Toυ Παναγιώτη Μήλα
Όταν πήγαινα στο δημοτικό σχολείο, εκεί στις τρεις τελευταίες τάξεις είχαμε ένα δάσκαλο με το όνομα Γιώργης Κρόκος. Ήταν ποιητής, πεζογράφος, μουσικός, ιεροψάλτης, λαογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Αγάπησε τα παιδιά με πάθος. Μας άφησε περί τα εξήντα βιβλία, ποιητικά, πεζογραφικά, λαογραφικά και θεατρικά και πλήθος ανέκδοτων έργων. Υπήρξε ο σημαντικότερος ποιητής για παιδιά την εικοσαετία 1960-80. Σήμερα πολλοί κριτικοί κατατάσσουν την «Ελληνιάδα» του δίπλα στα μεγάλα ποιητικά έργα του Παλαμά, του Σεφέρη και του Ελύτη.
Τον θυμήθηκα όταν διάβασα πως η γνωστή παραμυθού Σάσα Βούλγαρη θα παρουσιάσει στο Ίδρυμα Θεοχαράκη δύο αφηγηματικές περιπλανήσεις με τον τίτλο «Ιστορίες με χρώματα αρμονικά», στο πλαίσιο της έκθεσης «Νικόλαος Γύζης: Ο μεγάλος ζωγράφος».
Ο Κρόκος, λοιπόν, μας ζήτησε κάποτε να του πούμε κάποιο έργο Έλληνα ζωγράφου που μας αρέσει κι εκείνος θα έγραφε ένα παραμύθι πάνω σε αυτό το έργο. Μάλιστα όποιος πρότεινε τον καλύτερο πίνακα, θα πρωταγωνιστούσε και στο παραμύθι. Εγώ που, αντίθετα με το επώνυμό μου, «δεν το ‘χα», όπως θα λέγαμε σήμερα, πρότεινα τον πίνακα του Νικολάου Γύζη «Το κρυφό σχολειό». Είχα ακούσει από τον Κρόκο να μιλάει για το «ταμπλό βιβάν» (tabló viván), την αναπαράσταση δηλαδή μιας ιστορικής σκηνής με ζωντανά ακίνητα πρόσωπα, ώστε να δίνουν την εντύπωση ζωγραφικού πίνακα. Πίστευα πως θα μου ταίριαζε, μιας που θα ήμουν… βουβός πρωταγωνιστής. Έτσι κι έγινε! Η πρότασή μου θεωρήθηκε η καλύτερη και ο Γιώργης Κρόκος έγραψε και έστησε για τη γιορτή της 25ης Μαρτίου το δικό του παραμύθι για «Το κρυφό σχολειό». Ήταν μια εκπληκτική εμπειρία και χάρη στη Σάσα Βούλγαρη τη θυμήθηκα. Παραμυθού είναι και η Σάσα αλλά σε πολύ δύσκολους καιρούς. Στις δεκαετίες του ’50 και του ’60 οι παραμυθάδες της εποχής είχαν να συναγωνιστούν μόνο τις γιαγιάδες με τις μοναδικές τους ιστορίες. Σήμερα όμως δεν είναι τίποτα εύκολο, αφού τα πράγματα είναι απείρως δυσκολότερα. Σκεφτείτε μόνο ότι η Σάσα Βούλγαρη έχει να αντιμετωπίσει πολύ ισχυρούς αντιπάλους. Μόνον οι 300 της Βουλής φτάνουν… Όμως αυτοί οι αντίπαλοι την έχουν βοηθήσει να αναπτύξει τη φαντασία της και να μας χαρίζει πάντα ξεχωριστές στιγμές.
Πριν από ένα χρόνο σε μια συνέντευξη είχαν ρωτήσει τη Σάσα Βούλγαρη:
– Τι είναι τελικά ο παραμυθάς;
«Ένα παράξενο ον», ήταν η πρώτη, αυθόρμητη απάντησή της…
«Όχι, όχι. Είναι ένας κανονικός άνθρωπος που έχει μεγάλη αγάπη να μοιραστεί τις ιστορίες του. Στην Ελλάδα είμαστε όλοι εν δυνάμει παραμυθάδες, γι’ αυτό και δεν είχαμε ποτέ επαγγελματίες του είδους. Λίγοι είναι καταγεγραμμένοι, είτε στα καράβια, για να κρατούν ξάγρυπνους τους ναυτικούς, είτε στα καπνά, στην Ξάνθη, γιατί ήταν πιο κοντά στο ανατολίτικο στοιχείο».
Την ίδια πάντως τη συναντάμε σε μουσεία και συγκεκριμένους χώρους με τους οποίους συνεργάζεται, όπως τώρα με το «Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. και Μ. Θεοχαράκη».
«Είμαι μόνιμα κάπου, γιατί πιστεύω πολύ στα στέκια», καταλήγει, καθώς παραδέχεται ότι με τον καιρό, καθώς έχει μάθει να χειρίζεται τα μέσα έκφρασής της, αλλά και τον τρόπο χειρισμού του κοινού της, «μπορώ να λέω ασταμάτητα ιστορίες…».
Τέτοιες ιστορίες και αφηγηματικές περιπλανήσεις εμπνευσμένες από τους χρωστήρες του Νικολάου Γύζη και διανθισμένες με βιώματα και ιστορήματα αλλοτινών καιρών θα παρουσιάσει σήμερα, 1η Φεβρουαρίου και αύριο Σάββατο 2 Φεβρουαρίου 2013. Πρόκειται για δύο μοναδικά προγράμματα, το ένα ειδικά σχεδιασμένο για ενήλικο κοινό και το άλλο για παιδιά άνω των 5 ετών και τους γονείς τους. Και οι δύο αφηγηματικές περιπλανήσεις περιλαμβάνουν σύμμεικτο υλικό, όπως βιογραφικές ιστορίες από τη ζωή του καλλιτέχνη, αποσπάσματα λογοτεχνικών κειμένων που σχετίζονται με την εποχή του και προφορικά κείμενα αντλημένα από τη λαϊκή παράδοση.
Η πρωτότυπη ιδέα, ο σχεδιασμός του προγράμματος, η αφήγηση και το τραγούδι ανήκουν στη Σάσα Βούλγαρη.
Σήμερα λοιπόν στις 9 μ.μ. (για ενήλικες).
Και αύριο Σάββατο 2 Φεβρουαρίου στις 7 μ.μ. (για παιδιά μεγαλύτερα από 5 ετών και γονείς).
Διάρκεια: 90′ περίπου
Συμμετοχή: 10 ευρώ για ενήλικες, 8 ευρώ για παιδιά.
Στο «Ίδρυμα Θεοχαράκη»
Βασιλίσσης Σοφίας 9 και Μέρλιν 1, απέναντι από τη Βουλή των Ελλήνων.
Τηλ.: 210-3611206
