Του Παναγιώτη Μήλα
– «Σαν δεν κρατούν τα κότσια σου μην κάνεις τον γκιουλέκα
προτίμα ένα και γερό παρά σπασμένα δέκα
και μην πιστεύεις θηλυκό, μακριά από τη γυναίκα
εκτός πια αν στην τσέπη σου υπάρχει μια μπεμπέκα».
Το παραπάνω σατιρικό τετράστιχο διαφήμιζε γνωστή μάρκα προφυλακτικών λίγο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο. Σε μια καταχώριση της εποχής, με τον τίτλο «Νέα ποίησις», ένας παππούς έδινε συμβουλές στον εγγονό του. Την ίδια εποχή σε χρωματιστά φακελάκια ή κουτάκια η ελληνική αγορά κατακλύστηκε από προφυλακτικά με παραμυθένιους τίτλους όπως η «Σκουφίτσα», που θύμιζε την Κοκκινοσκουφίτσα, η «Αλεπουδίτσα», που καμάρωνε για την πονηριά της, το «Οκέϋ» και το «Σίλβερ Τέξας» με τη σφραγίδα «made in USA» και με εικονογράφηση την αθώα φάτσα του γάτου Τομ, από το δημοφιλές καρτούν «Τομ και Τζέρι».
* Στην «Ιστορία της καπότας» (Νεφέλη, 1999), ο Ηλίας Πετρόπουλος γράφει: «Η ανακάλυψις, περί το 1938, του νάιλον προκάλεσε μίαν μικράν επανάστασιν εις την τεχνικήν της περικαυλίδος. Η νέα συνθετική ύλη ήτο τοιαύτης ανθεκτικότητας, που κατέστη δυνατή (ευθύς μετά τον Β΄ παγκόσμιον πόλεμον) η κατασκευή περικαυλίδων εξαιρετικής λεπτότητος».
Ήταν η εποχή που εμφανίσθηκαν και τα πρώτα προφυλακτικά ελληνικής παραγωγής, παρόλο που στις συσκευασίες τους ισχυρίζονταν το αντίθετο: «Αμερικανικόν προϊόν κατασκευασθέν εις τα διεθνούς φήμης εργοστάσια “Made in Usa”», έγραφε ένα από αυτά.
Η «Μπεμπέκα» ήταν το μοναδικό 100% ελληνικό προϊόν είχε όμως έναν σκληρό και αδίστακτο ανταγωνιστή. Ήταν η οικογένεια Πουστοδούλου, που παρήγαγε και εμπορευόταν τα προφυλακτικά «Μπες, βγες». Η οικογένεια είχε μια ήρεμη ζωή στο παλιό αρχοντικό της οδού Αλφόνσου Πίπερμαν. Όμως ξαφνικά άρχισαν να σημειώνονται συνεχείς απώλειες των μελών της. Όταν η πεντάχρονη Σίσσυ, η νόμιμη κληρονόμος της αμύθητης περιουσίας, αντιλαμβάνεται ότι κινδυνεύει αποφασίζει να αναλάβει δράση και να ξεσκεπάσει το καλά κρυμμένο μυστικό. Κανείς όμως δεν ξέρει το δικό της μυστικό. Η Σίσσυ που μεγαλώνει κάπου ανάμεσα σε ήχους παιδικών τραγουδιών, ναζιστικών ύμνων, εντερικών αερίων και απόκοσμων γέλιων, γράφει στο ημερολόγιό της:
«… Εδώ και τρία χρόνια είχα καταλάβει ότι δεν ήμουν ένα συνηθισμένο παιδί. Ξαφνικά, εκεί κοντά στα δύο, πάνω που σταθεροποιούσα το βήμα μου, που ανακάλυπτα τη φωνή και τις λέξεις, που μάθαινα να ξεχωρίζω τις μυρωδιές των λουλουδιών, των φαγητών και των δωματίων, κατάλαβα, τελείως μόνη μου, ότι μεγάλωνα με εκατονταπλάσια ταχύτητα από το κανονικό. Άρχισα να κρίνω προτού μάθω, αλλά ο εγκέφαλός μου ήδη προχωρούσε με ξέφρενη ταχύτητα, σαν τρένο χωρίς μηχανοδηγό. Τη μητέρα όμως τη σκότωσαν. Είμαι σίγουρη γι’ αυτό. Τη σκότωσαν μέσα στο ίδιο μας το σπίτι, με τα ίδια τους τα χέρια. Το βράδυ της Τετάρτης…».
