Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
«Να ζει κανείς ή να μη ζει;». Ύπαρξη ή Ανυπαρξία; Ιδού το ερώτημα. Ο Σαίξπηρ καταπιάστηκε με τούτο το πρόβλημα, και ο φίλος μας ο Άμλετ, ο ήρωας από το ομώνυμο θεατρικό του, αντιπροσωπεύοντας ολόκληρη την ανθρωπότητα, αποτυπώνει αριστοτεχνικά αυτή την αναρώτηση τού σκεπτόμενου ανθρώπου για τη ζωή, τον σκοπό και την αξία της, τον αγώνα για τη διατήρησή της, και το κατά πόσο αξίζει να γίνεται με τόσο πενιχρό στα μάτια μας αποτέλεσμα. Τελικά αξίζει να υπάρχει κανείς; Τι λέτε;
Η ηθοποιός και σκηνοθέτις Αγνή Χιώτη, σε μια ακόμη επίδειξη του αστείρευτου ταλέντου της, γράφει μια σύγχρονη κωμωδία, το «Ποπ Κορν», συνδυάζοντας την εύθραυστη ισορροπία του έρωτα με το εύστοχο σχόλιο για την κατάθλιψη και την παράλληλη καταγραφή των συμπτωμάτων μιας διπλής απόπειρας αυτοκτονίας.
Το “Ποπ Κορν” παρουσιάστηκε στο BoB Theatre Festival 2016 τη Δευτέρα, 9 Μαΐου και θα παρουσιαστεί ξανά το Σάββατο, 14 Μαΐου 2016, στις 19.00, στο ΒIOS.TESLA Basement.
Είναι ένα έργο που με νεανική φυσικότητα στοχεύει να αναδείξει τον ψυχισμό του σύγχρονου -και μη- ατόμου, σε καταστάσεις καταπιεστικές και αναγκαίες που του επιβάλλεται να τις αντιμετωπίσει, με ένα αποτέλεσμα που ακροβατεί ανάμεσα στο κωμικό και το τραγικό, το λογικό και το παράλογο, δημιουργώντας ένα συνονθύλευμα αυτών, φερμένο στη σκηνή από τρία αστεία και χαριτωμένα πλάσματα. Η κωμωδία είναι πολύ ενδιαφέρουσα αλλά και οι μελαγχολικές σκιές της κάνουν τη διαφορά.
Μέσω της τέχνης
Η δύναμη της τέχνης οφείλεται στο γεγονός ότι μας δίνει την ευκαιρία να νιώσουμε μια ψυχολογική και πνευματική ακεραιότητα γιατί υπάρχει ένα έμφυτο «θεραπευτικό» στοιχείο στη διαδικασία της. Ένας από τους λόγους που η τέχνη είναι τόσο σημαντική για τη ζωή μας είναι ότι μας προσφέρει την εμπειρία να αφοσιωθούμε σε κάτι μη υλικό. Η ίδια η έκφραση της ατομικότητάς μας, μέσω της τέχνης, μας επιτρέπει να συνδεθούμε με πράξεις και συνήθειες που έχουν εδραιώσει άλλοι πριν από εμάς και να ξαναβρούμε τη σχέση με την κοινωνία που ζούμε.
Ο ποιητής μας Κωνσταντίνος Καβάφης στην ποίησή του διαχειρίζεται το συναίσθημα της κατάθλιψης: «Ανεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω». Τάσεις φυγής, αίσθημα του μη ανήκειν, υπερευαισθησία απέναντι στη στυγνή πραγματικότητα, ασφυκτικοί κοινωνικοί κλοιοί. Η αυτοκτονικότητα έχει αφήσει ισχυρότατο αποτύπωμα στην τέχνη. Βέβαια, η αυτοκτονία στην τέχνη δεν έχει -ούτε πρέπει απαραιτήτως να έχει- ιδιαίτερη συνάφεια με την αυτοκτονία στη ζωή: η πρώτη είναι, εκ των πραγμάτων, πιο εξιδανικευμένη, πιο αποσπασματική, πιο αινιγματική. Η αυτοκτονία στην τέχνη ενδύεται συχνά έναν μανδύα αλληγορίας, είναι μεταφορική και συμβολική. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως πολλές από τις γνήσιες υπαρξιακές αγωνίες που συνδέονται με την αυτοκτονία δεν μεταφέρονται συχνά αυτούσιες στο θέατρο ή στο χειρόγραφο. Η τέχνη μπολιάζεται με τα σημάδια της κάθε εποχής και προχωρεί.
Κατάθλιψη – σάτιρα
Η Αγνή Χιώτη στο έργο της με τον αθώο του και παραπλανητικό τίτλο προσεγγίζει το δίπολο κατάθλιψη – σάτιρα. Αποθάρρυνση, απομόνωση, απώλεια εμπιστοσύνης στον εαυτό, απόλυτη απουσία επιθυμιών. Τι νόημα έχει αυτό ή το άλλο; αναρωτιέται. Οι ήρωές της σαρκάζουν και αυτοσαρκάζονται, μάχονται και ταυτόχρονα παραιτούνται. Φλερτάρουν με τη ζωή όσο και με την απεγνωσμένη έξοδο από αυτή. Ακολουθεί μία τεράστια μάχη θέλησης, πριν από το ευρηματικό φινάλε.
