Του Παναγιώτη Μήλα
[email protected]
Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος, ο αγαπημένος Φαίδων, με τη «Διάπλαση των Παίδων» και η Ελένη Θεοχάρη – Περράκη με τον μπάρμπα-Μυτούση και τα ανιψουδάκια του, Κλούβιο και Σουβλίτσα, είχαν σχετικά εύκολο δρόμο όταν άρχισαν να ασχολούνται με την ψυχαγωγία των παιδιών.
Αργότερα η Αντιγόνη Μεταξά, η θρυλική Θεία Λένα, με τα βιβλία της, με τις εγκυκλοπαίδειες, με την «εφημεριδούλα» της, αλλά και στο θέατρο, στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση έδωσε το δικό της αγώνα για την ποιοτική ψυχαγωγία των μικρών και των εφήβων.
Στην τηλεόραση ο Νίκος Πιλάβιος έγραψε ιστορία ως «Παραμυθάς».
Το 1972 το παιδικό θέατρο μπήκε στη ζωή της Ξένιας Καλογεροπούλου, και στη ζωή μας, με την ιστορική «Πόρτα».
Οι πρώτοι εργάτες στην ψυχαγωγία των παιδιών βρήκαν ένα έδαφος παρθένο και ακαλλιέργητο. Ήταν σχετικά εύκολο να σπείρουν και να δρέψουν καρπούς.
Τα χρόνια που ακολούθησαν η μαζική πληροφόρηση μέσω του Διαδικτύου σάρωσε τα πάντα. Οι εικόνες, οι ειδήσεις, η τεχνολογική επανάσταση «έπνιξαν» την αγνότητα των κλασικών παραμυθιών. Η ρομαντική εποχή έφυγε ανεπιστρεπτί και η ποιότητα έβρισκε μπροστά της μόνο ανυπέρβλητα εμπόδια.
Τα εμπόδια αυτά -από τη δεκαετία του 1990- κατάφερε να ξεπεράσει με σκληρή δουλειά, με πάθος και με πρόγραμμα η ηθοποιός, σκηνοθέτις και συγγραφέας Κάρμεν Ρουγγέρη. Από τότε προσφέρει μοναδικές και ξεχωριστές εμπειρίες στα παιδιά και στους εφήβους με τις δημιουργίες της.
Βέβαια δώρα σαν αυτά που χάρισε και χαρίζει η κυρία Ρουγγέρη στα παιδιά δέχθηκε κι εκείνη από το πρωτοπαίδι της, από τη Χριστίνα Κουλουμπή. Αυτό το μοναδικό, πολυτάλαντο πλάσμα αποδείχθηκε στέρεο στήριγμα στην προσπάθεια της Κάρμεν Ρουγγέρη για τη δημιουργία και για τη διάδοση της ποιοτικής ψυχαγωγίας.
Έχοντας κάνει εξαιρετικές σπουδές στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, στο χορό, στο πιάνο και στο τραγούδι, η Χριστίνα Κουλουμπή ήταν και είναι βασικός πυλώνας στην πορεία του σύγχρονου θεάτρου για παιδιά.
Η Χριστίνα όμως ως νεράιδα έχει και ένα άλλο όπλο που την καθιστά ανίκητη σε κάθε της μάχη, όσο δύσκολος κι αν είναι ο αντίπαλος. Διαθέτει ένα λαμπερό χαμόγελο που μεταδίδει αισιοδοξία στους συνεργάτες της και χαρίζει αυτοπεποίθηση σε όσους παρακολουθούν τη δουλειά της. Ηθοποιός, σκηνογράφος, ενδυματολόγος και σκηνοθέτις, μας εξομολογείται το όμορφο μυστικό της, το κρυφό της σύνθημα. «Παίρνω δύναμη από τη γη για να κοιτάζω ψηλά στον ουρανό», μας λέει κοιτώντας μας με μάτια έξυπνα και ονειροπόλα…
Με τη μονίμως γελαστή και απίστευτα χαρισματική Χριστίνα Κουλουμπή συναντηθήκαμε στο φιλόξενο Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη και μιλήσαμε για τις παραστάσεις “Οδύσσεια” και “Το παραμύθι χωρίς όνομα”, για τη ζωή, την τέχνη, τη σταδιοδρομία της και βεβαίως για τα σχέδιά της, χρησιμοποιώντας ως ερωτήσεις τίτλους γνωστών παραμυθιών.
Διαβάστε τη συνέντευξη.
Παναγιώτης Μήλας: Τον «Παραμυθά» ασφαλώς θα τον θυμάσαι. Θα μας πεις λοιπόν κι εσύ ένα παραμύθι για την καταγωγή σου και για τους γονείς σου. Γίνε για λίγο «παραμυθάς» και μίλησέ μας.
