16.4 C
Athens
Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024

Η Νένα Μεντή και ο Μάνος Καρατζογιάννης άνοιξαν τις «Ξένες πόρτες» του Μάνου Ελευθερίου…

Του Παναγιώτη Μήλα

 

Ως «Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου» είδα τη Νένα Μεντή και ήταν από τις λίγες φορές στα τόσα χρόνια κατά τα οποία παρακολουθώ θέατρο που ένιωσα την ανάγκη να σηκωθώ όρθιος και να χειροκροτήσω μόλις τέλειωσε η παράσταση.
Ήταν στο Θέατρο Studio Ιλίσια Βολανάκη, το 2008.

Από τότε πέρασαν 11 χρόνια και η Νένα Μεντή εξακολούθησε, σε κάθε της εμφάνιση, να μας χαρίζει ιδιαίτερες στιγμές απόλαυσης με την ερμηνευτική της δεξιοτεχνία.

Φθάσαμε έτσι στον Ιούλιο του 2019 μπροστά στις δικές μας καλοκαιρινές πόρτες, στην εμβληματική Πειραιώς 260 και στο «Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου».

Η Νένα Μεντή και ο Μάνος Καρατζογιάννης άνοιξαν τις «Ξένες πόρτες» και μας υποδέχτηκαν…
Στην υποδοχή αλλά και στη διάρκεια όλης της παράστασης ήταν εκεί – σαν μια προστατευτική σκιά – ο Μάνος Ελευθερίου…

 

***

 

“Ξένες πόρτες” του Μάνου Ελευθερίου. Το σκηνικό του Γιάννη Αρβανίτη.

 

Οι «Ξένες πόρτες» είναι ένα αδημοσίευτο κείμενο που ηχογράφησε και απομαγνητοφώνησε ο Μάνος Ελευθερίου και, πέντε χρόνια πριν φύγει από τη ζωή, το εμπιστεύτηκε στη Νένα Μεντή.

 

Πρόκειται για ένα οδοιπορικό στη Σύρο από τις αρχές του 20ού αιώνα κι έπειτα, μέσα από τη διήγηση της γιαγιάς του Ευαγγελίας Διγενή – Αντωνοπούλου. Στη σπαρακτική αυτή διήγηση ζωντανεύουν τα βασικά μοτίβα του έργου του μεγάλου ποιητή και στιχουργού, όπως η σκληρότητα της επαρχίας, η κοινωνική αδικία, η μελαγχολία και ο φόβος του θανάτου. Γι’ αυτό και την παράσταση διατρέχουν χαρακτηριστικές μελωδίες και ποιήματα που έχουν συνδεθεί με τον Μάνο Ελευθερίου και την ιδιαίτερη πατρίδα του.

 

***

 

Στις «Ξένες πόρτες», τη σκηνοθεσία έχει αναλάβει ο Μάνος Καρατζογιάννης. Τη δραματουργική επεξεργασία και την πρωτότυπη μουσική της παράστασης υπογράφουν αντίστοιχα ο Θανάσης Νιάρχος και ο Γιώργος Ανδρέου, στενοί συνεργάτες του Μάνου Ελευθερίου…

 

***

 

 

 

Όπως γράφει ο Μάνος Καρατζογιάννης σε σημείωμά του:

 

«Πρόκειται για ένα οδοιπορικό στη Σύρο από τις αρχές του 20ού αιώνα κι έπειτα, μέσα από τη διήγηση της γιαγιάς του Ευαγγελίας Διγενή – Αντωνοπούλου.
Οι αφηγήσεις της γιαγιάς – Ευαγγελίας Πίσσα (επώνυμο του τελευταίου της συζύγου) διαπλέκουν όχι μόνο το προσωπικό και το συλλογικό, εν προκειμένω της ίδιας και της Σύρας των αρχών του περασμένου αιώνα, αλλά και τα αλληλένδετα, συχνά αόρατα στοιχεία του ανθρώπου και του δημιουργού, στην περίπτωσή μας του αείμνηστου Μάνου Ελευθερίου.
Χάρη στη Νένα Μεντή που διαφύλαξε τα χειρόγραφα του με τις απομαγνητοφωνημένες σκόρπιες ηχογραφήσεις αλλά και στους συνεργάτες μου, Θανάση Νιάρχο και Χριστιάνα Μαντζουράνη, μπορέσαμε να συνθέσουμε ένα κείμενο αυθεντικό στη γραφή του, ακριβές στην έκφρασή του αλλά και πρωτόγνωρο στη θεματική του μια και παρουσιάζει ίσως για πρώτη φορά τόσο γλαφυρά τη σκληρότητα της ελληνικής επαρχίας.
Μοτίβο που μαζί με την αγάπη του Μάνου Ελευθερίου για το θέατρο και την ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Σύρο, καθώς και τον αέναο αγώνα για το δίκαιο συναντάμε συχνά στο σύνολο του έργου του. Στοιχεία που κάνουν τον μεγάλο στιχουργό, πεζογράφο και συλλέκτη να αποτελεί συχνά τη δική μας ποιητική «καταφυγή» στην προσωπική και τη συλλογική μας μνήμη».

