Του Παναγιώτη Μήλα
Νοέμβριος 2019. «Μικρό Παρίσι των Αθηνών». Το γνωστό Φεστιβάλ διανύει τον 7ο χρόνο του. Φέτος το θέμα είναι «Τα Καμπαρέ του Κόσμου».
Στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ υπάρχουν θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας, διαλέξεις, εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά και Street Art.
Πριν από 40 χρόνια, το 1979, βρέθηκα πάνω σε σκαλωσιά, με πινέλα, κιμωλίες και χρώματα. Τότε μιλούσαμε για τοιχογραφίες. Σήμερα για Street Art. Δεν έχει αλλάξει κάτι. Όλα είναι τα ίδια.
Φυσικά οι σημερινοί καλλιτέχνες με νέες μεθόδους δημιουργούν έργα μοναδικά, έργα τέχνης.
Προσωπικά έχω μείνει στον παραδοσιακό τρόπο και μεταφέρω στον τοίχο αυτό που έκανα στο χαρτί ως γελοιογραφία.
Έτσι δεν χρησιμοποίησα ούτε σπρέι, ούτε προτζέκτορα προβολής, ούτε τετραγώνισα τον τοίχο στον οποίο επρόκειτο να κάνω την τοιχογραφία. Μακάρι να μπορούσα. Μακάρι να είχα την ευχέρεια. Δεν ήξερα, ούτε και προσπάθησα να κάνω χρήση όλων των νέων μεθόδων. Περιορίστηκα στο να… ζηλεύω χαζεύοντας τα αριστοτεχνικά έργα τέχνης όσων κάνουν τοιχογραφίες στο κέντρο της πόλης και στις γειτονιές της και παρέμεινα στα παραδοσιακά εργαλεία.
Φυσικά άλλο είναι να είσαι κλεισμένος σε τέσσερις τοίχους, παρέα με ένα φωτιστικό γραφείου, μολύβια, γόμες, ραπιντογράφους, μπουκαλάκια σινικής μελάνης, χάρακες και μπλοκ σχεδίου και άλλο να βγαίνεις στο δρόμο με κιμωλίες, κουβάδες, πινέλα, βούρτσες, σκάλες και όλα τα σύνεργα για μια τοιχογραφία «παλιάς κοπής».
***
Το 1979 με την Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και την Ειρήνη, την Πανελλήνια Πολιτιστική Κίνηση και το Καλλιτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας πήραμε μέρος στην εξόρμηση που έγινε σε γειτονιές της Αθήνας και σε πόλεις της Ελλάδας με τοιχογραφίες που είχαν θέμα: «Το παιδί χρειάζεται ειρήνη».
Στην ομάδα στην οποία συμμετείχα ήταν ο αρχιτέκτονας Αντώνης Χατζηγιακουμής, η ζωγράφος Εύα Μελά, ο γλύπτης Μπάμπης Δαραδήμος, η Ειρήνη Αϊβαλιώτου, η Χαρά Δημάκη, επίσης σπουδαστές και απόφοιτοι της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.
Εκείνη την πρώτη φορά έκανε στην Καισαριανή την τοιχογραφία με τον… ανορθόγραφο πιτσιρικά που δεν ξέρει πώς γράφεται η ειρήνη.
Παρόμοιες τοιχογραφίες έκανα την ίδια χρονιά στον Βόλο, στο Νέο Κόσμο και στο Ηράκλειο.
***
Πριν από ένα χρόνο, το φθινόπωρο του 2018, έφτιαξα άλλη μια τοιχογραφία στο πλαίσιο του Φεστιβάλ. Θέμα ήταν τα 50 χρόνια από τον Μάη του 1968.
Ήταν ένας Μάης που σημάδεψε τη ζωή μας και άλλαξε πολλά στην καθημερινότητά μας. Ένας Μάης που έριξε φως στις αδυναμίες μας αποκαλύπτοντας αρκετές φορές ότι τα λόγια απέχουν πολύ από τα έργα.
Πενήντα χρόνια μετά εκείνα τα συνθήματα δυστυχώς είναι τόσο επίκαιρα σαν να γράφτηκαν χτες. Ούτε χιλιοστό δεν πήγαμε μπροστά…
***
Αυτή τη φορά για την τοιχογραφία με βοήθησαν: ο Μάριος Στρόφαλης, ο Κώστας Βαλλής, η Γεωργία Αγγελοπούλου, η Σοφιάννα, η Χριστίνα, η Τζωρτζίνα, ο κύριος Τζώρτζης, η Κωνσταντίνα, ο Κυριάκος και ο κύριος Γιώργος που παραχώρησε τον τοίχο του φούρνου του για «Το Μικρό Παρίσι των Αθηνών», στον πεζόδρομο δίπλα από το ιστορικό κτίριο της «Φίνος Φιλμ».
Ο τοίχος αυτός ήταν σκεπασμένος με tags σε χρώμα μαύρο, κίτρινο και ασημένιο. Χρειάστηκε ένα απόγευμα για να περαστούν «τρία χέρια χρώμα» πάνω στα tags και να σβηστούν. Τελικά ο τοίχος καθαρίστηκε και ύστερα από μία ημέρα απέκτησε νέο πρόσωπο.
***
Τον Ιούνιο του 2019 πήρα μέρος σε άλλη μια δράση: Περισσότερα από 30 ΚΑΦΑΟ μετατράπηκαν σε έργα τέχνης από 40 καλλιτέχνες στην ανοιχτή εκδήλωση Athens Urban Gallery. Τα έργα έγιναν στις κάθετες οδούς της Σταδίου, από την οδό Σοφοκλέους έως και την Πλατεία Συντάγματος. Οι καλλιτέχνες έβαλαν τη δική τους σφραγίδα στους δρόμους της Αθήνας, μετατρέποντάς την σε έναν ανοιχτό χώρο τέχνης.
***
Τώρα βρισκόμαστε στην τελευταία εβδομάδα του Νοεμβρίου 2019. Ήδη για το Φεστιβάλ «Το Μικρό Παρίσι των Αθηνών» έγιναν η πρώτη τοιχογραφία – και μάλιστα τρισδιάστατη – από τον διάσημο Γάλλο street art καλλιτέχνη Etien.
Παρόμοια έργα θα γίνουν μέχρι να ολοκληρωθεί το Φεστιβάλ την Κυριακή 1η Δεκεμβρίου 2019.
Σε μένα έπεσε ο κλήρος να δουλέψω σε έναν τοίχο ο οποίος βρίσκεται στην οδό Βίκτωρος Ουγκώ, στο αδιέξοδο κομμάτι του, περίπου σε απόσταση 150 μέτρων από το «Θέατρο Σταθμός» και σχεδόν απέναντι από το μεζεδοπωλείο «Τυπογράφος», Κοδράτου 18, Σταθμός Μετρό Μεταξουργείο.
***
Δύο ημέρες θα χρειαστούν για την τοιχογραφία. Η αρχή θα γίνει την Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2019 και το έργο θα ολοκληρωθεί την Παρασκευή 29 Νοεμβρίου. Εκείνη την ημέρα αυτός ο τοίχος θα γίνει Cabaret και θα… τραγουδήσει για το «Μικρό Παρίσι των Αθηνών».
