Επιμέλεια: Ειρήνη Αϊβαλιώτου
Κατά την Ελληνική Μυθολογία ο θεός των ανέμων Αίολος διατηρούσε τους ανέμους κλεισμένους εντός ασκού από τον οποίο και επέτρεπε να πνέουν αυτοί κατά βούληση. Ο ασκός του Αιόλου είναι στοιχείο πλοκής στην Οδύσσεια του Ομήρου. Εκεί, ο ασκός αυτός δόθηκε στον Οδυσσέα. Οι ναύτες του όμως, από περιέργεια, τον άνοιξαν για να δουν τι περιείχε και οι άνεμοι ελευθερώθηκαν. Η θαλασσοταραχή που ακολούθησε προκάλεσε μεγάλες ζημιές στο καράβι του Οδυσσέα και είχε ως αποτέλεσμα να χάσει τον προσανατολισμό του, επιμηκύνοντας το ταξίδι της επιστροφής στην Ιθάκη.
Στις μέρες μας ο όρος αυτός χρησιμοποιείται για γεγονότα που έχουν απρόσμενες συνέπειες. Λέγεται τότε ότι αυτός που προέβη σε μια συγκεκριμένη πράξη «άνοιξε τον ασκό του Αιόλου».
Ο ασκός του Αιόλου που άνοιξε, λοιπόν, η Ζέτα Δούκα φέρνει τσουνάμι μηνυμάτων συμπαράστασης στα μέσα δικτύωσης αλλά και θύελλα νέων καταγγελιών από ηθοποιούς που είχαν συνεργαστεί στο παρελθόν με τον Γιώργο Κιμούλη και όχι μόνο.
Μπέττυ Νικολέση – Αλεξάνδρα Ταβουλάρη
«Πάρα πολλοί συνάδελφοι κλαίγαμε στα καμαρίνια και λέγαμε “πώς θα βγάλουμε αυτή την παράσταση;”. Βεβαίως και ήταν κοινό μυστικό η συμπεριφορά του. Ταπείνωνε τους συνεργάτες του πάνω στη σκηνή και άλλαζε το κείμενο εκθέτοντάς τους», ανέφερε η Μπέττυ Νικολέση, ενώ η Αλεξάνδρα Ταβουλάρη υπογράμμισε: «Είχα φτάσει σε σημείο να είμαι τόσο άσχημα ψυχολογικά που αυτό με “χτύπησε” στο στομάχι μου και αναγκάστηκα να παίρνω χάπια για να μπορώ να σταθώ όρθια γιατί αυτό το πράγμα με δίπλωνε».
Γιάννης Μπέζος
Για τις καταγγελίες εναντίον του Γιώργου Κιμούλη για ψυχολογική και λεκτική βία μίλησε στην εκπομπή «Κοινωνία Ώρα MEGA» ο ηθοποιός Γιάννης Μπέζος. «Είχαμε συνεργαστεί δύο σεζόν. Ξέρω ότι έχει ένα εκρηκτικό χαρακτήρα, δεν παρατήρησα κάτι στις δουλειές που κάναμε μαζί. Δεν μπορώ να αμφισβητήσω τα λεγόμενα της κ. Δούκα αλλά πρέπει να ακούσω και τον ίδιο».
Μάρα Δαρμουσλή
Για «άψογη συνεργασία» με τον Γιώργο Κιμούλη κάνει λόγο, ωστόσο, η Μάρα Δαρμουσλή. «Η συνεργασία μας στην παράσταση “Επικίνδυνες Σχέσεις” ήταν άψογη, ο σεβασμός και η παρότρυνσή του παροιμιώδεις», υποστήριξε.
Σταμάτης Κραουνάκης
Με μία μακροσκελή ανάρτηση στο προσωπικό του προφίλ στο Instagram, ο Σταμάτης Κραουνάκης τάσσεται δημόσια υπέρ του Γιώργου Κιμούλη. Μεταξύ άλλων έγραψε: «Κι όμως ένιωσα ότι ξεπερνούν αυτή τη βροχή, τα νιάτα αυτά που έρχονται. Ένα κάτι γι’ αυτά που τρέχουν γύρω. Η δουλειά μας έχει αγιοσύνη και κινδύνους, ειδικά στην επανάληψη. Η γέννα είναι διαδικασία ιερή, παλεύεις με νοήματα, με λέξεις, με νότες, με ουσιαστικά με επιρρήματα με πράξεις με κινήσεις με ατμόσφαιρες. Με παύσεις». Προσθέτει δε: «Στα 50 περίπου χρόνια που είμαι φίλος με τον Γιώργο Κιμούλη, παιδιόθεν, και δυο αντίθετοι χαρακτήρες, σαφώς…. δε θυμάμαι ποτέ μα ποτέ περιστατικά βίας και κακεντρέχειας».