Χριστίνα Κουλουμπή: Γεννήθηκα ξημερώματα στις 2 Δεκεμβρίου, ένα χειμωνιάτικο βράδυ και πιστεύω ότι οι μοίρες μού φέρθηκαν καλά. Οι γονείς μου με ήθελαν πάρα πολύ. «Πιάστηκα» λίγο στην τύχη, αλλά από τη στιγμή εκείνη με καλοδέχτηκαν. Ήμουν το πρώτο τους παιδί. Ακολούθησε άλλο ένα, ύστερα από πολλά δικά μου παρακάλια, γιατί ήθελα αδελφάκι απεγνωσμένα. Φυσικά το μικρό Χριστινάκι απολάμβανε πάντα πολλή αγάπη. Οι γονείς μου είναι καλλιτέχνες και αυτό έβγαινε και στην καθημερινότητά τους. Θυμάμαι πάντα ο πατέρας μου, ο Ανδρέας Κουλουμπής, με το που άνοιγε τα μάτια του άρχιζε να τραγουδάει. Η μαμά μου, η Κάρμεν Ρουγγέρη, ήταν δραστήρια πάντα, ήταν ηθοποιός, ζωγράφιζε όμως κιόλας. Δεν είχαν πολλά χρήματα και έδιναν καθημερινά σκληρό αγώνα. Προέρχονταν από οικογένειες που δεν ήταν εύπορες, αλλά ήταν πλούσιοι στην καρδιά. Αγαπούσαν και οι δύο πολύ αυτό που έκαναν. Μοχθούσαν γι’ αυτό που έκαναν και αυτό μου έμαθαν να κάνω κι εγώ. Από μικρή έβλεπα θέατρο. Από μικρή πήγαινα στη Λυρική που τραγουδούσε ο μπαμπάς μου και οι μελωδίες με ταξίδευαν. Μέσα από αυτό το μόχθο, από αυτή την αγάπη που έβλεπα στα μάτια τους, από αυτή τη χαρά της δημιουργίας, αγάπησα κι εγώ τελικά και το θέατρο και τη ζωγραφική. Η μαμά μου, θυμάμαι μέσα από τα πολλά που έκανε, έφτιαχνε και μπομπονιέρες. Έπαιρνε μικρά πήλινα κεφαλάκια και ζητούσε από τον μπαμπά μου να τη βοηθάει βάζοντας τις δύο τελίτσες, τα δύο μάτια στο κουκλάκι.
Έκανε ο πατέρας σου το… εύκολο κομμάτι
* Ακριβώς μέσα από αυτό κατάλαβα, από πολύ μικρή, τη χαρά της συνεργασίας. Μέσα από τη χαρά τους τελικά εγώ χωρίς να το πολυκαταλάβω αποφάσισα να σπουδάσω όλα αυτά με τα οποία ασχολούμαι και τώρα. Σίγουρα με έχουν επηρεάσει αφάνταστα οι γονείς μου, δεν το συζητώ. Αυτό το μικρό κοριτσάκι λοιπόν άνοιγε τα ματάκια του και έβλεπε…
Ήσουν τυχερή σε εκείνο το ξεκίνημα.
* Ήμουν τυχερή γιατί μου άρεσε πολύ. Προσπαθούσα κι εγώ δίπλα τους και έβλεπα ότι τα κατάφερνα και σαν να με οδήγησε η καλή μου νεράιδα και εμένα σε ένα γνώριμο περιβάλλον που ήταν πάρα πολύ απλό κι ωραίο: Να παίζω θέατρο, να ζωγραφίζω, να τραγουδάω, να παίζω πιάνο. Ήταν όλα πολύ ειδυλλιακά τελικά έτσι όπως το βλέπω τώρα από μακριά.
Αυτή η τόσο όμορφη εικόνα πώς ολοκληρώθηκε;
* Ολοκληρώθηκε αργότερα όταν ήρθε και ο αδελφούλης μου.
Ο οποίος ασχολήθηκε κι εκείνος με το θέατρο;
* Ο αδελφός μου, ο Βίκτωρας, είναι μουσικός και ηχολήπτης.
Και συνεργάζεται μαζί σας;
* Ως ηχολήπτης εργάζεται στην άλλη την παράσταση που έχουμε σκηνοθετήσει φέτος με τη μητέρα μου, «Το παραμύθι χωρίς όνομα».
Θέλω να μας πεις για την καταγωγή της μητέρας σου και του πατέρα σου.
