Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Όσοι παρευρεθήκαμε στoν «Προμηθέα Δεσμώτη» με τα εντυπωσιακά αλλά λιτά σκηνικά και τη μυστηριακή και μεγαλόπνοη μουσική που συνόδευαν την παράσταση, διαπιστώσαμε ότι κάθε σκηνική ιδέα υπογραμμιζόταν απόλυτα και αποτελεσματικά από την κίνηση και τη σκηνοθεσία, ενώ η δύναμη της τραγωδίας πολλαπλασιάστηκε και εντάθηκε στον υπέρτατο βαθμό από το μυθικό χώρο της Επιδαύρου, οδηγώντας τους ηθοποιούς και το χώρο σε μέγιστη συναισθηματική έκσταση.
Ο Προμηθέας, απευθυνόμενος στον Χορό των Ωκεανίδων και στο κοινό κατ’ επέκταση, μιλάει για τις καθοριστικής σημασίας εφευρέσεις του και τη γενικότερη προσφορά του που κατέστησε δυνατή την εξέλιξη του ανθρώπου. Αναφέρει την αρχιτεκτονική και την ξυλουργία, τη μετεωρολογία και την αστρονομία, την επινόηση των αριθμών και της γραφής, την εξημέρωση και τη ζέψη των ζώων, τη ναυσιπλοΐα, την ιατρική, την πρόγνωση του μέλλοντος και τη μεταλλουργία.
Η θέλησή του μία. Να προστατευτεί το αγαθό που έδωσε στον άνθρωπο. Να δει ο άνθρωπος πως το φως που αστράφτει μέσα του είναι το ίδιο το μέλλον του. Και αν παρεμπιπτόντως συμβεί να σβήσει τη φωτιά ο αυταρχισμός του Δία, τότε σκότος θλιβερό θα πέσει στο μέλλον μας. «Ας ξεσκίζεται εκείνος λέγοντας πως η κλοπή της φωτιάς είναι τάχατε έγκλημα», λέει σε ένα ποίημά του ο Νικηφόρος Βρεττάκος. Αυτή ήταν η πρώτη ευεργετική και δίκαιη πράξη για τον άνθρωπο.
Ο θεατής, αν καταφέρει να απομονωθεί και να προσηλωθεί στα τεκταινόμενα, μπορεί να περάσει από μια μύηση, να συμμετάσχει σε μια τελετή λύτρωσης. Προσωπικής λύτρωσης. Συνταράσσεται από όσα συμβαίνουν στο έργο, ταυτίζεται με τους ήρωες και έπειτα απελευθερώνεται από τις αναταράξεις, συνειδητοποιώντας τη μεγάλη αλήθεια της ζωής. Ποιος από μας δεν ένιωσε ποτέ ότι μόχθησε, πάλεψε για να προσφέρει κάτι δημιουργικό και αντί να επιβραβευτεί, τιμωρήθηκε; Ποιος δεν πόνεσε για να απογοητευτεί κατόπιν; Ποιος δεν ένιωσε την ανάγκη να ορθώσει το παράστημα στον παραλογισμό της εξουσίας; Ο Προμηθέας είναι εκείνη η τραγωδία που γράφτηκε για να κάνει ο καθένας μας την αναφορά των δεινών του Τιτάνα στα δικά του. Χωρίς αυτή την αναγωγή δεν θα μπορούσαμε να έχουμε επαφή με το έργο. Θα ήταν κάτι ανοίκειο, δεν θα μας αφορούσε.
Ο Κώστας Φιλίππογλου, μετά τον ευρηματικό περσινό «Φιλοκτήτη», σκηνοθέτησε τον «Προμηθέα Δεσμώτη» του Αισχύλου σε μια νέα μετάφραση του ποιητή Γιώργου Μπλάνα.
Ο απείθαρχος Τιτάνας Προμηθέας αμφισβητεί την εξουσία του Δία, χαρίζοντας τη φωτιά στους ανθρώπους. Η τιμωρία θα είναι αμείλικτη. Με διαταγή του πατέρα των θεών θα δεθεί σ’ έναν άγριο βράχο, στα πέρατα του κόσμου. Ωστόσο εκείνος δεν θα σταματήσει να καταφέρεται κατά της εξουσίας, εξαγριώνοντας τον Δία, ο οποίος τον καταποντίζει στον Τάρταρο.