Αλέξανδρος Μπουρδούμης
Ο γνωστός ηθοποιός Αλέξανδρος Μπουρδούμης αποκάλυψε πως στο δεύτερο έτος της δραματικής σχολής δέχθηκε κι ο ίδιος σεξουαλική παρενόχληση από δάσκαλό του σε σεμινάριο.
«Αισθάνθηκα την πίεση στο να αποδεχθώ κατά κάποιο τρόπο μια παραπάνω επαφή σωματική και να έρθω σε πάρα πολύ δύσκολη θέση, σε σημείο να είμαι πολύ κοντά ίσως στο να αφήσω και τη δραματική σχολή στην οποία βρισκόμουν», συμπλήρωσε ο ηθοποιός.
Δήμητρα Παπαδήμα
Έτοιμη ν’ αποκαλύψει το όνομα γνωστού σκηνοθέτη στον εισαγγελέα που την παρενόχλησε σεξουαλικά πριν από τρία χρόνια δηλώνει η Δήμητρα Παπαδήμα. «Θα σε βρουν στο χαντάκι αν μιλήσεις» μου το έχουν πει δύο φορές. Την πρώτη ένας αστυνομικός ο οποίος μου είπε άστο μην το ανοίγεις γιατί θα σε βρουν σε χαντάκι αν μιλήσεις γι’ αυτόν και τη δεύτερη φορά τώρα πρόσφατα από θεατρικό παραγωγό», είπε μιλώντας στο MEGA.
Σοκάρει η ανάρτηση της Πηνελόπης Αναστασοπούλου για κορυφαίο Έλληνα ηθοποιό ο οποίος την ώρα της οντισιόν προχωρούσε σε ανάρμοστες πράξεις. «Σκεφθείτε να πηγαίνετε σε οντισιόν ως νέα ηθοποιός και ο άλλος αντίστοιχος σκηνοθέτης και συνάδελφος να αυτοϊκανοποιείται την ώρα που αυτοσχεδιάζεις σύμφωνα με τις οδηγίες του. Και πολλά πολλά άλλα…», έγραψε.
Η κίνησή της φαίνεται πως παρακίνησε και άλλες γυναίκες ηθοποιούς να κινηθούν νομικά εναντίον του ίδιου ηθοποιού – σκηνοθέτη.
Φιλίτσα Καλογεράκου
Τη δική της εμπειρία που αφορά σεξουαλική παρενόχληση εξομολογήθηκε η ηθοποιός Φιλίτσα Καλογεράκου.
Μιλώντας στην εκπομπή «Pop up» ανέφερε ότι σε μια συζήτηση που είχε με γνωστό άνθρωπο του θεάτρου με σκοπό να ανεβάσουν ένα έργο, στο οποίο η ίδια είχε τα πνευματικά δικαιώματα, εκείνος της έκανε εν ψυχρώ «ανήθική πρόταση» προκειμένου να τη βοηθήσει.
«Δε θα αποκαλύψω ονόματα γιατί δυστυχώς δεν έχω μάρτυρες. Κι αν αυτή τη στιγμή αποκαλύψω ονόματα, θα μου γίνει αγωγή. Όπως ξέρετε η κατάσταση με τον κορονοϊό έχει παγώσει τις δουλειές και δεν υπάρχουν οικονομικά αποθέματα. Είχα ένα έργο που είχα τα πνευματικά δικαιώματα εγώ. Οπότε, όπως καταλαβαίνετε, έκανα επαγγελματικές κρούσεις για να μπορέσω να βρω ανθρώπους να μπορέσω να το ανεβάσω. Τυχαίνει και γνωρίζω τον εν λόγω κύριο, για να του δώσω το έργο να το διαβάσει και αν τον ενδιαφέρει να προχωρήσουμε.
»Είμαστε, λοιπόν, στο ραντεβού και του δίνω το έργο να το διαβάσει και μου απαντάει: «Αγαπητή κυρία Καλογεράκου. Έτσι έχουν τα πράγματα. Θα μου κάτσεις, θα το ξαναγράψω για να είναι δικό μου το έργο και ύστερα θα το ανεβάσουμε». Εγώ σε κάποια πράγματα είμαι απόλυτη και το κόβω μαχαίρι. Και του απάντησα με ειρωνικό γελάκι όχι. Και μου απάντησε πως αν δεν… δεν… Και σηκώθηκα και έφυγα. Κι αν αυτό ακούγεται σοκαριστικό, οι συνέπειες του όχι θα σας φανούν πολύ πιο χυδαίες…», δήλωσε η ηθοποιός.
Η ίδια συνέχισε: «Ένας άλλος άνθρωπος με παίρνει τηλέφωνο για συνεργασία, τα βρήκαμε και ξεκινήσαμε τις πρόβες. Ο κύριος Β συνεργάζεται με τον κύριο Α σε διαφορετικό θεσμικό επίπεδο. Μπαίνω στο νοσοκομείο με τροφική δηλητηρίαση και την επόμενη μέρα αφού τον ενημέρωσα μου λέει πως δεν είναι σωστά αυτά τα πράγματα που κάνεις για να αποφύγεις μια συνεργασία».
Παράλληλα, η Φιλίτσα Καλογεράκου υπογράμμισε πως έπειτα από επικοινωνία που είχαν οι δύο άντρες μεταξύ τους, ο πρώτος χαρακτήρισε στον δεύτερο την ηθοποιό αναξιόπιστη και το αποτέλεσμα ήταν εκείνη να χάσει τη δουλειά της.
Ζέτα Δούκα
Εν τω μεταξύ την πρώτη της ανάρτηση στα social media έκανε η Ζέτα Δούκα μετά τις καταγγελίες για ψυχολογική, λεκτική και σωματική βία που υπέστη από τον Γιώργο Κιμούλη, οι οποίες προκάλεσαν το συγκεκριμένο κύμα αποκαλύψεων στον καλλιτεχνικό χώρο.
Η ηθοποιός, που μίλησε για πρώτη φορά δημόσια στην εκπομπή «Πάμε Δανάη!» του MEGA, για όσα τραυματικά πέρασε κατά τη διάρκεια της παράσταση Closer θέλησε να ευχαριστήσει τον κόσμο για την αγάπη που της έδειξε.
«Είμαι βαθιά ευγνώμων για τη συμπαράσταση και την αγάπη σας! Τι δύναμη μου δίνετε, να ξέρατε! Είμαι συγκινημένη από την υποστήριξη και την αλληλεγγύη των συναδέλφων μου! Τι δύναμη και πίστη σ’ αυτό που έκανα μου δώσατε, να ξέρατε!
Είμαι επιτέλους αισιόδοξη ότι οι συνθήκες σε όλους τους εργασιακούς χώρους στο εξής, θα είναι πιο καθαρές, αληθινές και αξιοκρατικές!
Ίσως η αλλαγή που περιμέναμε χρόνια να συμβεί, έχει αρχίσει και χαίρομαι πολύ που συνέβαλα σε αυτό!
Αναμένω κι εγώ μαζί με όλους, με ανυπομονησία τις εξελίξεις!!!».
Δήμητρα Παπαδήμα: Σεξουαλική βία
Δυσάρεστη έκπληξη έχει προκαλέσει, εν τω μεταξύ, και η καταγγελία για σεξουαλική κακοποίηση της γνωστής ηθοποιού Δήμητρας Παπαδήμα.
Η γνωστή ηθοποιός κατήγγειλε, μέσω του MEGA, ότι σκηνοθέτης νεαρής ηλικίας άσκησε προ ετών σεξουαλική βία εις βάρος της, με αποτέλεσμα να τη στείλει στον ψυχίατρο.
Μετά τον χώρο του αθλητισμού και σε αυτόν του θεάτρου φαίνεται πως σπάει η σιωπή και η μία καταγγελία για βία, αλλά και σεξουαλική παρενόχληση διαδέχεται την άλλη.