* Από την Κεφαλονιά ο μπαμπάς μου και από Σαντορίνη και Ιταλογαλλία η μαμά μου. Ο παππούς μου ήταν Ιταλογάλλος και η γιαγιά μου από τη Σαντορίνη.
Νησιώτες δηλαδή. Έμαθες από μικρή τα μποφόρ και τις φουρτούνες.
* Έμαθα και να κουμαντάρω το σκάφος με κάθε καιρό.
Είχες όμως και την κεφαλονίτικη τρέλα που τα καταφέρνει όλα.
* Οι γονείς μου, που πραγματικά με φώτισαν και είχα την τύχη να βρεθώ και μαζί τους στη σκηνή, ήταν οι πρώτοι μου δάσκαλοι. Συμπορευτήκαμε σε όλα και τους εκτιμώ γιατί είναι δύο άνθρωποι που έχουν προσπαθήσει πολύ στη ζωή τους. Δεν τους ήρθαν όλα εύκολα. Αυτό τον μόχθο λάτρεψα και λάτρεψα τη χαρά που τους έδινε ο μόχθος. Δεν έβλεπα δύο ανθρώπους να λένε «Αχ, έχω να πάω στη δουλειά μου σήμερα». Έβλεπα δύο ανθρώπους που έλεγαν «Αχ, πότε θα πάω στη δουλειά μου»! Αυτό το κοριτσάκι λοιπόν ευχαριστήθηκε και χαίρεται και τώρα που τους βλέπει. Νιώθω τυχερή.
Μια που είμαστε εκεί στην αρχή κι εσύ συμπεριφέρεσαι σαν την «Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων» πες μας κάποιες χαρακτηριστικές αναμνήσεις από τα παιδικά σου χρόνια.
* Θυμάμαι τα νοερά ταξίδια που έκανα με τον μπαμπά μου, όταν μου έλεγε παραμύθια. Κάθε φορά πριν πάω για ύπνο ερχόταν και μου έλεγε με τη μελωδική του φωνή ιστορίες που έβγαζε από το μυαλό του. Έτσι με κοίμιζε. Ο μπαμπάς μου έκανε και κάνει ζωή πρωταθλητή. Έκανε και γυμναστική ενώ πήγαινε πάντα νωρίς για ύπνο. Επίσης δεν κάπνιζε, έτσι διατηρούσε πάντα σε εξαιρετικά επίπεδα τη φωνή του.
Φαντάζομαι ήταν μοναδική εμπειρία, με μοναδικά παραμύθια.
* Επειδή είμαι παραμυθοθρεμμένη, προσπαθώ τώρα να σταθώ στα πόδια μου και να βάλω λίγο ρεαλισμό στη ζωή μου. Μάλιστα επειδή νεραϊδοφέρνω σε πολλές φάσεις, προσπαθώ πάντα να βρω την αντίρροπη δύναμη. Πολλές φορές παίρνω δύναμη κάτω από τη γη, για να κοιτάζω ψηλά στον ουρανό. Αυτό είναι το μότο μου. Θυμάμαι ακόμη κάτι άλλο από τότε που ήμουν πολύ μικρή. Μάλιστα σε αυτό είχα την τύχη να με έχουν πάρει βίντεο. Μου έλεγε η μαμά μου ιστορίες. Έλεγε για παράδειγμα: «Τώρα είμαστε σε ένα δάσος και μια νεράιδα τρέχει και βρίσκει μια λίμνη». Παράλληλα μου έβαζε κλασική μουσική κι εγώ, επειδή λάτρευα το χορό, χόρευα σαν να δραματοποιούσα αυτά που μου έλεγε. Αυτό το κοριτσάκι θυμάμαι πολλές φορές το καλούσαν να χορέψει αυτό που έλεγε η μαμά του. Ήταν κι αυτό ένα μικρό στοίχημα που με έφερνε σε κόσμους μαγικούς. Άλλη μια ανάμνηση ήταν με το ποδήλατο, επειδή σαν παιδί μου άρεσε πάρα πολύ το ποδήλατο. Η στιγμή ελευθερίας μου ήταν να τρέχω, να παίρνω τους δρόμους και να παίρνει ο αέρας τα μαλλιά μου.
Σε ποια γειτονιά μεγάλωσες;
* Τότε έμενα στη Νέα Σμύρνη που ήταν σαν εξοχή. Ακόμα μένω στην ίδια γειτονιά που εξακολουθεί -παρά το τσιμέντο- να είναι όμορφη.
