Αυτός που καθόταν στην πλατεία είπε – σκέφτηκε: «Εντός ολίγου, στη συμφωνημένη ώρα, θα τελεστεί εδώ μπροστά μου μια πράξη η οποία με καθιστά σπουδαίο και σημαντικό, μια που χωρίς εμένα φαίνεται πως δεν μπορεί να τελεστεί. Επομένως η εν λόγω πράξη, για να πετύχει την αναγκαία παρουσία μου, θα πρέπει να είναι κι αυτή με τη σειρά της, σπουδαία και σημαντική. Θα πρέπει να με αφορά.
»Ήρθα λοιπόν για να γίνει η παράσταση. Ήρθα γιατί η παράσταση έχει κάτι να μου δώσει που το χρειάζομαι. Δούναι και λαβείν. Πλήρωσα το αντίτιμο της παρουσίας μου, ένα εισιτήριο, ή, εάν είμαι ευγενώς προσκεκλημένος, πληρώνω μόνο με τον χρόνο μου, και περιμένω μιαν ανταπόδοση.
»Όταν λέω ανταπόδοση δεν εννοώ μόνο, ούτε κυρίως, τις επιφανειακές χαρές, που μπορεί να μου δώσει το θέατρο (ευκαιρία για θεαθήναι και δημόσιες σχέσεις, για ένα ανάλαφρο δίωρο μακριά από τις έγνοιες της μέρας, για μια διασκέδαση της πλήξης, ή για να απολαύσω σκηνικές επιδείξεις διαφόρων ειδών, ψεύτικου πλούτου, ανθρώπινης ματαιοδοξίας, ναρκισσισμού, ελαφρότητας του είναι κ.λπ.). Έχουν κι αυτές ενδεχομένως την αξία τους, αλλά δεν είναι τόσο του δικού μου γούστου.
»Έρχομαι στο θέατρο γιατί ψάχνω κάτι άλλο, ένα άλλο είδος ευχαρίστησης, μια -πώς αλλιώς να την ονομάσω;- βαθιά συγκίνηση, η οποία γίνεται μεγαλύτερη χάρη στη μοναδική δυνατότητα που έχω να τη μοιραστώ την ίδια στιγμή με άλλους. Μια συγκίνηση που μπορεί να παραχθεί μόνο εδώ, γιατί μόνο εδώ ο άνθρωπος παρουσιάζεται ζωντανά μπροστά μου ως μία ολότητα προς παρατήρηση, ομιλών, κινούμενος, αισθανόμενος, σκεπτόμενος, σχετιζόμενος με άλλους ανθρώπους, άτομο και ον κοινωνικό, υποκείμενος στους νόμους του ζωντανού και του ατελούς, ως πραγματικότητα και ως επιθυμία, αλλά και ταυτόχρονα ως αντικείμενο τέχνης, δηλαδή μιας επεξεργασίας που τον απαθανατίζει. Μόνο εδώ το παρελθόν μπορεί να γίνει παρόν, και να εξαγνιστεί. Μόνο εδώ η ουτοπία βρίσκει τόπο πραγμάτωσης, τη στιγμή ακριβώς που επικυρώνεται ως μη πραγματική.
»Έρχομαι στο θέατρο για να αποκτήσω τη συνείδηση των δυνατοτήτων και των αδυναμιών μου. Της ελευθερίας και της ανελευθερίας μου. Ψάχνω μια συνείδηση, τον κεραυνό που μια στιγμή θα φωτίσει τη ζωή μου. Θα την ταράξει. Θα τη δικαιώσει… Ψάχνω τη ρήξη. Ψάχνω τη συμφιλίωση. Με τον εαυτό μου. Τον κόσμο. Με την ιδέα του θανάτου μου.
»Αν, όπως λεν οι Γραφές, είμαστε εξόριστοι επί γης, ψάχνω το νόημα της εξορίας μου. Μιαν πατρίδα. Τον θάνατό μου. Μιαν ανάσταση…».
Δαμιανός Κωνσταντινίδης
* Ο Δαμιανός Κωνσταντινίδης είναι μεταφραστής και σκηνοθέτης. Αναπληρωτής καθηγητής Υποκριτικής – Σκηνοθεσίας στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ.
Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ., τη Δραματική Σχολή της Ρούλας Πατεράκη και το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Paris X – Nanterre (θέμα διδακτορικής διατριβής: H σκηνοθεσία των τραγωδιών του Σοφοκλή Oιδίπους, Hλέκτρα, Aντιγόνη, στην Γαλλία, από το 1960 έως το 1986).