Τραγωδία με φιλοσοφικό και πολιτικό υπόβαθρο, το ποιητικό αριστούργημα του Αισχύλου μιλά για την ελεύθερη βούληση και την αμφισβήτηση της εξουσίας. Ο Προμηθέας κραυγάζει πως η αμφισβήτηση της εξουσίας είναι πάντα ένα ρήγμα, ένα άλμα, ένα γόνιμο άνοιγμα, ένα δημιουργικό ξέσπασμα της ελεύθερης βούλησης – χωρίς τακτικούς ελιγμούς, χωρίς «στρατηγικούς» περιορισμούς και γίνεται έτσι η πρώτη φωνή στην ανθρώπινη Ιστορία που δηλώνει ευθαρσώς: Είμαι ρεαλιστής, γιατί ζητώ το αδύνατο. Και το ζητώ, χωρίς άλλον λόγο από τον εαυτό μου.
Ο Προμηθέας συγκινεί γιατί είναι ένας ήρωας μνημειώδης για την αξιοπρέπεια, τη μεγαλοπρέπεια και την ανεξαρτησία του. «Το πνεύμα μου τόσες χιλιάδες θραύσματα στα ακριβά παιδιά μου ενοποιείται», λέει ο Γκαίτε.
Ο “Προμηθέας Δεσμώτης” του Αισχύλου είναι μια τραγωδία που από γραφής μοιάζει ακίνητη και επίπεδη. Χωρίς πολλή δράση και κορυφώσεις. Ούτε ανατροπές. Μοιάζει να λέει πως ο άνθρωπος πρέπει να πιστεύει στον εαυτό του κι όχι στους θεούς. Είναι απλή και δωρική με υπερτονισμένο τον ρόλο του πρωταγωνιστή. Ο «Προμηθέας Δεσμώτης» είναι ποίηση που σου κόβει την ανάσα με το μεγαλείο της. Ο Αισχύλος με τη βροντώδη ποιητική φωνή του μιλάει για τα πιο απλά πράγματα με το πιο μεγαλειώδες ύφος και για τα πιο μεγαλειώδη πράγματα με το πιο απλό ύφος.
Επίσης πρόκειται για ένα έργο βαθιά πολιτικό, γεμάτο όμως από μεταφυσικά και μυθολογικά στοιχεία. Ο Αισχύλος ήταν υπέρμαχος της Αθηναϊκής Δημοκρατίας αλλά και λάτρης της μεταφυσικής. Ήταν μυημένος στα Ελευσίνια Μυστήρια αλλά και ένας καλλιτέχνης βαθιά Διονυσιακός. Η αγάπη του για το κρασί, τα μυστήρια και τη μεταρσίωση, ήταν παροιμιώδης. Στο έργο του συμπυκνώνεται η έννοια του δικαίου, καθώς και η συνείδηση του ποιητή ως μαχόμενου πολίτη. Τα έργα του επηρέασαν ανθρώπους της λογοτεχνίας και της πολιτικής. Ο Αισχύλος ήταν οπαδός του Πυθαγόρα και τα δράματά του είναι γεμάτα πυθαγόρειες ιδέες. Ο ίδιος θεωρούσε ως το μεγαλύτερο επίτευγμα της ζωής του τη συμμετοχή του στη μάχη του Μαραθώνα, στη ναυμαχία του Αρτεμισίου και στη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Πίσω από τις λέξεις του, κρύβονται δεκάδες σύμβολα και κρυφά νοήματα. Και θα βρίσκονται εκεί στους αιώνες, περιμένοντας τους μύστες να τα ανακαλύψουν.
Ο “Προμηθέας Δεσμώτης” είναι η μόνη σωζόμενη τραγωδία στην οποία σχεδόν κανένας από τους χαρακτήρες δεν είναι κοινός θνητός. Διαφέρει αισθητά από τις υπόλοιπες τραγωδίες του Αισχύλου. Δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα πότε γράφτηκε ούτε αν ανήκε σε τριλογία (“Προμήθεια”) ούτε, σε περίπτωση που συνέβαινε κάτι τέτοιο, ποια ακριβώς θέση κατείχε στην τριλογία.