Η συγγραφέας μεταφέρει ανάλαφρα στη σκηνή την μπωντλαιρική πλήξη ως καρπό μιας αγωνίας που φυλακίζει τον άνθρωπο, που σκοτεινιάζει τη μέρα, που αναγγέλλει την κακοκαιρία, που μεταβάλλει τη ζωντάνια σε βάρος, ταυτίζοντάς τη με μια μελαγχολική ροπή αλλά και με έντονα χιουμοριστική – ανατρεπτική διάθεση.
O θεατής συνεπαίρνεται απ’ τη φρεσκάδα της παράστασης, κυκλώνεται απ’ την ατμόσφαιρά της, τα μπαλόνια του σκηνικού, τον ρομαντισμό, τα τραγούδια, το «ζεστό» ποπ κορν και συμμετέχει στο κλίμα της χαράς και της συγκίνησης που ξεχύνεται με την έναρξή της.
Στη συγκεκριμένη ιστορία έχουμε τρεις ήρωες, τη Σάμερ, τον Γουίντερ και τον Κύριο Α. Όλα ξεκίνησαν επειδή κάποια στιγμή, σε κάποια δύσκολη φάση της ζωής τους, οι ήρωές μας για κάποιο απροσδιόριστο λόγο αναρωτήθηκαν το ίδιο πράγμα… «Να ζει κανείς ή να μη ζει;». Πολλές φορές, πολλοί άνθρωποι, για πολλούς λόγους, λόγω πολλών καταστάσεων έχουν βρεθεί να αναρωτιούνται το ίδιο.
Η Σάμερ είχε τη φαεινή ιδέα της αυτοκτονίας. Η σκέψη όμως να αυτοκτονήσει μόνη της δεν της ήταν αρεστή. Γι’ αυτό έβαλε μια αγγελία στο Διαδίκτυο. Αν υπήρχαν κι άλλοι με την ίδια επιθυμία, τους καλούσε να επικοινωνήσουν μαζί της. Όσοι ενδιαφέρθηκαν πέρασαν από συνέντευξη. Η Σάμερ επέλεξε έναν από αυτούς, τον Γουίντερ. Το όνομα είναι αληθινό ή «πλάκα κάνεις»; Ο Γουίντερ είναι ο αντίποδάς της, η άλλη όψη του νομίσματος, το Γιν και το Γιανγκ. Το φαινόμενο των εποχών του χρόνου έχει και αυτό τη Γιν πλευρά του (Χειμώνας) και τη Γιανγκ πλευρά του (Καλοκαίρι). Η προσεκτική και ισορροπημένη μίξη των δύο αντίθετων αυτών στοιχείων οδηγεί στην αρμονία. Βήμα βήμα παρακολουθούμε την εξέλιξη της γνωριμίας, τον τρόπο που οι δύο ήρωες αλληλοεπηρεάζονται, τα συναισθήματα που έχτισαν τη σχέση τους.
Την αυτοκτονία σου την επιλέγεις. Επιλέγεις τη ζωή που θέλεις να ζήσεις ή να απολέσεις. Εν τω μεταξύ μπορεί να κάνει την εμφάνισή του ο έρωτας. Πώς ο έρωτας αλλάζει τα σχέδιά μας; Πώς η φιλία μπορεί να σε κάνει να μετατοπίσεις τους στόχους σου; Τι θα ήμασταν χωρίς την αγάπη; Τελικά ποια επιλογή είναι πιο δύσκολη; Nα ζει κανείς ή να μη ζει; Η αδιάλυτη δύναμη της ζωής, η διαμόρφωση της ύπαρξης, τα όρια και τα περιθώρια του νέου ανθρώπου ξεδιπλώνονται στην παράσταση με εκρηκτικό στυλ και παιδιάστικη έξαψη.
Συντελεστές
Ένα παιχνίδι ανάμεσα σε δύο νέους κι ένας κομπέρ που τους κάνει άνω κάτω. Καταλυτικός είναι ο ρόλος του Κυρίου Α, που με το καυστικό του σχόλιο κρίνει τους πάντες και τα πάντα, λειτουργεί ως «τρίτο μάτι» και παράλληλα σηματοδοτεί τη συνύπαρξη.
Σκηνοθετημένη με δεξιοτεχνία, αποδόθηκε απ’ τους άξιους ηθοποιούς πειστικά και μας παρέστησε τα προβλήματα της νεότητας, ανάγλυφα, τόσο όμως κοντινά στη σημερινή πραγματικότητα για όλους μας.
Οι ερμηνείες των ηθοποιών ήταν παραπάνω από καλές. Όλοι ξέρουμε πως η κωμωδία χρειάζεται καλλιτέχνες με ειδικές ικανότητες. Οι ηθοποιοί απέδωσαν τους ρόλους με γερά αντανακλαστικά, με σπουδή και τόλμη.