Μιλώντας στην εκπομπή «Κοινωνία Ώρα MEGA», η Δήμητρα Παπαδήμα αναφέρθηκε στο βιβλίο που έχει γράψει με προσωπικά της βιώματα αφηγούμενα ωστόσο από μια γυναίκα που δεν έχει δημόσιο λόγο και προβολή.
«Πολλά τα απόβλητα, και τοξικά. Ελπίζω κάπως να καθαρίσουμε τον χώρο αυτόν».
Η δημοφιλής ηθοποιός σημείωσε ότι τα περιστατικά βίας στο θέατρο «είναι καθεστώς».
«Είναι καθεστώς αυτό το πράγμα. Το 99% είναι μια τέτοια κατάσταση».
Η ίδια αναφέρθηκε και σε περιστατικό παρενόχλησης της κόρης της στο μετρό, για το οποίο κατέφυγε στην αστυνομία, ωστόσο δεν έλαβε την απάντηση που περίμενε.
«Μου ερχόταν να του πετάξω το τασάκι στο κεφάλι», είπε για τον αστυνομικό, συμπληρώνοντας ότι δεν βρήκε από πουθενά υποστήριξη.
Η κ. Παπαδήμα, αναφερόμενη στον κλάδο της, είπε: «Πιστεύω ότι η τέχνη είναι σε καταβαράθρωση, όπως και η κοινωνία γενικότερα. Τα πράγματα είναι στο 99% σκάρτα».
Για το δικό της περιστατικό σημείωσε πως τη στιγμάτισε.
«Έφαγα τις σάρκες μου, ήθελα να ουρλιάξω, να φωνάξω, να βρίσω», είπε και ανέφερε ότι χτύπησε τον άνθρωπο που της φέρθηκε με λάθος τρόπο.
Η ηθοποιός έχει δεχτεί και απειλές για τη ζωή της, ωστόσο είναι αποφασισμένη να συνεχίσει να μιλάει για να προστατεύσει νεότερους συναδέλφους της.
Πηνελόπη Αναστασοπούλου
Επιπλέον και η Πηνελόπη Αναστασόπουλου μέσα από τον προσωπικό της λογαριασμό στο facebook στηρίζει τη Ζέτα Δούκα μετά τις πρόσφατες καταγγελίες της για βίαιη συμπεριφορά απέναντί της από τον ηθοποιό Γιώργο Κιμούλη.
Η ηθοποιός θέλησε να γνωστοποιήσει στο κοινό απίστευτα περιστατικά που συμβαίνουν στις πρόβες ή ακόμα και κατά τη διάρκεια μιας θεατρικής παράστασης.
Ο καταιγισμός των αποκαλύψεων δεν σταματά και οι ηθοποιοί ο ένας μετά τον άλλον περιγράφουν προσωπικά βιώματα ή γεγονότα στα οποία ήταν μπροστά και συγκλονίζουν.
Πιο συγκριμένα η Πηνελόπη Αναστασοπούλου ανέφερε: «Σκεφθείτε να πηγαίνετε σε οντισιόν ως νέα ηθοποιός και ο άλλος αντίστοιχος σκηνοθέτης και συνάδελφος να αυτοϊκανοποιείται την ώρα που αυτοσχεδιάζεις σύμφωνα με τις οδηγίες του. Και πολλά πολλά άλλα… Γιατί είναι και τα άλλα. Το bullying, η απαξίωση, οι χαρακτηρισμοί. Σκέψου την κούραση, την απόγνωση, την απόλυτη στενοχώρια όταν σε αντίξοες συνθήκες βάλλεσαι ασταμάτητα με σχόλια και ψυχολογικό πόλεμο».
Σωτήρης Σκάντζικας
O Σωτήρης Σκάντζικας, μέσω Facebook, καταθέτει τη δική του οδυνηρή εμπειρία ψυχολογικής και λεκτικής βίας που έχει υποστεί στον χώρο του θεάτρου.
Στην ανάρτησή του στο Facebook, ο ηθοποιός αποκαλύπτει:
«Μου πέταξε στην πρόβα πάνω μου αναμμένο τσιγάρο, να σιγουρευτεί όπως είπε ότι είμαι τόσο κακός ηθοποιός που δεν ανταποκρίνομαι σε κανέναν αυτοσχεδιασμό. Σκηνοθέτης, πρώτο όνομα τότε…
Ο ίδιος με είχε επιλέξει σε μια τεράστια οντισιόν για τον κεντρικό ρόλο του έργου, ενός από τους πρώτους ρόλους στη διαδρομή μου. Καθημερινά με έβριζε, με μείωνε, με εξευτέλιζε, κι εγώ το ζώον, στα ξεκινήματά μου, νόμιζα ότι έτσι λειτουργούν τα πράγματα και πρέπει να δυναμώσω.