Ο Κώστας Φιλίππογλου προσπάθησε να προσεγγίσει κινησιολογικά και με εμφανή σωματικότητα όλες τις περιγραφές του προμηθεϊκού λόγου. Προσπάθησε να τις μεταφέρει μέσω ονειρικών εικόνων, ψυχαναλυτικών συμβόλων και δίνοντας έμφαση σε αρχέγονα συναισθήματα. Έτσι η παράστασή του μεταμορφώθηκε σε ιδιαίτερα κινητική, με πλούσιες εναλλαγές εικόνων. Δόθηκε βάση σε μυστικιστικά ή πυθαγόρεια σύμβολα, στον κόσμο της μαγείας και της ψυχανάλυσης.
Όπως γράφει ο ίδιος στο πρόγραμμα, «βρήκαν οι λέξεις και η ποίηση του Αισχύλου τη δυναμική τους. Βρήκαν την έντασή τους, βρήκαν την ύλη τους. Γιατί είναι φτιαγμένες απ’ την ύλη που είναι φτιαγμένα τα όνειρα, όπως και όλοι εμείς, κατά τον William Shakespeare».
Το Κράτος και η Βία, μαζί με τον απρόθυμο Ήφαιστο, εκτελώντας τη διαταγή του Δία, οδηγούν τον Προμηθέα σ’ ένα έρημο μέρος της Σκυθίας και τον καθηλώνουν πάνω σ’ ένα βράχο, επειδή έκλεψε από τους θεούς τη φωτιά και τη χάρισε στους ανθρώπους. Στον τόπο εκείνο φθάνουν με τη σειρά τους οι Ωκεανίδες (ο Χορός), που άκουσαν το σφοδρό σφυροκόπημα, ο συμπάσχων Ωκεανός, που συμβουλεύει τον Προμηθέα να αλλάξει την άκαμπτη στάση του απέναντι στον Δία και προσφέρεται ο ίδιος να βοηθήσει, η “ομοιοπαθής” Ιώ, η κόρη του βασιλιά του Άργους Ίναχου, που την ερωτεύτηκε ο Δίας και που τώρα, μεταμορφωμένη σε αγελάδα, περιπλανιέται ασταμάτητα, κυνηγημένη απ’ τον οἶστρον (τη μύγα) που έστειλε η Ήρα. Στους επισκέπτες αυτούς ο Προμηθέας μιλάει για τη βοήθεια που προσέφερε στον Δία, για την προσφορά του στους ανθρώπους, για το μαρτύριό του, για τη δική τους τύχη (Ιώ) και για κάποιο μυστικό που κατέχει σχετικά με την επικείμενη πτώση του Δία, την οποία μόνον αυτός θα μπορούσε να αποτρέψει. Τελευταίος έρχεται ο Ερμής, απεσταλμένος του Δία, που άδικα επιχειρεί με απειλές να αποσπάσει από τον Προμηθέα το μυστικό που γνωρίζει. Εκείνος αρνείται με πείσμα και καταβαραθρώνεται χτυπημένος από τον κεραυνό του Δία.
Το δεύτερο επεισόδιο του «Προμηθέα Δεσμώτη» είναι το μοναδικό επεισόδιο αρχαίας τραγωδίας στη διάρκεια του οποίου δεν εμφανίζεται και δεν αποχωρεί κάποιο πρόσωπο.
Ο Προμηθέας πάντα θα είναι αυτός που βοήθησε τους ανθρώπους και πάντα θα είναι η αναγωγή όποιου ή όποιων θέλησαν να βοηθήσουν τους ανθρώπους και υπέφεραν. Όποιων επαναστάτησαν ή όποιων πλήρωσαν το κόστος για τις ευγενικές τους προθέσεις. Ο Χριστός είναι κάπως ο Προμηθέας. Ο Προμηθέας υφίσταται βουβός ένα ταπεινωτικό μαρτύριο. Η σιγή συνδέεται με την τιμωρία του και αποτελεί έκφραση μιας ανυποχώρητης υπερηφάνειας του. Όταν μένει μόνος στην ερημιά του σκυθικού βράχου υψώνει κραυγή και επικαλείται τη μαρτυρία των στοιχείων της φύσης. Αυτή η διαμαρτυρία, καθώς ηχεί, προκαλεί έντεχνα το δραματικό αποτέλεσμα, χάριν της δραματουργικής τέχνης του ποιητή, ακριβώς επειδή διακόπτει τη μακρά σιωπή του Τιτάνα.
