Των αφανών το πέρασμα, στης ιστορίας το διάβα
της αστραπής το άστραμα, του κεραυνού λαμπάδιασμα
να ’ναι τα θέμελα γερά στης λευτεριάς τα κάστρα
Την ώρα που η Παγώνα, έψαχνε να βρει τ’ αστέρια
μές απ’ της φυλακής τα σίδερα
κι’ άπλωνε τον αυλόγυρο της καρδιάς της
νά ρθούν σιμά της να τις χαρίσουν τις μορφές
της εξόριστης μάνας, του αντάρτη πατέρα,
των δυο ζωντάρφανων, αδερφιών,
του καθαρού και καταπράσινου χωριού της την ειδή
τη γενέθλια γη, το Σουφλί.
Εσύ ακριβέ κι’ ανεκτίμητε φίλε Στέφανε Στεφάνου
μέτραγες στης εξορίας τα νησιά
το διάγγελμα του αγώνα, που ‘στειλες το Μάη του 1941
τα εβδομήντα πέντε χρόνια προσφοράς
τις διώξεις, τα βασανιστήρια, τις δίκες και τις καταδίκες
για το δικαίωμα στη ζωή στον κάθε άνθρωπο
Έστειλε στην κηδεία σου στεφάνια η εξουσία
ν’ απαλύνει τη ντροπή της για το ρεζιλίκι της
μα δεν υπάρχει συγγνώμη να σβήσει την υποταγή
Στων Αφανών το πέρασμα, στης Ιστορίας το διάβα
της αστραπής το άστραμα, του κεραυνού λαμπάδιασμα
Με αυτό το ποίημα “αποχαιρέτησε” τον Στέφανο Στεφάνου ο Μανώλης Γλέζος, στην κηδεία του αγωνιστή της Αριστεράς, υπό τον τίτλο “Των αφανών το πέρασμα”.
Ο Στέφανος Στεφάνου γεννήθηκε στο Σουφλί το 1926 και πέρασε πολλά χρόνια στη φυλακή και την εξορία τα χρόνια του Εμφυλίου και της Χούντας.
Ήταν μέλος της νεολαίας ΕΔΑ, της Νεολαίας Λαμπράκη και παρέμεινε σταθερά ενεργός στο χώρο της ανανεωτικής Αριστεράς.
Υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους διορθωτές και επιμελητές βιβλίων και κειμένων, αν και αυτοδίδακτος και ιδρυτικό μέλος της ΕΜΙΑΝ (Εταιρεία Μελέτης της Ιστορίας της Αριστερής Νεολαίας).
Ο Μανώλης Γλέζος
Αντιφασίστας. Πολεμιστής. Έλληνας που έκανε το καθήκον του για την πατρίδα και την ειρήνη. Από παιδί εντάθηκε σε οργάνωση εναντία στο μαύρο του Ιωάννη Μεταξά. Πήγαινε Γυμνάσιο και δούλευε. Μέλος της Αντίστασης κατά των Ναζί, στο Β Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Σαρλ ντε Γκολ, τον χαρακτήρισε σαν τον «πρώτο παρτιζάνο της Ευρώπης».
30 Μαΐου 1941. Νύχτα. Μαζί με τον Απόστολο Σάντα αφαιρούν τη σημαία με τον αγκυλωτό σταυρό του Γ΄ Ράιχ, από τον ιστό της Ακρόπολης. Οι Αθηναίοι ξυπνάνε και πλημμυρίζουν περηφάνια και ελπίδα. Ο κόσμος θαυμάζει. Καταδίκη ερήμην σε θάνατο. Ο Μανώλης Γλέζος και ο Απόστολος Σάντας ένα χρόνο μετά συλλαμβάνονται. Φυλακή. Φυματίωση βαριάς μορφής. Ο Μανώλης Γλέζος αφήνεται ελεύθερος για να συλληφθεί ξανά, μια φορά απ’ τους Ιταλούς και άλλη μια το 1944 από άλλους «πατριώτες» για «επικίνδυνη αντεθνική δράση». Φυλακίζεται για 7,5 μήνες. Δραπετεύει. Από το 1948, συλλαμβάνεται πολλές φορές και καταδικάζεται με βαριές ποινές, ακόμα και με θάνατο. Θανατοποινίτης.
Ο Ντε Γκολ και ο Πικάσο τάσσονται στο πλευρό του. Και όταν ανάμεσα στις τόσες συλλήψεις, μια δεκαετία αργότερα τον συλλάβει για κατασκοπία υπέρ της ΕΣΣΔ, η κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο Γάλλος συγγραφέας και φιλόσοφος Αλμπέρ Καμύ θα γράψει στον πρωθυπουργό: Κωνσταντίνο Καραμανλή: «…Πέρα από κάθε κομματικό πνεύμα, θα ήθελα να σας εκφράσω τα συναισθήματα με τα οποία οι ελεύθεροι Γάλλοι διανοούμενοι παρακολουθούν την υπόθεση Γλέζου. Η φιλία και το χρέος της προσωπικής ευγνωμοσύνης που αισθανόμαστε για τη χώρα σας μας οδηγούν να πάρουμε θέση στην υπόθεση αυτή.
Απευθύνοντας έκκληση στα πιστεύω σας περί δικαιοσύνης, θα ήμασταν ευγνώμονες εάν θελήσετε να δείξετε ευμένεια ως προς τον διανοούμενο Γλέζο, του οποίου δεν ασπάζομαι τις πεποιθήσεις μεν, αλλά θεωρώ ότι η γενναιότητά του είναι άξια, αν μη τι άλλο, εκτίμησης…». Μαζί με τον Ζαν Πωλ Σάρτρ ιδρύουν Διεθνή Επιτροπή για την υπεράσπιση του Γλέζου και των συνεργατών του, με έδρα το Παρίσι.