Ασφαλώς δεν πρόκειται για κωμωδία. Είναι ένα μαύρο θρίλερ. Η μία δολοφονία διαδέχεται την άλλη όμως η ομάδα 4Frontal πέτυχε το αδιανόητο: Οι θεατές από την αγωνία και τον τρόμο δεν σταματούν να γελούν επί 120 λεπτά.
Ο σκηνοθέτης Θάνος Ζερίτης είχε την έμπνευση να διεκδικήσει και να πετύχει 100% χωρίς απώλειες τη διάσπαση του ατόμου. Τη μικρή Σίσσυ την έκοψε στα 4. Ναι, ακριβώς. Στα τέσσερα κομμάτια μπροστά στο κοινό. Στη χειρουργική αυτή επέμβαση είχε τέσσερις καταπληκτικούς συνενόχους:
– Τη Γεωργία Μπούρδα, που έκανε τα σκηνικά και τα κοστούμια λες και πρόκειται για παιδική παράσταση. Χρώματα σε όλες τις αποχρώσεις μετατρέπουν το black box του θεάτρου “104” σε παιδική χαρά. Τα κοστούμια; Με μια κίνηση αλλάζουν χρήση και θέση. Η δημιουργική έμπνευση σε όλο της το μεγαλείο με απλά, φθηνά μέσα και εντυπωσιακά υλικά.
– Ακολούθως τον Πάνο Τοψίδη που έχει την επιμέλεια κίνησης. Μέγα ερωτηματικό το πώς πέτυχε να συγχρονίσει με τέτοια ακρίβεια τις αστραπιαίες εναλλαγές και το μπες – βγες των τεσσάρων ηθοποιών.
– Την Ερατώ Α. Κρεμμύδα που έχει την επιμέλεια και υπογράφει τη μουσική σύνθεση, δίνει το τέμπο του αέναου, δροσερού, εορταστικού αλλά και τρομακτικού αρκετές φορές ηχητικού πλαισίου μέσα στο οποίο διαδραματίζεται η παράσταση. Τέλος,
– Τη Ζωή Μολυβδά Φαμέλη η οποία σχεδίασε τους φωτισμούς που ήταν απαραίτητοι για να φωτίσουν αλλά και για να κρύψουν τα μυστικά αυτής τρελής ιστορίας.
Ο συνθετικός ρόλος του ηθοποιού
Από ’κει και πέρα τον λόγο έχουν οι ηθοποιοί. Μάλλον ο σκηνοθέτης έχει τον λόγο μιας και αυτός επέλεξε αυτή την τετράδα. Οπωσδήποτε λάθος επιλογή. Αν είχε… μια ηθοποιό –αντί για τις τέσσερις– θα είχε εξασφαλίσει άνετα ένα βραβείο ερμηνείας. Όμως τώρα με τις τέσσερις τι θα γίνει; Το βραβείο ερμηνείας το αξίζουν και οι τέσσερις. Η μία καλύτερη από την άλλη και η άλλη καλύτερη από τη μία. Τραγωδία; Δράμα; Θρίλερ; Μπουλβάρ; Κωμειδύλλιο; Θέατρο του δρόμου; Μονόλογος; Επιθεώρηση; Βαριετέ; Σταντ απ κόμεντι; Κομέντια ντελ άρτε; Επιτέλους τι δεν έχουν αυτές οι ερμηνείες; Τα έχουν όλα και βαθμολογούνται με άριστα. Θα ήταν άδικο να ειπωθεί κάτι πιο πολύ ή πιο λίγο για κάθε μία από τις τέσσερις αυτές ριξηκέλευθες ηθοποιούς: Ευαγγελία Καρακατσάνη, Ελένη Κουτσιούμπα, Αμαλία Νίνου, Αριστέα Σταφυλαράκη.
