Επιμέλεια: Παναγιώτης Μήλας
«Στις 23 Δεκεμβρίου του 1975, ο σταθμάρχης της CIA, Ρίτσαρντ Γουέλς, επέστρεφε στο σπίτι του στο Παλαιό Ψυχικό έπειτα από βραδινή έξοδο, μαζί με τη σύζυγό του Μαρία-Χριστιάνα. Ήταν 10.30, το βράδυ. Δεν είχαν προλάβει να μπουν στο σπίτι τους, όταν μπροστά τους σταμάτησε ένα πράσινο αυτοκίνητο, μάρκας Σίμκα. Κατέβηκαν τρεις κουκουλοφόροι άντρες. Προχώρησαν κατευθείαν προς τον σταθμάρχη, παραμερίζοντας τη σύζυγό του. Ένας εξ αυτών πυροβόλησε τρεις φορές τον Ρίτσαρντ Γουέλς, με πιστόλι Κολτ 45. Αμέσως μετά, οι τρεις δράστες επιβιβάστηκαν στο αυτοκίνητο και τράπηκαν σε φυγή. Αυτή ήταν η πρώτη δολοφονική επιχείρηση της «17 Νοέμβρη».
Το ίδιο βράδυ ο δημοσιογράφος Ντίνος Βεντίκος είχε την πρώτη ήττα στη ζωή του…
Στην εφημερίδα «Βραδυνή» ήταν Σύμβουλος Έκδοσης και έχοντας την ευθύνη της πρώτης σελίδας, αποφάσισε να αφιερώσει ολόκληρο το πρωτοσέλιδο στη φωτογραφία του θύματος. Όμως αν και χαρακτήρισε ως διεθνή αποκλειστικότητα τη χρήση αυτή της φωτογραφίας, τελικά απεδείχθη ότι είχε γίνει λάθος από τον ρεπόρτερ που κάλυπτε το θέμα.
Έτσι την επομένη ο Βεντίκος – για λόγους επαγγελματικής ευθιξίας – παραιτήθηκε από την εφημερίδα.
Τον Ντίνο Βεντίκο τον γνώρισα το 1991 στην εφημερίδα «Μεσημβρινή», στην οδό Πανεπιστημίου. Στο γραφείο του, στον 6ο όροφο, στο χώρο του αρχείου της εφημερίδας, αλλά και στον «Απότσο», στην είσοδο της στοάς, συζητήσαμε πολλές φορές – όταν δεν είχαμε την πίεση από τον διευθυντή μας Γιώργο Μπέρτσο – μιας και είχαμε κοινά ενδιαφέροντα: Τον αθλητισμό, τον πολιτισμό και τη σύνταξη ύλης.
Σε μια από τις συναντήσεις μας μου είχε πει ότι δεν μετάνιωσε ποτέ για την παραίτησή του τότε από τη «Βραδυνή», χαρακτήρισε μάλιστα αυτό το λάθος ως την «πρώτη ήττα» της επαγγελματικής ζωής του. Μου είχε πει ακόμη το πόσο σημαντικό ήταν η τόλμη στο σχεδιασμό των σελίδων και η αποφυγή κάθε συντηρητικής προκατάληψης.
«Τα “πρέπει” να τα βγάλεις από τη δουλειά σου», μου έλεγε. «Να υλοποιείς αμέσως την πρώτη σου σκέψη. Αυτή είναι και η καλύτερη», υποστήριζε ο Βεντίκος.
Για να στηρίξει μάλιστα την άποψή του μου θύμισε τα δύο πρωτοσέλιδα στην εφημερίδα «Βραδυνή», εκείνο – επί Χούντας – με το «ΟΧΙ» και το …μοιραίο με τη λάθος φωτογραφία. Εδώ θα ήθελα να πω ότι την τόλμη του Βεντίκου την ακολούθησαν αργότερα και άλλες εφημερίδες …βαφτίζοντας τον σχεδιασμό τους πρωτοποριακό.
***
Η «δεύτερη ήττα» για τον Ντίνο (Κωνσταντίνο) Βεντίκο, ήρθε την Πέμπτη 13 Σεπτεμβρίου 2018.
