Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Πώς να αντιμετωπίσεις το αδιαπέραστο τείχος της άκαμπτης απώλειας; Πώς να φέρεις το μπρος – πίσω; Μπορείς να αντιστρέψεις τη ροή των συμβάντων; Λένε πως οι καλοί πεθαίνουν νέοι. Όμως πόσο να παρηγορηθείς; Με τον Αχιλλέα συνεργαστήκαμε από το 2003 έως το 2013 στην εφημερίδα. Τον θυμάμαι να ανεβοκατεβαίνει με βιάση και θόρυβο τις σκάλες και πόσες φορές να με ρωτάει “αυτό είναι σωστό, κα Ειρήνη;” ή τον θυμάμαι να μου απευθύνει εκείνο το “τι θέλετε πάλι;” με καρτερία και υπομονή κάθε φορά που τον καλούσα. Καλοσυνάτος και περιπαιχτικός. Δεν λησμονώ την επιμονή του, το ζήλο του, την καθημερινή του αγωνία για την έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση. Δεν λησμονώ επίσης ότι, αν και καπνιστής, πάντα κάπνιζε έξω, γνήσιος επαναστάτης αυτός δεν ήταν από εκείνους που εξαντλούσαν την επαναστατικότητά τους ενοχλώντας το συνάδελφο. Είχαμε αντιθέσεις και διαφωνίες σίγουρα, εκ διαμέτρου αντίθετοι σε πολλά. Όμως ο ένας έτρεφε έναν ανυποχώρητο σεβασμό για τον άλλο. Ο Αχιλλέας έδινε πάντα το μέτρο της ευθύνης και της πνευματικής ευθύτητας, πράγμα δυσεύρετο. Εκτιμούσα σ’ αυτόν την προσήλωση και την αφοσίωση στις ιδέες του και στην ιδεολογία του. Δεν παρέκκλινε ούτε χιλιοστό από τα “πιστεύω” του, βέβαιος και περήφανος για την αλήθεια του. Γιατί αν υποτιμήσεις τη δική σου αλήθεια, τη συνθλίβεις και τη συντρίβεις, αν δεν την κάνεις σημαία σου και έμβλημα, αν δεν την υψώσεις στις ψηλότερες επάλξεις, τότε είσαι καταδικασμένος στην ευτέλεια.
Αχιλλέας Παναγούλης: Κοντά στους αγωνιζόμενους
«Είμαστε εδώ γιατί δεν θέλουμε να γίνουμε Ελλάδα»: Σε μία από τις δυναμικότερες διαδηλώσεις που έχει ζήσει ποτέ η Βαρκελώνη, εκατοντάδες χιλιάδες πολιτών κάθε ηλικίας και επαγγέλματος διέσχισαν τους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για τα σκληρά μέτρα λιτότητας που επέβαλε η κυβέρνηση Ραχόι.
Την εκδήλωση διαμαρτυρίας παρακολούθησε, τον Ιούλιο του 2012, ο δημοσιογράφος Αχιλλέας Παναγούλης. Ο Αχιλλέας βρισκόταν πάντα κοντά στους αγωνιζόμενους. Και στην Ελλάδα και στη Ευρώπη. Ήταν η ζωή του αφιερωμένη σε όσους διεκδικούσαν τα δίκια τους. Ο ίδιος δεν διεκδικούσε τίποτα. Τον ενδιέφερε μόνο να προσφέρει.
Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύθηκε με την υπογραφή του στην εφημερίδα «Εθνος»:
Ας διαβάσουμε την ανταπόκρισή του.
“Όλοι έδωσαν το «παρών» στην πορεία. Συνταξιούχοι, εργαζόμενοι, άνεργοι, νέοι, άνδρες και γυναίκες ήταν εκεί. Το τέμπο, όμως, το έδιναν οι νέοι, που βάλλονται περισσότερο από όλους από την κρίση.
Πηγαίνοντας προς τη μεγάλη πλατεία της Πλάζα Καταλούνια, δεν θα πίστευε κανείς πως στην επόμενη πλατεία, την Πλάζα Ουροκένια, υπάρχει μια τόσο ογκώδης διαδήλωση. Τα μικρά ρυάκια ενώθηκαν ήσυχα σε ένα ποτάμι των εργαζομένων που διέσχιζε για πάνω από δύο ώρες κεντρικούς δρόμους της πόλης και έφθασε στην Μπαρτσελονέτα, την παραλιακή ζώνη, χωρίς να σημειωθεί ούτε ένα επεισόδιο.