Εκεί ακριβώς φάνηκε και η επιδεξιότητα του Θάνου Ζερίτη ο οποίος μπόρεσε να τιθασεύσει το ταλέντο των τεσσάρων κοριτσιών. Ο Ζερίτης έδειξε και την ικανότητά του στη ζωγραφική αφού μας χάρισε αυτόν τον πολύχρωμο πίνακα χρησιμοποιώντας μόνο το μαύρο και το γκρι από το θριλεροκείμενο του Ξανθούλη.
Ο ηθικός και πραγματικός αυτουργός των εγκλημάτων
Η «Οικογένεια Μπες-Βγες» είναι μυθιστόρημα του Γιάννη Ξανθούλη και πρωτοδημοσιεύτηκε το 1982. Φέτος ανέβηκε φέτος για πρώτη φορά (12 Οκτωβρίου 2015) στο Black Box του θεάτρου 104 από την ομάδα 4Frontal. O συγγραφέας γεννήθηκε στην Aλεξανδρούπολη, στον Έβρο, το 1947 από γονείς πρόσφυγες από την Aνατολική Θράκη. Aπό τις Eκδόσεις Kαστανιώτη κυκλοφορούν τα βιβλία του: O μεγάλος θανατικός (1981), Oικογένεια Mπες-Bγες (1982), Tο καλοκαίρι που χάθηκε στο χειμώνα (1984), O Σόουμαν δε θα ’ρθει απόψε (1985), Tο πεθαμένο λικέρ (1987), O χάρτινος Σεπτέμβρης της καρδιάς μας (1989), Tο ροζ που δεν ξέχασα (1991), H εποχή των καφέδων (1992), H Δευτέρα των αθώων (1994), Tο τρένο με τις φράουλες (1996), …ύστερα, ήρθαν οι μέλισσες (1998), O Tούρκος στον κήπο (2001), Το τανγκό των Χριστουγέννων (2003) και πέντε θεατρικά για παιδιά. Τα έργα του έχουν μεταφράστει στα γαλλικά, ολλανδικά, ισπανικά, αγγλικά και ιαπωνικά. Ο Ξανθούλης ζει στην Aθήνα και είναι μέλος της Ένωσης Συντακτών Hμερησίων Eφημερίδων Aθηνών.
Πληροφορίες για την Οικογένεια Μπες – Βγες
Διάρκεια: 120΄(με διάλειμμα)
Συγγραφέας: Γιάννης Ξανθούλης
Σκηνοθέτης: Θανάσης Ζερίτης
Σκηνικά-Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα
Επιμέλεια κίνησης: Πάνος Τοψίδης
Μουσική σύνθεση/ επιμέλεια: Ερατώ Α. Κρεμμύδα
Φωτισμοί: Ζωή Μολυβδά Φαμέλη
Βοηθοί Σκηνοθέτη: Χάρης Κρεμμύδας, Ελένη Τσιμπρικίδου
Βοηθός φωτιστή: Θέμης Θεοχάρογλου
Φωτογραφίες: Ρούλα Λιανού/ Αλέξανδρος Παπαϊωάννου, Γιώργος Βαλσάμης
Γραφιστική επιμέλεια: Αριστείδης Παναγόπουλος
Ερμηνεύουν: Αριστέα Σταφυλαράκη, Αμαλία Νίνου, Ελένη Κουτσιούμπα, Ευαγγελία Καρακατσάνη. (Όπως τις βλέπουμε από αριστερά και στις δύο φωτογραφίες).
Στο Θέατρο 104
(Στο Black Box)
Ευμολπιδών 41, Γκάζι
στάση Μετρό: «Κεραμεικός»
Τηλέφωνο: 210-34.55.020
Εισιτήρια: 12 ευρώ (Κανονικό)
8 ευρώ (φοιτητικό/ανέργων)
Κρατήσεις: 210-34.55.020 και 694-029.03.12
Προπώληση: www.viva.gr
