Μέχρι τις 12 Μαΐου, το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης της Κέρκυρας θα φιλοξενεί την έκθεση του διάσημου φωτογράφου Ρόμπερτ Α. ΜακΚέημπ, «Ελλάδα – Κίνα: Λαοί αρχαίοι, κόσμοι που αλλάζουν».
Πρόκειται για μια αφηγηματική συμπύκνωση στιγμών που «φυλάχτηκαν» στο πέρασμα του χρόνου από το φακό του φωτογράφου, παρουσιάζοντας τις ραγδαίες και δραματικές αλλαγές που σημειώθηκαν στην Ελλάδα και στην Κίνα τα τελευταία πενήντα χρόνια.
Αυτοί οι δύο λαοί έχουν συνεισφέρει στις ίδιες τις βάσεις του παγκόσμιου πολιτισμού περισσότερα απ’ ό, τι οποιαδήποτε άλλα δέκα έθνη μαζί. Και έμειναν ριζωμένοι πάντα στα ίδια ιστορικά τους εδάφη, ενώ του καθενός η γλώσσα και ο πολιτισμός διατήρησαν συνοχή και συνέχεια επί 3.000 και πλέον χρόνια.
Τα τελευταία πενήντα χρόνια σημειώθηκαν τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κίνα ραγδαίες και δραματικές αλλαγές. Την αίσθηση αυτών των αλλαγών προσπαθεί να συλλάβει με τις εικόνες του ο Ρόμπερτ ΜακΚέημπ.
Στην πρώτη ενότητα εκτίθενται για πρώτη φορά έγχρωμες φωτογραφίες από την Ελλάδα της δεκαετίας του ‘50, ενώ πολλές από αυτές ο Ρόμπερτ ΜακKέημπ τις τράβηξε στο πλαίσιο αποστολής για το National Geographic Society.
Μερικές είναι καθαρά ντοκουμέντα, άλλες πάλι αναδεικνύουν την ποίηση, τη βαθύτερη ουσία και τη σύνθεση του αντικειμένου τους και του γενικότερου θέματος. Τα παιδικά πρόσωπα καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος της έκθεσης, συγκινούν, προβληματίζουν, ταξιδεύουν…
Τα παιδιά αλλάζουν τον κόσμο και βοηθάνε όλους εμάς να βλέπουμε τον κόσμο αυτό με άλλο μάτι. Πώς και πόσο όμως έχει αλλάξει το βλέμμα των παιδιών μέσα στο πέρασμα του χρόνου; Ευτυχώς για εμάς, ο φακός του διάσημου φιλέλληνα φωτογράφου φύλαξε πολλά παιδικά βλέμματα της Ελλάδας του ’50, όταν για πρώτη φορά περιηγήθηκε στην ύπαιθρο και τα νησιά του Αιγαίου και τα μοιράζεται με τις γενιές του σήμερα, στο πλαίσιο αυτής της έκθεσης.
Οι δεκαετίες του ’50 και του ’60 ήταν δεκαετίες αλλαγών για τoν τόπο μας. Αυτό ίσως ο ίδιος ο ΜακΚέημπ δεν το γνώριζε. Όμως το ένστικτό του επιτακτικά ζητούσε να αποτυπώσει με το φακό του κάτι που έφευγε για πάντα αλλά και κάτι άλλο που ερχόταν, χωρίς ακριβώς να ξέρει τι. Πράγματι η Ελλάδα εκείνης της εποχής κρατούσε για λίγο ακόμη μέσα της όλο το πρώτο μισό του ελληνικού εικοστού αιώνα. Τη στιγμή που ο ΜακΚέημπ συνάντησε τη «δική του» Ελλάδα ήταν αποφασισμένος για εικόνες πρωτότυπες, εικόνες δυνατού ήλιου και σκληρής σκιάς γνήσιου μεσογειακού τοπίου. Οι εικόνες του δείχνουν με τρόπο απόλυτο την προσπάθεια των απλών καθημερινών ανθρώπων της ελληνικής γης, όχι των αστικών κέντρων, για έξοδο από τη στέρηση των χρόνων του ’40, την ελπίδα και το όραμά τους για ένα καλύτερο αύριο. Βαφτίσια, μαθητές σχολείων με μπλε ποδιές, παρελάσεις, σκαμμένα πρόσωπα βιοπαλαιστών, παλιά λεωφορεία, όλα «μπερδεύονται» μέσα στο φακό του αλλά με μια ποιητική διάθεση που ξεπερνάει κατά πολύ την απλή περιέργεια και που δείχνει ένα δημιουργικό άγχος να τα διασώσει όλα στο φιλμ του αλλά και στην καρδιά του.
Η δεύτερη μεγάλη ενότητα της έκθεσης είναι αφιερωμένη στο φωτογραφικό οδοιπορικό του ΜακΚέημπ σε δύο ασύλληπτα μέρη της αχανούς Κίνας. Το ένα είναι ο τεράστιος, πολυσύχναστος ποταμός Yangtze, στο λιμάνι του Wushan. Και το άλλο είναι η Παλιά Σανγκάη –που βιώνει καθημερινά την απειλή της κατεδάφισης.
Ο ΜακΚέημπ με την κάμερα και τους φακούς της αποτύπωσε πόλεις, λιμάνια, τοπία και καθημερινούς ανθρώπους σε ένα ρεαλιστικό, διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Έντονες πολύχρωμες πινελιές έρχονται να τονίσουν και να φωτίσουν ένα μονοχρωματικό περιβάλλον των πόλεων, δίνοντάς μας εικόνες με αφοπλιστική απλότητα και ευαισθησία. Και πάλι, οι καθημερινές σκηνές τον σαγηνεύουν. Ομάδες ανθρώπων που μιλούν, δουλεύουν, διασκεδάζουν, αιχμαλωτίζονται σιωπηλά μέσα στο φακό του φωτογράφου, που μας μεταφέρει την ποιητική ηρεμία της ζωής τους. Στα τοπία του, η διεισδυτική ματιά του καταφέρνει πάντα να υπαινίσσεται το μεγαλείο της απεραντοσύνης της χώρας. Πάνω απ’ όλα, συγκλονιστικές είναι οι εκφραστικές παιδικές προσωπογραφίες του.
Την έκθεση επιμελήθηκε η διευθύντρια του Μουσείου Ασιατικής Τέχνης, κα Δέσποινα Ζερνιώτη.
Ο Robert McCabe έχει πραγματοποιήσει πληθώρα ατομικών εκθέσεων σε Ελλάδα, Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Έχει εκδώσει τα εξής βιβλία: Metamorphosis–Why I Love Greece, Greece–Images of an Enchanted Land 1954-1965, Weekend in Havana, DeepFreeze! An Antarctic Odyssey, On the Road with a Rollei, Grèce, καθώς και το Ramble in Central Park της Νέας Υόρκης, το οποίο το 2011 κέρδισε το Χρυσό Μετάλλιο ως βιβλίο της χρονιάς, στην κατηγορία “Φύση” από το περιοδικό “ForeWord”.
Η Έκθεση συνοδεύεται από έναν ιδιαίτερα φροντισμένο κατάλογο με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, που θα διατίθεται από το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης και τις εκδόσεις “Πατάκη”. Τον κατάλογο σχεδίασε ο Θύμιος Πρεσβύτης με την επιστημονική συνεισφορά της ιστορικού Τέχνης κας Εβίτα Αράπογλου και εκτυπώθηκε στη Βερόνα της Ιταλίας από την Trifolio, με την επίβλεψη του Massimo Tonolli.
Φωτογραφίες:
Εμπόριο καρπουζιών στον Αργοσαρωνικό.
Σανγκάη. Μικροπωλητές.
Κέρκυρα. Μουσείο Ασιατικής Τέχνης.