Μαζί του, σε όλο αυτό τον πόλεμο και ο κολλητός του, σκηνογράφος, ο φρικτότερος άνθρωπος που συνάντησα στο θέατρο. Στη γενική πρόβα, ήταν τόση η πίεση, η κακομεταχείριση, ο αντιεπαγγελματισμός, που στη μέση ενός τεράστιου μονολόγου που είχα… στράβωσε το στόμα μου… αγκύλωσε… δεν μπορούσα να αρθρώσω… ψέλλισα «συγγνώμη, δεν μπορώ να συνεχίσω» και πήγε στην επόμενη σκηνή… μόλις πέρυσι συνειδητοποίησα ότι μόλις είχε συμβεί το πρώτο μου «εγκεφαλικούλι»…
Για την ιστορία, η πρεμιέρα έγινε, οι κριτικές ήταν καταστροφικές, εκτός από εμένα! Ήταν παμψηφεί από τις καλύτερες που έχω πάρει στη ζωή μου!!
Με όλες αυτές τις καταγγελίες που βλέπω, σκεπτόμουν ότι εγώ έχω μόνο καλά να θυμάμαι… ώσπου σήμερα το πρωί, ανέσυρα αυτή τη φρικτή μνήμη, που όπως ανακάλυψα, είχα θάψει πολύ βαθιά μέσα μου και ακόμα και τώρα που την ανέσυρα… τρέμω… και σκέπτομαι πόσο διαφορετικά θα είχα αντιδράσει αν μου είχε συμβεί λίγο αργότερα…
Εγώ δεν είμαι ούτε στην πρώτη γραμμή, ούτε πολύ γνωστός, ούτε καν τηλεοπτικός πια. Ήθελα όμως τελικά να το μοιραστώ, με την προτροπή στους νέους να αντιδρούν σε τέτοιους φρικαλέους ανθρώπους.
Ήμουν πολύ τυχερός που στη συνέχεια πέρασα υπέροχες στιγμές με σπουδαίους ανθρώπους επί σκηνής. Και όσοι δεν ήταν, τους αντιμετώπισα όπως τους έπρεπε… ίσως τελικά εκείνη η φρικτή συνεργασία να μου έκανε και ένα καλό…
Αυτά. Να με συγχωρείτε για το ξέσπασμα.
ΥΓ Δεν λέω ονόματα γιατί δεν αξίζει τον κόπο. Εννοείται πως ΔΕΝ αναφέρομαι στον Κιμούλη, μιλώ για άλλη περίπτωση».
Άριελ Κωνσταντινίδη
Σε μια συγκλονιστική εξομολόγηση για τη σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση που έχει δεχτεί μίλησε η ηθοποιός Άριελ Κωνσταντινίδη, συνεχίζοντας τις αποκαλύψεις, αναφορικά με τη βρώμικη πλευρά του θεάτρου, αυτή πίσω από την αυλαία…
Η γνωστή ηθοποιός, ενώ προσπάθησε να μη συγκινηθεί μιλώντας για τις τραυματικές της εμπειρίες -χωρίς να κατονομάσει τα πρόσωπα στα οποία αναφερόταν- τελικά δεν άντεξε και ξέσπασε σε δάκρυα.
«Τρέμω. Είναι όλο το συναίσθημα. Θα επιχειρήσω να είμαι πιο συγκροτημένη γιατί το θέμα δεν είναι η τιμωρία αλλά πώς εμείς οι γυναίκες οχυρωνόμαστε από πολύ μικρή ηλικία με τα όριά μας, την αξιοπρέπειά μας και κανένας δεν μπορεί να μας κουνήσει. Κανένας δεν έχει εξουσία πραγματικά, εμείς του δίνουμε τα “κλειδιά” για την εξουσία. Δεν φοβάμαι τίποτα. Δεν φοβάμαι ότι κάποιος θα μου κάνει κακό. Είμαι ανακουφισμένη ότι κάτι αρχίζει να γίνεται. Έχω υποστεί σεξουαλική κακοποίηση πάνω στη σκηνή, την ώρα της παράστασης, κάθε μέρα, με ένα φιλί. Κλεινόμουν στο καμαρίνι και στις τουαλέτες. Έτρεμα σαν τον ψάρι. Ήταν θέμα επιβίωσης, όχι αξιοπρέπειας», είπε αρχικά η Άριελ Κωνσταντινίδη.