Συνεχίζουμε με τη «Λιλιπούπολη» που είχε πολλούς ήρωες όπως τον δήμαρχο Χαρχούδα, τη Ρόζα Ροζαλία, τον λευκό ελέφαντα Μπέμπαντα, τον δημοσιογράφο Μπρίνη, τον δόκτωρα Δρακατόρ, τον Δυστροπόπιγκα, τον Μπιξ Μπιξ και την Μπομπίλα. Θα ήθελα να μας πεις τους δικούς σου ήρωες στην εκπαίδευση, τους δασκάλους σου.
* Πρόκειται για ένα πάντρεμα όλων των ανθρώπων που με σημάδεψαν. Η καλή μου τύχη με συνόδεψε και στο Δημοτικό. Είχα την κυρία Ειρήνη, την πρώτη μου δασκάλα που λάτρευα. Μετά είχα την κυρία Μαρία. Ήταν δύο δασκάλες που τις θυμάμαι πάρα πολύ έντονα, γιατί τις είχα στις τρεις πρώτες τάξεις και την κυρία Μαρία στις επόμενες τρεις τάξεις. Ήταν δύο υπέροχες δασκάλες που πραγματικά τιμούσαν το λειτούργημά τους και που καταλάβαιναν τη μοναδικότητα του κάθε παιδιού. Με αγαπούσαν πάρα πολύ και οι δύο και πιστεύω πως πραγματικά είναι μεγάλη τύχη το να συναντάς ανθρώπους που αγαπάνε τη διδασκαλία και καταλαβαίνουν το πόσο μπορούν να σημαδέψουν τις ζωές μας. Τις ζωές των μικρών παιδιών που έχουν τις δασκάλες τους ως δεύτερη οικογένεια. Ήμουν πολύ τυχερή λοιπόν και σε αυτό. Είχα τους γονείς μου από τη μια και τις δασκάλες μου από την άλλη, οπότε αυτό ήταν δώρο Θεού. Θυμάμαι ότι δεν ήμουνα καλή στην αριθμητική, μάλλον είχα επιλέξει κιόλας να μην είμαι γιατί δεν με αφορούσαν οι αριθμοί. Ήταν σαν να ήταν άλλη γλώσσα για εμένα, στα άλλα μαθήματα ήμουν καλή ενώ όταν έμπλεκα με αριθμούς ήταν σαν να ήθελα να τους διώξω από το μυαλό μου και τελικά τους έδιωχνα. Αυτό το καταλάβαιναν οι δασκάλες μου και η αλήθεια είναι ότι είχα το ελεύθερο από αυτές να δραπετεύω νοερά από τους αριθμούς. Δεν μου έκαναν τη ζωή δύσκολη, με αποδέχονταν έτσι όπως ήμουν. Αυτές οι δύο ήταν στο Δημοτικό. Στη συνέχεια στο Γυμνάσιο πήγα στην Ευαγγελική Σχολή. Εκεί είχα πολλούς καθηγητές. Ανάμεσά τους είχα την τύχη να έχω τη Ρένα Ανούση – Ηλία, σαν καθηγήτρια καλλιτεχνικών. Έξι χρόνια, από το γυμνάσιο μέχρι το λύκειο. Αυτή η γυναίκα ήταν η επιτομή του άξιου δασκάλου και ήταν ένας άνθρωπος που έδινε έμπνευση σε όλους μας. Για να καταλάβετε, όλοι μας ήταν σαν να είμαστε καλλιτεχνάρες στην τάξη της. Ήταν μια γυναίκα που απενοχοποιούσε τους πάντες, είτε μπορούσες να τραβήξεις μια γραμμή, είτε δεν μπορούσες. Έβρισκε άλλους τρόπους να ανακαλύψει την κλίση σου γιατί πίστευε πραγματικά ότι ο κάθε άνθρωπος κρύβει έναν καλλιτέχνη, φτάνει να υπάρχει ένα σκαλιστήρι που να μπορεί να σκάψει λιγουλάκι μέσα σου. Δηλαδή έλεγε ότι αν φυτέψεις τον σπόρο της τέχνης που όλοι τον χρειαζόμαστε, είτε το κάνουμε σαν επάγγελμα είτε όχι και αν τον ποτίσεις, τότε θα μπορέσει να ανθήσει αυτό το πράγμα μέσα σου και όλη αυτή η διαδικασία τελικά θα μας κάνει πιο πλούσιους. Αυτή η γυναίκα λοιπόν ήταν εκείνη που πραγματικά πιστεύω πως ήταν η ηθική αυτουργός για ό, τι μπόρεσα να κάνω μετά, παράλληλα βέβαια με τους