Ένας από τους Ελληνες που ζει για χρόνια στην πόλη έλεγε πως μόνο με τη συγκέντρωση κατά του πολέμου στο Ιράκ μπορούσε να συγκριθεί αυτό που έζησε το βράδυ της Πέμπτης η πρωτεύουσα της Καταλoνίας. Για εκείνη την πορεία, οι εκτιμήσεις έκαναν λόγο για σχεδόν 1 εκατ. κόσμο στους δρόμους.
Στην κεφαλή της πορείας ήταν οι πυροσβέστες, ένα σώμα που χαίρει εκτίμησης σε όλη την ισπανική κοινωνία. Δυναμικοί και με παλμό, έκαναν όση φασαρία μπορούσαν με κάτι περιστρεφόμενα βεγγαλικά που η έκρηξή τους στο τέλος θύμιζε λίγο βόμβα κρότου – λάμψης. Πίσω τους τα μεγάλα συνδικάτα, το UGT και το CCOO, που εκπροσωπούν την πλειοψηφία των εργαζομένων και στη συνέχεια μικρότερες ενώσεις, τα κόμματα της Αριστεράς και στο τέλος το κίνημα 15Μ, οι γνωστοί «Αγανακτισμένοι» της Ισπανίας, που για πρώτη φορά κατέβηκαν σε κοινή πορεία με τους υπόλοιπους.
Όλοιι ήταν εκεί. Συνταξιούχοι και εργαζόμενοι, άνεργοι, νέοι, άνδρες και γυναίκες ήταν εκεί και διαδήλωναν κατά των νέων μέτρων. Το τέμπο, όμως, το έδιναν οι νέοι, που βάλλονται περισσότερο από όλους από την κρίση. Δεν έλειψαν τα ευρηματικά συνθήματα όπως το «Πού είναι ο Ρόμπινχουντ;», γραμμένο σε κάνα δύο πλακάτ, αλλά πλειοψηφούσαν τα υβριστικά προς την κυβέρνηση, τον Ραχόι και τους υπουργούς.
Όταν άκουγαν πως είσαι Ελληνας, έλεγαν: «Ξέρεις γιατί είμαστε εδώ, τι μας ρωτάς;», ενώ ένας πυροσβέστης, ονόματι Χόρχε πλησίασε λέγοντας: «Είμαστε εδώ γιατί δεν θέλουμε να γίνουμε όπως στην Ελλάδα. Αλλά η κυβέρνηση πάει να μας το κάνει. Το μόνο μας όπλο είναι οι γροθιές μας και θα το παλέψουμε με όποιο τρόπο μπορούμε». Κάποιοι άλλοι έλεγαν: «Δυστυχώς, τώρα ήρθε και η δική μας σειρά». Στο επόμενο δευτερόλεπτο, όμως, η διάθεση άλλαζε. «Θα νικήσουμε, θα δεις». Έτσι γρήγορα αλλάζει και η ισπανική κοινωνία. Μόλις πριν από λίγους μήνες διοργανώθηκε η πρώτη γενική απεργία, μετά από 19 χρόνια «κοινωνικής ειρήνης». Τώρα, πολλοί είναι αυτοί που ζητούν γενική απεργία διαρκείας. Και δεν πρόκειται ούτε για οργανωμένους της Αριστεράς, ούτε για συνδικαλιστικά στελέχη.
Στην πορεία υπήρχαν και σημαίες μιας άλλης Ισπανίας, της ηττημένης στον εμφύλιο του 1936 δημοκρατίας. Εχει τρεις οριζόντιες ρίγες, όπως η γνωστή σημαία, μόνο που αντί για κόκκινο – κίτρινο – κόκκινο, αυτή έχει κόκκινο – κίτρινο – μοβ. «Πρέπει να φύγουν και η κυβέρνηση και ο βασιλιάς», απαντά μια κυρία που την ανεμίζει, περπατώντας έξω από κάθε μπλοκ.