«Ο άνθρωπος αυτός ήθελε να με ξεφτιλίσει πριν από την παράσταση επειδή δεν ήξερα τα λόγια. Με έπαιρνε τηλέφωνο η γυναίκα του για να τον δικαιολογήσει. Γυναίκα συνάδελφος την ώρα της παράστασης με κακοποιούσε σωματικά γιατί ένιωθε ανταγωνισμό. Έτρωγα ξύλο», πρόσθεσε η γνωστή ηθοποιός.
«Κάτι αρχίζει να γίνεται. Θα πάρει πάρα πολύ καιρό. Τώρα έχει γίνει πολύ ανθρωποφαγικό. Δεν έχει να κάνει με τον κακό τον λύκο, να τιμωρηθεί ένας άνθρωπος. Κι αυτός τι έχει υποστεί μικρός ας αναλογιστούμε. Γιατί υπάρχουν και γυναίκες που έχουν καταχραστεί εξουσία», τόνισε.
Νέες καταγγελίες τις επόμενες ημέρες
Οι αποκαλύψεις -εκτός από τα social media- γίνονται πια και ενώπιον του εισαγγελέα καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, ηθοποιοί αποφασίζουν να καταθέσουν τα όσα πέρασαν στο εργασιακό τους περιβάλλον.
Τις επόμενες μέρες θα βγουν στη δημοσιότητα ονόματα ηθοποιών και σκηνοθετών που άσκησαν βία σε ηθοποιούς με μερικά από αυτά μάλιστα να αφορούν πολύ αγαπημένα πρόσωπα στο κοινό.
Σύμφωνα με το In.gr, πληροφορίες αναφέρουν ότι πέντε ηθοποιοί έχουν από χθες καταγγείλει σκηνοθέτη ο οποίος τις παρενοχλούσε σεξουαλικά με αφορμή μια συγκεκριμένη παράσταση.
Στο πλαίσιο μιας πρόβας, όπως υποστηρίζουν οι ίδιες, υπήρξε σκηνή με σεξουαλικό περιεχόμενο και ο σκηνοθέτης την επαναλάμβανε με όλες με σκοπό να διαλέξει για την παράσταση.
Πρόκειται για αποκαλύψεις που για άλλη μια φορά θα συγκλονίσουν το Πανελλήνιο και θα αναδείξουν το σοβαρό πρόβλημα που υπάρχει εδώ και χρόνια στον καλλιτεχνικό, κι όχι μόνο, χώρο.
Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια
Δεκάδες άνθρωποι της τέχνης, κυρίως ηθοποιοί στο επάγγελμα, τις τελευταίες ώρες ανοίγουν το δικό τους σεντούκι των εφιαλτικών αναμνήσεων και μοιράζονται με την υπόλοιπη Ελλάδα τις φρικτές στιγμές που βίωσαν, ρίχνοντας φως στο σκοτάδι πίσω από την αυλαία και τα φώτα της σκηνής, κάνοντας αρκετούς που έχουν κάνει κατάχρηση εξουσίας να χάσουν τον ύπνο τους.
Είναι βέβαιο πως η βία είναι σύμφυτη με την ανθρώπινη φύση, ο άνθρωπος είναι βίαιο ον. Όλες αυτές οι καταθέσεις μνήμης όμως δημιουργούν αποτροπιασμό. Παρόλο που στην καθημερινότητά μας, μέσα από την τηλεόραση ή το Διαδίκτυο, η σκληρότητα μάς κατακλύζει, το κοινό φαίνεται να μην αντέχει ανάλογη βία από την τέχνη και δη από καλλιτέχνες του θεάτρου που θαυμάζει.
