13.7 C
Athens
Τετάρτη 13 Νοεμβρίου 2024

«Το μικρό πόνι». Η ιστορία ενός διαφορετικού αγοριού στο Θέατρο του Νέου Κόσμου

Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου

«Υπάρχουν πολλοί τρόποι να κακοποιήσεις ένα παιδί»…

Το φαινόμενο «Μικρό μου Πόνι» (My Little Pony) δεν έχει τέλος… Με τις απλές, λιτές γραμμές του, την πολύχρωμη προσωπικότητά του και τα νοήματα περί καλοσύνης, φιλίας και ειλικρίνειας, δεν σταματά να βρίσκεται στην επικαιρότητα. Αφού ανέθρεψε με τα παιχνίδια του εκατομμύρια παιδιά τη δεκαετία του 1980, αφού μεσουράνησε στις τηλεοράσεις και επιχείρησε μες στα χρόνια τρία (τουλάχιστον) επιτυχημένα επαναλανσαρίσματα, αφού πέρασε στην κινηματογραφική οθόνη, τώρα περνάει και στο θεατρικό σανίδι. Πολύ διαφορετικό όμως από αυτό του ξέραμε.
Πρόκειται για «Το μικρό πόνι» του πολυβραβευμένου Ισπανού δραματουργού Πάκο Μπεθέρα (Almería, 1978) που, σε μετάφραση Μαρίας Χατζηεμμανουήλ, παρουσιάζεται στο Θέατρο του Νέου Κόσμου / Κάτω Χώρος.
Ένα έργο για την οικογένεια, τη διαφορετικότητα, τον σχολικό εκφοβισμό (Bullying), τη στάση των γονιών και του σχολείου απέναντι στα παιδιά που ξεφεύγουν από τον λεγόμενο «γενικό κανόνα». Ένα έργο στο οποίο οι γονείς μιλάνε συνεχώς για το παιδί τους, αλλά ποτέ με το παιδί τους, η παρουσία του οποίου στο σπίτι δηλώνεται μόνο μέσα από τους διαλόγους τους. Μια προσωπογραφία του απόντος παιδιού στην οποία καταγράφονται όλες οι ψυχικές μεταπτώσεις του, όλες οι αντιδράσεις του σε όσα γίνονται «για εκείνο, αλλά χωρίς εκείνο». Ένα συγκλονιστικό, τραγικά επίκαιρο αριστούργημα.

 

Η υπόθεση

Ο Χάιμε κι η Ιρένε έχουν ένα γιο που πλησιάζει να κλείσει τα 11, τον Λουίσμι. Το αγόρι πηγαίνει στην τάξη του με ένα σακίδιο που απεικονίζει ήρωες απ’ την παιδική σειρά κινουμένων σχεδίων «Μικρό μου πόνι», μια σειρά που από κάποιους έχει χαρακτηριστεί «κοριτσίστικη» και για μικρότερες ηλικίες. Οι συμμαθητές του χλευάζουν τον Λουίσμι, οι δάσκαλοι καλούν τους γονείς για να τον πείσουν ν’ αλλάξει προτίμηση, ώστε να σταματήσουν τα επεισόδια μπούλινγκ εις βάρος του εκ μέρους των άλλων μαθητών. Ο ίδιος, όμως, αρνείται πεισματικά ν’ αποχωριστεί το σακίδιό του. Τα επεισόδια στο σχολείο, σιγά σιγά, κλιμακώνονται, οι δάσκαλοι σχεδόν κατηγορούν τον Λουίσμι, τον στοχοποιούν, προτείνουν ν’ αλλάξει σχολείο, οι αντιδράσεις των γονιών του είναι διαφορετικές ενώ ο ίδιος υπερασπίζεται γενναία τον εαυτό του. Αυτό αρκεί όμως;
Η σκηνοθεσία του έργου είναι της Σοφίας Καραγιάννη και τους ρόλους της Ιρένε και του Χάιμε ερμηνεύουν η Ρηνιώ Κυριαζή και ο Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος.
«Το μικρό πόνι» στα ελληνικά, στη μετάφραση της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ -η οποία τιμήθηκε φέτος με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Eurodram του Maison d’ Europe et d’ Orient που έχει την έδρα του στο Παρίσι- πρωτοπαρουσιάστηκε στην Κύπρο, στο θέατρο «Δέντρο» της Λευκωσίας, στην αρχή της θεατρικής περιόδου 2016 – 2017, απ’ τη Θεατρική Ομάδα «Persona», σε σκηνοθεσία Λέας Μαλένη με την ίδια και τον Χάρη Χαραλάμπους στους ρόλους της Ιρένε και του Χάιμε.
Η Ιρένε και ο Χάιμε είναι γονείς. Άρα υποχρεωμένοι να αποδεχθούν το παιδί τους όπως ακριβώς είναι και όχι όπως θα ήθελαν οι ίδιοι να είναι. Πόσο έτοιμοι είναι για κάτι τέτοιο όμως; Και πόσοι, αλήθεια, γονείς συνειδητοποιούν ότι η μόνη, η αληθινή και ανιδιοτελής αγάπη προϋποθέτει πρώτα και πάνω απ’ όλα την αποδοχή;
«Αν φυσιολογικός είναι αυτός που μισεί το διαφορετικό, τότε το παιδί μου δεν θέλω να είναι ούτε φυσιολογικό, ούτε συνηθισμένο», λέει ο Χάιμε.
Το «Μικρό Πόνι» βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα κι είναι αφιερωμένο από τον ίδιο τον συγγραφέα στη μνήμη δύο παιδιών, του Μάικλ Μορόνες και του Γκρέισον Μπρους, τα οποία το 2014 υπήρξαν τραγικά θύματα κακοποίησης στις ΗΠΑ.