Έχει διδάξει θεατρολογία, σκηνοθεσία και υποκριτική στις Δραματικές σχολές Γ. Ροντίδη και Κ.Θ.Β.Ε, καθώς και στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών.
Έχει εργαστεί ως ηθοποιός στην Ελλάδα και στη Γαλλία.
Έχει σκηνοθετήσει στη Γαλλία:
Το Κοινό του Lorca (παγκόσμια πρώτη), Φιλμ και Λίκνισμα του Beckett, Βόυτσεκ του Buchner (Théâtre Universitaire de Nanterre). Larvides της Anna-Cristina Corlay (Cie Le Verbe au corps). Ζενέ/Ρέμπραντ, συρραφή δύο κειμένων του Genet για τον Ρέμπραντ, Μήδεια του Corneille (Cie Les Extra-Pantins). J’ai fait des exercices violents, συρραφή επιστολών της Πριγκίπισσας Παλατινής (Cie Casus Belli). La Fausse parole, ποιητικό δοκίμιο για τη σταλινική προπαγάνδα του Armand Robin (C.D.N-Comèdie de Béthune). Lambeaux de Tchekov, συρραφή από έργα του Τσέχωφ (Cie Folie en cour).
Στην Ελλάδα:
• Σαλόνι Αισθητικής: ο Μαρκήσιος ντε Σαντ, συρραφή από κείμενα των: Σοφοκλή, Ευριπίδη, Μολιέρου, Σαίξπηρ, Ντε Σαντ, Στρίντμπεργκ, Τσέχωφ, Ουίλλιαμς, Μπρεχτ, Μπέκετ, κ.ά., Τρικυμία, της Ελένης Μερκενίδου / 1η εκδοχή, Μαύρο Παραμύθι του Χάινερ Μύλλερ, Φαύστα του Μποστ / 3η εκδοχή, Γκρο-πλαν, του Γιώργου Μανιώτη, Νεκρόδειπνος, σε ποίηση Τάκη Σινόπουλου, Σεφέρη, Έλιοτ, Ομήρου (ομάδα Λύκη Βυθού).
• Νέκυια, ραψωδία λ της Οδύσσειας, Δον Ζουάν του Μολιέρου (Κ.Θ.Β.Ε.)
• Φτωχοί και άγιοι, πέντε διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, Φαύστα του Μποστ / 1η και 2η εκδοχή (ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας).
• Ένα κάρο παραμύθια, τρία παραμύθια του Όσκαρ Ουάιλντ (ομάδα Ναυς του Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου Καλαμαριάς).
• Είσαστε όλοι σας καθάρματα, του Ροντρίγκο Γκαρσία / 1η εκδοχή (ομάδα 3L – Logi Ludi Loci-Φεστιβάλ Αθηνών).
• Ο ζωγράφος των παρθένων, του Μισέλ-Μαρκ Μπουσάρ / Δραματοποιημένο αναλόγιο (Ε.Κ.Δ.Ι.Θ.).
• Η Συνοδός της Νίνας Μπερμπέροβα (ομάδα Η ΠΑΝΔΗΜΟΣ ΗΩΣ).
• Herr Kolpert του Νταβίντ Γκίζελμαν, Μουγγαφόν-οι, του Δαμιανού Κωνσταντινίδη, 1843, του Ανδρέα Στάικου (ομάδα ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΑ ΤΕΙΧΗ).
• Τα παραβάν του Ζαν Ζενέ / δραματοποιημένο αναλόγιο (Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών και Ε.Κ.Δ.Ι.Θ.).
• Τελετή έναρξης του συνεδρίου της ISME (International Society for Music Education Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης).
