Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Κι αναρωτιόμουν τι λείπει από τη σημερινή τηλεόραση. Έλειπε αυτό το πήγαινε-έλα από την Ταράτσα του Φοίβου στη Μάντρα του Αττίκ και τούμπαλιν.
Έλειπαν μια ατμόσφαιρα νοσταλγίας αντάμα με μια αύρα μυστηρίου, έλειπαν οι σπαρταριστές ανατροπές μαζί με μια λεπτή ποιότητα και ένα άρωμα αισιοδοξίας. Πρόσωπα φρέσκα και δροσερά σαν του Μιχάλη, του Χάρη, του Ζερόμ, της Βάσως, του Θανάση.
Συστατικά που χρειαζόμαστε αυτόν τον παράξενο χειμώνα ο οποίος βρίσκεται προ των πυλών. Καλά το υποψιάστηκε ο ευφυέστατος Φοίβος Δεληβοριάς και μας τα πρόσφερε σε μια τηλεοπτική σειρά με εκπληκτικούς συνεργάτες – συντελεστές. Πώς πέρασαν απνευστί μία ολόκληρη ώρα και 7 τηλεοπτικά λεπτά τηλεοπτικού χρόνου ομολογώ πως δεν το κατάλαβα.
«Τα Νούμερα» είναι μια μεγάλη επιτυχία. Ο Φοίβος Δεληβοριάς μεγαλουργεί, δημιουργώντας τηλεόραση με εικόνα υψηλής αισθητικής και συναίσθημα. Τηλεόραση ποτισμένη με χιούμορ και νοτισμένη με εκπλήξεις.
Η σκηνή της κηδείας με τον Αντύπα να τραγουδάει «Είμαι στα χάι μου», «Είμαι ανεβασμένος», είναι η επιτομή του σουρεαλισμού…
Η τηλεόραση που κάνουν αυτά τα υπέροχα «νούμερα» είναι μια μικρή κινηματογραφική Μάντρα που παράγει αναμνήσεις. Η τρέλα τους είναι η τρέλα της ανθρώπινης ζωής.
Τηλεόραση παιχνιδιάρα, χαμογελαστή, ευσπλαχνική, πρωτότυπη, αγαπησιάρα.
Ωραία διανομή, γρήγορες εναλλαγές, πολλή μουσική, έξυπνοι χαρακτήρες, ευρηματικό χιούμορ. Ταξίδι σε μια πιο ρομαντική Αθήνα, την Αθήνα του Μεσοπολέμου, την Αθήνα της Μπελ Επόκ. Πιστεύω πως θα γίνει η αγαπημένη μας συνήθεια κάθε Παρασκευή στην ΕΡΤ1 και στις 10 το βράδυ.
Στα Νούμερα ο Φοίβος Δεληβοριάς εμφανίζεται στον ρόλο του Φοίβου.
Ο Θανάσης Αλευράς, θριαμβεύει ως Θανάσης.
Ο Χάρης Χιώτης, λάμπει ως Χάρης.
Ο ανεξάντλητος Μιχάλης Σαράντης υποδύεται τον Τζόναθαν.
Ως Δανάη, η εκπληκτική Άλκηστις Ζιρώ.
Κίρμπυ, η έξοχη Άννη Θεοχάρη.
Στον ρόλο του Παντελή, ο απρόβλεπτος Θανάσης Δόβρης.
Έλσα, η υπέροχη Βάσω Καβαλιεράτου.
Ξένια, η μοναδική Αλεξάνδρα Ταβουλάρη.
Ο πληθωρικός Γιάννης Σαρακατσάνης υποδύεται τον Μενέλαο.
Στο ρόλο της μικρούλας Χλόης, η ταλαντούχα Έβελυν Λύτρα.
Ως Αντιγόνη, αποθεωτική η Λένα Ουζουνίδου.
Άλεξ, ο συμπαθέστατος Αλέξανδρος Χωματιανός.
Σπύρος, ο λαμπερός Σπύρος Γραμμένος.
Και Ζερόμ, ο χαρισματικός Ζερόμ Καλούτα.
Ο μέγας ηθοποιός, ο εμβληματικός κύριος Μπέζος, κόσμησε το πρώτο επεισόδιο σ’ ένα ρόλο που μας θύμισε τον αλησμόνητο θεατρικό επιχειρηματία Βαγγέλη Λιβαδά, αλλά και τον Παεζάνο της Φωκίωνος Νέγρη.
Σενάριο: Φοίβος Δεληβοριάς, Σπύρος Κρίμπαλης, Μαργαρίτα Γερογιάννη, Αθηνά Τσαγκαράκη, Σπύρος Γραμμένος, με την έκτακτη συμβολή των Λάμπρου Φισφή, Ζήση Ρούμπου και Κώστα Μανιάτη.
Σκηνοθεσία: Γρηγόρης Καραντινάκης
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Χρήστος Δούρος
Σκηνογραφία: Δημήτρης Κατσίκης
Κοστούμια: Μαρία Κοντοδήμα
Χορογραφίες: Εύη Σούλη
Παραγωγή: ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ
***
Τι ήταν η Μάντρα
Η «Μάντρα του Αττίκ», που στην πραγματικότητα ήταν ένας καλλιτεχνικός όμιλος, δημιουργήθηκε το καλοκαίρι του 1930, όταν κάποιος αστυφύλακας του υπέδειξε μια ελεύθερη μάνδρα στην οδό Μηθύμνης, κοντά στην πλατεία Αγάμων.
Σε 13 ημέρες σκάρωσε μια ξύλινη σκηνούλα, έβαλε διάφορες επιγραφές, όπως «Αγαπάτε τα ζώα, τον Αττίκ και… αλλήλους», και άρχισε τις παραστάσεις του μέσα στο κατακαλόκαιρο.
Αλλά ο Αττίκ δεν ήταν μόνος του σε εκείνη την όμορφη περιπέτεια. Είχε κοντά του γνωστά πρόσωπα της καλλιτεχνικής ζωής της εποχής, όπως οι Μαρίκα Φιλιππίδου, Βώττης, Π. Χορν, Δ. Ευαγγελίδης κ.ά. Επίσης παρουσίαζε δύο «χαβαγίστες» από τη Ρόδο ως Εγγλέζους για λόγους… επικαιρότητας! Επί σκηνής βρισκόταν ακόμη και ο μικρός Τάκης Χορν.
Τα επόμενα χρόνια από τη σκηνή της «Μάντρας» παρήλασαν πολλοί νέοι καλλιτέχνες και γεννήθηκε μια γενιά «κονφερασιέ» και γενικά νέων καλλιτεχνών.
Ο Αττίκ και η επαφή του με το κοινό έδιναν το στίγμα της νέας διασκέδασης. Ο καθένας μπορούσε ν’ ανέβει στη σκηνή και να επιδείξει το πνεύμα, τη φωνή, το ποίημα ή την ιδιοτροπία του. Αυτό που λίγο αργότερα έγινε «νέα ταλέντα» και πολύ αργότερα καταντήσαμε να ονομάζουμε ριάλιτι σόου…
Η ανταπόκριση από τον κόσμο ήταν τεράστια… Ήταν τόσο επιτυχημένη εκείνη η πρωτοπόρος προσπάθεια, ώστε με δυσκολία τα όργανα της Αστυνομίας συγκρατούσαν την ξύλινη πόρτα της εισόδου από τον κίνδυνο ανατροπής της.
«Ο κόσμος κλαίει στο σπίτι του, στη Μάνδρα θέλει να γελά», έγραψε νε οξυδέρκεια δημοσιογράφος της εποχής, περιγράφοντας τον Αττίκ να αγωνίζεται, να ιδρώνει, να θυμώνει, να αστειεύεται, να καλαμπουρίζει και να βραχνιάζει καθιερώνοντας το δικό του είδος λαϊκού θεάτρου.
Όχι μόνο συμμετείχε σε ό,τι συνέβαινε στη Μάντρα, αλλά και πολλές φορές αυτοσχεδίαζε, για να γράψει έτσι αρκετές από τις μεγάλες του επιτυχίες.
Σύμφωνα με όσα λέγονται για εκείνη την εποχή, ο Αττίκ για μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του, το «Ζητάτε να σας πω», αυτοσχεδίασε στη Μάντρα του.
Ο δεύτερος γάμος του Αττίκ με την καλλονή της εποχής, την ηθοποιό Μαρίκα Φιλιππίδου (η οποία αργότερα παντρεύτηκε τον πολιτικό Σταμάτη Μερκούρη, πατέρα της Μελίνας Μερκούρη), είχε ατυχή κατάληξη.
Κάποιο βράδυ η Φιλιππίδου με τον νέο σύζυγό της, τον ίλαρχο Σταμάτη Μερκούρη, εμφανίστηκε στη Μάντρα και το κοινό, περιπαιχτικά, άρχισε να ζητά από τον Αττίκ το «Είδα μάτια», που ήταν γραμμένο για εκείνην.
Ο Αττίκ αποσύρθηκε στενοχωρημένος στα παρασκήνια και έπειτα από 10 λεπτά, αφού αυτοσχεδίασε, επέστρεψε και έπαιξε το «Ζητάτε να σας πω», που ήταν ουσιαστικά και ένα μήνυμα στην παρούσα Μαρίκα Φιλιππίδου.
Η σπαρταριστή «Eγκύκλιος»
Ο Αττίκ, αφού καθιέρωσε τη «Μάντρα» του, φρόντιζε κάθε χρόνο να βρίσκει τρόπους για να προσελκύει το κοινό. Χαρακτηριστικά της τέχνης και των δραστηριοτήτων του ήταν το κέφι και η πρωτοτυπία.
Έτσι, λοιπόν, τον Μάιο του 1932 επανήλθε δριμύτερος και εν μέσω κρίσης εξαπέλυσε «Εγκύκλιον προς τον Τύπον και το Αθηναϊκόν Κοινόν». Μια Εγκύκλιο μέσω της οποίας, εν είδει Διαγγέλματος, καθιστούσε τη σκηνή της «Μάντρας» του «ορμητήριον δια παν νέον τάλαντον, αρκεί να είναι πραγματικόν… τάλαντον», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στο πρώτο άρθρο της η Εγκύκλιος ανέφερε πως ζητούνται «συγγραφείς, επιθεωρησιογράφοι, λογογράφοι, ευθυμογράφοι και ο,τιδηποτεγράφοι μη θεωρούντες εντροπήν το να είπουν, εκτελέσουν ή τραγουδήσουν από της ταπεινής εξέδρας της Μάνδρας όσα με χάριν και πνευματωδίαν γράφει η πέννα των στέργοντες ούτω ν’ αποκτήσουν και στυλογράφον».
Επίσης, ζητούσε «καλλιτέχνας ουτινοσδήποτε… φύλου, φωνής ή αναστήματος (υπό τας δύο σημασίας της λέξεως) διά τραγούδι ή απαγγελίαν, εξελθόντας εξ οιουδήποτε των ωδείων μας ή και ουδέποτε εισελθόντας εις τοιούτον, αρκεί να έχουν φωνήν ευχάριστον και… μετριοφροσύνην»!
Σατιρίζοντας την πραγματικότητα της νεοελληνικής κοινωνίας και δίνοντας αφορμές για σχολιασμούς και συζητήσεις γύρω από πρόσωπα της επικαιρότητας, ο Κλέων Τριανταφύλλου ζητούσε ακόμη «ιδιοφυΐας παντός είδους, ως π.χ. χορευτάς ή χορευτρίας (έστω και άνευ ιματισμού), μουσικούς εκτελεστάς εφ’ οιουδήποτε οργάνου (πλην τυμπάνου), σολίστας (ή… μετζασολίστας, αλλ’ αυτούς διά μίαν και μόνην άμισθον εμφάνισιν κατά τινα εσπέραν τρικυμίας), σφυρικτάς με μίαν ή και περισσοτέρας φωνάς και τέλος, παν ό,τι παράδοξον και πρωτοφανές, αρκεί να είναι ωραίον και να έχη σχέσιν με την Τέχνην».
Με τέτοια τερτίπια γέμιζε τη «Μάντρα» του με κόσμο ο Αττίκ, πρωτοπορώντας στις πρακτικές ανεύρεσης ταλέντων που γνωρίζουμε μέχρι τις ημέρες μας!
•Στοιχεία για τη Μάντρα του Αττίκ αντλήθηκαν από κείμενα του ιστορικού ερευνητή και δημοσιογράφου Λευτέρη Σκιαδά, εκδότη της εφημερίδας «ΜΙΚΡΟΣ ΡΩΜΗΟΣ», www.mikros-romios.gr.