γονείς μου. Δηλαδή αυτή η γυναίκα ήταν που μου έδωσε τα όπλα για να ανακαλύψω, να αγωνιστώ, να αποκαλύψω τον καλλιτέχνη που είχα μέσα μου. Για τη Ρένα την Ανούση το κάθε παιδί ήταν μοναδικό και ξεχωριστό. Ήταν αυτή που με παρότρυνε να δώσω στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Στη Γ’ Λυκείου πια ήμουν σίγουρη ότι θα δώσω και εκεί μαζί με τη Δραματική Σχολή. Πήγαινα στο Φροντιστήριο Καλλιτεχνικών του Νίκου Στέφου στην Πατησίων. Η Ρένα Ανούση με ενέπνευσε και με εμψύχωνε. Για εμένα είναι η δασκάλα μου. Αυτή είναι η δασκάλα μου. Είναι η γυναίκα που συνεχώς ήταν ανήσυχη, είχε συνέχεια κάτι να μας δείξει κάτι να μας αποκαλύψει. Μας έδειξε τόσες πολλές τεχνικές και κόλπα με τα χρώματα. Βλέπαμε το μάθημά της σαν ένα μεγάλο ομαδικό παιχνίδι. Φυσικά δεν γίναμε όλοι ζωγράφοι. Πιστεύω μόνο ότι τα χρόνια αυτά που είχαμε την ευτυχία να την έχουμε, κάτι από τέχνη παραπάνω σκαμπάσαμε. Μας βοήθησε πολύ να το δούμε και έτσι και αλλιώς.
Θυμάσαι κάτι χαρακτηριστικό;
* Ναι! Θυμάμαι χαρακτηριστικά μας έκανε ένα παιχνίδι με κάτι σπάγκους. Με τη φαντασία μας έπρεπε να κάνουμε ένα περίεργο σχήμα και στη συνέχεια έπρεπε να βρούμε τι ήταν αυτό το περίεργο σχήμα που είχε δημιουργηθεί από τον σπάγκο. Έκανε δημιουργικά παιχνίδια, πρωτοπόρα για την εποχή εκείνη.
Χάλαγε όμως την πιάτσα…
* Έτσι πρέπει να είναι ο σωστός δάσκαλος. Η Ανούση είναι και πολύ μεγάλη καλλιτέχνις. Είναι μια ζωγράφος και χαράκτρια που έχει κάνει πολλές εκθέσεις. Ήταν όμως πάρα πολύ ενεργή ως δασκάλα, ήταν δηλαδή ένας άνθρωπος που έφευγε από το σχολείο και την απασχολούσε τι θα μας δείξει την άλλη μέρα.
Και το κυριότερο είναι ότι είχε καταφέρει να κάνει το συγκεκριμένο μάθημα πρωτεύων στο ενδιαφέρον σας.
* Ναι, ήταν πρωτεύον. Γι’ αυτό νιώθω πολύ τυχερή που είχα αυτή τη γυναίκα ως δασκάλα και γι’ αυτό την αναφέρω πάντα γιατί είναι για εμένα το φως. Μετά πήγα στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Θεσσαλονίκης. Ήμουν με τον Μίμη Κοντό (1931-1996). Παράλληλα έδωσα σε δραματικές σχολές θεάτρου. Πέρασα στη Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Είχα την ευτυχία να έχω την Αντιγόνη Βαλάκου και τον Ιάκωβο Ψαρά. Αυτοί οι δύο ήταν οι αγαπημένοι μου. Είχα όμως κι άλλους δασκάλους: Τη Μαρία Χορς που μας έκανε εκφραστική κίνηση. Την Ελέν Τσουκαλά – Πφέφφερ που μας έκανε χορό, τον Στέφανο Βασιλειάδη που μας έκανε μουσική, την Μπούλη, την Ολυμπία Κυριακάκη που μας έκανε τραγούδι. Είχα πολύ ωραίους δασκάλους στο Εθνικό.
Κι ήσουν μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης;
* Ήμουν στη Θεσσαλονίκη, στη Σχολή Καλών Τεχνών και είχα κάνει μια συμφωνία με τον δάσκαλό μου. Του είχα ζητήσει, ακριβώς επειδή ήμουν και στη Δραματική Σχολή του Εθνικού, να του πηγαίνω έργα ανά τρίμηνο. Έτσι υπήρχε αυτή η επικοινωνία που ολοκληρωνόταν με τις παρατηρήσεις του.