Ο Γεράσιμος Γεννατάς (Ήφαιστος και Ωκεανός) και ο Δημήτρης Κουρούμπαλης (Κράτος και Ερμής) παρουσιάζονται σε διαρκή κινητικότητα που αντιπαρατίθεται στη γενικότερη κατάσταση αναμονής. Η αναμονή ελαφραίνει από τα παιχνίδια που κάνουν επί σκηνής και είναι δανεισμένα από το χώρο του τσίρκου. Ένα πρόσχημα κίνησης πριν από την αναπόφευκτη στάση. Παρά όμως την ασταμάτητη δράση τους και τη διαρκή κίνηση επί σκηνής, όλα στο έργο είναι καθηλωμένα. Τίποτα δεν συμβαίνει, τίποτα δεν κατορθώνεται. Μοιάζουν με τους μπεκετικούς ήρωες που προσπαθούν να συζητήσουν, να συμπλακούν, να επικοινωνήσουν, να κρεμαστούν χωρίς καμιά επιτυχία. Θίγουν τα θέματα της σοβαροφάνειας, της αμφιβολίας, της αβεβαιότητας, της αοριστίας, του κενού. Η πρωτοτυπία της παράστασης έγκειται στην πραγματικότητα μιας μετέωρης αμηχανίας που πρέπει με οποιοδήποτε τρόπο να καλυφθεί.
Ο Προμηθέας υφίσταται σιωπηλός το αναπότρεπτο μαρτύριο που έχει επιλέξει συνειδητά υποκείμενος στην Ανάγκη. Τα δύο πρόσωπα που μιλούν από την αρχή του έργου, παρουσιάζουν εμφανείς διαφορές. Η σκαιότητα του Κράτους απηχεί το απρόσωπο της μορφής του, ενώ ο Ήφαιστος συμβάλλει εκών άκων με την τέχνη του στο μαρτύριο ενός συγγενικού θεού, αν αναλογιστούμε την τιτανική φύση του, υποκείμενος επίσης στην Ανάγκη που συνιστά η βούληση του Δία. Ο Προμηθέας, από τον πρώτο μονόλογο, εμφανίζεται συνειδητός ως προς την απόφαση να υπομείνει το μαρτύριο που επισύρει ο άθλος του. Η τραγικότητά του αναδύεται τόσο από την σημασία της προσφοράς του στον άνθρωπο, όσο και από την εγγραφή του ιστορικού ανθρώπινου και παρόντος δραματικού χρόνου στην κυκλική πορεία ενός μεγαλύτερου χρόνου, καθώς ο Τιτάνας γνωρίζει το μέλλον. Ο Προμηθέας βιώνει τον μικρόκοσμο μιας προσωπικής περιπέτειας και ταυτόχρονα οραματίζεται τον μακρόκοσμο μέσα στον οποίο αποκτά ιδιαίτερο νόημα η προσωπική βιωματική εμπειρία.
Κίνηση και στατικότητα
Η μετάφραση του έργου από τον Γιώργο Μπλάνα ήταν ποιητικότατη και ιδιαίτερα συναισθηματικά φορτισμένη, με γλώσσα διάφανη, λαμπερή και υποβλητική, με φιλοσοφική προβληματική. Ολοφάνερα επιμελημένη, με στοχαστικό βάθος και τραγική πνοή. Ευφυώς εντάχθηκε η «Θεογονία» του Ησίοδου που συνέδεε την τραγωδία με το μυθολογικό παρελθόν της.
Η σκηνοθεσία του Κώστα Φιλίππογλου με την καλλιτεχνική συνεργασία της Φρόσως Κορρού, μοντέρνας σύλληψης και φιλόδοξη. Υπερέβαινε κάθε προηγούμενη παράδοση και προσέγγιζε μεταμοντέρνες πρακτικές υπέρβασης των ορίων και των στεγανών μεταξύ των διαφόρων ειδών θεάτρου, επιχειρώντας να ξαναγράψει τη σκηνική ιστορία του έργου.