• Φαύστα του Μποστ /4η εκδοχή, Preparadise Sorry Now του Ρ. Β. Φασμπίντερ, Mauser και Οράτιος του Χάινερ Μύλλερ (πανελλήνια πρώτη), Εμείς θα κάνουμε τον γύρο του κόσμου, κουκλοθέατρο πάνω σε μια ιδέα της Ιωάννας Μαμακούκα, Ο Ρικέτος με την τούφα, εικαστικό κουκλοθέατρο, διασκευή Ιωάννας Μαμακούκα και Δ. Κωνσταντινίδη από το ομώνυμο παραμύθι του Περώ, Η Φόνισσα του Αλ. Παπαδιαμάντη, Ο Μαύρος Πρίγκιπας του Κ. Σ. Δαμιανού, Έρωτας-Έρωτας, εικαστικό κουκλοθέατρο, διασκευή Ιωάννας Μαμακούκα και Δ. Κωνσταντινίδη (Ο Ρικέτος με την τούφα, του Περώ, και Ο Μολυβένιος Στρατιώτης του Άντερσεν), Τρικυμία, της Ελένης Μερκενίδου / 2η εκδοχή, Scabrio 2 (Ο Μαύρος Πρίγκιπας, του Κ. Σ. Δαμιανού / 2η εκδοχή, και Κάλυ η Κωλε-ξιονέρ, της Ελένης Μερκενίδου), Ούτε εγώ ήμουν εκεί, ούτε εσείς να το πιστέψετε, ελληνικά λαϊκά παραμύθια, διασκευή Ιωάννας Μαμακούκα και Δ. Κωνσταντινίδη, Ηρακλείδαι του Ευριπίδη, Ο Κυνηγός και Τα Πετειναράκια, λαϊκά παραμύθια από την Ελλάδα και τη Γεωργία, Μυστήριον Ξένον, του Αλ. Παπαδιαμάντη, Ο Θάνατος του Τενταζίλ, του Μωρίς Μαίτερλινκ, Πώς να πω, πέντε μονόπρακτα του Σάμουελ Μπέκετ (Καταστροφή, Πηγαινέλα, Πώς να πω, Πράξη χωρίς λόγια 2, Play), Ικέτιδες, του Αισχύλου / 4 εκδοχές, Καροτο-παντζαρο-ντοματο-πρασο-μαϊντανο-μαρούλι κι ένα κρεμμύδι λείπει, των Ιωάννας Μαμακούκα και Δαμιανού Κωνσταντινίδη, Είστε όλοι σας καθάρματα, του Ροντρίγκο Γκαρσία / 2η εκδοχή, Το Συσσίτιο, μια θρεπτική παράσταση για καιρούς πείνας, κείμενα των: Τζόναθαν Σουίφτ, Ροντρίγκο Γκαρσία, Μποστ, Μπρεχτ…, σύνθεση κειμένων –στίχοι τραγουδιών: Δαμιανός Κωνσταντινίδης, Insenso, του Δημήτρη Δημητριάδη, Η Σονάτα των φαντασμάτων, του Αύγουστου Στρίντμπεργκ, Κάτω από το γαλατόδασος, του Ντύλαν Τόμας, Φοβάσαι τη σκιά σου;, 4 ελληνικά λαϊκά παραμύθια τρόμου, διασκευή: Αφρούλη Μπέρσου (ομάδα Angelus Novus).
Έχει δημοσιεύσει άρθρα, μεταφράσεις καθώς και λογοτεχνικά κείμενα (ποιήματα, αφηγήματα) σε διάφορα περιοδικά. Έχει μεταφράσει στα γαλλικά, μαζί με τον Francois Rey, τον Aίαντα και τον Φιλοκτήτη του Σοφοκλή (Eθνικό Θέατρο ODEON, Παρίσι). Mε το ψευδώνυμο Κ.Σ. Δαμιανός εξέδωσε το έργο Ο Μαύρος Πρίγκιπας (Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2006. Από τις εκδόσεις University Studio Press κυκλοφόρησε, σε δική του μετάφραση, η Ιστορία Σύγχρονης Σκηνοθεσίας, των: Denis Bablet και Jacqueline Jomaron (2 τόμοι: 1887-1914 και 1914-1940, Θεσσαλονίκη 2008 και 2009, αντίστοιχα). Πολλά από τα έργα που έχει ανεβάσει είναι σε δική του μετάφραση ή διασκευή. Τα περισσότερα έχουν εκδοθεί από τις εκδόσεις Αιγόκερως.
Συνεργασίες με το ΚΘΒΕ
– Δον Ζουάν / Μολιέρος (Συγγραφέας) / Κωνσταντινίδης Δαμιανός (Σκηνοθεσία) – Βασιλικό Θέατρο (6/2/2015)
[Μετάφραση, Σκηνοθεσία]
– Νέκυια (Οδύσσειας λ’) / Όμηρος (Συγγραφέας) / Κωνσταντινίδης Δαμιανός (Σκηνοθεσία) – Βασιλικό Θέατρο (15/02/2002)
[Σκηνοθεσία]
