου.
Υπάρχουν πράγματα που μπορούν να σε οδηγήσουν να χάσεις την υπομονή σου;
* Ναι, λίγα. Κυρίως οι κακοί άνθρωποι. Με ενοχλούν πάρα πολύ.
Τι μπορεί να σε κάνει να δακρύσεις και τι να χαμογελάσεις αυθόρμητα;
* Κλαίω και γελάω πανεύκολα. Άπειρα πράγματα.
Ποια θέματα σε ενδιαφέρουν λογοτεχνικά;
* Οτιδήποτε ανθρώπινο.
Εκτός από τη λογοτεχνία, ποια άλλα είναι τα ενδιαφέροντά σου;
* Αφιερώνω πολύ χρόνο στα νομικά επειδή είναι η κύρια ενασχόλησή μου, η ερευνητική, παράλληλα με το γράψιμο και το διάβασμα. Από τις άλλες τέχνες, μ’ ενδιαφέρει πολύ το σινεμά, τα εικαστικά και αρκετά συχνά πηγαίνω στο θέατρο.
Διαβάζεις / αγοράζεις εφημερίδα ή ενημερώνεσαι μόνο από το Διαδίκτυο;
* Αγοράζω εφημερίδα τουλάχιστον τρεις φορές το μήνα και διάφορα περιοδικά.
Η καθημερινότητά μας στην πόλη έχει πολιτισμό;
* Δεν ξέρω πώς το εννοούμε αυτό, αν έχει τη σημασία ότι σεβόμαστε τους γύρω μας, όχι. Καλλιτεχνικό ενδιαφέρον πάντως η κάθε μέρα στην πόλη έχει και μάλιστα πολύ.
Ποια είναι η σχέση σου με τα ζώα; Έχεις κατοικίδιο;
* Έχω τέλεια σχέση με τα ζώα. Δεν πέρασε σχεδόν κανένας χρόνος στη ζωή μου που να μην έχω σκύλο.
- Η Βίβιαν Στεργίου γεννήθηκε το 1992 στα Τρίκαλα. Σπούδασε Νομική στη Νομική Αθηνών και Οικονομική Ανάλυση του Δικαίου στη Νομική της Ουτρέχτης. Είναι υποψήφια διδάκτωρ της Νομικής Αθηνών. Ζει στην Αθήνα.
“Μπλε υγρό”
Βίβιαν Στεργίου
Εκδόσεις Πόλις, 2017
272 σελ.
ISBN 978-960-435-574-7, [Κυκλοφορεί – Εκκρεμής εγγραφή]
Τιμή € 12,00
- Τίτλοι διηγημάτων: Το πέρασμα ~ Σοκολάτα υγείας ~ Η απολύμανση ~ Φτερά χήνας ~ Η ξεφούσκωτη μπάλα ~ Ο Ανδρέας και ο Βασίλης δεν είναι νεκροί ~ Η Δήμητρα έχει αποφασίσει να είναι πολύ ευτυχισμένη ~ Η ξένη ~ Όταν ακούω ραδιόφωνο, μου λείπεις ~ Το ριάλιτι ~ Ένα τελάρο μήλα ~ Διακοπή ρεύματος ~ Το ψέμα ~ Αδύναμοι χαρακτήρες ~ Έκθεση ~ Μπλε υγρό
