Τι κι αν ζούμε σε δύσκολες εποχές, το να είσαι θεατρόφιλος είναι πάντα εξίσου συναρπαστικό. Όπως στην περίπτωση που παρακολουθείς τη Βασιλική Τρουφάκου και την Ελένη Ευθυμίου να παρουσιάζουν την «Αληθινή ταυτότητα της Τζίνα Ντέιβις», στο Δώμα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου.
Ξεκινώντας από την εικόνα του οραματιστή Νίτσε που έγραφε «δεν είμαι άνθρωπος, είμαι δυναμίτης», την ιδέα ότι η αγάπη δεν είναι αρκετή, η καλοσύνη είναι τρέλα και ακρότητα, η «Αληθινή ταυτότητα της Τζίνα Ντέιβις» αναφέρεται στην κατασκευή της είδησης, όπως προκύπτει από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Στην κατασκευή μίας διαφορετικής ταυτότητας φαινομενικά τόσο αντικειμενικής, όπου το υποκείμενο χάνει πια τη δυνατότητα να υποστηρίξει τον ίδιο του τον εαυτό. Ο σκοπός των Μέσων γίνεται το πιο σημαντικό απ’ όλα. Ακόμα και η φιλοσοφία του Νίτσε δεν μπορεί να εξηγήσει τον ίδιο τον Νίτσε, έναν άνθρωπο που θυσίασε τη ζωή του για ένα άλογο.
Η «Κούκλα»
Η Τζίνα τρέχει κυνηγώντας τον εαυτό της. Χλωμός άγγελος. Το ανορθολογικό, το παράλογο εισβάλλει στη ζωή της. Τίποτα δεν είναι ξεκάθαρο. Ο κόσμος μας όλος είναι γεμάτος από παραλογισμούς. Τρέξε, «Κούκλα», τρέξε. Να ξεφύγεις από τους διώκτες σου. Να ξεφύγεις από τον εαυτό σου. Η Τζίνα, γνωστή και ως “Κούκλα”, κάνει στριπτίζ σ’ ένα μοδάτο κλαμπ στο Σίδνεϊ. Κοπέλα απλοϊκή και ελαφρώς αδιάφορη, ονειρεύεται να εγκαταλείψει κάποτε αυτή τη δουλειά και να αποκατασταθεί. Οι φθηνές της χίμαιρες δεν ξεφεύγουν από τα συνηθισμένα. Κάποιο βράδυ σ’ ένα καρναβάλι συναντά τον Τάρικ, έναν όμορφο μελαψό άνδρα. Την αυγή, όμως, η «Κούκλα» θα ξυπνήσει μόνη. Και με το που θ’ ανοίξει την τηλεόραση, θα διαπιστώσει ότι οι αρχές έχουν εντοπίσει πέντε βόμβες στο Σίδνεϊ και ότι ολόκληρη η Αυστραλία, στα πρόθυρα νευρικής κρίσης, βρίσκεται στο κατόπι της θεωρώντας την μέλος ισλαμιστικής ομάδας τρομοκρατών! Τα κανάλια μεταδίδουν όλα την ίδια εικόνα: τον Τάρικ και την Τζίνα. Πώς τη βγάζει καθαρή άραγε κανείς από έναν τέτοιο παραλογισμό;
«Άγνωστη Τρομοκράτισσα»
Η Βασιλική Τρουφάκου και η Ελένη Ευθυμίου, μετά τη συνεργασία τους στο Φεστιβάλ Μπέργκμαν 2012 στη Σουηδία, μας προτείνουν αυτό το δυνατό και δυναμικό έργο που είναι εμπνευσμένο από το μυθιστόρημα «Άγνωστη Τρομοκράτισσα» του Richard Flanagan με πρωτότυπη μουσική γραμμένη ειδικά για την παράσταση από τη Λένα Πλάτωνος, ευφάνταστα σκηνικά και κοστούμια της Ελισάβετ Αντάπαση και ένα ιδιαίτερα ευρηματικό ψηφιακό περιβάλλον που δημιούργησαν η Ελισάβετ Αντάπαση πάλι και ο Ευτύχης Ευθυμίου. Ένα αστυνομικό μυστήριο που δημιουργείται από το τίποτα, μια όμορφη χορεύτρια με χαμηλές προοπτικές που εν μια νυκτί βαφτίζεται περιβόητη τρομοκράτισσα, ο ρόλος των μίντια στη δημιουργία μιας είδησης. Με τρόπο άμεσο, κωμικό αλλά και με έντονο κοινωνικοπολιτικό σχόλιο, η παράσταση επιδιώκει να μιλήσει για όλα αυτά που μας συμβαίνουν και προσπαθούμε ν’ αποσιωπήσουμε… Έχει η Τζίνα Ντέιβις το διπλό αυτό πρόσωπο που της καταλογίζουν τα μέσα ενημέρωσης; Eίναι η τρομοκράτισσα που καταδιώκουν οι αρχές;
Η Τζίνα έχοντας βρεθεί στο επίκεντρο μιας “καταδίωξης” κατρακυλά, ανήμπορη να αντιδράσει, στον κατήφορο. Η “άγνωστη τρομοκράτισσα”, γυμνή και μόνη, μας δείχνει τι συμβαίνει όταν επιτρέπουμε στο φόβο να δικαιολογήσει τη διάβρωση των ελευθεριών μας. Μια προσεκτικά σχεδιασμένη παράσταση, γεμάτη εκπλήξεις και ανατροπές, που αποτυπώνει μια συγκλονιστική εικόνα του σημερινού βάναυσου κόσμου μας. Ο ρυθμός της αφήγησης είναι γρήγορος, τα απαραίτητα συστατικά πειστικά και οι ρόλοι σμιλεμένοι με μαεστρία.
Στοχαστική δουλειά
Είναι εκπληκτικό το πόσο στοχαστική είναι η δουλειά της Ελένης Ευθυμίου και της Βασιλικής Τρουφάκου στη σύλληψη και στη σκηνοθεσία αλλά και πόσο καίρια. Ένα εκθαμβωτικό σχόλιο για τον παγκοσμιοποιημένο κόσμο μας, όπου ο φόβος συνιστά πολύτιμο αγαθό τόσο για τους τρομοκράτες όσο και για τις κυβερνήσεις. Έναν κόσμο στον οποίο οι φήμες και η παραπληροφόρηση κάνουν το γύρο του πλανήτη με την ταχύτητα του φωτός. Το να πετύχει κανείς αυτό τον άθλο μέσα από μια πανέξυπνη παράσταση, με μάτι οξυδερκές όσον αφορά την ειρωνεία της πολιτικής, είναι ένδειξη ιδιαίτερου ταλέντου αλλά και ακούραστης προσπάθειας.
Η διασκευή της Ελένης Ευθυμίου πάλι και της Αναστασίας Τζέλλου κρατάει ζωντανό το πνεύμα του μυθιστορήματος του Ρίτσαρντ Φλάναγκαν και σφυρηλατεί μια δραματουργική επεξεργασία πλούσια σε σκοτεινό χιούμορ και πολιτική οξύνοια. Μια καυστική απεικόνιση του πώς η μισαλλοδοξία συντηρείται από τα λαϊκά δικαστήρια του Τύπου, τις κοινωνικές ενοχές, τις μαζικές νευρώσεις και τις προκαταλήψεις.
Οι έξοχες ερμηνείες υπογράφουν τη μεταμοντέρνα πρόζα ενός σφιχτοδεμένου, κλασικού θρίλερ με απολαυστικές μεταμορφώσεις που περιγράφουν με ενάργεια μια κοινωνία όπου η βία και ο φόβος παραμονεύουν κάτω από ένα λεπτότατο στρώμα ηθικής επίφασης.