Η βία υπάρχει, τη βιώνουμε όλοι κάθε μέρα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, το ερώτημα είναι τι την πυροδοτεί στην καλλιτεχνική έκφραση. Τι συμβαίνει; Υπάρχει μια αντίφαση εκεί. Τα πάντα έχουν σχέση με το πώς στέκεται κανείς απέναντι στα φαινόμενα, στη ζωή, στην τέχνη, στο συνάνθρωπό του. Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια δεν ανταλλάσσεται με καμιά μεγαλόπνοη έμπνευση. Γιατί; Γιατί οι ανθρώπινες αξίες αποτελούν την απόλυτη αξία. Η αυτοσεβασμός ενός ανθρώπου έχει ανυπολόγιστη αξία.
Το σοκ που προκύπτει από αυτές τις καταγγελίες θα επιτρέψει στο θεατή να μείνει συγκεντρωμένος την επόμενη φορά στο γεγονός της παράστασης και να αναλογιστεί τι βλέπει; Αν σκεφτεί ότι για να προκύψει αυτή η παράσταση κάποιος έχει βλάψει κάποιο άτομο ή μια κοινότητα ατόμων; Δεν είναι αυτός ο σκοπός της θεατρικής εμπειρίας και δεν είναι αυτό που ψάχνουν όσοι προσέρχονται σε τέτοιους χώρους για να κοινωνήσουν την τέχνη.
Η βία, όπως και ο ρεαλισμός, όταν είναι το ζητούμενο, που είναι αρκετά απελευθερωτική και γόνιμη κάποιες φορές, υπάρχει τρόπος να διοχετευτεί στη σκηνή δίχως να γίνεται κακοποιητική για άλλους ανθρώπους.
Το να νοιαζόμαστε για την τέχνη χωρίς να νοιαζόμαστε ταυτόχρονα και με παρόμοιο τρόπο για τον συνάνθρωπο ή το συνάδελφό μας, είτε το θέλουμε είτε όχι, μας οδηγεί πίσω, μας οδηγεί στο να καταπιέζουμε τον εαυτό μας εν τέλει, μας κάνει να ανοίγουμε τον δρόμο στην αυτοκαταπίεση και την αυτοεκμετάλλευση.
Το “κυνήγι μαγισσών”
Ο όρος “κυνήγι μαγισσών” έγινε ιδιαίτερα γνωστός από το θεατρικό έργο του Άρθουρ Μίλερ «The Crucible», βασισμένο στις δίκες των μαγισσών του Σάλεμ σε συσχέτιση με την υπόθεση Μακάρθι. Στη σύγχρονη ορολογία το «κυνήγι μαγισσών» αναφέρεται στη διενέργεια έρευνας και αντιμετώπισης μάλλον υποτιθέμενων εχθρών, ιδιαίτερα όταν διεξάγεται με εξονυχιστικά μέτρα καταστολής.
Το αγγλικό λεξικό «Oxford English Dictionary» αναφέρει ότι για πρώτη φορά χρήση του όρου γίνεται από τον Τζορτζ Όργουελ στο έργο «Προσκύνημα στην Καταλονία» (1939). Ο όρος χρησιμοποιείται για τις διώξεις πολιτικών αντιφρονούντων κατά τον ισπανικό εμφύλιο.
Σήμερα οι καταγγελίες για κακοποιήσεις στο χώρο του θεάτρου άριστα γίνονται. Είναι επιβεβλημένες και πρέπει να τις αντέξουμε και να τις αντιμετωπίσουμε. Η αλήθεια μάς πάει μπροστά. Οφείλουμε επομένως να προχωρήσουμε, να βγουν πράγματα στο φως, να αγγίξουμε τις πληγές. Να θέσουμε «τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων», να ψάξουμε το σημείο που ενοχλεί.
Τώρα, στις δύσκολες μέρες για τους εργαζόμενους στο θέατρο, ας επιστρέψουμε στις αλήθειες της σκηνής και της ζωής κι ας τις στηρίξουμε. Ίσως χρειαστεί να αποκαθηλώσουμε πλαστές εικόνες. Κι αυτό γιατί λαβωμένοι άνθρωποι υποφέρουν και τα αιχμάλωτα πλάσματα είναι πάντα κακός οιωνός για όλους μας.
Μόνο να δώσουμε σημασία μη γίνει «κυνήγι μαγισσών». Είτε για τα θύματα, είτε για τους θύτες.
- Εικόνα: Le théâtre Sheridan, Edward Hopper (1937)
