Αναμφίβολα το τυρί αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της μεσογειακής διατροφής. Είναι μια τροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, που παρασκευάζεται μέσω της επεξεργασίας του γάλακτος αγελάδας, προβάτου, κατσίκας ή βουβαλιού.
Ίσως να μη γνωρίζατε ότι η Ελλάδα κατέχει τα πρωτεία στον παγκόσμιο χάρτη κατανάλωσης τυριού. Η ετήσια κατανάλωση τυριού ανά κάτοικο στη χώρα μας φθάνει στα 23 κιλά, αφήνοντας στη δεύτερη θέση τη Γαλλία, με 22 κιλά.
Η ιστορία του τυριού
Η ιστορία της τυροκομίας χάνεται στα βάθη της προϊστορίας. Κανείς δεν γνωρίζει πώς πρωτοεμφανίστηκε ή με ποιον τρόπο καθιερώθηκε η επεξεργασία του γάλακτος προκειμένου να μετατραπεί σε τυρί.
Το ξεκίνημα της τυροκομίας σύμφωνα με τους ιστορικούς, έλαβε χώρα μετά την εξημέρωση των πρώτων μηρυκαστικών, κάπου στο 8000 π.Χ. Ένας μύθος αποδίδει την παρασκευή του πρώτου τυριού σε ένα τυχαίο γεγονός. Κάποτε, ένας έμπορος διέσχιζε την έρημο μεταφέροντας γάλα σε ένα ασκί φτιαγμένο από στομάχι προβάτου. Η ζέστη της ερήμου και η παρουσία φυσικής πυτιάς στο τοίχωμα του δοχείου, προκάλεσαν στο γάλα ζύμωση το οποίο «έκοψε», διαχωρίστηκε δηλαδή σε τυρί και τυρόγαλο. Ο έμπορος το δοκίμασε, χόρτασε με το τυρί, ξεδίψασε με το τυρόγαλο και προσπάθησε να αναπαραγάγει τη διαδικασία, ξεκινώντας έτσι την τέχνη της τυροκομίας.
Στην αρχαία Ελλάδα η τυροκομία είχε ήδη αναπτυχθεί στα χρόνια του Ομήρου. Στην Οδύσσεια μάλιστα, γίνεται αναφορά στα τυριά που παρασκεύαζε ο Κύκλωπας Πολύφημος στη σπηλιά του από το γάλα των προβάτων του. Ωστόσο, η τυροκομία σε πιο οργανωμένη μορφή, αναπτύχθηκε μετέπειτα, στα ρωμαϊκά χρόνια.
Ποια είναι η διατροφική αξία του τυριού
Το τυρί έχει μεγάλη διατροφική αξία, αφού περιέχει όλα τα οφέλη του γάλακτος σε μεγάλη συγκέντρωση και είναι πιο εύπεπτο.
Περιέχει από 10-30% πρωτεΐνες υψηλής διατροφικής αξίας. Μάλιστα τα σκληρά τυριά περιέχουν περισσότερη πρωτεΐνη ακόμα και από το κρέας.
Τα τυριά περιέχουν λιπαρά που ανάλογα με το είδος τους κυμαίνονται από 1% έως και 50%. Πλέον στην αγορά κυκλοφορούν ευρέως και τυριά χαμηλών λιπαρών που δεν στερούνται πλούσιας γεύσης, ενώ είναι κατάλληλα για όσους ακολουθούν διατροφή χαμηλή σε λιπαρά.
Το ασβέστιο που περιέχεται στα τυριά αφομοιώνεται πιο εύκολα από τον ανθρώπινο οργανισμό από αυτό του γάλακτος, ενώ βρίσκεται και σε πολύ μεγαλύτερη συγκέντρωση, ιδιαίτερα στα κίτρινα τυριά.
Ακόμα, το τυρί περιέχει λινολεϊκό οξύ που δυνητικά μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιων ασθενειών, όπως για παράδειγμα τα καρδιαγγειακά νοσήματα.
Τέλος, σε μικρές ποσότητες μπορεί να καταναλωθεί και από άτομα που έχουν δυσανεξία στη λακτόζη αφού περιέχει πολύ λιγότερη ποσότητα λακτόζης από το γάλα.
Εδώ θα δεις πόσες θερμίδες ανά 100 γρ. έχει κάθε τυρί που απολαμβάνεις στα γεύματά σου.
Τα τυριά είναι δημοφιλή τρόφιμα που προσφέρουν πληθώρα γεύσεων και υφών. Περιέχουν πρωτεΐνες, ασβέστιο, βιταμίνες και μέταλλα, αλλά και αρκετές θερμίδες και λιπαρά, κάτι που τα καθιστά τρόφιμα που πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο, ειδικά σε περιπτώσεις διατροφικών περιορισμών ή δίαιτας.
Αναλόγως με τις διατροφικές μας ανάγκες και τις προτιμήσεις, μπορούμε να επιλέξουμε τα κατάλληλα τυριά για την καθημερινή μας διατροφή, πάντα προσέχοντας τη συνολική πρόσληψη θερμίδων και λιπαρών.
«Για πολλούς το τυρί είναι αναπόσπαστο κομμάτι της διατροφή τους. Και για αυτό μια από τις πιο συχνές ερωτήσεις που δεχόμαστε είναι η εξής: “Τι τυρί να αγοράζω για να μην βγαίνω πολύ εκτός των θερμίδων μου;», λέει ο διατροφολόγος Ευμένης Καραφυλλίδης. «Το τυρί αποτελεί ένα τρόφιμο που είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες, ασβέστιο και λιπαρά. Επιπλέον, περιέχει υψηλές ποσότητες σε βιταμίνη Α και Β12, ριβοφλαβίνη ψευδάργυρο και φώσφορο», συνεχίζει ο διατροφολόγος.
Υποστηρίζει πως «τα σκληρά τυριά είναι συνήθως υψηλότερα σε θερμίδες από τα μαλακά τυριά και έχουν πιο πλούσια γεύση και πυκνότητα».
Εδώ είναι μερικά παραδείγματα τυριών και η θερμιδική τους αξία ανά 100 γραμμάρια:
Φέτα: Περίπου 264 θερμίδες. Είναι υψηλή σε λιπαρά και έχει υψηλό περιεχόμενο σε αλάτι.
Χαλούμι: Κυμαίνεται γύρω στις 320 θερμίδες. Επίσης περιέχει σημαντική ποσότητα λιπαρών και είναι αρκετά αλμυρό.
Γκούντα: Περίπου 356 θερμίδες. Έχει πλούσια γεύση και είναι υψηλή σε κορεσμένα λιπαρά.
Παρμεζάνα: Περίπου 431 θερμίδες. Είναι ένα τυρί πολύ υψηλό σε πρωτεΐνες και ασβέστιο.
Καμαμπέρ: Κυμαίνεται γύρω στις 300 θερμίδες. Προσφέρει κρεμώδη υφή και διακριτική γεύση.
Μοτσαρέλα: Περίπου 280 θερμίδες. Είναι λίγο πιο ελαφρύ τυρί και συχνά χρησιμοποιείται στις σαλάτες και τις πίτσες.
Ρικότα: Περίπου 174 θερμίδες. Έχει χαμηλότερο λιπαρό περιεχόμενο και είναι καλή επιλογή για γλυκά και σαλάτες.
Cottage: Περιέχει περίπου 100 θερμίδες. Καθιστά μια εξαιρετική επιλογή για όσους θέλουν να προσλαμβάνουν λίγες θερμίδες αλλά να απολαμβάνουν ένα θρεπτικό και ικανοποιητικό γεύμα ή σνακ.
Γκοργκοντζόλα: Περίπου 353 θερμίδες. Έχει έντονη γεύση και πλούσια υφή, είναι εξαιρετική σε σάλτσες και συνοδευτικά.
Τσένταρ: Περίπου 406 θερμίδες. Είναι ένα έντονο τυρί με πλούσια γεύση και υφή, και συνήθως χρησιμοποιείται σε σνακ και σάντουιτς.
Μασκαρπόνε: Περίπου 429 θερμίδες. Είναι ένα απαλό, κρεμώδες τυρί που συνήθως χρησιμοποιείται στην ιταλική κουζίνα, ειδικά σε γλυκά.
Μπρι: Περίπου 334 θερμίδες. Έχει απαλή υφή και έντονη γεύση, συνήθως φέρνει έντονα αρώματα από φυτικά.
Κασέρι: Περίπου 370 θερμίδες. Είναι ένα από τα πιο δημοφιλή τυριά για να λιώνει πάνω σε burger και σάντουιτς.
Φρέσκο Τυρί Κατίκι: Περίπου 299 θερμίδες. Αυτό το ελαφρύ και αφράτο τυρί συνήθως χρησιμοποιείται σε σαλάτες ή για γεμίσεις φαγητών.