 

Η διαφορετικότητα

Ένα από τα βασικά ζητήματα που έχει να διαχειριστεί το σύγχρονο σχολείο είναι η διαφορετικότητα των μαθητών του. Τα παιδιά πηγαίνουν στο σχολείο μεταφέροντας ιδιαιτερότητες και ανισότητες που προκύπτουν από κοινωνικούς και πολιτισμικούς παράγοντες, όπως είναι η κοινωνική και οικονομική τους προέλευση, αλλά και από ατομικούς παράγοντες. Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, έχουμε ανάγκη από κοινωνίες όπου οι άνθρωποι θα συμμετέχουν ενεργά, θα δημιουργούν και δεν θα είναι παθητικοί θεατές και δέκτες όσων επιμελώς τους παρουσιάζονται. Η αρμονική συνύπαρξη, η χωρίς προϋποθέσεις αποδοχή, η μη περιθωριοποίηση, ο σεβασμός της διαφορετικότητας, η προστασία της αξιοπρέπειας, η ελεύθερη έκφραση αποτελούν κατά κύριο λόγο θέματα παιδείας, πολιτισμού, ευαισθητοποίησης και αισθητικής καλλιέργειας.
Ο πολιτισμός στην εκπαίδευση οφείλει να στοχεύει στη δημιουργία ανθρώπων ελεύθερων, με αυτοπεποίθηση και αυτογνωσία, χωρίς περιορισμούς και εμπόδια στη σκέψη και στην έκφραση, χωρίς τις σύγχρονες μορφές υποδούλωσης που απειλούν τους ανθρώπους.

Ο ρατσισμός

Ο ρατσισμός δεν είναι μόνο φυλετικός, αντίθετα έχει πολλές εκφάνσεις και εκδηλώνεται με πολλές μορφές μέσα στις σχολικές αίθουσες, οι οποίες αναμφισβήτητα αποτελούν καθρέπτη της κοινωνίας μας. Επιπλέον, αποτελεί μία από τις βασικότερες αιτίες εκδήλωσης σχολικής βίας, καθώς οι διακρίσεις αφορούν την εξωτερική εμφάνιση, την αμφίεση, το επίπεδο των σχολικών επιδόσεων, τα κιλά, την κοινωνική θέση, την καταγωγή, την εθνικότητα, τις σεξουαλικές προτιμήσεις, τις επιλογές και οποιαδήποτε έκφραση της διαφορετικότητας.
Το έργο του Πάκο Μπεθέρα δεν είναι απλώς ένα έργο για τον σχολικό εκφοβισμό, αυτή την οδυνηρή πραγματικότητα στην οποία παγιδεύονται όλο και περισσότερα παιδιά σε όλο τον κόσμο. Ο σχολικός εκφοβισμός είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Το έργο και κατ’ επέκτασιν η παράσταση μεταφέρει έναν γόνιμο προβληματισμό σχετικά με την ελευθερία, τον φόβο και το ένστικτο αυτοπροστασίας. Είναι ένα πορτρέτο της τύφλωσης, των αγκυλώσεων, της ακαμψίας και των κοινωνικών προκαταλήψεων των ενηλίκων. Επιπλέον θέτει το θέμα της ποικιλομορφίας των φύλων, του κοινωνικού φύλου και της ταυτότητας του φύλου.