Χωρίς παρατράγουδα
Τα μπλοκ φτάνοντας στη θάλασσα διαλύονταν χωρίς το παραμικρό παρατράγουδο. Ακόμα και αυτό της συνδικαλιστικής ένωσης των αστυνομικών της Καταλονίας, που βάδισε μαζί με τους διαδηλωτές. Μετά ο παλμός της πορείας μεταφέρθηκε στην εργατική γειτονιά του Πόμπλε Σεκ, στη ρίζα του λόφου Μονζουίκ, που υψώνεται άγρυπνος φρουρός πάνω από την πόλη. Τέτοια εποχή υπάρχουν λαϊκές γιορτές στον πεζόδρομο της περιοχής και το πάρτι κρατά μέχρι τις 3 τα ξημερώματα. Μόνο που φέτος έκλεισε με το γνωστό συρτάκι του Ζορμπά και τους αδέξιους Καταλανούς και τουρίστες χορευτές να φωνάζουν «όπα». Η Ελλάδα έχει την τιμητική της αυτήν την περίοδο στην Ισπανία.
«Με τα μέτρα της κυβέρνησης Ραχόι, λέει ο 36χρονος δημόσιος υπάλληλος Μιγκέλ, οι εργαζόμενοι στις δημόσιες και διοικητικές υπηρεσίες της Καταλονίας δεν θα είμαστε σε θέση να παρέχουμε την ποιότητα των υπηρεσιών που παρείχαμε έως τώρα στους πολίτες. Τον επόμενο μήνα 300 άτομα από τις υπηρεσίες μας θα μείνουν άνεργοι».
«Βρίσκομαι εδώ γιατί τώρα πια πρέπει να παλέψουμε για το μέλλον το δικό μας και των παιδιών», λέει ο 39χρονος δάσκαλος Τσάβι. «Για το μέλλον του γιου μου. Για εμάς, δεν πάει άλλο. Αν δεν παλέψουμε εμείς τώρα, τι κόσμο θα παραδώσουμε στα παιδιά μας; Η δημόσια εκπαίδευση μπήκε στο στόχαστρο εδώ και καιρό τώρα. Τι κοινωνία θα φτιάξουμε, χωρίς παιδεία;».
«Η κυβέρνηση δεν δίνει δεκάρα για μας», λέει ο 34χρονος ξενοδοχοϋπάλληλος, Ντιέγκο. «Σήμερα στη Βαρκελώνη η κρίση δεν φαίνεται πολύ, αλλά όλοι και περισσότεροι άνεργοι από την Ισπανία έρχονται να βρουν δουλειά εδώ. Πέρασε το 20% η ανεργία και στην Καταλονία. Καταλαβαίνεις πως η πίεση περνά σε αυτούς που εργάζονται, καθώς τα αφεντικά πιέζουν συνεχώς για περισσότερη δουλειά».
«Όχι, περικοπές έως τώρα δεν είχα, αλλά με τόση ανεργία πού θα πάει αυτή η κατάσταση; Προσωπικά εμένα με ανησυχεί που θα πρέπει τώρα να πληρώνω για φάρμακα, όταν μέχρι τώρα δεν πλήρωνα απολύτως τίποτα. Μαζευόμαστε οι φίλοι και τα λέμε. Όλοι βλέπουμε πως πάμε από το κακό στο χειρότερο», λέει ο 61χρονος συνταξιούχος Χοσέ Κασανόβα.
Η Τερέζα, 47, εργαζόμενη στην υγεία υπογραμμίζει: «Οι περικοπές θα κάνουν τη ζωή των εργαζομένων μια κόλαση. Διαδηλώνουμε ενάντια στη διαφθορά που καλύπτει την πολιτική ζωή της χώρας. Είμαστε εδώ για να προστατεύσουμε τα δικαιώματά μας ως εργαζόμενοι και να κρατήσουμε την αξιοπρέπεια στις ζωές μας».
«Πρέπει να συντονιστούμε όλες οι χώρες του Νότου. Πρέπει οι εργαζόμενοι των χωρών αυτών να συντονίσουν τη δράση τους. Τα πράγματα δεν είναι καθόλου εύκολα. Μπορούμε να οργώσουμε όσο καλύτερα γίνεται τον κόσμο στις γειτονιές με την αλληλεγγύη. Το πρόβλημα δεν είναι οι εργαζόμενοι», τονίζει ο Ανχελ, 34 ετών, ιδιωτικός υπάλληλος”.