Η Καλή Δάβρη εξαιρετική στο ρόλο της Σάμερ, έκανε την περίπτωσή της ιδιαίτερα αξιαγάπητη. Ηθοποιός που υπόσχεται με την ιδιαίτερη χάρη που διαθέτει, την εκφραστικότητα και τη σκερτσόζικη σβελτάδα της. Ο Κυριάκος Μαρκάτος έπαιξε με απίστευτη ακρίβεια και καθηλωτική διαύγεια τον συμπαθέστατο Γουίντερ. Το ίδιο απολαυστικός ήταν και ο Θάνος Λέκκας που ερμήνευσε με ζηλευτή ειρωνεία τον εύθυμο και σκανδαλιάρη Κομπέρ.
Τα σκηνικά με τα μπαλόνια, τις διαφανείς ομπρέλες και τα αφαιρετικά μικροέπιπλα της Μαρίας Φιλίππου υπογράμμιζαν με συνέπεια τη σκηνοθεσία. Τα κοστούμια της ιδίας έντυναν την παράσταση με τη μαγική ψευδαίσθηση του αθώου θαύματος. Το ίδιο ισχύει και για την υπέροχη μουσική επένδυση της Αναστασίας Μανιάτη. Επιβεβαίωσαν την πεποίθησή μας για το ταλέντο της. Με καίριες εντοπίσεις, γλαφυρές υπογραμμίσεις και καλοστημένες μικρές χορογραφίες η εξαίρετη κινησιολογία της Αρετής Πασχάλη. Καίριοι και με άποψη οι φωτισμοί του Χάρη Χιώτη.
Η σκηνοθέτις Αγνή Χιώτη έστησε μια παράσταση με ευαισθησία, σωστούς ρυθμούς και αναλογίες. Εξόχως υποστηρικτικοί οι βοηθοί σκηνοθέτη Μαρία Νικολαΐδη – Αναστασία Μανιάτη και προσεγμένη η οργάνωση παραγωγής από τους Repente /Dominus Productions.
Ένστικτα, αισθήματα, όνειρα, ζωές ολόκληρες, συμπιέζονται και συνθλίβονται σε μια εποχή κρίσης. Το «Ποπ Κορν», έργο μελαγχολικό και κωμικό συνάμα, ανοίγει δρόμους για σκέψεις και συμπεράσματα.
Μια παράσταση που άξιζε να γίνει, αξίζει να υποστηριχθεί, αξίζει να τη δούμε και να τη χειροκροτήσουμε.
Κλείνω με ένα γλυκόπικρο ποίημα της Ντόροθι Πάρκερ, που πιστεύω πως ταιριάζει στο ύφος της παράστασης και συνειρμικά μου ήρθε στο νου:
Ντόροθι Πάρκερ – Ανακεφαλαίωση (μτφ. Γ. Νίκας)
Το ακουαφόρτε είναι πικρό,
σου καίει το λαρύγγι.
Το ξυραφάκι κοφτερό
και η θηλιά σε σφίγγει.
Τα όπλα είναι παράνομα
και τα χαπάκια επίσης.
Βρωμάει το γκάζι άσχημα.
Καλύτερα να ζήσεις.
Ταυτότητα Παράστασης
ΠΡΕΜΙΕΡΑ @ “Ποπ Κορν”
Κείμενο – Σκηνοθεσία: Αγνή Χιώτη
Σκηνογραφική-Ενδυματολογική Επιμέλεια – Video Art: Μαρία Φιλίππου
Φωτισμοί: Χάρης Χιώτης
Μουσική: Αναστασία Μανιάτη
Κινησιολογία: Αρετή Πασχάλη
Βοηθοί σκηνοθέτη: Μαρία Νικολαΐδη – Αναστασία Μανιάτη
Οργάνωση Παραγωγής: Θεατρική Ομάδα Repente /Dominus Productions
Ερμηνεύουν: Καλή Δάβρη, Θάνος Λέκκας, Κυριάκος Μαρκάτος
Ακούγονται οι φωνές των Δημήτρη Μαχαίρα, Σταμάτη Μπάκνη, Γιάννη Παπαθανασίου και Χάρη Χιώτη.
Πληροφορίες
@ ΒIOS.TESLA Basement
Κατηγορία: Πρεμιέρα / BoB Theatre Festival 2016
Ημέρες και Ώρες παραστάσεων: Δευτέρα, 9/5 στις 20.15 και Σάββατο, 14/5 στις 19.00
Αίθουσα: Basement
Διάρκεια: 60’
Χώρος: Bios – Εξερευνώντας τον αστικό πολιτισμό
Πειραιώς 84, 104 35 Αθήνα/ Τ 210 3425335/
Τιμές Εισιτηρίων: 5 € (Γενική Είσοδος)
* www.bobfestival.gr – https://www.facebook.com/BobTheatreFestival