Και μπορούσες να παρακολουθείς με αυτόν τον τρόπο;
* Το έκανα έτσι τα τρία πρώτα χρόνια. Προσπάθησα να έρθω στην Αθήνα αλλά δεν συνέτρεχαν άλλοι λόγοι για να έρθω. Μπορεί βέβαια να είχα αυτή την κατανόηση από τον τότε καθηγητή μου, δεν μπόρεσα όμως να το συνεχίσω και κάποια στιγμή άφησα στη μέση τις σπουδές μου. Βέβαια νιώθω ότι πήρα πολλά πράγματα από αυτό που έκανα με όλο αυτό το πήγαινε έλα. Στερήθηκα όμως την καθημερινή επαφή, γιατί και η Δραματική του Εθνικού ήταν πάρα πολύ απαιτητική. Σε τελική ανάλυση με κέρδισε το θέατρο. Είχα όμως την ευτυχία και μου δόθηκε η ευκαιρία να ζωγραφίσω αρκετά και στην πορεία ασχολήθηκα πολύ με τη σκηνογραφία εμπράκτως κάνοντας σε παραστάσεις σκηνικά και κοστούμια. Έτσι τελειώνοντας τη Σχολή του Εθνικού είχα μάθει και τη σκηνογραφία μέσα από την πράξη.
Μόνο μέσα από την πράξη μπορείς να επιλύσεις τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας σκηνογράφος και ένας ενδυματολόγος;
* Η αλήθεια είναι ότι η σκηνογραφία ούτως ή άλλως ήταν σαν υπομάθημα. Δεν υπήρχε δηλαδή συγκεκριμένα σχολή σκηνογραφίας. Ήταν σαν ένα μάθημα μέσα σε όλα που αν ήθελες δεν το επέλεγες κιόλας. Εγώ είχα πάντα την ευτυχία να ανακατεύομαι με τα χρώματα και να μου πηγαίνει και το χρώμα. Το χρώμα είναι η δύναμή μου, είναι κάτι που το κατέχω, τη σκηνογραφία τη βλέπω πάντα σαν ζωντανό πίνακα. Οι σπουδές μου στο θέατρο με έχουν βοηθήσει γιατί ακριβώς επειδή υπάρχει έμψυχο υλικό που πρέπει να ντύσεις και που οι ηθοποιοί καλούνται να κάνουν συγκεκριμένους χαρακτήρες, οπότε οι σπουδές μου με έχουν βοηθήσει στο να φωτίζω και να αναδεικνύω αυτά που θα βοηθήσουν σε τελική ανάλυση τον ηθοποιό που είναι ο τελικός αποδέκτης και αυτός που οφείλεις να αναδείξεις και να βοηθήσεις μέσα από το έργο σου. Επίσης πρέπει να προετοιμάσεις ό, τι περιβάλλει τον ηθοποιό κι αυτό παίζει μεγάλο ρόλο. Οπότε ουσιαστικά η πράξη με βοήθησε γιατί υπήρχαν πολύ απαιτητικά θέματα που έπρεπε να λύσω. Με τα χρόνια και με τις συνεργασίες πιστεύω πως έγινα καλύτερη.
Εσύ μάλιστα είσαι από τους ανθρώπους που ακούνε, οπότε έχεις πάντα κέρδος από κάθε συνεργασία.
* Ναι, η συνεργασία είναι αυτή που με ελευθερώνει στο θέατρο. Το ότι καλούμαι από τη στιγμή που θα αναλάβω το έργο να μιλήσω με τον σκηνοθέτη, να κοιτάξουμε πού θα το πάμε ακριβώς, να έχουμε μια κοινή γλώσσα, να κάνουμε ο καθένας την πρότασή του και να υπάρχει μια σύμπλευση. Όταν λοιπόν υπάρχει αυτή η συμφωνία υπάρχει η σκυτάλη που έρχεται σε εμένα και τότε αφήνομαι ελεύθερη να δημιουργώ μέσα μου κόσμους και σύμπαντα. Τα φτιάχνω στο χαρτί ή τα φτιάχνω σε μακέτα, μετά πηγαίνω στους αμέσως επόμενους συνεργάτες οι οποίοι είναι οι συνδημιουργοί μου που είναι ουσιαστικά οι τεχνίτες. Δηλαδή υπάρχει αυτό το «ταξίδι» που εμένα με μαγεύει πραγματικά. Ένα ταξίδι, που ξεκινάει από το δικό μου το όραμα και μετά συνεχίζεται. Είναι ένας κύκλος, μια σπείρα που αρχίζει από κάπου και συνεχίζει. Τότε βλέπουμε το κουκούτσι που είναι και η ουσία. Δηλαδή γίνονται αλλεπάλληλοι κύκλοι, υπάρχει ένας πυρήνας, αυτός ο πυρήνας είναι τελικά το αποτέλεσμα που βγαίνει στο τέλος. Βγαίνει έπειτα από αρκετό μόχθο, να πάλι η μαγική λέξη, τίποτα δεν βγαίνει εύκολα. Και πάλι είναι σημαντικό γιατί ο άλλος που θα το δει δεν θα καταλάβει πόσο δύσκολο ήταν όλο αυτό το πράγμα κι αυτή είναι η γοητεία.
Κι όταν το βλέπει ο θεατής νομίζει πως είναι τόσο εύκολο να γίνει, που λέει ότι «κι εγώ μπορώ να το κάνω αυτό»…
* Η τέχνη του θεάτρου είναι πάντα ομαδική δουλειά. Ακόμα και ο θεατής που έρχεται βάζει κι αυτός το δικό του λιθαράκι με τον δικό του τρόπο. Το πιστεύετε ότι είναι διαφορετικές οι παραστάσεις που έρχονται τα σχολεία και διαφορετικές οι παραστάσεις που έρχονται τα παιδιά με τους γονείς τους; Γιατί τα παιδιά που είναι μαζί ενωμένα έχουν άλλη δυναμική. Αν είμαστε δέκα ηθοποιοί, τότε οι θεατές στην πλατεία είναι ο ενδέκατος ηθοποιός. Έχουν και δίνουν πολλή δύναμη.
Υπάρχει βέβαια και το παιχνίδι που ξεκινάτε εσείς…
* Είναι συνδημιουργοί και οι θεατές. Αυτό είναι το μαγικό με το θέατρο και τελικά γι’ αυτό ουσιαστικά επέλεξα το θέατρο κι όχι τη ζωγραφική. Η σκηνογραφία για εμένα ήταν τα άλλοθι για να μπορέσω να συνδημιουργώ και να δημιουργώ κόσμους μαγικούς που να έχουν επίκεντρο τους ηθοποιούς αλλά να υπάρχει και όλο αυτό το περιβάλλον που τους φωτίζει.
Τι συμβαίνει όταν οι θεατές δεν συμμετέχουν;
* Ναι, μπορεί να συμβεί κι αυτό, απλώς επειδή πιστεύω πως σαν ηθοποιός έχεις το πάνω χέρι μπορείς λίγο να σπρώξεις τα πράγματα. Να κινήσεις τα νήματα. Αν δοθείς εκείνη την ώρα, πιστεύω ότι αποκλείεται να μην το εκτιμήσει η ψυχή του άλλου. Δηλαδή και άσχημη διάθεση να έχει όταν έρθει τελικά θα τον παρασύρεις. Νομίζω ότι η γενναιοδωρία σε αυτές τις φάσεις παίζει μεγάλο ρόλο. Εκείνη τη στιγμή που μπορεί να μην έχει καλή διάθεση το κοινό, εσύ πρέπει να αναλάβεις δράση και να ορμήσεις…
Βέβαια εσύ έχεις ένα τέτοιο κοινό απέναντί σου που είναι πιο εύπλαστο και πιο εύκολα αποδέχεται ορισμένα πράγματα ή και απορρίπτει.
* Είναι ένα περίεργο και τελικά δύσκολο κοινό. Δηλαδή τα παιδιά έχουν αντίθετες δυνάμεις. Μπορεί τελικά να τα παρασύρεις στο καλό και μπορούν να αλληλοπαρασυρθούν σε αδιαφορία ή σε όποια άλλη αντίδραση. Πιστεύουμε όμως ότι είναι πολύ έντιμα και αγνά. Όταν είσαι μικρός θέλοντας και μη είσαι αγνός. Δεν έχεις ζήσει πολλά. Είσαι άγραφο χαρτί, άρα ουσιαστικά αν εσύ έχεις εκείνη τη στιγμή την τέχνη, την υπομονή, τη διάθεση, τη γενναιοδωρία και την εξυπνάδα να ρίξεις ένα όμορφο χρώμα θα γράψει πολύ στην καρδούλα τους. Πιστεύω ότι είναι εύκολο αν είσαι αποφασισμένος να τους δοθείς και να το κάνεις αυτό ώστε θα είσαι στο τέλος κερδισμένος κι εσύ και τα παιδιά.
Συνεχίζουμε με «Το καπλάνι της βιτρίνας» της Ζωρζ Σαρρή. Στη δική σου επαγγελματική βιτρίνα τι έχεις να δείξεις;
* Λοιπόν, ως ηθοποιός έχω παίξει παντού. Έχω πάει τρεις φορές στην Επίδαυρο. Έχω δουλέψει σε κλασικά έργα. Έχω κάνει Σαίξπηρ με τον Γιώργο Μιχαηλίδη και είμαι πολύ περήφανη γι’ αυτό. Γενικά ως ηθοποιός έχω κάνει αρκετά πράγματα. Ήμουν δέκα χρόνια στο Εθνικό Θέατρο. Είχα πολλές ευκαιρίες και στο ελεύθερο θέατρο μετά να ανιχνεύσω πράγματα μέσα μου και να βγάλω αξιοπρεπείς χαρακτήρες. Είχα την ευκαιρία να δω τον εαυτό μου έτσι και αλλιώς, δεν τον έχω δει μονοδιάστατα τον εαυτό μου.
