«…Λένε πως, “σε κάθε ιστορία υπάρχουν δύο πλευρές”. Πιστεύω πως αυτό είναι πέρα για πέρα αληθινό. Οι άνθρωποι βγάζουν πάντα λάθος συμπεράσματα, κρίνοντας καταστάσεις τις οποίες, στην πραγματικότητα, δεν γνωρίζουν καθόλου…».
Ο John Fowles είναι ένας από τους πιο γνωστούς Βρετανούς συγγραφείς και ίσως από τους σημαντικότερους του τελευταίου αιώνα. Πιθανόν να τον γνωρίζετε ως συγγραφέα του βιβλίου «Η γυναίκα του Γάλλου υπολοχαγού», που έχει γυριστεί και ταινία, μια πραγματικά θαυμάσια ταινία με τη Μέριλ Στριπ.
Επίσης, πιθανόν να έχει πέσει στα χέρια σας «Ο Μάγος», ένα βιβλίο με μυστηριώδη πλοκή και ακόμη πιο μυστηριώδη ατμόσφαιρα, που ξετυλίγει την ιστορία του στο έδαφος ενός ελληνικού νησιού, της “Φράξου”, που όμως δεν είναι άλλo από τις Σπέτσες, όπου ο Fowles είχε περάσει δύο χρόνια από τη ζωή του ως καθηγητής Αγγλικών σε ελληνικό ίδρυμα.
«Ο συλλέκτης» (1963) είναι το πρώτο μυθιστόρημα του John Fowles, το οποίο τον καθιερώνει δικαίως στην παγκόσμια λογοτεχνική σκηνή ως έναν από τους σημαντικότερους σύγχρονους πεζογράφους. Ούτε μία σελίδα του μυθιστορήματος δεν υπολείπεται σε αφηγηματική δεινότητα. Αν η ένταση και το σασπένς θυμίζουν έξοχο θρίλερ, οι πρωτοπρόσωπες αφηγήσεις των δύο πρωταγωνιστών φέρουν ακέραια τα ίχνη των καλύτερων στιγμών της παγκόσμιας λογοτεχνικής παράδοσης.
Πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος είναι ένας νέος, ανήσυχος και φιλόδοξος, που βρίσκει διέξοδο συλλέγοντας πεταλούδες. Πλουτίζει χάρη στη σκανδαλώδη εύνοια της τύχης. Τότε απάγει και φυλακίζει στην εξοχική του κατοικία για ένα μήνα το αντικείμενο του πόθου του, μια νεαρή φοιτήτρια καλών τεχνών, τη Μιράντα, με την οποία τον χωρίζουν έντονες κοινωνικές διαφορές. Με αφορμή αυτή την αναγκαστική συνύπαρξη, ο συγγραφέας θα περιγράψει τη διαμάχη ανάμεσα στις διαφορετικές επιθυμίες και επιδιώξεις των δύο αυτών ανθρώπων, μελετώντας με απίστευτη οξυδέρκεια τις έννοιες της εμμονής και της εξάρτησης.
Η παράσταση που παρακολούθησα στο θέατρο “104” σε εξαιρετική μετάφραση – προσαρμογή της Τρισεύγενης Αδαμοπούλου και φωτισμένη από την αδρή και απέριττη σκηνοθεσία του Γιάννη Κωνσταντακόπουλου ήταν μια θεατρική δουλειά εξόχως ώριμη, αν και δημιουργημένη από νέους συντελεστές.
Με αφορμή την παραδοχή ότι τα πάντα στη ζωή έχουν περισσότερες από μία όψεις, η θεατρική προσαρμογή, εμπνευσμένη από τη μυθοπλασία του Fowles στον “Συλλέκτη”, προσπαθεί να αποκρυπτογραφήσει τις λειτουργίες των ακραίων αντιθέσεων. Τα δίπολα «ζωή – θάνατος», «άντρας – γυναίκα», «θύτης – θύμα», «ψέμα – αλήθεια», «ελευθερία – εξάρτηση», «μίσος – αγάπη» συγκρούονται επί σκηνής για να εξετάσουν το πώς δύο άνθρωποι, που ζουν το ίδιο ακριβώς γεγονός, έχουν δύο εκ διαμέτρου διαφορετικές “αλήθειες” για να το περιγράψουν.
Πώς μπορεί να αποκωδικοποιηθεί η “μία και μοναδική αλήθεια” έχοντας πάντα σαν δεδομένη την ανθρώπινη –πολλές φορές αναγκαστική– συνύπαρξη;
Θύτες και θύματα
Ο Κλεγκ – Ιωάννης Παπαζήσης μπήκε στη δύσκολη ψυχολογία του ανθρώπου που παγιδεύεται και ο ίδιος σ’ ένα λαβύρινθο, που μοιάζει να έχει πολλά σημεία εισόδου και κανένα εξόδου. Ψυχωσικός, κυνικός αλλά όχι και σκληροτράχηλος, ο ήρωας ζει τη δική του οδυνηρή ιστορία.
Η κατάσταση εγκλεισμού και η αγωνία της διαφυγής ανατέμνει τη συμπεριφορά της ηρωίδας, που ενσαρκώνει με δύναμη και λεπτότητα ταυτόχρονα η Ειρήνη Φαναριώτη. Πολλές φορές κατά τη διάρκεια της παράστασης η Μιράντα της μετατρέπεται σε γητεύτρα του απαγωγέα της. Τον ανακρίνει, τον αιχμαλωτίζει, τον πλανεύει, παίζοντας μαζί του και εξαπατώντας τον. Η Ειρήνη Φαναριώτη, αρκούντως θηλυκή και ταλαντούχα, αποδεικνύεται πολύ ικανή στο σκηνικό παιχνίδι.
Η αξία του “Συλλέκτη” βρίσκεται σε κυρίως δύο σημεία. Στη συγγραφική ικανότητα του John Fowles, που με δεξιοτεχνία σε αρπάζει από το χέρι και σε οδηγεί στα άδυτα ενός ανεξερεύνητου κόσμου που εκείνος θέλει να μπεις. Δεν έχεις άλλη επιλογή. Ακολουθείς στην κυριολεξία αιχμαλωτισμένος. Αν και ακραιφνώς λογοτεχνικός ο συγγραφέας, δεν γίνεται ποτέ κουραστικός, με τη διάθεσή του για χιούμορ πάντα σε ετοιμότητα.
Το άλλο σημείο, είναι η ίδια η υπόθεση. Υφαίνεται με έναν τόσο παράξενο και ανατρεπτικό τρόπο, δίνοντάς σου συνέχεια στοιχεία για την αλήθεια και αμφισβητώντας τα ταυτόχρονα, που στο τέλος σε μαγνητίζει, εμβαθύνοντας επιπλέον στη σεξουαλικότητα και τη φαντασία.
Η παράσταση είναι οργανωμένη σωστά δίνοντας ζωντανά την πνιγηρή ατμόσφαιρα του τεχνητού κόσμου στον οποίο καλείται να ζήσει η Μιράντα. Η οποία στις στιγμές της απελπισίας της προσπαθεί να βρει παρηγοριά στη θέα της φύσης, που ο απαγωγέας της την απαγορεύει. Μια παράσταση με πολλά παραβολικά κάτοπτρα, με γρήγορη και κινηματογραφική δράση που σίγουρα ικανοποιεί τους θεατρόφιλους. Αυτό που παρατήρησα ήταν το έντονο και αμείωτο ενδιαφέρον του κοινού, καθώς και το ζωηρό του χειροκρότημα.
Και όταν δείτε την παράσταση, μια συμβουλή: Μην κρίνετε το θύτη. Σκεφθείτε μόνο αν μπορούμε να είμαστε εμείς θύτες και θύματα…
Συντελεστές
Μετάφραση-Προσαρμογή: Τρισεύγενη Αδαμοπούλου
Σκηνοθεσία: Γιάννης Κωνσταντακόπουλος
Σκηνικά: Γιάννης Αρβανίτης
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Κίνηση: Σάσα Κωνσταντακοπούλου
Φωτισμοί: Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Μυρσίνη Γιαννακοπούλου
Φωτογραφίες Παράστασης: Ρούλα Ρέβη
Επικοινωνία: Ελένη Τώρου
Διανομή
Κλεγκ: Ιωάννης Παπαζήσης
Μιράντα: Ειρήνη Φαναριώτη
Πληροφορίες
Θέατρο 104 – Κεντρική Σκηνή
Ευμολπιδών 41, Γκάζι
Κρατήσεις θέσεων
Τηλ. 210 3455020
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη, 21.30
Τιμές:
Γενική είσοδος: 15 €
Μειωμένο (Φοιτητικό, άνεργοι, AμεA): 10 €