Δεν πρόλαβε το ντοκιμαντέρ
Ανήσυχο πνεύμα ο Αχιλλέας, του άρεσαν τα ταξίδια και τα ντοκιμαντέρ.
Έλεγε συχνά στους φίλους του για τα σχέδια που είχε: Να καταγράψει με την κάμερά του κοινωνίες της Αφρικής, επιζήσαντες του Εμφυλίου στην Ισπανία, σκηνές πολέμου στη Μέση Ανατολή.
Τον τελευταίο καιρό, είχε αφιερωθεί στην κινητοποίηση των πρώην εργαζομένων στην ΕΡΤ και συγκέντρωνε υλικό για ένα ντοκιμαντέρ. Δεν πρόλαβε όμως…
Τα ξημερώματα της Τετάρτης 3 Σεπτεμβρίου 2013 εκεί στην ΕΡΤ, που βρισκόταν κάθε μέρα από τη μέρα που την έκλεισαν, ένα διερχόμενο αυτοκίνητο έγραψε το τέλος της σύντομης ζωής του Αχιλλέα.
Σοκαρισμένος είναι ο χώρος της δημοσιογραφίας – και όχι μόνο – μετά το τραγικό νέο. Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, ο άτυχος 38χρονος παρασύρθηκε από διερχόμενο αυτοκίνητο, ενώ διέσχιζε τη λεωφόρο Μεσογείων. Όπως έγινε γνωστό από την Αστυνομία, ο Αχιλλέας, καθώς έφευγε από το Ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής και διέσχιζε τη λεωφόρο Μεσογείων, παρασύρθηκε από ΙΧ, στο ρεύμα κυκλοφορίας προς Αθήνα, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί θανάσιμα. Κοντά του έτρεξε πρώτος ένας από τους διασώστες, οι οποίοι βρίσκονται μόνιμα στο Ραδιομέγαρο και ο οποίος εκτελούσε βάρδια την ώρα εκείνη, αλλά, όπως διαπίστωσε, ήταν ήδη αργά. Ο Αχιλλέας Παναγούλης διακομίστηκε με ασθενοφόρο στον Ευαγγελισμό, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του.
Ο Αχιλλέας γεννήθηκε το Νοέμβριο του 1974 στη Λάρισα, όπου και μεγάλωσε. Στα 18 του σπούδασε στη Θεσσαλονίκη, για να έρθει τελικά στην Αθήνα για δουλειά. Στις 15 Ιανουαρίου του 2003, προσελήφθη στο “Έθνος” ως συντάκτης ύλης της βραδινής βάρδιας. Επίπονη και σκληρή δουλειά, την οποία αγόγγυστα και υπεύθυνα, πάντοτε υπηρέτησε.
Το “Εθνος” με ανακοίνωσή του «θρηνεί τον χαμό του Αχιλλέα Παναγούλη, ενός άξιου συναδέλφου, ενός καλού ανθρώπου».
Ήταν ανέντακτος αριστερός, δραστήριος εθελοντής δασοπυροσβέστης στην ομάδα της Καισαριανής και ενεργός τα προηγούμενα χρόνια στις επιτροπές κατοίκων της πόλης για την Βίλα Ζωγράφου και τα υπόγεια γκαράζ. Συμμετείχε στον αυτοδιαχειριζόμενο κοινωνικό χώρο «Γαρδένια» και κατά καιρούς ήταν υπεύθυνος έκδοσης της απεριοδικής έκδοσης της εφημερίδας του Κινήματος στην Πόλη.
“Νυχτομέρευες σε πράξεις αλληλεγγύης. Άλλοι παρίσταναν, εσύ συνάδελφε Αχιλλέα ήσουν. Μέχρι που πέρασες απέναντι το πεζοδρόμιο με αυτοθυσία. Ό, τι πεθαίνει ξεχνιέται; Καλό σου ταξίδι Αχιλλέα… Ύψωσε τη φωνή σου στον Άδη”.
