Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Μια φορά κι έναν καιρό, το 2005 νομίζω πως ήταν, ξεκίνησα για να γνωρίσω τον “Πουπουλένιο” του Martin McDonagh. Τον παραμυθένιο άνθρωπο από πούπουλα. Ανέβηκα προσεκτικά τα στενά σκαλοπάτια του θεάτρου “Αμόρε” κι έφθασα στο μυθικό Εξώστη του. Εκεί, στο μισοσκόταδο, τον είδα.
Ήταν η ανταμοιβή μου. Μια μαγεία και μια έκπληξη. Και τα δύο συνοψίζονται σε ένα όνομα: Κώστας Βασαρδάνης. Κράτησα την ανάσα μου. Πολύ νέος, πολύ αγγελικός. Πρόσωπο – αποκάλυψη. Ονειρικό, φευγάτο, ποιητικό. Υποδυόταν τον Κατούριαν, τον συγγραφέα σκοτεινών ιστοριών.
Τον μυστηριώδη χαρακτήρα που βρισκόταν παγιδευμένος στα προσωπικά του παραμύθια. Είχε ήδη τιμηθεί με τον Χρυσό Σταυρό του Δημήτρη Χορν για το ρόλο του στον “Ξεριζωμό” του Μπράιαν Φρίελ. Τελικά κρίνω πως του πάνε οι Ιρλανδοί συγγραφείς. Τον σκέπτομαι και ως ήρωα του Ντοστογιέφσκι. Στην ομίχλη της Αγίας Πετρούπολης. Να περιδιαβαίνει τις γέφυρες σε χιμαιρικές συναντήσεις κοιτώντας κατά πρόσωπο τον ήλιο του μεσονυκτίου.
Ιδανικός για να ενσαρκώσει το “ιερό και αγαθό” του μεγάλου Ρώσου. Ο Κώστας μέχρι τώρα υπήρξε, μεταξύ άλλων, Μαρά, Σατουρνίνο, Εντμοντ και φέτος το καλοκαίρι Πυλάδης στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου. Τον ελκύουν ρόλοι από τα έργα του ΄Οσκαρ Ουάιλντ, του Αύγουστου Στρίντμπεργκ, ο Οιδίποδας Τύραννος του Σοφοκλή, ο Ζορζ Νταντέν του Μολιέρου.
Όμως ακόμη κι οι ρόλοι που δεν έχει ονειρευτεί, κι αυτά που θα του συμβούν χωρίς να τα περιμένει ίσως του αρέσουν περισσότερο. Πίσω από το ρομαντικό παρουσιαστικό κρύβεται ένας σκληρός πυρήνας. Ένας άνθρωπος με πείσμα και επιθυμία για εξέλιξη. Ασκείται συστηματικά επί ώρες στο πιάνο, μελετάει έργα, μοχθεί και εργάζεται επίμονα πάνω στα εκφραστικά του μέσα.
Γιατί ακόμα και αν το ταλέντο είναι δεδομένο, θεωρεί τη σκληρή εξάσκηση και τη σφαιρική καλλιέργεια απαραίτητες.
Ο Κώστας αντλεί ιδέες από την ποιότητα της κίνησης των ζώων και τα παρατηρεί. Το θέατρο και ο χρόνος τον περιμένουν. Από τον Δεκέμβριο του 2010 θα συμμετέχει στο “Γλυκό πουλί της νιότης” του Τενεσί Ουίλιαμς στη σκηνή του Εθνικού. Όπως συμφωνήσαμε, θα συναντηθούμε πάλι εκεί.
Ακολουθεί η συζήτησή μας.
* Τη φωτογράφιση πραγματοποίησε ο Αντώνης Ψαρράς.
Παιδικές αναμνήσεις
* Γεννήθηκα στην Αθήνα και μεγάλωσα στην περιοχή του Γκύζη. Οι παιδικές μου αναμνήσεις είναι πολλές και έντονες. Μία ανώδυνη σχετικά και κυριολεκτικά ολίγον επώδυνη είναι όταν χτύπησα και έπρεπε να πάμε με τον πατέρα μου στο νοσοκομείο για να μου κάνουν ράμματα στο πηγούνι μου. Οι γιατροί αστειεύονταν ότι θα μου κολλήσουν την πληγή με κόλλα “Uhu”. Εγώ επέδειξα -λένε- μεγάλη ψυχραιμία, χωρίς κλάματα και παιδιαρίσματα. Παρόλ’ αυτά θυμάμαι ότι μέσα μου φοβόμουν λιγάκι. Αλλά αισθανόμουν και περήφανος για τους επαίνους τους. Με άλλα λόγια για το ότι μπορούσα να κρύψω το φόβο.
