Η ιστορία της είναι η ιστορία ενός κοριτσιού που από τότε που γεννήθηκε άκουγε γύρω του μουσική και τραγούδι. Η Σάσα Παπαλάμπρου διαμόρφωσε την προσωπικότητά της μέσα σ’ ένα καλλιτεχνικό περιβάλλον. Από πολύ μικρή άρχισε να παίζει πιάνο και να παρακολουθεί μαθήματα στο ωδείο. Το μυστικό όμως που την κατάλληλη στιγμή ανακάλυψε ήταν πόσο επίμονη και επίπονη είναι η προσπάθεια που απαιτείται για να προκύψει η καλλιτεχνική έκφραση. Γιατί, όπως γνωρίζουμε, δεν κάνεις τίποτα σπουδαίο μόνο με το διαγνωσμένο ταλέντο. Και η Σάσα Παπαλάμπρου είναι σπουδαία τραγουδίστρια. Μια σπάνια περίπτωση μουσικού, από το είδος εκείνο που δεν επιδέχεται ταξινόμηση. Την παρακολουθήσαμε κατάπληκτοι και αρχικά ανύποπτοι, μια συντροφιά φιλότεχνων, στη μουσική παράσταση «Πορτραίτo» σε στίχους και μουσική Νίκου Κολλάρου, να πραγματοποιεί ερμητικούς συνδυασμούς μουσικών ειδών και με πειστικότητα ερμηνείας να καταδύεται, στην κυριολεξία, στην ατμόσφαιρα κάθε κομματιού. Δεν γνωρίζω πού οφείλεται αυτή η γοητεία της φωνής της και της εκφραστικής παρουσίας της, που της εξασφαλίζει την εκτίμηση του γνώστη και το θαυμασμό του κοινού. Ίσως στην ήρεμη αυτοπεποίθησή της, ίσως στην παράδοξη ένταση του ταλέντου της, ίσως στην άψογη επαγγελματικότητά της. Προσωπικό ύφος, διαισθητική ματιά και μια μεγάλη γωνία απόκλισης από το σύνηθες χαρακτηρίζει τη Σάσα, η οποία χωρίς βιάση αλλά με σύνεση και σοβαρότητα ήδη πραγματώνει μια ενδιαφέρουσα σταδιοδρομία. Δημιουργεί τέχνη εμπνευσμένη, που προέρχεται από δυνατές ρίζες κι επιπλέον είναι άνθρωπος, άνθρωπος ειλικρινής και θαρραλέος, άνθρωπος αξιαγάπητος και καλής θέλησης. Προσωπικά αισιοδοξώ ότι θα πράξει και το καλό της έργο, την προσφορά της, και θα το πράξει ως τα ακρότατα όρια του ταλέντου της, με τόλμη αλλά και άκρα ταπεινοφροσύνη, όπως της αρμόζει.
Διαβάστε τη συνέντευξη.
Φωτογραφίες: www.catisart.gr
* Γεννήθηκα στη Δράμα, το 1980. Ανατρέχοντας στην παιδική μου ηλικία, με ένα χαμόγελο αλλά και με μια διάθεση μελαγχολίας όπως γίνεται συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις, έχω να θυμηθώ πολύ ιδιαίτερες εικόνες. Η οικογένεια που με μεγάλωσε με περισσή αγάπη, οι συγγενείς που πάντα καθόμασταν μαζί στο κυριακάτικο τραπέζι και μια φίλη στο απέναντι μπαλκόνι της πολυκατοικίας μου που εξακολουθεί να είναι ένας από τους πιο κοντινούς μου ανθρώπους.
Ποιες ήταν οι πρώτες σου καλλιτεχνικές επιρροές;
* Μεγάλωσα σε ένα καλλιτεχνικό περιβάλλον, ο πατέρας έπαιζε μπουζούκι και κιθάρα, η μητέρα έπαιζε πιάνο και ακορντεόν και δύο πολύ μεγαλύτερα αδέρφια μάθαιναν κιθάρα και πιάνο. Όλοι στην οικογένειά μου τραγουδούσαν οπότε όταν γεννήθηκα σε αυτή την οικογένεια, το μέλλον μου ήταν κάπως προδιαγεγραμμένο..
Πότε αντιλήφθηκες ότι το μέλλον σου βρίσκεται στη μουσική;
* Αν και από πολύ μικρή ξεκίνησα μαθήματα πιάνου σε ένα τοπικό ωδείο, στην πραγματικότητα η μουσική σαν επαγγελματική προοπτική με συνάντησε τα πρώτα χρόνια του λυκείου όταν ενημερώθηκα για τα μουσικά πανεπιστήμια. Βέβαια έχω την αίσθηση ότι, ίσως και μη συνειδητά, από πολύ μικρή ηλικία αντιλήφθηκα το μέλλον μου στη μουσική ως τη μόνη επιλογή.
Τι έμαθες από τους πρώτους σου δασκάλους;
* Οι πρώτοι δάσκαλοι είναι πολύ σημαντικοί για τη μετέπειτα πορεία ενός παιδιού. Αυτό που εγώ έμαθα από τους δικούς μου δασκάλους, είναι πόση πραγματικά επίμονη και πολλές φορές επίπονη προσπάθεια απαιτείται για να ανακαλύψεις αυτό που εσύ ή οι γονείς σου έχετε διαγνώσει ως ταλέντο. Η θεωρητική και πρακτική μελέτη είναι αυτή που οφείλει να συνοδεύσει το ταλέντο για να γεννηθεί μελλοντικά η δημιουργική έκφραση.
Το ταλέντο είναι και χρέος;
* Η λέξη χρέος συνειρμικά περιέχει και ένα μικρό άγχος, εγώ θα έλεγα ότι το ταλέντο είναι αποστολή. Θεωρώ ότι ο καθένας μας προικίζεται με κάποιο ταλέντο και όταν έρθει η στιγμή που θα το συνειδητοποιήσει έχει την αποστολή να το χρησιμοποιήσει για να δημιουργήσει ένα ωφέλιμο αλισβερίσι ανάμεσα σε εκείνον και σε αυτούς που το απευθύνει. Φυσικά, είναι απόλυτα σεβαστή και η απόφαση του ανθρώπου που φέρει ένα ταλέντο να το εκτονώνει στο πλαίσιο της προσωπικής του έκφρασης και δημιουργίας.
Τι είναι αυτό που σου δίνει χαρά στη δουλειά σου και σε κάνει να την αγαπάς;
* Μάλλον το γεγονός ότι δεν την αντιμετωπίζω σα δουλειά! Είναι ο δρόμος για να ζήσω τη ζωή μου, η αποστολή μου. Έχω καθαρά συναισθηματική σχέση με τη δουλειά μου, με όλα τα συνεπακόλουθα αυτής της στάσης. Περνάω από όλα τα συναισθηματικά στάδια, θετικά και αρνητικά, γιατί μόνο με αυτό τον τρόπο μπορώ να έχω ειλικρινή τοποθέτηση απέναντί της.
Εκτός από τις φωνητικές δυνατότητές σου, που είναι αναμφισβήτητες, τι άλλο ψάχνεις προκειμένου να ερμηνεύσεις ένα τραγούδι;
* Το τραγούδι είναι το αποτέλεσμα της συνάντησης της μουσικής με τον στίχο. Το καθένα κουβαλά το νόημά του και ο συνδυασμός τους είναι που οδηγεί στη δημιουργία ενός ευρύτερου νοήματος. Με εργαλείο το μουσικό μου ένστικτο αλλά και το «σκάψιμο» στο νόημα, στο αίσθημα του στίχου, χρησιμοποιώ τις δυνατότητες της φωνής μου προκειμένου να υπηρετήσω το στόχο του τραγουδιού. Φυσικά όταν «φοράω» το τραγούδι πια η εκφραστικότητα του σώματος γίνεται κομμάτι της ερμηνείας του.
