Του Παναγιώτη Μήλα
pmil@naftemporiki.gr
“Κι εγώ αρχίζω το χορό, θρεττανελό, του Κύκλωπα, κρατώ το βήμα ελεύθερο κι εσείς ακολουθάτε με, ελάτε…”.
Με ένα μοναδικό χορό άρχισε το βράδυ του Σαββάτου η παράσταση του αριστοφανικού “Πλούτου” στο θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου. Είχα χρόνια να το δω κατάμεστο. Πράγματι γεμάτο. Όχι στα χαρτιά… Πάνω από 10.000 θεατές και περισσότεροι από 7.000 στην πρεμιέρα της Παρασκευής πήραν το μήνυμα για όσα θα ακολουθήσουν από τα σκηνικά του Άγγελου Μέντη.
Οι εξαντλητικές πρόβες μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες (χαράματα στις 4…) έφεραν το ποθητό αποτέλεσμα.
“Σκηνοθετώ σαν διαμαρτυρόμενος θεατής, διότι έχω σιχαθεί τον Αριστοφάνη όπως τον παίζουν πια στην Επίδαυρο και στις κουρασμένες τουρνέ τους οι δημοφιλείς καλαμπουρτζήδες μας”, έλεγε ο Διονύσης Σαββόπουλος στους ηθοποιούς του.
“Σκηνοθετώ όχι σαν σκηνοθέτης, που ασφαλώς δεν είμαι, αλλά σαν τραγουδοποιός που ανακαλύπτει, μέσα σ’ αυτό το έργο των 1.200 στίχων, τη βουβή μουσική τους”.
Με θρεττανελό λοιπόν -μια αγαπημένη λέξη που πάντα χρησιμοποιεί ο Αριστοφάνης στα έργα του- με θρεττανελό, που είναι η απομίμηση του ήχου της κιθάρας, κάτι σαν το σημερινό τραλαλά, έκανε την είσοδό του στο αργολικό θέατρο η ομάδα του Σαββόπουλου (χορογραφία Ερμής Μαλκότσης). Μια ομάδα εξαιρετικών ηθοποιών που βρήκαν την ευκαιρία να δείξουν μια άλλη πλευρά του ταλέντου τους. Ηθοποιοί ταυτισμένοι με την αρχαία τραγωδία και με το θέατρο προβληματισμού. Μάλιστα τον προβληματισμό τους αυτό τον εξέθεσαν και ανοιχτά στο κοινό λέγοντας (Χρήστος Λούλης, Καρίων) ότι σήμερα οι τραγουδοποιοί, εκτός από τους στίχους, τη μουσική και το τραγούδι, τώρα πατάνε πόδι και στη σκηνοθεσία. “Υπαινιγμός” για τον Σαββόπουλο, ο οποίος στο ανέβασμα αυτό υπογράφει τη μετάφραση, τη μουσική, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί.
Συγκεκριμένα εμφανίστηκε με μια πατερίτσα στο ρόλο του Άγγελου-Εξάγγελου, για να απαγγείλει την παράβαση που είχε προσθέσει ο ίδιος λέγοντας «…εγώ για την αγάπη σας και για την εύνοιά σας, τα προσπερνούσα μερικά, σας έλεγα τα ωραία. Μα κι όταν πήγα να σας πω τα πράγματα όπως είναι, να γράψω στίχους για όλα αυτά που μέσα μου φοβάμαι ότι θα ‘ρθουν, κανένας δεν με πίστεψε, μου ρίξαν πέτρες. Ποιος θέλει μες στο πάρτι ν’ ακούσει τα δυσάρεστα;». Στο τέλος βέβαια σε ένα διάλογο με την Πενία (Αμαλία Μουτούση) η πατερίτσα δεν υπήρχε. «Τι έγινε το δεκανίκι κύριε Νιόνιο;», ρωτά η Πενία. «Κόλπο ήταν, μήπως βγάλω κι εγώ αναπηρική σύνταξη», απαντά ο ίδιος.
Με παρόμοια κόλπα και ευρήματα ο Διονύσης Σαββόπουλος “έγραψε” τη νέα του δημιουργία. Γιατί περί δημιουργίας πρόκειται. Δεν “πάτησε” σε καμιά ευκολία ούτε έκανε -όμως λέμε στη γλώσσα μας- copy paste σε χρησιμοποιημένες και φθαρμένες πρακτικές. Ο “Πλούτος” αυτός άνοιξε κυριολεκτικά νέο δρόμο στη διδασκαλία του αριστοφανικού έργου. Και μόνο το γεγονός ότι στηρίχθηκε σε αυτούς τους ηθοποιούς αν μη τι άλλο δείχνει τόλμη. Πράγμα σπάνιο στις μέρες μας. Διακινδύνευσε και πέτυχε. Με πινελιές από τσίρκο, από καραγκιόζη και από το βαριετέ των μπουλουκιών “ζωγράφισε” τον πολυπρόσωπο πίνακά του: Ο Πλούτος του Μάκη Παπαδημητρίου που αλώνισε τη σκηνή προσέχοντας επιδεικτικά, όπως όλοι, να μην πατήσει τη θυμέλη, ο Χρεμύλος του Νίκου Κουρή απόλαυση, ο μεταμορφωμένος Χρήστος Λούλης ως Καρίων χάρμα οφθαλμών, ο εξαιρετικός συκοφάντης Μελέτης Ηλίας, η μοναδική… Γριά του Ευριπίδη Λασκαρίδη, ο έξοχος Βλεπίδημος του Σπύρου Τσεκούρα, ο άνθρωπος – ορχήστρα Αλκιβιάδης Κωνσταντόπουλος και φυσικά όλοι οι ηθοποιοί χωρίς εξαίρεση.
Μοναδική… εξαίρεση η Αμαλία Μουτούση. Αυτό το εξαιρετικό πλάσμα που έδωσε μια άλλη πνοή στη δημιουργία του Σαββόπουλου. Αυτή την ιδιοφυή ηθοποιό είχαμε την τύχη να την απολαύσουμε στη διδασκαλία της Πενίας. Ήταν ό, τι πολυτιμότερο είχε να μας χαρίσει.
Στο τέλος πριν “πάνε όλοι μαζί στην παραλία”, μας τραγούδησαν και τραγουδήσαμε κι εμείς μαζί τους: Το “Μας φτάνει μόνο, μας φτάνει μόνο η θερμή μας η αγκάλη, κι η αγάπη μας, π’ ανθίζει στην καρδιά…”, θυμίζοντας ότι μετά τα δύσκολα θα γλυκάνουν πάλι οι καρδιές.
* Ο “Πλούτος” σήμερα και αύριο στην Πάτρα, την Τετάρτη στα Γιάννινα, την Πέμπτη στην Κέρκυρα.