Τρόμος και γοητεία
* Η πρώτη παράσταση που παρακολούθησα ήταν “Τα ρούχα του βασιλιά” με την παιδική σκηνή του Γιάννη Καλατζόπουλου. Τα βασικά συναισθήματα που μου δημιούργησε ήταν τρόμος και γοητεία. Βγήκα με τη μητέρα μου στο δρόμο και νομίζω ότι έκλαιγα από φόβο. Αυτό που με είχε τρομάξει -ή τουλάχιστον αυτό που νομίζω τώρα- ήταν αυτά τα επιβλητικά κοστούμια εποχής.
“Στόχος”
*Πότε αισθάνθηκα βέβαιος πως θέλω να ασχοληθώ με την υποκριτική; Αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση, τουλάχιστον για μένα. Για να την απαντήσω θα χρειαζόμουν πολύ χρόνο και σκέψη. Πρόχειρα μπορώ να πω ότι η υποκριτική ήταν ανέκαθεν ένα είδος “στόχου”.
Ενθάρρυνση
* Στα πρώτα μου βήματα υπήρξαν άνθρωποι που με ενθάρρυναν. Δύο άνθρωποι κυρίως θεωρώ ότι μου έδωσαν το Ο.Κ. πως “κάνω γι’ αυτή τη δουλειά”. (Παρά τη ρήση της Κοτοπούλη ότι «αν αναρωτιέσαι αν “κάνεις”, φύγε καλύτερα»). Η αδελφή της μητέρας μου, η Νένα Μεντή, και ο δάσκαλός μου στη δραματική σχολή του “Εμπρός”, Δημήτρης Καταλειφός.
Δύσκολη στιγμή
* Τα γιουχαΐσματα στην Επίδαυρο τα θεωρώ απαράδεκτα. Δεν θα πρωτοτυπήσω. Αν δεν αρέσει σε κάποιον κάτι ή διαφωνεί τρομερά μ’ αυτό που βλέπει, μπορεί είτε να φύγει κατά τη διάρκεια της παράστασης είτε να μείνει και πολιτισμένα (εντός ή εκτός εισαγωγικών) να το παρακολουθήσει. ΄Ισως και στη διαδρομή να αλλάξει γνώμη και κάτι να αρχίσει να τον ενδιαφέρει. Από την άλλη, από ένα είδος επαγγελματικής διαστροφής, θα με ενδιέφερε να παίξω σε μια παράσταση που γιουχάρεται, γιατί έχω την υποψία ότι μπορεί να με βοηθούσε να ζωντανέψω πολύ στο ρόλο μου προσπαθώντας με νύχια και με δόντια να αντιμετωπίσω εκείνη τη δύσκολη στιγμή.
Οι προσωπικοί χρόνοι
* Η διαδικασία που ακολουθώ ώστε να υποδυθώ ένα χαρακτήρα είναι απλή αλλά χρονοβόρα: Πρέπει να ασκήσεις τα ερμηνευτικά σου μέσα για να εκφράσεις το περιεχόμενο του ρόλου που έχεις αναλάβει να παίξεις, σε συνεργασία βέβαια και με τη ματιά του εκάστοτε σκηνοθέτη. Σημαντικός σύμμαχος νομίζω πως είναι να μη βιάζεσαι και να σέβεσαι τους προσωπικούς σου χρόνους. Αν ο συνάδελφος χρειάζεται το μισό ή τον διπλάσιο χρόνο από σένα για να παίξει το ρόλο του, πρέπει να τον σεβαστείς γιατί αυτός είναι αυτός κι εσύ… εσύ!
Ρόλοι
* Δεν μπορώ να πω ότι υπάρχουν συγκεκριμένοι ρόλοι που θα ήθελα να παίξω. Υπό την έννοια ότι η ερμηνεία ενός ρόλου επηρεάζεται άμεσα από τις συνθήκες της συγκεκριμένης παράστασης, τη σκηνοθετική προσέγγιση, τους συντελεστές, το θίασο, τη μετάφραση. Υπάρχουν ωστόσο ρόλοι που όταν τους διαβάζω με ελκύουν, τόσο στην κωμωδία, όσο και στο δράμα ή την τραγωδία. Ο ίλαρχος από τον «Πατέρα» του Στρίντμπεργκ, ο Οιδίπους Τύραννος, ο Ζορζ Νταντέν του Μολιέρου. Ρόλοι από έργα του Όσκαρ Ουάιλντ και άλλοι πολλοί. Ποιος ξέρει βέβαια πόσα απ’ αυτά που ονειρεύεται κανείς θα πραγματοποιηθούν. Ή ακόμα μήπως τελικά αυτά που θα συμβούν και δεν τα έχει ονειρευτεί θα του αρέσουν περισσότερο.
Πιάνο και συναίσθημα
* Αγαπώ πολύ τη μουσική και παίζω πιάνο. Τελευταία δε, λόγω του ότι παίζω πιάνο και στην παράσταση που συμμετέχω ως ηθοποιός, μελετάω συστηματικά και αυτό μου κάνει τρομερό κέφι. ΄Οσο πιο πολύ μελετάς και δυναμώνεις τα δάχτυλα και επομένως και το μυαλό, χαίρεσαι όλο και μεγαλύτερη γκάμα απ’ τις προθέσεις του συνθέτη. Τα πάντα θεωρώ ότι είναι θέμα εξάσκησης – με δεδομένο κάποιο ταλέντο. Απλώς στην υποκριτική είναι λίγο πιο δυσδιάκριτη η έννοια της εξάσκησης λόγω του ότι παρεισφρέουν δύο ιδιαίτεροι παράγοντες: ο συμπαίχτης και (κυρίως) το συναίσθημα. Πώς να ασκήσεις το συναίσθημα; Πρέπει, θεωρώ, να αφήνει κανείς ανοιχτό αυτό το ερώτημα, καλλιεργώντας παράλληλα και τις πιο “απτές” πλευρές της υποκριτικής διαδικασίας: τη φωνή, το σώμα, την ανάσα!
Επικοινωνία
* Επιθυμώ να ζήσω πολλά χρόνια, να έχω… λίγο πολύ την υγεία μου και να επικοινωνώ όλο και πιο βαθιά με τον εαυτό μου και τους άλλους ανθρώπους.
Επιμονή
* Νομίζω ότι δεν το βάζω εύκολα κάτω. Όταν κάτι με ενδιαφέρει, θα προσπαθήσω με κάθε τρόπο να το πετύχω. Δεν εννοώ καθόλου ότι “ο σκοπός αγιάζει τα μέσα”. Μιλάω για επιμονή, εργατικότητα, παρατήρηση, υπομονή.΄Εχω… την τάση να εξελίσσομαι.
Συνήθειες
* Από τις αγαπημένες μου συνήθειες είναι να ψάχνω στο YouTube μουσικές και εκτελέσεις διαφορετικές του ίδιου κομματιού. Είμαι καλοφαγάς, αν και έχω την κακή συνήθεια να τρώω πολύ γρήγορα. Λατρεύω τα φρούτα και τα τελευταία δύο χρόνια τον καφέ.
Τα ζώα, πηγή παρατήρησης
* Αγαπάω τα ζώα. Δεν έχω στο σπίτι κάποιο κατοικίδιο, έχουν όμως οι φίλοι μου. Για τους ηθοποιούς είναι και εξαιρετική πηγή παρατήρησης τα ζώα. Ο τρόπος που κινούνται, οι ρυθμοί τους, οι ποιότητες της κίνησης μπορούν να δώσουν ιδέες για το χτίσιμο ενός ρόλου, τη σωματική του συμπεριφορά. Κατά καιρούς σκέπτομαι να είχα ένα σκυλί αλλά κομπιάζω λίγο στην ιδέα της δέσμευσης. Μπορεί στο μέλλον…
Κώστα, σε ευχαριστώ γι’ αυτή τη συζήτηση.
*Κι εγώ ευχαριστώ για τη φιλοξενία.
***
* Το cat is art ευχαριστεί για τις φωτογραφίες τον Αντώνη Ψαρρά.