Προς τα πού βαδίζει το τραγούδι σήμερα; Πόσο έχει επηρεαστεί η μουσική από την τεχνολογία;
* Νομίζω ότι και το τραγούδι ακολουθεί το ρυθμό που έχει παρασύρει τα πάντα γύρω μας. Όλα οδεύουν προς το σημείο μηδέν (ομολογουμένως κάποια το έχουν ξεπεράσει), για να επαναπροσδιοριστούν όμως σε νέες βάσεις. Η τεχνολογία, με τη διττή δυναμική της, από τη μία έχει τον τρόπο να αναδείξει και να κοινωνήσει τη μουσική, από την άλλη όμως με τις δυνατότητες που έχει κατακτήσει μπορεί να της στερήσει τη γνησιότητά της. Εκεί είναι που απαιτείται κριτική ικανότητα και μουσική αντίληψη από το κοινό.
Ποια είναι η θεματολογία και η υφολογία των τραγουδιών της εποχής;
* Στο πλαίσιο της αναβίωσης του πολιτικού τραγουδιού για ευνόητους λόγους, έχει δημιουργηθεί μια θεματολογία βασισμένη σε λεξιλόγιο εμπνευσμένο από τη σύγχρονη πολιτική και κοινωνική επικαιρότητα. Διακρίνω μια ώθηση της προσωπικής και της συλλογικής επανάστασης, είτε αυτό προκύπτει ως συνταγή εμπορικής επιτυχίας είτε γιατί πάντα σε τέτοιες εποχές η δημιουργία βρίσκει έδαφος για να διατυμπανίσει την αλήθεια της.
Ποια θεωρείς τα ωραιότερα τραγούδια για την ιδιοσυγκρασία σου και τη φωνή σου;
* Παρόλο που η χροιά της φωνής μου παραπέμπει σε ήχους που προέρχονται από το χώρο της jazz και της soul, μπορώ να εντοπίσω τραγούδια σε ποικίλα είδη, τα οποία, αν μουσικά και στιχουργικά με συγκινούν, μπορώ να τα ερμηνεύσω μέσα από το προσωπικό μου μουσικό πρίσμα. Τελευταία θα έλεγα ότι έχω ανιχνεύσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη δική μας παράδοση και έτσι γίνεται εσωτερικά μια σύγκλιση ετερόκλητων φαινομενικά στοιχείων που μου προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Τι περιμένεις από το δικό σου αύριο;
* Για κάποιον εσωτερικό, ανεξιχνίαστο λόγο, ανέκαθεν το δικό μου αύριο μεταφραζόταν σαν το δικό μου σήμερα. Δεν έχω καμία προσδοκία, δεν έχω κανένα όνειρο γιατί απλά προσπαθώ να κάνω κάθε μέρα αυτό που είναι πιο κοντά στην προσωπική μου αλήθεια. Αν αυτό φέρει στο μέλλον καταστάσεις, που δε φαντάζομαι αυτή τη στιγμή, θα είναι καλοδεχούμενες μιας και το στοιχείο της έκπληξης με συνάρπαζε από παιδί.
Θέλεις να μιλήσεις για τις εμφανίσεις σου αυτή την εποχή και τα άμεσα σχέδιά σου;
* Πέρα από συναυλίες με τις δύο μουσικοθεατρικές παραστάσεις στις οποίες συμμετέχω, το “Πορτραίτο” του Νίκου Κολλάρου και το “Cold Blooded Blue” του Κώστα Δημουλέα, όπως και κάποιες προσωπικές μου εμφανίσεις παρέα με το πιάνο μου σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, ετοιμάζω την πρώτη μου δισκογραφική δουλειά. Είναι τα πρωτότυπα τραγούδια της παράστασης “Πορτραίτο” σε μουσική και στίχους του Νίκου Κολλάρου.
Ως λαός εκτιμάμε τη λαϊκή μας παράδοση στη μουσική ή την υποτιμάμε;
* Ως καθηγήτρια μουσικής τα τελευταία χρόνια ήρθα σε επαφή με πολλά παιδιά σε διάφορες μουσικές σχολές. Είναι πραγματικά αισιόδοξο το γεγονός ότι υπάρχει μια ανοδική επαναπροσέγγιση της λαϊκής μας παράδοσης όπως διαπιστώνεται από τις μουσικές επιλογές των μαθητών στα ωδεία και στα μουσικά σχολεία, σε σχέση με τα παραδοσιακά όργανα και τις θεωρητικές κατευθύνσεις. Αξιοσημείωτος είναι επίσης και ο αριθμός των συγκροτημάτων που ασχολούνται με αυτό το είδος μουσικής, είτε στην πρωτογενή μορφή του είτε με ενδιαφέρουσες εξελικτικές παρεμβάσεις. Συνεπώς θεωρώ ότι είμαστε ένας λαός που γενετικά κουβαλάμε τη μουσική μας, με αυτή χαιρόμαστε, γλεντάμε και θρηνούμε, και δε χάνουμε την ευκαιρία να φανερώνουμε την εκτίμηση και το σεβασμό μας απέναντι στη λαϊκή μας παράδοση.
Ποιος είναι ο ρόλος της μουσικής ψυχαγωγίας την εποχή της κρίσης;
* Αυτές τις μέρες θα ήταν όμορφο η μουσική ψυχαγωγία να αφορά μία μουσική εμπνευσμένη, που να λυτρώνει τον κόσμο, αφυπνίζοντας, δίνοντας ελπίδα, αγαλλίαση, τροφή για προβληματισμό, ανάγκη για αλληλεγγύη και αγάπη.
Προσωπικά γιατί είσαι περήφανη;
* Είμαι περήφανη για το ότι είμαι συνεπής με την προσωπική μου αλήθεια. Είναι μία από τις αγαπημένες μου εκφράσεις και τη χρησιμοποιώ συχνά. Μόνο όταν είμαστε συντονισμένοι με τον προσωπικό μας άξονα μπορούμε να χαράξουμε την πορεία που μας αντιστοιχεί. Πρέπει όμως διαρκώς να επαναπροσδιοριζόμαστε αφού οι προσλαμβάνουσες στην καθημερινότητα μας είναι συνεχόμενες, .
Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου ποιητές;
* Θα αναφερθώ σε δύο ποιητές από δύο διαφορετικές σχολές. Ο πρώτος είναι ο Κωνσταντίνος Καβάφης, ένας ποιητής που γνώρισα στο πλαίσιο του σχολείου, ο οποίος έχει την ιδιότητα να γίνεται απόλυτα κατανοητός στο μυαλό ενός παιδιού που ίσως ακόμα δεν έχει την ικανότητα να αντιληφθεί το μεγαλείο του, όμως η ουσία του το συνοδεύει σε όλη του τη ζωή. Ο δεύτερος είναι ο Γιάννης Βαρβέρης, ένας αιρετικός ποιητής, που με το λόγο του ταράζει το έλος, στο οποίο όλοι έχουμε βρεθεί είτε σε προσωπικό επίπεδο είτε σε συλλογικό.
Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου συνθέτες;
* Ένας συνθέτης που ανήκει στη ρομαντική σχολή, ο F. Chopin, είναι από εκείνους που με είχαν συναρπάσει από μικρό παιδί. Πάντα ταξιδεύω νοητικά μαζί του, με μια μελαγχολία που για κάποιο απροσδιόριστο λόγο είναι λυτρωτική. Δε θα μπορούσα να μην ξεχωρίσω ένα συνθέτη από το χώρο της jazz που αγαπώ τόσο πολύ, τον G. Gershwin. Αν και δημοφιλής και για τα κλασικά του έργα, εντυπωσιάζομαι από έναν συνθέτη ο οποίος στην εποχή του κατέθεσε έργα επηρεασμένα ταυτόχρονα από δύο διαφορετικούς κόσμους, της κλασικής και της jazz μουσικής, προσφέροντας στην Ιστορία τον μοναδικό μουσικό του χαρακτήρα.
Τι σε κάνει να γελάς;
* Μια καλή παρέα. Οι φίλοι μου, η οικογένειά μου. Με τον τρόπο ζωής μου, η αλήθεια είναι ότι δεν έχω την ευκαιρία να τους απολαμβάνω συχνά. Μια μουσική έμπνευση. Μια ιδέα που θα προσθέσει μια ακόμα πλευρά στην οπτική μου. Χαίρομαι.
Τι μπορεί να σε κάνει να πονέσεις;
* Η κακή προαίρεση. Η παραποίηση της πραγματικότητας και της αλήθειας για το συμφέρον. Η έλλειψη της δικαιοσύνης.
Η Ελλάδα σήμερα σε πληγώνει;
* Με πληγώνουν οι άνθρωποι που τη διαχειρίζονται. Που μας διαχειρίζονται. Η Ελλάδα είναι ο τόπος μας, η ιστορία μας. Δεν μπορεί να με πληγώσει η χώρα μου. Δυστυχώς κάποιοι έχει βαλθεί να τη στρέψουν εναντίον μας αλλά πρέπει να αντιληφθούμε τι είναι αυτό που μας πληγώνει στην πραγματικότητα. Μέσα σε όλα, σαφώς και οι επιλογές μας.
Έχεις παρατηρήσει τελευταία στην πόλη ασυνήθιστα περιστατικά;
* Η νομιμοποίηση της βίας. Η εδραίωση μιας αχαλίνωτης ανασφάλειας.
Η καθημερινότητά μας έχει πολιτισμό;
* Κατά κύριο λόγο θεωρώ ότι δεν υπάρχει σεβασμός και υποστήριξη ανάμεσα στους ανθρώπους. Δεν υπάρχει ακόμα σεβασμός απέναντι στο περιβάλλον, που στην πραγματικότητα είναι το σπίτι που μας φιλοξενεί. Η ανασφάλεια που επικρατεί έχει σα φυσικό επόμενο πρώτα να επιδιώκουμε την προσωπική μας βόλεψη και αν υπάρχει χρόνος και διάθεση για λίγο ανθρωπισμό, ίσως και να περάσουμε τον γέροντα στο απέναντι πεζοδρόμιο, έτσι για να ικανοποιήσουμε και τα φιλανθρωπικά μας αισθήματα. Αυτή την εποχή της κρίσης σε όλους τους τομείς πρέπει να αναλογιστούμε για ποιο λόγο όλοι μας έχουμε επιτρέψει στους ιθύνοντες να μας στερήσουν τον πολιτισμό από την καθημερινότητά μας και να αντιληφθούμε ότι η βάση για να την επαναπροσδιορίσουμε είναι η αλληλεγγύη και η αγάπη προς τον πλησίον.
Θέλεις να μου μιλήσεις για τη σχέση σου με τα ζώα. Έχεις κατοικίδιο;
* Αγαπώ τα ζώα, και έχω μια αδυναμία στα σκυλάκια. Τα τελευταία χρόνια λόγω του ότι κάνω αρκετά ταξίδια, δεν έχω τη δυνατότητα να έχω κατοικίδιο, όπως είχα αρκετά χρόνια πριν. Όμως η επικοινωνία και η επαφή με ένα ζώο νομίζω ότι μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Η αγάπη που μπορείς να νιώσεις και να δώσεις είναι τόσο δυσεύρετη που όταν αυτή συμβαίνει με ένα κατοικίδιο είναι καταλυτική για να αντιληφθείς την αξία της.