Η σχέση του καθηλωμένου Προμηθέα με τους κινητικούς άλλους δύο ήρωες είναι σχέση εξάρτησης. Ο Προμηθέας λόγω της υπεροχής του είναι αυτός που καθορίζει το λόγο. Κι ενώ το ομοίωμά του είναι κρεμασμένο, ο ίδιος σε ένα σημείο της παράστασης κινείται στο θεατρικό χώρο, μοιάζοντας όμως να διέρχεται μέσα από ένα φανταστικό χωροχρόνο. Το ακίνητο, ανελεύθερο σώμα είναι δεμένο με τα δεσμά της αγάπης για τον κόσμο, της ανάγκης, της αγωνίας, της αμφισβήτησης, της έγνοιας. Η εγκατάλειψη του σώματος είναι πορεία προς τον βαθύτερο εαυτό. Ο Προμηθέας, αν και δεμένος σε βράχο, το μυαλό του και η ψυχή του είναι σε διαρκή εγρήγορση και κίνηση. Και μόνο όταν όλα είναι σε κίνηση, μπορούμε να δούμε και να καταλάβουμε καλύτερα αυτά που είναι σε ακινησία. Η παράσταση με την έντονη σωματικότητα ανέδειξε την αντίθεση μεταξύ κίνησης και στατικότητας.
Ο Προμηθέας ξέρει να στοχάζεται και γίνεται τραγική και προφητική μορφή. Η βία της εξουσίας σε όλο το έργο το έργο θεωρείται δεδομένη.
Από την άλλη η Ιώ είναι η μόνη θνητή ανάμεσα σε Θεούς και Τιτάνες και ο Αισχύλος πάντα διακρίνει τους θνητούς από τους ανθρώπους. Η γνωριμία της με τον Προμηθέα είναι αμφότερα κομβική. Αυτός της προτείνει ένα σκοπό, ένα τέλος στη δυστυχία της. Μέσω αυτού του σκοπού εκείνη καθορίζει τη μοίρα του. Η θνητή Ιώ είναι το λιθαράκι στην ιστορία, που μπορεί να ανατρέψει τα πάντα και να οδηγήσει στη σωτηρία του Προμηθέα. Εάν δεν τον ακούσει, αν παρασυρθεί από τον πόνο της και αυτοκτονήσει, αν δεν προσπαθήσει, ο Προμηθέας δε θα σωθεί. Η ιστορία της θέτει το ερώτημα το οποίο σχετίζεται άμεσα και με αυτό που βιώνουμε σήμερα. Η δυστυχία μας έχει κάποια κατεύθυνση, έναν σκοπό ή απλά κάνει κύκλους;
Ο σκηνοθέτης αντιλήφθηκε το έργο με διάθεση παρηγορητική απέναντι στα δεινά του σύγχρονου ανθρώπου. Η ποιητικότητα εναλλασσόταν με την αφαιρετικότητα και η δωρικότητα με την πολυστρωματικότητα.
Οι συντελεστές
Τον Προμηθέα ερμήνευσε ο Τάσος Νούσιας με πολύ σεβασμό προς τον ήρωα και, όπως φάνηκε, έχοντας κάνει σκληρή δουλειά και πολλή μελέτη. Του το αναγνωρίζουμε.
Ο Γεράσιμος Γεννατάς (Ήφαιστος και Ωκεανός) είναι σταθερή αξία στο θέατρο. Έδειξε την εμπειρία του, τη θεατρική του καταγωγή, τη σπάνια ιδιοσυγκρασία του.
Βρίσκω τον Δημήτρη Κουρούμπαλη (Κράτος και Ερμής) εξαιρετικό και πολυσύνθετο ηθοποιό. Σημαντικότατο για τη γενιά του και ικανό να κάνει ακόμα μεγαλύτερα βήματα στο μέλλον και τολμήματα.
Η Marlene Kaminsky (Ιώ) μου άρεσε πολύ και προσωπικά δεν με ενόχλησε η προφορά της. Θεωρώ ότι τα έργα αυτά είναι πανανθρώπινη κληρονομιά και κανείς δεν μπορεί να αφαιρέσει το δικαίωμα από έναν καλλιτέχνη να δοκιμαστεί στην αρχαία τραγωδία εφόσον βέβαια έχει εργαστεί γι’ αυτό. Η Kaminsky είναι μία ηθοποιός και σκηνοθέτης που σπούδασε στο Mozarteum στο Σάλτσμπουργκ της Αυστρίας και συνέχισε τη θεατρική της έρευνα και μετεκπαίδευση με τους Anatole Vassiliev, Fiona Templeton, Albert Filosov και Miriam King. Έχει παίξει κι άλλες φορές στην Ελλάδα. Είναι καλλιτέχνιδα με μια αυτοπεποίθηση που σε κερδίζει. Έχει ωραία κίνηση και εκφραστικότητα. Η ιερή τρέλα της Ιούς ταίριαξε με τη διαφορετικότητά της. Επιπλέον έχει πολύ ενδιαφέρον να ακούς τη γλώσσα σου με διαφορετική μουσικότητα.
Η Κατερίνα Λούρα είναι επίσης μια ηθοποιός που εκτιμώ πολύ και έχω την πεποίθηση πως θα διαπρέψει τα επόμενα χρόνια. Διαθέτει μεγάλη ευαισθησία, πολύ ταλέντο, καλή διαίσθηση και είναι ιδιαίτερα ευρηματική.
Άψογα στάθηκε και η Ίριδα Μάρα, η ετέρα Κορυφαία του Χορού. Ένα έξοχο πλάσμα που από τις αρχές της δεκαετίας που την παρακολουθώ έχει κάνει άλματα και πολλές κατακτήσεις.
Οι πέντε κλασικές χορεύτριες, Δέσποινα Λαγουδάκη, Χριστίνα Μπίτου, Νατάσσα Σαραντοπούλου, Πηνελόπη Μωρούτ και Βιβή Μπουτάτη του Χορού, μας μάγεψαν με την ωραία τους και κομψότατη κίνησή τους.
Την κίνηση την οποία οφείλουμε στη χαρισματική Φρόσω Κορρού με τις υπέροχα σημαίνουσες επινοήσεις της και τη θαυμάσια μουσική στους Lost Bodies, ενώ τα εντυπωσιακά απέριττα σκηνικά – κοστούμια υπογράφει ο Kenny MacLellan και τους επιβλητικούς φωτισμούς ο Νίκος Βλασόπουλος.
Κάποιοι σκαλίζουν βαθιά στο παρόν και στο παρελθόν, ώσπου να ξεχωρίσουν τις ρίζες του μέλλοντος. Κάποιοι ψάχνουν το ακατανόητο της ύπαρξης, την επιθυμία της αθανασίας και της ευτυχίας. Είναι καλλιτέχνες κι ας μη γίνονται πάντα κατανοητοί, κι ας κάνουν λάθη κι αστοχίες. Όμως σε συνθήκες επιβίωσης σ’ έναν κόσμο όπου οι πιο διεφθαρμένοι, ακαλαίσθητοι και παράλογοι παράγοντες παίρνουν τις κρισιμότερες αποφάσεις, αυτό που παρουσιάζουν είναι ενδιαφέρον και ενθαρρυντικό.
Εδώ τελειώνει ο Λόγος
κι αρχίζει η βία: τρέμει
η γη – πονούν τας σπλάχνα της,
βογκάει βαθιά και σκοτεινά·
πύρινη λαίλαπα ξεχύνεται στην γη,
μάστιγα η σκόνη, λύσσα
εμφύλια τρελαίνει τους ανέμους
κι η θάλασσα ζητάει ν’ αφανίσει
τον ουρανό. Έτσι νομίζει ο Δίας
πως θα με τελειώσει.
Σκέψη μητέρα πάνσεπτη
και Πνεύμα φωτεινό
του σύμπαντος, φυλάξτε
τον Λόγο του παιδιού σας:
βία και τρόμος κι αδικία η Εξουσία.
