Του Παναγιώτη Μήλα
Τη Δευτέρα, 27 Αυγούστου του 2018, παρουσιάστηκε ο «Προμηθέας Δεσμώτης» του Αισχύλου στα «Αισχύλεια», στο Παλαιό Ελαιουργείο Ελευσίνας. Σκηνοθέτις της παράστασης ήταν η Μάρθα Φριντζήλα που έχει γεννηθεί στην Ελευσίνα.
Ήταν μια περιπετειώδης παράσταση μιας και η βροχή προκάλεσε τη διακοπή της για αρκετή ώρα αλλά τελικά χάρισε αξέχαστες στιγμές στο κοινό.
Ύστερα από λίγες ημέρες έγραψα στο Catisart.gr: «Η Μάρθα Φρινζήλα με τη σκηνοθεσία της μ;aς χάρισε έναν αυθεντικό Προμηθέα. Έναν Δεσμώτη που θα έπρεπε να τον δουν σε όλο τον κόσμο. Έναν Προμηθέα που τώρα πρέπει να βγάλει άμεσα διαβατήριο και εισιτήρια και να ταξιδέψει σε όλη τη γη»…
Πρόσθεσα επίσης: «Τα κοστούμια από την Baumstrasse team πρέπει οπωσδήποτε να πάρουν θέση σε ένα Νέο Θεατρικό Μουσείο».
***
Τη Μάρθα Φριντζήλα τη γνώρισα από τότε που δημιούργησε τον Χώρο Τέχνης και Εκπαίδευσης Baumstrasse [«Δρόμος με Δέντρα»].
Ως δασκάλα, ως ηθοποιός, ως σκηνοθέτις και ως τραγουδίστρια διακρίνεται για το πάθος και τη συνέπειά της. Διακρίνεται κυρίως επειδή σέβεται και τους συνεργάτες της και τους θεατές, το κοινό…
***
Στη δύσκολη εποχή που ζούμε [και] λόγω πανδημίας, σκέφθηκα πως η Μάρθα Φριντζήλα μπορεί να μας προσφέρει πολλά από την εμπειρία της. Ας την ακούσουμε λοιπόν…
***
– Ένας καλλιτέχνης του θεάτρου που εξ ορισμού ανήκει στο «τώρα» πώς μπορεί να υπάρξει σε μια επείγουσα κατάσταση, όπως η καραντίνα και η πανδημία;
* Η δουλειά μας δεν είναι μόνο η παράσταση και η επαφή με το κοινό. Ένας καλλιτέχνης του θεάτρου μπορεί σε μία κατάσταση αναγκαστικής παύσης να συνεχίσει να εργάζεται μελετώντας, γράφοντας, σχεδιάζοντας, διαβάζοντας, δημιουργώντας. Ο Σεργκέι Παρατζάνοφ πέρασε δεκαπέντε χρόνια από τη ζωή του στην απομόνωση. Βγαίνοντας μας έδωσε τον «Ασίκ Κερίμπ». Αυτό που μπορώ να πω με μία σχετική σιγουριά είναι πως ένας καλλιτέχνης του θεάτρου θα χρησιμοποιήσει την εμπειρία του εγκλεισμού, της ανασφάλειας και του φόβου για να εμπλουτίσει το έργο του, όπως κι ένας συνθέτης ή ένας ζωγράφος. Οι άνθρωποι της τέχνης τη γνωρίζουν καλά την απομόνωση, συχνά την επιθυμούν για να αναστοχάζονται. Οι δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει ο καλλιτέχνης σε μια επείγουσα κατάσταση όπως αυτή που διανύουμε είναι οικονομικής φύσης κυρίως, εφόσον το κράτος δεν μπορεί να κατανοήσει την αναγκαιότητα της τέχνης ώστε να μεριμνήσει για τους εργάτες της. Το κράτος μάς έχει αποδείξει πως δεν θεωρεί τη λειτουργία της τέχνης ουσιαστική και θεμελιώδη για την κοινωνία, αλλά επικουρική.
– Πώς δημιουργούμε νέες φόρμες στην τέχνη στον καιρό του κορονοϊού;
* Αυτή είναι μία ερώτηση που θα απαντηθεί από τους θεωρητικούς της τέχνης και τους curators όταν τελειώσει αυτή η περίοδος. Ο καλλιτέχνης δεν θα ψάξει νέες φόρμες τέχνης, θα εφαρμόσει τη γνώση και την εμπειρία του για να επικοινωνήσει την τέχνη που ήδη υπηρετεί, με κάθε τρόπο: με διαδικτυακές συναυλίες, με αναγνώσεις και αναλόγια, με εκθέσεις. Και ίσως βρει και κάποιον τρόπο να πληρώνεται για αυτό. Και οι θεωρητικοί της τέχνης θα γράψουν για αυτό το φαινόμενο, ενώ οι curetors θα προσπαθήσουν να το καταλάβουν, να το κατηγοριοποιήσουν και να το πουλήσουν όταν βρεθούν στην ανάγκη με τίτλο «Πώς δημιουργούμε νέες φόρμες στην τέχνη στον καιρό του κορονοϊού».
– Η αγωνία για την υγεία μπορεί να φρενάρει την έμπνευση και τη δημιουργία;
* Αυτό είναι ιδιοσυγκρασιακό θέμα. Συνήθως όμως η αγωνία για την υγεία δεν επηρεάζει τη δημιουργία. Η λειτουργία της τέχνης είναι θεραπευτική όχι μόνο για το κοινό μα και για τον καλλιτέχνη. Δεν μπορώ να πιστέψω πως η Πίνα Μπάους ή ο Νίκος Αλεξίου ή η Μαρίκα Νίνου δεν αγωνιούσαν για την υγεία τους και τη ζωή τους όταν δημιουργούσαν τα τελευταία σπουδαία έργα τους ήδη βαριά άρρωστοι.
– Σας ευχαριστώ πολύ. Για όλα. Γι’ αυτή τη μετάδοση γνώσεων και εμπειρίας.
*Κι εγώ ευχαριστώ.