Αυτή τη φορά ήταν μια ήττα χωρίς γυρισμό. «Ήττα» στα 85 του χρόνια, ύστερα από πολύμηνη μάχη με σοβαρά προβλήματα υγείας. Ο Βεντίκος είχε γεννηθεί στις 10 Μαρτίου του 1933 στην Καλαμάτα. Υπήρξε από τους σκαπανείς του αθλητικού ρεπορτάζ. Εργάστηκε από το 1956 στην «Αθλητική Ηχώ» και στη «Ραδιοτηλεόραση» (διευθυντής για πολλά χρόνια).
Ρεπόρτερ, με συζητημένες αποκλειστικότητες, αθλητικός συντάκτης με εκατοντάδες περιγραφές και κριτικές αγώνων. Ιστορικές έχουν μείνει οι συνεντεύξεις του στην «Ηχώ», με το σύνολο των μεγάλων ηθοποιών στη δεκαετία του ‘50, όπου οι πρωταγωνιστές, αλλά και οι μεγάλες βεντέτες, άνοιγαν την καρδιά τους ακόμα και για τα αθλητικά τους αισθήματα. Πριν από τη Δικτατορία εργάστηκε στις «Εικόνες» της Ελένης Βλάχου (η οποία και τον είχε παντρέψει) και στη «Μεσημβρινή» ως αρχισυντάκτης του αθλητικού τμήματος, παρουσιάζοντας, για πρώτη φορά στον ελληνικό Τύπο, τα αθλητικά νέα αρχίζοντας από την τελευταία σελίδα της εφημερίδας.
«Ο Ντίνος Βεντίκος υπηρέτησε με ζήλο το αθλητικό ρεπορτάζ, καθιερώνοντάς το στη δημοσιογραφική συνείδηση, κάνοντας παράλληλα τομές που ξάφνιασαν, συζητήθηκαν κι άνοιξαν δρόμους για τις επόμενες γενιές. Εργάστηκε άοκνα και εποικοδομητικά συνεργαζόμενος με μύθους της ελληνικής δημοσιογραφίας. Υπήρξε ευγενής και αξιοπρεπής, σεβόμενος πάντοτε τη δεοντολογία και τους συναδέλφους».
Όταν έκλεισε η «Μεσημβρινή» προσελήφθη από τον Τζώρτζη Αθανασιάδη ως Σύμβουλος Έκδοσης στη «Βραδυνή», στην οποία ιστορικός είναι ο τίτλος με το ολοσέλιδο «ΟΧΙ» στις 23 Ιουλίου του 1973.
***
Την Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου 2018, είδα και πάλι τον Ντίνο Βεντίκο όταν το Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ, σε μια συγκινητική βραδιά, τον τίμησε ανάμεσα στους βετεράνους του αθλητικού ρεπορτάζ. Με κόκκινο κασκόλ και κόκκινο «καβουράκι» κέρδισε τις εντυπώσεις και με τη σύντομη ομιλία του. Κανείς δεν κατάλαβε ότι είχε σηκωθεί από το κρεβάτι του πόνου επειδή δεν θέλησε να τον βραβεύσει «κατ’ οίκον» η Πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ Μαρία Αντωνιάδου. Ήθελε να είναι κι αυτός δίπλα στους συναδέλφους του. Έτσι κι έγινε…
***
Δύο ημέρες πριν από τη βράβευση, τη Δευτέρα 26 Φεβρουαρίου 2018, η συνάδελφος Δήμητρα Γκουντούνα έγραψε στην ιστοσελίδα της AvecNews, το παρακάτω σημείωμα:
«Ο Ντίνος Βεντίκος, την Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου 2018, βραβεύεται από το Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ, για την προσφορά του στο αθλητικό ρεπορτάζ. Στη δημοσιογραφική του πορεία όμως, υπάρχει και η άλλη σελίδα.
Τον είχε παντρέψει η Ελένη Βλάχου, η εκδότρια της εφημερίδας «Καθημερινή» και της εφημερίδας «Μεσημβρινή» που είχε κυκλοφορήσει μερικά χρόνια πριν από το πραξικόπημα. Κορυφαίος της εποχής αθλητικογράφος ο Ντίνος Βεντίκος αλλά και περίφημος «υλατζής» – δημιουργούσε δηλαδή τις σελίδες, όταν έφερναν οι συνάδελφοι την ύλη τους.
Ο Ντίνος Βεντίκος ήταν ένας από τους λίγους, ίσως και ο μόνος, που παραβρέθηκε στη δίκη του Τάκη Λαμπρία προς υπεράσπιση του φίλου και διευθυντή του, όταν τον έσερνε στα δικαστήρια ο Γιάννης Λαδάς. Ο «κατηγορούμενος» Λαμπρίας μάλιστα – μέσα στο δικαστήριο – είχε δεχθεί χειροδικία από τον Λαδά. Η Χούντα ήταν στην αρχή της.
Ο Καλαματιανός Ντίνος Βεντίκος ανήκε στην συντηρητική παράταξη, ήταν «Καραμανλικός» μέχρι κόκαλο. Όταν λοιπόν έκλεισε η «Μεσημβρινή» και έμεινε άνεργος, ο Τζώρτζης Αθανασιάδης, ο εκδότης της τότε περίφημης «Βραδυνής», τον προσέλαβε ως Σύμβουλο Έκδοσης.
Οι μηχανές του Τυπογραφείου της εφημερίδας είχαν ανάψει δείχνοντας την αντίθεση του ελληνικού λαού στη δικτατορία.
Δεκαετία του ΄70 και οι δρόμοι μας με τον Ντίνο συναντώνται. Σύμβουλος Έκδοσης εκείνος, πιτσιρίκα εγώ που δεν ήξερα πού πάνε τα τέσσερα από δημοσιογραφία.
Ογκόλιθοι του επαγγέλματος γύρω μου και εγώ μες στη μέση. Ενδεικτικά αναφέρω: Κωστής Μπαστιάς, Δημήτρης Γιαννουκάκης, Μπάμπης Κλάρας, Βας Βας, Έμυ Πανάγου, Μανουέλα Μαθιουδάκη, Στέφανος Σακελλάρης και τόσοι άλλοι που θα έπρεπε σελίδες για να τους αναφέρω.
Ήταν περίεργη η στιγμή που με φώναξε ο εκδότης μου Τζώρτζης Αθανασιάδης στο γραφείο του. Στη διπλανή καρέκλα ο Ντίνος με κάτι χειρόγραφα στα χέρια του. «Ωχ», είπα μέσα μου, «τι πατάτα έκανα;».
Ο κ. Τζώρτζης έσπρωξε ένα σημείωμα πάνω στο γραφείο του προς το μέρος μου και μου είπε φτιάχνοντας τα γυαλιά του και κοιτώντας με στα μάτια: «Θα συνεννοηθείς με τον κ. Βεντίκο για αυτή τη δημοσίευση».
Όταν λίγο αργότερα μου έδωσε τα χειρόγραφα ο Ντίνος και είδα ότι ήταν επιστολές του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ένιωσα ως …Μαντώ Μαυρογένους.
Με τον Ντίνο δεθήκαμε πάρα πολύ. Για περίπου 11 χρόνια είμαστε αυτοκόλλητοι. Και όταν μπήκαν τα παιδιά του Σπανού (οι ΕΣΑτζήδες) μέσα στην εφημερίδα …έτρωγε το άρθρο του Καραμανλή κατεβαίνοντας τρέχοντας τις ξύλινες σκάλες, ερχόμενος προς την αίθουσα των συντακτών. Ούτε μπροστά στα όπλα, ούτε μπροστά στις βρισιές κοντοστάθηκε. Ούτε αυτός, ούτε ο Αλέκος Μάλλης. Αργότερα μάθαμε και ποιος μας είχε καρφώσει. Ας είναι…
Ο Βεντίκος λοιπόν με τους περίφημους τίτλους όπως το «ΟΧΙ» και τόσους άλλους τίτλους έξυπνους και ηχηρούς έφτασε την κυκλοφορία της εφημερίδας στα 250.000 φύλλα. Μεγάλη υπόθεση για εκείνη την εποχή. Ο κόσμος τολμούσε να παίρνει την εφημερίδα που δεν ήθελε τη δικτατορία.
Τους μήνες που έβαλαν λουκέτο οι άνδρες του Ιωαννίδη στην εφημερίδα, εγώ παρέμεινα εκεί. Πήγα μετά από ένα διάστημα στο νοσοκομείο – που πλήρωσε ο κ. Τζώρτζης – με τα νυχτικά κατευθείαν στη «Βραδυνή». Έμεινα στην εφημερίδα. Δίπλα μου ο Βεντίκος τις περισσότερες ώρες. Και ξαφνικά ένα πρωινό ο κ. Τζώρτζης μου πετάει τα κλειδιά της εφημερίδας. Πήγα να κραυγάσω «Έρχεται»; Αλλά εκείνος μου έκανε νόημα να σωπάσω. «Πάω, μου λέει, διακοπές στο Πόρτο Ύδρα».
Και ήρθε η Δημοκρατία και ο καθένας τράβηξε τον ιδεολογικό του δρόμο…
Ο Ντίνος Βεντίκος παραιτήθηκε από τη «Βραδυνή» την ημέρα της δολοφονίας του Ρίτσαρντ Γουέλτς από την 17 Νοέμβρη. Ο ρεπόρτερ του είχε φέρει λάθος φωτογραφία. Ο Ντίνος τον εμπιστεύθηκε ότι η φωτογραφία ήταν αποκλειστική. Όμως καμιά σχέση με τον Γουέλτς. Έτσι το πρωτοσέλιδο έγινε φιάσκο. Και φυσικά παραιτήθηκε παίρνοντας όλη την ευθύνη.
Τον βρήκα αμέσως μετά στην Ομόνοια. Κανένας παρατρεχάμενος δεν ήρθε. Μόνοι μας οι δυο μας. Και για χρόνια ολόκληρα μόνοι μας κανένας δεν ήρθε να του πει ένα συγγνώμη. Ένα ευχαριστώ. Έτσι δεν είναι Γιώργο Τράγκα;
Ο Βεντίκος τον τελευταίο καιρό δεν είναι καλά. Η Πρόεδρος μας, η Κυρία Μαρία Αντωνιάδου, σε μια τελετή για όλους τους μεγάλους αθλητικογράφους μας, θα πάει η ίδια να τον πάρει από το νοσοκομείο για να τον βραβεύσει. Τούτο λοιπόν το σημείωμα το έγραψα, κυρία Αντωνιάδου, για να μάθουν οι νεότεροι ότι οι αθλητικογράφοι, οι δημοσιογράφοι δεν είναι όλοι ίδιοι… Ο καθένας έχει τη δική του ιστορία. Και ο Ντίνος Βεντίκος έχει τη δική του και μεγάλη ιστορία μόνο που δεν την πούλησε και δεν την καπηλεύθηκε ποτέ…
***
Το παραπάνω κείμενο – της κυρίας Δήμητρας Γκουντούνα – είναι το καλύτερο «αντίο» για τον εκλεκτό συνάδελφο του οποίου ο αποχαιρετισμός θα γίνει σε στενό οικογενειακό κύκλο.
***
Στη βασική φωτογραφία: «Το 1956 η εθνική ομάδα στίβου των Ενόπλων Δυνάμεων στους παγκόσμιους αγώνες του ΣΙΣΜ στο Βερολίνο… Μπροστά στην Πύλη του Βρανδεμβούργου που χώριζε το Δυτικό από το Ανατολικό Βερολίνο. Πίσω μας η επιγραφή να μας προειδοποιεί ότι υπάρχει και το Ανατολικό Βερολίνο… Μπροστά, από αριστερά, Σιδερής, Βαγγέλης Δεπάστας, Γιώργος Παπαβασιλείου, Σπυρόπουλος, Πολίτης, Ντίνος Βεντίκος (δεξιά, σε ημικάθισμα). Πίσω Άρης Ρουμπάνης, Χρήστος Σβολόπουλος, ο σμηναγός Αχ. Παππάς και στην άκρη δεξιά ο Δημήτρης Λιμπερόπουλος. (Φωτογραφία και λεζάντα από το liberopoulos.gr).