Ταυτότητα παράστασης
Σκηνοθεσία: Κώστας Φιλίππογλου
Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας
Κίνηση-καλλιτεχνική συνεργασία: Φρόσω Κορρού
Σκηνικά-κοστούμια: Kenny MacLellan
Μουσική: Lost Bodies
Σχεδιασμός φωτισμών: Νίκος Βλασόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτις: Εριφύλη Στεφανίδου
Βοηθός σκηνοθέτη: Γιώτα Σερεμέτη
Βοηθοί Σκηνογράφου: Σοφία Κατσουλιέρη, Άννα Σαπουνάκη
Βοηθός Ενδυματολόγου: Ανθούλα Μαμαλού
Φωτογραφίες: Θωμάς Χρυσοχοΐδης
Team video: ΠΑΝΚ ΤΑΝΚ
Διανομή
Προμηθέας: Τάσος Νούσιας
Ήφαιστος, Ωκεανός: Γεράσιμος Γεννατάς
Κράτος, Ερμής: Δημήτρης Κουρούμπαλης
Ιώ: Marlene Kaminski
Κορυφαίες Χορού: Αικατερίνη Λούρα, Ίριδα Μάρα
Χορός: Δέσποινα Λαγουδάκη
Χριστίνα Μπίτου
Βιβή Μπουτάτη
Πηνελόπη Μωρούτ
Νατάσα Σαραντοπούλου
Στο Χορό συμμετέχει όλος ο θίασος
Περιοδεία
Τετάρτη, 16 Σεπτεμβρίου: Κορυδαλλός, Δημοτικό Θέατρο «Θανάσης Βέγγος»
Πέμπτη, 17 Σεπτεμβρίου: Κηποθέατρο Παπάγου
Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης
Η παράσταση έκανε πρεμιέρα στις 4 Ιουλίου στο Ευριπίδειο Θέατρο Σαλαμίνας και η επιλεκτική περιοδεία της συνεχίστηκε, στις 17 και 18 Ιουλίου, στο Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης -που άνοιξε ύστερα από 17 χρόνια- συμβολικά, φέτος, μόνο για τις δύο παραστάσεις του «Προμηθέα Δεσμώτη», όπως ειπώθηκε στη σχετική συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ). Καινοτομία αποτέλεσε το γεγονός ότι οι παραστάσεις δόθηκαν το απόγευμα, όσο ακόμα υπήρχε φυσικό φως, τόσο για λόγους πρακτικούς – καθώς το μνημείο βρίσκεται σε φάση αναστήλωσης, όσο και προσέγγισης του αυθεντικού τρόπου απόδοσης του αρχαίου δράματος.
Η λειτουργία του περιορίστηκε στις τέσσερις έτοιμες κερκίδες του A’ διαζώματος, ενώ από πλευράς Επιστημονικής Επιτροπής Δωδώνης προτάθηκαν μέτρα – που υιοθετήθηκαν τόσο από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, όσο και από το ΚΑΣ, με μικρές μόνο τροποποιήσεις – τα οποία ελήφθησαν πριν από την παράσταση.
Τα μέτρα αυτά προέβλεπαν, μεταξύ άλλων, ότι ο αριθμός των θεατών δεν θα πρέπει να ξεπερνά τους 500, η κίνησή τους θα γίνεται από συγκεκριμένη διαδρομή, ενώ παράλληλα έγινε περισχοίνιση του χώρου του θεάτρου όπου δόθηκε η παράσταση, τοποθετήθηκε φορητό κιγκλίδωμα στον ανατολικό τοίχο και επιδιορθώθηκε η ξύλινη ράμπα ανόδου στο κοίλο. Προηγήθηκαν εκτενείς καθαρισμοί και απομακρύνθηκαν οι λίθοι από τα εδώλια ώστε να γίνει επισκέψιμος ο χώρος, ενώ στις παραστάσεις δεν χρησιμοποιήθηκαν σκηνικά, παρά μόνο υφάσματα, σκαμπό και μια ελαφριά ξύλινη κατασκευή. Τέλος, ως προς τα τέλη παραχώρησης, αυτά ήταν μειωμένα κατά 50%, όπως προβλέπει ο νόμος για φορείς που επιβλέπονται από την τοπική αυτοδιοίκηση.
Πληροφορίες
ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Ιωαννίνων
Προμηθέας Δεσμώτης
Καλοκαίρι 2015
Σκηνοθεσία: Κώστας Φιλίππογλου
Παραγωγή: Μαροσούλης Δ. Θεόδωρος
Υπό την Αιγίδα: ΔΗ.ΠΕ. ΘΕ. Ιωαννίνων
Συμπαραγωγή: Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου
