Το 1937, σε ηλικία 26 ετών και αρκετά χρόνια πριν εμπνευστεί τα μεγάλα αριστουργήματά του, ο νεαρός φοιτητής Τόμας Λανιέ Ουίλιαμς (μετέπειτα Τενεσί) γράφει την «Ανοιξιάτικη Θύελλα» (Spring Storm) – ένα έργο που, ενώ παρέμενε θαμμένο στις σημειώσεις του συγγραφέα στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, έμελλε να ανακαλυφεί τυχαία μόλις πριν από μια δεκαετία.
Όλα τα μεγάλα έργα του Τενεσί Ουίλιαμς και οι απαρχές των μεγάλων του χαρακτήρων βρίσκονται εδώ. Σαν σχεδιαγράμματα, σαν έμβρυα, σαν προφητείες. Γι’ αυτό και ο θεατής παρακολουθώντας την «Ανοιξιάτικη Θύελλα» αισθάνεται κυριολεκτικά ότι ανοίγει ένα μεγάλο τετράδιο με σημειώσεις, από όπου ξεπηδά πότε το «Λεωφορείον ο Πόθος», πότε «Το Καλοκαίρι» και πότε η «Καταχνιά» ή η «Λυσσασμένη Γάτα» κι ο «Γυάλινος Κόσμος».
Η Χέβενλι, νεαρή καλλονή του Νότου και θυγατέρα της ευυπόληπτης οικογένειας Κρίτσφιλντ, ο Ντικ, ταπεινότερης καταγωγής εραστής της, ο Άρθουρ, διανοούμενος γαλαζοαίματος διεκδικητής της καρδιάς της και η σεμνή βιβλιοθηκάριος Χέρθα, που αγαπά κρυφά τον Άρθουρ, αποτελούν το ερωτικό κουαρτέτο που ξετυλίγεται στις όχθες του Μισισιπή. Μέσα στη θλιβερή τους ιστορία οι ήρωες, βουτηγμένοι στις αντιφάσεις και τις ματαιώσεις των κοινωνικών συμβάσεων, θα προσπαθήσουν να ξεπεράσουν τα όρια της τάξης τους για να αγγίξουν αυτό που ποθούν, μα δεν θα καταφέρουν ποτέ να δουν εκπληρωμένα τα όνειρά τους. Ένα έργο – σπουδή πάνω στην τραγική φύση της ανθρώπινης ύπαρξης, γραμμένο με συναίσθημα, αγάπη και τρέλα.
Για πρώτη φορά στην Ελλάδα
«Η ανοιξιάτικη θύελλα» του Τενεσί Ουίλιαμς ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα και δεύτερη στην Ευρώπη από 25 Νοεμβρίου 2011 έως 28 Ιανουαρίου 2012 στον πολυχώρο “Τεχνόπολις” (Αποθήκη Δ9), σε παραγωγή του “Θεάτρου της Αλήθειας” και σκηνοθεσία Βασίλη Χριστοφιλάκη.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Βασίλης Χριστοφιλάκης. Mετάφραση: Βασίλης Χριστοφιλάκης – Νάντια Περιστεροπούλου. Φωτισμοί: Βασίλης Χριστοφιλάκης. Βοηθός Σκηνοθέτη: Λυδία Χρόνη. Ερμηνεύουν: Μαρία Μπεληγιάννη, Παναγιώτης Εξαρχέας, Ένκε Φεζολλάρι, Κωνσταντίνα Τάκαλου, Νάντια Περιστεροπούλου, Βούλα Στυλιανού, Χρυσούλα Ζυβοπούλου, Μαργαρίτα Καστρινού, Τάσος Καρακύκλας, Νατάσα Οικονομόπουλου, Μαρία Καβουκίδου. Παραγωγή «Το Θέατρο της Αλήθειας».
Η ανακάλυψη της “Ανοιξιάτικης Θύελλας”
Η “Ανοιξιάτικη Θύελλα” (Spring Storm), γραμμένη το 1937, όταν ο Ουίλιαμς ήταν 26 ετών, βρισκόταν από καιρό θαμμένη στις σημειώσεις του συγγραφέα στο Πανεπιστήμιο του Τέξας. Ανακαλύφθηκε τυχαία πριν από 10 χρόνια, από το θεατρολόγο και δημοσιογράφο Ντον Ίσαακς, ο οποίος αμέσως οργάνωσε αναλόγιο στη Νέα Υόρκη, ενώ ταυτόχρονα φρόντισε να εκδοθεί το έργο. Λόγω της μεγάλης διάρκειάς του όμως, απέτυχε να προκαλέσει αμέσως θύελλα στις καρδιές των παραγωγών της Νέας Υόρκης και έτσι το έργο κατέληξε σε ανεβάσματα στο Τέξας και στην Καλιφόρνια. Η εισπρακτική επιτυχία οδήγησε τη Θεατρική Εταιρεία LOBO να ανεβάσει τελικά την “Ανοιξιάτικη Θύελλα” στη Νέα Υόρκη και έτσι το πρώτο αυτό έργο του Τενεσί βγήκε ουσιαστικά και επάξια στο θεατρικό στερέωμα παρόλη τη χλιαρή αντιμετώπιση των κριτικών που το θεώρησαν μια “συμπαθητική νεανική ιστορία”, ένα δείγμα πρώιμης γραφής του Ουίλιαμς που σε καμία περίπτωση δεν έφτανε τα μεγάλα του αριστουργήματα “Λεωφορείον ο Πόθος” και “Γυάλινος Κόσμος”.
Η Ευρώπη αγαπά τον Τενεσί Ουίλιαμς
Το βρετανικό θέατρο, μόλις πέρυσι, ήταν αυτό που ανέδειξε τη σπουδαιότητα της “Ανοιξιάτικης Θύελλας”. Η ευρωπαϊκή πρεμιέρα αποδείχτηκε μια εξαιρετική παραγωγή σαρώνοντας την αγγλική επαρχία πριν καταλήξει στο Εθνικό Θέατρο του Λονδίνου, όπου προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση και θεωρήθηκε από τις παραστάσεις της χρονιάς. Αποδείχτηκε τελικά πως η “Ανοιξιάτικη Θύελλα” και ο Ουίλιαμς άξιζαν πολλά περισσότερα.
Θυελλώδης ατμόσφαιρα
Αναλυτές και θαυμαστές του Ουίλιαμς (και είναι κάμποσοι) δεν θα ήθελαν με τίποτα να χάσουν την ευκαιρία να δουν τον νεαρό Τομ να δημιουργεί και να πλάθει για πρώτη φορά χαρακτήρες και καταστάσεις που έμελλε να κάνουν το όνομα Τενεσί Ουίλιαμς συνώνυμο της ποίησης και του υψηλού συναισθήματος στη θεατρική γραφή. Η ιστορία ξεκινά στις όχθες του Μισισίπι, στη μικρή πόλη του Πορτ Τάιλερ, την άνοιξη του 1937. Η καλλονή του Νότου που βρίσκεται στο επίκεντρο της θυελλώδους ατμόσφαιρας που κυριαρχεί στις τέσσερις μέρες και έξι σκηνές του έργου είναι η εικοσιδιάχρονη θυγατέρα παλαιάς και ευυπόληπτης οικογένειας σε οικονομική κρίση. Το όνομά της Χέβενλι (Παραδεισένια) Κάρτραϊτ. Η Χέβενλι μπροστά στις κοινωνικές συμβάσεις της επαρχιακής πόλης, θεωρείται επαναστάτρια. Η προχωρημένη ερωτική της σχέση με τον Ντικ Μάιλς, το γήινο ερωτεύσιμο νέο της χαμηλής τάξης, είναι δακτυλοδεικτούμενη. Όπως η Χέβενλι συνδυάζει στοιχεία της Μπλανς Ντιμπουά και της αδελφής της Στέλλα, έτσι και ο Ντικ διαθέτει την ερωτική ορμή του Στάνλεϊ Κοβάλσκι (Λεωφορείον ο Πόθος) και την ακαταμάχητη επιθυμία να ταξιδέψει και να γνωρίσει τον κόσμο του Τομ Γουίνγκφιλντ (Γυάλινος Κόσμος). Άλλο ένα αρχέτυπο του Ουίλιαμς σε εμβρυακή μορφή είναι ο Άρθουρ Σάνον, ασθενικός διανοούμενος γιος της πιο πλούσιας οικογένειας της περιοχής, ο οποίος επιστρέφει από τις σπουδές του στο Λονδίνο με μοναδικό στόχο να παντρευτεί τον παιδικό του έρωτα, τη Χέβενλι. Το ερωτικό κουαρτέτο συμπληρώνει η νεαρή βιβλιοθηκάριος Χέρθα Ουίλσον. Κρυφά ερωτευμένη με τον Άρθουρ η Χέρθα ζει με τον φόβο ότι η ζωή της είναι προκαθορισμένη και ότι δεν θα καταφέρει ποτέ να κάνει τα δικά της παιδιά για να τους διαβάζει παραμύθια όπως κάνει στα παιδιά της κωμόπολης.
Ασφυκτικός κλοιός
Μέσα στον ασφυκτικό κλοιό της αμερικάνικης επαρχίας, η Χέβενλι βλέπει τον ένα μνηστήρα να θέλει να ακολουθήσει το ποτάμι και να φύγει μακριά της και τον άλλον να επιστρέφει για να τη διεκδικήσει. Ο Άρθουρ φτάνει στο Πορτ Τάιλερ για να αναλάβει την τράπεζα του πατέρα του, ενώ στον Ντικ δίνεται η ευκαιρία να δουλέψει σαν εργάτης σε φράγμα πολύ μακριά από την περιοχή. Όταν τα πράγματα φτάσουν στην αναμενόμενη κορύφωση, η Χέβενλι καλείται να επιλέξει είτε τη ζωή του εκπληρωμένου έρωτα στο πλευρό ενός “φτωχού ποντικού του ποταμού” είτε την ασφάλεια ενός γαλαζοαίματου γάμου που θα σώσει την οικογένειά της, όπως της τονίζει συνέχεια η αυταρχική μητέρα της (έμβρυο της Αμάντα από τον “Γυάλινο Κόσμο”).
Συμπαγής πλοκή, τσεχωφική στρατηγική
Η πλοκή του έργου είναι εξαιρετικά συμπαγής και εστιασμένη στην τραγική φύση της ανθρώπινης ύπαρξης. Είναι επίσης συμμετρική, ακολουθώντας μια τσεχωφική στρατηγική όπου κανείς από τους τέσσερις κεντρικούς χαρακτήρες δεν βλέπει τα όνειρά του να εκπληρώνονται. Ιδεολογικά διακατέχεται από έντονο μαρξισμό αφού οι χαρακτήρες πρέπει να ξεπεράσουν τα σύνορα των τάξεων για να φτάσουν στο αντικείμενο του πόθου τους. Η “Ανοιξιάτικη Θύελλα” δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τα υπόλοιπα αριστουργήματα του Ουίλιαμς. Είναι έργο αυτόνομο, με βάρος ξεχωριστό που την έκανε να επιβιώσει στο χρόνο, γραμμένη από το νεαρό Τομ (πριν γίνει Τενεσί) Ουίλιαμς, με συναίσθημα, αγάπη και τρέλα και αυτός είναι λόγος γιορτής.
Πληροφορίες
«Τεχνόπολις» (Αποθήκη Δ9) – Πειραιώς 100 – Γκάζι. Παραστάσεις: Παρασκευή και Σάββατο στις 21.00 – Κυριακή στις 20.00. Διάρκεια παράστασης: 120 λεπτά. Τιμές εισιτηρίων: 18 €, 14 € (φοιτητές, άνεργοι και νέοι έως 26 ετών), 12 € (groups 10 ατόμων και πάνω).