Θεατρικό κέντημα

Το «Μικρό πόνι» είναι μια ιστορία για ένα αγόρι διαφορετικό από τα άλλα. Μια ιστορία για ένα αγόρι που αν και δεν το βλέπεις στη σκηνή, γεμίζει όμως με την παρουσία του τη σκηνή και φεύγοντας από το θέατρο το κουβαλάς μέσα στην ψυχή σου ολοζώντανο και αξιαγάπητο.
Εξαιρετικό κείμενο από τον Paco Bezerra, με πάρα πολλά νήματα στο κουβάρι να υφαίνουν ένα θεατρικό κέντημα για το πρόβλημα της μη κατανόησης της διαφορετικότητας και του μη σεβασμού στη διαφορά, για την ανάγκη της συναισθηματικής προσβασιμότητας, της υποστήριξης, της αποδοχής, της ενθάρρυνσης και της ευελιξίας στις κοινωνικές σχέσεις.
Ο συγγραφέας είναι ένας παραμυθάς αφοσιωμένος στην απλότητα, μακριά από αυτό που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί δραματικό, και μας αφηγείται την ιστορία με έναν μυθικό τόνο. Πρόκειται για ένα υπέροχο κείμενο, γεμάτο ανατροπές και εκπλήξεις, που πηγαίνει από κρεσέντο σε κρεσέντο μέχρι να μας αφήσει, μερικές φορές, χωρίς αναπνοή.
Η παράσταση μάς αποκαλύπτει έναν αντεστραμμένο κόσμο, στον οποίο οι εκπαιδευτικές αρχές έρχονται να δικαιολογήσουν τη βία και να κατηγορήσουν το θύμα.
Το εύρημα του «μικρού πόνι», αν και βασίζεται στο πραγματικό γεγονός, ωστόσο φέρνει άφθονα συμβολικά στοιχεία στο έργο. Αξιοποιείται επιδέξια αυτός ο τρυφερός σαρκασμός της ζωής όπου, ενώ το σκίτσο στο σακίδιο του παιδιού είναι αφιερωμένο στη μαγεία της συντροφικότητας, στο σχολείο προκαλεί αντιδράσεις, επιθετικότητα και παρενόχληση.

Ένα συλλογικό πρόβλημα

Το έργο δεν σταματά απλώς στο Bullying και στο δυνατό ομοφοβικό υπόστρωμα της υπόθεσης αλλά προχωρά σε ένα γενικότερο και καίριο συμπέρασμα, που έχει να κάνει με την αποδοχή ή μη του διαφορετικού στην παιδική ηλικία, κάτι που μπορεί να διαιωνιστεί σε όλη την ενήλικη ζωή.
Οι γονείς ενσωματώνουν διαμετρικά αντίθετες θέσεις και ιδέες για τον εκφοβισμό του παιδιού τους.
Ο Χάιμε συμβολίζει την αγανάκτηση και τη διαμαρτυρία. Η Ιρένε τον πραγματισμό και προτιμά να συμμορφώνεται με μια άδικη κατάσταση για να αποφύγει -όπως πιστεύει- μεγαλύτερα κακά.
Ο Λουίσμι είναι επίσης θύμα της κρυμμένης εσωτερικής ανισορροπίας της οικογένειάς του.
Πέρα από την καταγγελία ενός συλλογικού προβλήματος, η παράσταση δίνει το έναυσμα και μας προκαλεί να αντιμετωπίζουμε τις επιφανειακές καθημερινές πληροφορίες με κριτικό μάτι και να τις διερευνούμε από κάθε αποκαλυπτική γωνιά τους.