 

***

 

Ευτυχώς, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, αποδέχθηκε την πρόταση του Μάνου Καρατζογιάννη και επέλεξε για το φετινό πρόγραμμα τις «Ξένες πόρτες».

 

***

 

 

 

 

Δεν είναι ασφαλώς η πρώτη φορά που από μια μαγνητοταινία ξεπηδά ένα έργο τέχνης. Στην περίπτωση αυτή όμως από τις μαγνητοταινίες του Μάνου Ελευθερίου αναδύθηκε ένα πίνακας ζωγραφικής. Όταν βλέπουμε μια δημιουργία του Θεόφιλου ή του Γιάννη Τσαρούχη ξέρουμε ή μάλλον τους φανταζόμαστε ολομόναχους να δουλεύουν μπροστά στον καμβά με την παλέτα των χρωμάτων και τα πινέλα τους μέχρι να ολοκληρώσουν το έργο τους.

 

Στην περίπτωσή μας για τον πίνακα ζωγραφικής με τον τίτλο «Ξένες πόρτες» εργάστηκαν πολλοί καλλιτέχνες:

 

-Με τις νότες του μας παρουσίασε ένα δαντελένιο «παραδοσιακό κέντημα» ο συνθέτης Γιώργος Ανδρέου.

-Μυρωδιές και γεύσεις από την κουζίνα της μαμάς απολαύσαμε από τις «συνταγές» της ενδυματολόγου Βασιλικής Σύρμα που έντυσε ιδανικά τη Νένα Μεντή.

-Με έναν αρχιτέκτονα, τον Γιάννη Αρβανίτη, φυλλομετρήσαμε φωτογραφικά «άλμπουμ εποχής» βλέποντας στα σκηνικά του το φτωχικό παλάτι της γιαγιάς Ευαγγελίας.

-Τέλος – αν υποθέσουμε – ότι ο σχεδιασμός των φωτισμών είναι – που δεν είναι – μια εύκολη υπόθεση, εδώ οφείλουμε ένα τεράστιο ευχαριστώ στον Αλέξανδρο Αλεξάνδρου, ο οποίος «έφερε ανάμεσά μας» τον Μάνο Ελευθερίου έστω μόνο με την εμβληματική σκιά του.

 

***

 

Τα βασικά χρώματα της παλέτας επέλεξαν ο Θανάσης Νιάρχος και η Χριστιάνα Μαντζουράνη. Με τη δραματουργική συνεργασία τους έδωσαν πνοή στο παραμύθι του Ελευθερίου. Έφεραν αρώματα από τους κήπους της Σύρας και την αύρα της θάλασσας των Κυκλάδων.

 

Ο Μάνος Καρατζογιάννης έχοντας στα χέρια του όλα αυτά τα υλικά, με τη δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία του, «έχτισε» από σκόρπια χειρόγραφα και μαγνητοταινίες έναν ιδιαίτερο μονόλογο που σίγουρα θα μείνει στην ιστορία του ελληνικού θεάτρου.

 

Οπωσδήποτε η λέξη «Ερμηνεία», δίπλα στο όνομα της Νένας Μεντή δεν λέει απολύτως τίποτα. Ασφαλώς όμως συμπυκνώνει όλα όσα μας χάρισε η κυρία Νένα Μεντή: Πάθος, τρυφερότητα, ένταση, δράση, χάδια, αγκαλιές, μνήμες, λυγμούς, παράπονα, μελωδίες, τρέξιμο στους χωματόδρομους, έρωτες, πάθη, συγκίνηση, αποφασιστικότητα.

 

Κατάφερε ακόμη κάτι σπάνιο η Νένα Μεντή: Βούρκωσαν τα μάτια μας όταν άνοιξε διάπλατα τις «Ξένες πόρτες».

 

Επίσης – τέλος – μας «ανάγκασε» να της χαρίσουμε κι εμείς κάτι που πράγματι το αξίζει: Να σηκωθούμε και πάλι όρθιοι για να τη χειροκροτήσουμε…

 

 

***

 

 

“Ξένες πόρτες”. Από δεξιά: Βασιλική Σύρμα, Χριστιάνα Μαντζουράνη, Γιάννης Αρβανίτης και Μάνος Καρατζογιάννης λένε ένα μεγάλο ευχαριστώ στη Νένα Μεντή και στο κοινό που ενθουσιασμένο καταχειροκροτεί.

 

 

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

«Ξένες πόρτες»
Του Μάνου Ελευθερίου

Συντελεστές

Δραματουργική επεξεργασία – σκηνοθεσία: Μάνος Καρατζογιάννης
Δραματουργική συνεργασία: Θανάσης Νιάρχος – Χριστιάνα Μαντζουράνη
Μουσική: Γιώργος Ανδρέου
Σκηνικά: Γιάννης Αρβανίτης
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Φωτισμοί: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου
Ερμηνεία: Νένα Μεντή
Διεύθυνση παραγωγής: Μαρία Κωνσταντάκη
Video: Δήμητρα Τρούσα

 

***

Με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους
Διάρκεια: 70 λεπτά

***

ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ – ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2019
Πειραιώς 260 – Χώρος Ε
11 – 15 Ιουλίου 2019
Στις 9 μ.μ.

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -