Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
To ξέρατε ότι ο Νεύτωνας, ο Μότσαρτ, ο Αϊνστάιν, ο Άντι Γουόρχολ, ο Λούις Κάρολ και πολλές ακόμα ιδιοφυίες, συγγραφείς, εφευρέτες και κορυφαίοι καλλιτέχνες ήταν αυτιστικοί; Ότι ένας από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες της εποχής μας, ο Τιμ Μπάρτον, είναι αυτιστικός; Ότι πρόκειται για άτομα με μια ιδιαίτερη πρωτοτυπία στη σκέψη, στην αντίληψη και στην εμπειρία, τα οποία μπορούν να φτάσουν σε εξαιρετικά επιτεύγματα; Ότι πολλά τέτοια πλάσματα ζουν ανάμεσά μας. Πώς, όμως, η κοινωνία των «κανονικών» αντιμετωπίζει τους «διαφορετικούς»;
Γιατί σας κάνω όλες αυτές τις ρητορικές ερωτήσεις; Μα γιατί παρακολούθησα, στον κομψότατο πολυχώρο “Αγγέλων Βήμα”, ένα από τα ομορφότερα της Αθήνας, την παράσταση “Ποιoς σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα” του Simon Stephens και συγκινήθηκα μέχρις δακρύων.
Ο Μάνος Καρατζογιάννης, αποδεικνύοντας τη μεγάλη κλίμακα ρόλων ρεπερτορίου που μπορεί να υποδυθεί, μεταμορφώνεται σε έναν έφηβο «άνθρωπο των αστεριών». Ένα παιδί που μετράει με απίστευτη ικανότητα τα άστρα.
«…αν σου συμβαίνει κάτι πολύ δύσκολο στη ζωή σου, τότε είναι ωραίο να σκέπτεσαι ότι αυτό που σου συμβαίνει είναι αυτό που λέγεται “αμελητέο” που πάει να πει ότι είναι τόσο μικρό που δεν χρειάζεται να το υπολογίζεις και πάρα πολύ, όταν παίρνεις τις αποφάσεις σου».
Ο Κρίστοφερ, που ερμηνεύει ο Καρατζογιάννης, είναι ένα πλάσμα χαρισματικό και αξιαγάπητο. Ένα νεαρό αγόρι – μαθηματική ευφυΐα. Πάσχει από μια μορφή αυτισμού, το σύνδρομο Asperger. Που σημαίνει αισθητηριακές ευαισθησίες. Είναι εσωστρεφής, δυσκολεύεται να επικοινωνήσει με τους άλλους, απομακρύνεται από την πεζή πραγματικότητα, στρέφεται διαρκώς προς τα μέσα, προς τον εαυτό του, κλείνεται στο δικό του κόσμο. Ο δυνατός φωτισμός, οι έντονοι θόρυβοι, οι μυρωδιές, οι αλλαγές μπορούν να του προκαλέσουν κρίσεις πανικού, ανασφάλεια και άγχος. Ζει με τον πατέρα του, σε απόλυτη απομόνωση συντροφιά με τον υπολογιστή του, τα μαθηματικά και την αστρονομία. Βγαίνει μονάχα για να πάει με το σχολικό λεωφορείο στο ειδικό σχολείο όπου φοιτά μαζί με παιδιά βαριάς νοητικής υστέρησης.
Έχει ιδιαίτερες κλίσεις, ιδιορρυθμίες, έντονες ενασχολήσεις και καθηλώσεις, συχνά σε συνδυασμό με την κοινωνική του απόσυρση και απομάκρυνση. Για τους άλλους είναι εκκεντρικός, σχολαστικός ή μοναχικός. Είναι βλαμμένος, είναι «περίπτωση».
Ο Μάνος Καρατζογιάννης κάνει μια δημιουργία λεπτεπίλεπτη. Κυριολεκτικά έχει συμπληρώσει κομματάκι κομματάκι ένα περίπλοκο παζλ.
Τίποτα δεν ακούγεται υπαινιχτικό, τίποτα δεν αφήνει να αιωρηθεί. Δημιουργεί ένα χαρακτήρα που είναι ανίκανος να προσποιηθεί, να υποκριθεί ή να αντιληφθεί την υποκρισία. Είναι φανερό πως έχει μελετήσει συστηματικά, με πάθος, ενδιαφέρον και αγάπη τα αυτιστικά παιδιά, τα οποία το ένστικτο της αυτοπροστασίας τα ωθεί να διαλέξουν να στραφούν και να κλειστούν προς τον ε-αυτό τους, μια και αυτή είναι η μόνη άλλη επιλογή που έχουν ώστε να βρουν την ασφάλεια που αναζητούν προς τα έξω και από τη «μητέρα» και δεν τη βρίσκουν.
Ο Εντ, που τον ερμηνεύει ο πεπειραμένος και υποδειγματικός ηθοποιός Χρήστος Ευθυμίου, είναι ο πατέρας του Κρίστοφερ. Άνθρωπος με περιορισμένες γνώσεις που εξ ανάγκης υποκαθιστά και την απούσα μητέρα. Πειστικότατο παίξιμο, σοβαρό, αυθεντικό, με τις απαραίτητες διακυμάνσεις που καθιστούν ανάγλυφο το χαρακτήρα.
Η Πηνελόπη Μαρκοπούλου για άλλη μια φορά κάνει υψηλή τέχνη. Την έχω παρακολουθήσει ξανά σε παραστάσεις της ομάδας του Στάθη Λιβαθινού και αλλού. Είναι ιδανική και πολυτιμότατη, ένα ταλέντο με δυναμική. Μια ηθοποιός που διαρκώς εξελίσσεται και εκπλήττει. Ερμηνεύει την Τζούντη, την αινιγματική (ή απελπισμένη;) μητέρα του Κρίστοφερ. Το μεγάλο ερωτηματικό. Η τυχαία λύση.
Ο Γιάννης Γιαννούλης και η Θεοδώρα Μαστρομηνά επωμίζονται πολλαπλούς και δύσκολους ρόλους. Συνεχή περάσματα, εναλλαγές, αστραπιαίες εμφανίσεις, σωρεία χαρακτήρων. Είναι θαυμάσιοι και κωμικότατοι.
Όσο για την Άννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους, τη Σιόμπαν, τη δασκάλα του Κρίστοφερ και alter ego του, είναι πραγματικά η ιδανική δασκάλα. Υποστηρικτική, δοτική, άμεση, γλυκύτατη, έξυπνη, αφοσιωμένη, ειλικρινής. Το στόμα και η έκφραση της βούλησής του. Μια ιδεώδης ηθοποιός, με ήθος και ωραία σκηνική παρουσία. Μια ονειρική ύπαρξη.
Ο Τάκης Τζαμαργιάς είναι ένας από τους πιο αξιόλογους σκηνοθέτες μας. Με τις εμπνευσμένες κατευθύνσεις του, τον πλούτο των επινοήσεων, τη θεατρική σωματικότητα, την ευκρίνεια, τη λεπτότητα του χιούμορ και τη δημιουργία αντιθέσεων ή τη λακωνικότητα σε άλλες σκηνές δημιούργησε μια παράσταση που χαρακτηρίζεται από πνεύμα συγκινητικής αλληλεγγύης, αίσθηση ευφρόσυνη και ποιότητα.
Μια παράσταση για την αξία και το σεβασμό της ύπαρξης, γιατί κάθε άνθρωπος είναι εξίσου σημαντικός με κάθε άλλον. Κάθε πλάσμα είναι το ίδιο σπουδαίο με ένα άλλο. Ας ξεχάσουμε τους διαχωρισμούς. Ας αφήσουμε τα είδη. Ας ξεχάσουμε ακόμα και τη διαφορετικότητα. Όλοι άλλωστε δεν είμαστε διαφορετικοί;
Η κρυμμένη αλήθεια
Kάποιο βραδυ, ο Κρίστοφερ βρίσκει το σκύλο μιας γειτόνισσάς του νεκρό με μια τσουγκράνα καρφωμένη στα πλευρά του. Τότε, με απόλυτη όσο και απροσδόκητη υπευθυνότητα, σοβαρότητα, αποφασιστικότητα και μεθοδικότητα και, παρά την αντίθετη εντολή του πατέρα του, ο Κρίστοφερ ξεκινά μια έρευνα για να ανακαλύψει «Ποιος Σκότωσε το Σκύλο τα Μεσάνυχτα». Στην ουσία, αυτό που αναζητά και που, εν τέλει, βρίσκει είναι η κρυμμένη αλήθεια όλων. Το έργο “Ποιoς σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα” του Simon Stephens (πάνω στο ομότιτλο best seller του Mark Haddon) παρουσιάζεται στο θέατρο “Αγγέλων Βήμα”, σε σκηνοθεσία Τάκη Τζαμαργιά.
* Και μία παράκληση: Ας αρχίζουν οι παραστάσεις στην ώρα τους ή τουλάχιστον, αν αυτό δεν είναι εφικτό, κοντά στην ώρα που έχει ανακοινωθεί ως ώρα έναρξης. Οι θεατές κουράζονται να περιμένουν, δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα, νιώθουν άγχος για το αν θα προλάβουν τα μέσα μεταφοράς και παραπονούνται. Ας προσέξουμε περισσότερο τους θεατρόφιλους. Είναι απλό.
Συντελεστές
Μετάφραση: Μαργαρίτα Δαλαμάγκα-Καλογήρου
Σκηνοθεσία: Τάκης Τζαμαργιάς
Σκηνικά-Κοστούμια: Εδουάρδος Γεωργίου
Φωτισμοί: Aλέκος Γιάνναρος
Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος
Βοηθός σκηνοθέτη: Xριστίνα Σούνη
Συνεργάτης Δραματουργός: Σμαρώ Κότσια
Ηθοποιοί
Μάνος Καρατζογιάννης, Άννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους, Πηνελόπη Μαρκοπούλου, Χρήστος Ευθυμίου, Γιάννης Γιαννούλης, Θεοδώρα Μαστρομηνά
Πληροφορίες
Θεματική Ενότητα: Οι Αιρετικοί
Πρεμιέρα: Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2013
Για 40 παραστάσεις μόνο
“Ποιος σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα”
του Simon Stephens
(πάνω στο ομότιτλο best seller του Mark Haddon)
Ημέρες και ώρες παράστασης:
Παρασκευή ώρα 20.00 και Κυριακή ώρα 20.30
Σάββατο, ώρα 18.00
Τιμή εισιτηρίου: 12 € κανονικό – 10 € μειωμένο – 8 € ομαδικό.
“Αγγέλων Βήμα”
Σατωβριάνδου 36, στάση μετρό Ομόνοια