Η παράσταση είναι κινηματογραφικά γρήγορη, σεξουαλικά φορτισμένη όσο χρειάζεται, μια σύνθετη αντανάκλαση ενός κόσμου γεμάτου πουλημένο έρωτα, ναρκωτικά και κυνισμό, με μια δόση ηδονοβλεψίας περιωπής. Πιστεύω πως ανταποκρίνεται πλήρως στις προσδοκίες ενός σπουδαίου λογοτεχνικού έργου.
Καλοσχεδιασμένη, λαχανιαστή, ασθμαίνουσα, αντλεί υλικό από διαφημίσεις, τίτλους εφημερίδων, κουβέντες στα μπαρ, αλλά και από δηλώσεις πολιτικών και κηρύγματα τηλεοπτικών αστέρων
Διόλου τυχαία η περίπτωση της «Κούκλας» χρωστά το σκελετό της υπόθεσής της σ’ εκείνη της υπηρέτριας Καταρίνα Μπλουμ, για τη «χαμένη τιμή» της οποίας έγραψε στα μέσα της δεκαετίας του ’70 ο Γερμανός Νομπελίστας Χάινριχ Μπελ, προσφέροντας υλικό και στον Φόλκερ Σλέντορφ για την ομώνυμη, επίσης πολύκροτη, ταινία.
Ασφυκτικός κλοιός
Η πόλη της, που η «Κούκλα» ταύτιζε μέχρι πρότινος με την ελευθερία, λειτουργεί από τη μια μέρα στην άλλη ως ένας ασφυκτικός κλοιός γύρω της. Η εφιαλτική κίνηση, οι σειρήνες των περιπολικών, οι αδιάκοποι θόρυβοι και τα στριγκλίσματα μοιάζουν πια με βραχνά γεμάτο φρικτές απειλές. Ο βρόχος αργά και βασανιστικά τυλίγεται γύρω από το λαιμό της. Καθώς η φωτογραφία της αναμεταδίδεται αδιάκοπα από τα κανάλια ανάμεσα σε στιγμιότυπα από επιθέσεις της Αλ Κάιντα ανά την υφήλιο και σε γαργαλιστκές συνεντεύξεις του εργοδότη της και συναδέλφων της στο κλαμπ, με επώδυνο τρόπο συνειδητοποιεί ότι όπως εκείνη ποτέ στη ζωή της δεν ενδιαφέρθηκε για κανέναν, ούτε αναρωτήθηκε ή αμφισβήτησε οτιδήποτε, έτσι και τώρα κανείς δεν πρόκειται να νοιαστεί γι’ αυτήν και το πρόβλημά της.
Η «Κούκλα» ξέρει πια ότι σ’ έναν κόσμο όπου η ζωή είναι φθηνή κι όπου το χρήμα και η δύναμη έχουν τον πρώτο λόγο, όλα μπορεί να σου τα στερήσουν, έτσι και απομονώσουν κάτι αθώο και το προβάλουν σαν απόδειξη της ενοχής σου. Κι ύστερα προσπάθησε να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας. Η ίδια αρνείται να παραδοθεί στις αρχές, παρά τις προτροπές ενός ελληνικής καταγωγής αρχιφύλακα της Δίωξης Ναρκωτικών (εξαιρετικός ο Γιώργος Μακρής στο ρόλο), ο οποίος, αν και άτολμος, έχει πειστεί για την αθωότητά της. Η “Κούκλα” δεν τρέχει μόνο για να ξεφύγει αλλά και για να εκδικηθεί. Θα προλάβει όμως; Οι δαγκάνες του κυνικού συστήματος εμφανίζονται υπό μορφήν σωτήρα…
Η «Τζίνα Ντέιβις» είναι κάτι περισσότερο από ένα δριμύ «κατηγορώ» στον κιτρινισμό του Τύπου και τη βία της εξουσίας, είναι η τραγωδία μιας ταπεινής ζωής, μιας ζωής που βρίσκεται στη διπλανή μας πόρτα ή και στη δική μας.
Richard Flanagan
Ο Ρίτσαρντ Φλάναγκαν γεννήθηκε το 1961 στο Longford της Τασμανίας. Οι πρόγονοί του ήταν Ιρλανδοί κατάδικοι που εκτοπίστηκαν το 1840 στο Βανντεμισλαντ. Ο πατέρας του είναι ένας από τους επιζώντες που συμμετείχαν στην κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής που γεφυρώνει τον ποταμό Κβάι στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μεγάλωσε σε μια απομακρυσμένη μικρή πόλη των δυτικών ακτών στο Rosebery της Τασμανίας. Ο Φλάναγκαν εγκατέλειψε το σχολείο στα 16 του. Επέστρεψε, όμως, στο πανεπιστήμιο της Τασμανίας και αποφοίτησε από τη Σχολή Καλών Τεχνών. Ένα χρόνο μετά κέρδισε την υποτροφία Rhodes για το Worcester College της Οξφόρδης, κάνοντας το master του στην ιστορία της λογοτεχνίας. Εκτός από τα μυθιστορήματα που έχει γράψει, έχει γράψει και τέσσερα μη μυθιστορηματικά κείμενα. Το πρώτο του μυθιστορηματικό έργο ήταν το Death of a River Guide που γράφτηκε το 1997. Το 2002 πήρε το βραβείο συγγραφής για το μυθιστόρημά του Gould’s Book of Fish. Ο Φλάναγκαν στη λογοτεχνία του καταγράφει το περιβάλλον και τις πολιτικές που ασκούνται στην Αυστραλία. Το 2006 γράφει την “Άγνωστη Τρομοκράτισσα” που οι “New York Times” χαρακτήρισαν «ένα λαμπρό στοχασμό για τον κόσμο μετά την 11η Σεπτεμβρίου». Έκτοτε έχει κερδίσει βραβεία όπως το Queensland Premier’s Prize. Το 2003 θεσπίστηκε στην Αυστραλία ένα λογοτεχνικό βραβείο με το όνομά του. Ασχολήθηκε και με τον κινηματογράφο και το 1998 έγραψε και σκηνοθέτησε την ταινία “The Sound of One Hand Clapping” που ήταν υποψήφια για τη Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ του Βερολίνου. Μερικά από τα έργα του αποδείχθηκαν αντιφατικά. Το 2008 έγραψε το σενάριο στην ταινία “Αυστραλία” του Baz Luhrmann. Στα ελληνικά κυκλοφορεί και το μυθιστόρημά του «Εγχειρίδιο ιχθύων».
* Παράσταση βασισμένη στο μυθιστόρημα του Richard Flanagan «Άγνωστη Τρομοκράτισσα» (εκδόσεις «Άγρα»).
Συμπαραγωγή με την εταιρεία Ελένη – Κίρκη Καραλή
Σύλληψη-Σκηνοθεσία: Ελένη Ευθυμίου, Βασιλική Τρουφάκου
Διασκευή: Ελένη Ευθυμίου, Αναστασία Τζέλλου
Δραματουργία: Αναστασία Τζέλλου
Σκηνικά – Κοστούμια: Ελισάβετ Αντάπαση
Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Κίνηση: Χαρά Κότσαλη
Πρωτότυπη μουσική για την παράσταση: Λένα Πλάτωνος
Παίζουν: Βασιλική Τρουφάκου, Ελένη Ευθυμίου, Γιώργος Μακρής
Διάρκεια παράστασης: 80 λεπτά
* Θέατρο Νέου Κόσμου – ΔΩΜΑ
Mέχρι 28.4.2013
Παραστάσεις
Παρασκευή, Σάββατο 21:15
Κυριακή 19:00
Τιμές εισιτηρίων:
Γενική είσοδος 10€, ανέργων 5
Διεύθυνση: Αντισθένους 7 και Θαρύπου
Στάση μετρό – τραμ “Συγγρού – Φιξ”