Έργο του εικαστικού Βασίλη Σελιμά

Οι συντελεστές

Η παράσταση που παρακολουθήσαμε στον Κάτω Χώρο του Θεάτρου του Νέου Κόσμου είναι μια ακριβέστατη επαγγελματική θεατρική δουλειά, προϊόν μόχθου και έμπνευσης. Έχει συνεχή ροή και γρήγορο ρυθμό, χωρίς χάσματα και κενά. H αξιόλογη σκηνοθέτις Σοφία Καραγιάννη, που μας έχει δώσει πολλές ποιοτικές και επιτυχημένες παραστάσεις τα τελευταία χρόνια, έκανε κι εδώ ένα μικρό θεατρικό θαύμα, απέριττο και πρωτότυπο.
Η σκηνή έχει μετατραπεί ευφυέστατα σε χώρο αθλοπαιδιάς, θυμίζοντας «παιδική χαρά» με έναν «μύλο» τον οποίο κινούν οι ηθοποιοί σε μια αλληγορία συνεχούς προσπάθειας και επανεκκίνησης, συμφωνίας και ασυμφωνίας, ισότητας και ανισότητας.
Σίγουρα η αλήθεια είναι πως αξίζει ένας μεγάλος έπαινος σε όλους τους δημιουργούς.
Καταρχάς στην αξεπέραστη μεταφράστρια Μαρία Χατζηεμμανουήλ, που με ευσυνειδησία φώτισε κάθε πτυχή και κάθε απρόβλεπτη περιοχή του έργου.
Στον εξαιρετικό Κωνσταντίνο Γιαννακόπουλο που μεγεθύνει και βαθαίνει με την υποκριτική του το νόημα του ρόλου και στην υπέροχη Ρηνιώ Κυριαζή η οποία για άλλη μια φορά μας δείχνει την εύπλαστη υποκριτική της ικανότητα.
Κοντά τους δημιουργικά στάθηκαν η σκηνογράφος – ενδυματολόγος Κωνσταντίνα Κρίγκου με το ευφάνταστο σκηνικό και τα λειτουργικά κοστούμια. Επίσης ο Θοδωρής Οικονόμου που χάιδευε με την αρμονία της μελωδίας του την ακοή μας, η Μαργαρίτα Τρίκκα η οποία έδωσε φρεσκάδα, ζωντάνια και νεανικότητα στην κίνηση του ζευγαριού και ο Νίκος Βλασόπουλος με τους καλοσχεδιασμένους φωτισμούς του. Άρτιο το μικρής διάρκειας βίντεο του φινάλε από τον Αλέξανδρο Τσόχα, ένα κομψοτέχνημα που μας έκανε να σπαράξουμε…
Το «Μικρό Πόνι» είναι μια σύγχρονη και λαμπρή παράσταση, ανθρώπινη και συγκινητική, που τιμά όλους τους συντελεστές της και που δεν πρέπει να χάσετε.

* O Paco Bezerra γεννήθηκε στην Αλμερία το 1978. Σπούδασε Τεχνική και Υποκριτική στο Θεατρικό Εργαστήριο William Layton της Μαδρίτης και Δραματουργία και Θεατρικές Επιστήμες στην Ανώτατη Βασιλική Δραματική Σχολή της Μαδρίτης (RESAD).
Έχει γράψει πάνω από 10 θεατρικά έργα, τα οποία έχουν αποσπάσει μερικά από τα σημαντικότερα θεατρικά βραβεία της Ισπανίας, όπως το Εθνικό Βραβείο Δραματουργίας 2009 και το Εθνικό Βραβείο Θεάτρου Calderón de la Barca 2007, που χορηγούνται από το Υπουργείο Πολιτισμού της Ισπανίας. Επίσης, έλαβε Τιμητική Διάκριση για το Θεατρικό Βραβείο Lope de Vega 2009, το Βραβείο για την Προβολή της Αλμερία 2009, το Θεατρικό Βραβείο Νέοι Δημιουργοί της Μαδρίτης 2005 και το Βραβείο Morales-Martínez/Barahona de Soto 2003 για το καλύτερο έργο συγγραφέα απ’ την Ανδαλουσία και το Ευρωπαϊκό Βραβείο Εurodram το 2014 για το έργο του Ventaquemada. Τέλος, ήταν φιναλίστ για τα βραβεία Romeo Esteo 2003 και Teatro Exprés 2002.
Τα σημαντικότερα έργα του είναι τα: Dentro de la tierra (Μέσα στο χώμα), Grooming, Ventaquemada, La tierra de las montañas calmas (Η γη των ήρεμων βουνών), Το σχολείο της ανυπακοής, El señor Ye ama los dragones (Ο κύριος Γιε αγαπάει τους δράκους), Τώρα αρχίζουν οι διακοπές (εμπνευσμένο από τον Πελεκάνο του Στρίντμπεργκ), Το μικρό πόνι κ.ά.
Έργα του έχουν μεταφραστεί στην ιταλική, την ουγγρική, τη γαλλική, την αγγλική, τη γερμανική, την πορτογαλική και την ελληνική γλώσσα (Ventaquemada, To σχολείο της ανυπακοής, Το μικρό πόνι, όλα σε μετάφραση Μαρίας Χατζηεμμανουήλ) ενώ έχουν εκδοθεί στην Ισπανία, τη Λατινική Αμερική, τη Γερμανία, τη Νέα Ζηλανδία και την Ιταλία. Στην Ιταλία, μάλιστα, καθώς και στη Νέα Ζηλανδία, το έργο του Dentro de la tierra (Μέσα στο χώμα) αποτελεί μέρος της διδακτέας ύλης, στη Σχολή Ισπανικών Σπουδών των Πανεπιστημίων της Βερόνα και Auckland της Νέας Ζηλανδίας αντίστοιχα.
Έχει συμμετάσχει στο 10ο Φεστιβάλ Ευρωπαϊκής Δραματουργίας της Χιλής· στον Κύκλο Εθνικά Βραβεία που διοργανώνει η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ισπανίας· στο Incontri con la Drammaturgia (Συναντήσεις με τη Δραματουργία) στο Μιλάνο, που διοργανώνεται από την Accademia Filodrammatici και το Ινστιτούτο Θερβάντες του Μιλάνου· στο θεατρικό φεστιβάλ Escenas de noviembre, το οποίο διοργανώνει το Teatro del Astillero της Μαδρίτης· στη Μόστρα Σύγχρονου Ισπανικού Θεάτρου του Αλικάντε· στο Φεστιβάλ Ισπανικού Θεάτρου του Μπουένος Άιρες κ.α.
Έλαβε υποτροφία από την Εταιρεία Ισπανών Θεατρικών Συγγραφέων (SGAE), για να εκπροσωπήσει την Ισπανία στη διεθνή συνάντηση Obrador d´estiu 2008, που διοργανώνει η Sala Beckett της Βαρκελώνης και στην οποία συμμετείχαν άλλοι επτά νεαροί δραματουργοί απ’ όλο τον κόσμο. Επίσης, επιλέχθηκε από το Ινστιτούτο Γκαίτε για το πρότζεκτ Διασταυρούμενες Δραματουργίες, όπου έγραψε, από κοινού με τον Αργεντινό δραματουργό και σκηνοθέτη Matías Umpiérrez το έργο La tierra de las montañas calmas (Η γη των ήρεμων βουνών), το οποίο ανέβηκε το 2010 στο Μπουένος Άιρες.
Εκτός από δραματουργός, είναι στιχουργός και μόνιμος συνεργάτης του επιστημονικού θεατρικού περιοδικού Acotaciones. Επίσης, έχει συντονίσει πολλά σεμινάρια και εργαστήρια δραματουργίας σε διάφορα πανεπιστήμια και φεστιβάλ.
Τέλος, έχει δουλέψει ως ηθοποιός για το θέατρο και τον κινηματογράφο, ενώ αυτή τη στιγμή εργάζεται ως καθηγητής δραματουργίας στο Θεατρικό Εργαστήριο William Layton.

Ταυτότητα της παράστασης

Μετάφραση: Μαρία Χατζηεμμανουήλ
Σκηνοθεσία: Σοφία Καραγιάννη
Σκηνικά – Κοστούμια: Κωνσταντίνα Κρίγκου
Μουσική: Θοδωρής Οικονόμου
Επιμέλεια κίνησης: Μαργαρίτα Τρίκκα
Σχεδιασμός φωτισμών: Νίκος Βλασόπουλος
Εικαστική επιμέλεια αφίσας: Βασίλης Σελιμάς
Βοηθός σκηνοθέτη: Βάσια Μίχα
Φωτογραφίες: Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Παίζουν οι ηθοποιοί:
Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος, Ρηνιώ Κυριαζή

Video animation: Αλέξανδρος Τσόχας

ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΚΟΣΜΟΥ (ΚΑΤΩ ΧΩΡΟΣ)
Αντισθένους 7 & Θαρύπου, 117 43 Αθήνα
T: 210 9212900
F: 210 9212901
[email protected]
Aπό 13/10/2017 έως 07/01/2018
Παρασκευή, Σάββατο στις 21.15
Κυριακή στις 19.00

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -