Του Παναγιώτη Μήλα
Μικρό παιδί, στην Α΄ Δημοτικού, βρέθηκα σε μια συνάντηση μεγάλων. Δίπλα στο πατρικό μου σπίτι (Πλατεία Κυνοσάργους 1Β) ήταν το σπίτι του ζωγράφου Δημητρίου Καφή (1897-1985). Πολύ κοινωνικός ο (κυρίως) αγιογράφος από τη Σάμο είχε πάντα επισκέπτες στο ατελιέ του (Πλατεία Κυνοσάργους 5).
Εκείνη την ημέρα στην παρέα ήταν η νεαρή γλύπτρια από τη Ζάκυνθο Ειρήνη Πραμαντιώτη – Χαριάτη (1918 – 2009) που είχε σπίτι και ατελιέ στην Πλατεία Κυνοσάργους 4, ο επίσης Ζακυνθινός ζωγράφος Δημήτρης Πελεκάσης (1881 – 1973) και ο γλύπτης Γιάννης Παππάς (1913 – 2005) ο οποίος το 1953 είχε εκλεγεί καθηγητής των Εργαστηρίων Γλυπτικής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.
Την ομήγυρη συμπλήρωνε κι ένας πιτσιρικάς. Αυτό που μου είχε κάνει εντύπωση τότε ήταν ότι όλες οι προσφωνήσεις γίνονταν με το επώνυμο του καθενός. Μόνο τον «μικρό» τον αποκαλούσαν όλοι Θόδωρο…
Στην παρέα αυτή είχα… τρουπώσει επειδή ο Γιάννης Παππάς επρόκειτο να φτιάξει κάποια έπιπλα για τα εργαστήρια της γλυπτικής και ήθελε τη γνώμη των ομοτέχνων του και του μαθητή του Θόδωρου, πριν τα παραγγείλει στον πατέρα μου Θανάση Μήλα (1910-2002) που ήταν επιπλοποιός και βρέθηκε εκεί επειδή ήδη είχε κάνει κάποια παρόμοια έπιπλα για τον επίσης διάσημο γλύπτη Μιχάλη Τόμπρο (1889 – 1974) ο οποίος -όπως κι ο πατέρας μου- καταγόταν από το Κόρθι της Άνδρου.
Από τότε παρακολουθούσα το έργο όλων όσων προανέφερα και κυρίως του «μικρού».
Τα χρόνια πέρασαν και ο Θόδωρος (Παπαδημητρίου) – ο για μια ημέρα «γείτονας» των παιδικών μου χρόνων – έγινε πιστός φίλος όλων όσων περνούσαν τρέχοντας από τον Σταθμό Μετρό στο Σύνταγμα με άγχος για να προλάβουν όλες τους τις δουλειές. Όλοι έριχναν μια ματιά στο ρολόι του Θόδωρου.
Για μένα και τους συναδέλφους της Λέσχης των Ελλήνων Γελοιογράφων, ο Θόδωρος έγινε ο καθημερινός μας γείτονας που τον καλημερίζαμε κάθε πρωί και τον καληνυχτίζαμε κάθε βράδυ τα τρία τελευταία χρόνια (2016, 2017 και 2018) στη διάρκεια των εκθέσεων της Λέσχης μας στο Μετρό.
Ο Θόδωρος, ο καλός γείτονας, όλων αυτών των χρόνων, σε ηλικία 87 ετών, πέθανε την Πέμπτη 7 Ιουνίου 2018.
***
Ο Θόδωρος γεννήθηκε στο Αγρίνιο το 1931 όπου πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια, ενώ έλκει την καταγωγή του από το ορεινό χωριό Άγιος Βλάσης. Με καλλιτεχνικές ανησυχίες, από τα παιδικά του χρόνια, οδηγήθηκε στη γλυπτική καθώς εκεί, όπως έλεγε ο ίδιος «μπορούσε να αποδώσει καλύτερα επειδή εκεί έβρισκε τον εαυτό του». Τελείωσε το γυμνάσιο στο Αγρίνιο το 1949 και έπειτα έφυγε για την Αθήνα. Κάνοντας πολλές και διάφορες δουλειές το 1951 πέτυχε στις εξετάσεις για την είσοδο στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών.
Σπούδασε Γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με Καθηγητή τον Μιχάλη Τόμπρο. Συνέχισε τις σπουδές του με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ) στην Εcole des Beaux Arts στο Παρίσι, με Καθηγητή στη γλυπτική τον Μαρσέλ Ζιμόντ, για να περάσει σε μία συστηματική έρευνα για ζητήματα της γλυπτικής στον δημόσιο χώρο, δημιουργώντας και τις πρώτες ανεικονικές συνθέσεις του σε μέταλλο, σαν προτάσεις σύγχρονης γλυπτικής στον δημόσιο χώρο.
Το 1961 πραγματοποίησε την πρώτη έκθεση του έργου του στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Παρισιού. Η περίοδος που ακολουθεί (1962-65) είναι ιδιαίτερα σημαντική για τον γλύπτη, ενώ το 1965 συμμετέχει στη Μπιενάλε Νέων στο Παρίσι και κέρδισε το βραβείο Ροντέν.
Μετά στην επιβολή της Χούντας στην Ελλάδα έφυγε για το Σαν Φρανσίσκο όπου δίδαξε στο Πανεπιστήμιο California State.
Από το 1977 έως το 1983 συμμετείχε σε ομαδικές εκθέσεις στην Ιταλία, τις ΗΠΑ, το Βέλγιο, την Κίνα, τη Βουδαπέστη κ.ά.
Το 1980 γίνεται Καθηγητής Πλαστικής στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Το 1983 η Εθνική Πινακοθήκη διοργάνωσε μεγάλη αναδρομική έκθεση, με έργα της περιόδου 1953-1983. Ακολούθησαν εκθέσεις, εκδηλώσεις, εγκαταστάσεις σε Τουρκία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ελλάδα.
Το 2007 αναγορεύτηκε Ομότιμος Καθηγητής του Ε.Μ.Π. και στις 22 Μαΐου 2013, αναγορεύτηκε Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Δυτικής Ελλάδος στο Αγρίνιο.
Έχει πραγματοποιήσει δεκάδες εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, και έχει τιμηθεί με διάφορα βραβεία και διακρίσεις. Έργα του υπάρχουν σήμερα σε διάφορα μέρη του κόσμου και σε αρκετούς δημόσιους χώρους της Ελλάδας.
Γλυπτά του Θεόδωρου έχουν τοποθετηθεί στις προσόψεις πολλών κτηρίων της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, του Παρισιού, των Βρυξελλών κ.ά. ενώ το δικό του «Ωρολόγιον» μετρά τα δευτερόλεπτα, τα λεπτά και τις ώρες στο Μετρό Συντάγματος, σε ένα από τα πιο πολυσύχναστα μέρη της πόλης.
Είναι ο συγγραφέας επτά βιβλίων που αφορούν τον πολιτισμό και τις τέχνες.
***
Η κηδεία του θα γίνει τη Δευτέρα 11 Ιουνίου, στις 12 το μεσημέρι, από τον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου Ρηγίλλης.
***