Όλη αυτή η πορεία σου σε βοηθάει τώρα που έχεις απέναντί σου αυτό το συγκεκριμένο νεανικό κοινό;
* Βέβαια, νιώθω πολύ πλούσια γιατί έχω πάρει πολλά ερεθίσματα από πολύ μικρή και έχω αναμετρηθεί με πολλούς ρόλους. Επίσης έχω συνεργαστεί με πολλούς και διαφορετικούς σκηνοθέτες. Αυτό σε εμπλουτίζει.
Και σαν διδασκαλία και σαν εμπειρία;
* Ναι, γιατί είμαι και από τους ανθρώπους που πραγματικά ακούω, δηλαδή με ενδιαφέρει να ακούω πολύ και η παρατήρηση είναι στο αίμα μου, με ενδιαφέρει να μαθαίνω.
Ακόμα και οι λανθασμένες επιλογές συνεργατών πιστεύω ότι είναι κομμάτι του μαθήματος. Είναι κέρδος να μαθαίνεις από τα λάθη σου.
* Κερδισμένος βγαίνεις και από τη συνύπαρξη. Μέσα από το θέατρο μαθαίνεις πολλά για τον εαυτό σου. Όλα αυτά τα χρόνια πραγματικά έχω δει τον εαυτό μου έτσι κι αλλιώτικα. Με έχουν βοηθήσει πολύ οι συνεργάτες μου σε αυτό. Ακόμη οι ρόλοι που υπήρχαν ήταν ένα άλλοθι για να ψάξω. Είναι ευτύχημα όλα όσα έζησα μέχρι τώρα. Νιώθω πλούσια. Παράλληλα ως ενδυματολόγος και σκηνογράφος έχω επιλέξει και έχω κάνει τα περισσότερα έργα μου με την Κάρμεν. Δεν το έχω κάνει τυχαία αυτό, έχω δουλέψει και με άλλους στην αρχή της διαδρομής μου, αλλά επέλεξα τελικά να επιμείνω με την Κάρμεν και υπάρχει λόγος γι’ αυτό. Έχουμε ένα ταίριασμα ιδιαίτερο, έχουμε μια εμπιστοσύνη, υπάρχει μια αγάπη. Μια επαγγελματική αγάπη πάνω απ’ όλα.
Η εμπιστοσύνη δεν έχει καμία σχέση με το μάνα – κόρη βέβαια…
* Υπάρχει μια εμπιστοσύνη που έχει κερδηθεί όλα αυτά τα χρόνια.
Αν δεν ήσουν καλή στη δουλειά σου, δεν ήταν ανόητη η Κάρμεν να σε… κουβαλάει στην πλάτη της.
* Ακριβώς. Έχουμε επιλέξει η μια την άλλη και δεν έχει να κάνει με το αίμα. Έχει να κάνει με το ταίριασμα. Απλώς αυτό είναι, ότι τελικά παίζει πολύ μεγάλο ρόλο το να αγαπιέσαι και να αγαπάς τον συνεργάτη σου.
Αν στη δουλειά σου δεν ήσουν άψογη, θα ήσουν «τελειωμένη». Δεν θα σε έσωζε η αγκαλιά της μαμάς τώρα…
* Έτσι ακριβώς είναι αλλά για να επανέλθω στη βιτρίνα που λέγαμε έχω να πω ότι η βιτρίνα αυτή θέλω να είναι πολύχρωμη, γιατί κι εγώ είμαι πολύχρωμη. Και είμαι πολύχρωμη γιατί η έκφρασή μου βγαίνει και αναπτύσσεται με πάρα πολλούς τρόπους. Νιώθω πραγματικά ότι βγαίνω μέσα από το ύφασμα, μέσα από το χρώμα. Η βιτρίνα θα ήθελα να είναι πολύχρωμη, να έχει πολλά σχήματα γιατί κι εγώ έχω πολλά σχήματα. Η έκφρασή μου βγαίνει με πάρα πολλούς τρόπους. Το οτιδήποτε κάνω με εκφράζει. Ασχολούμαι με την εικονογράφηση παραμυθιών, ασχολούμαι με το ρούχο που ντύνει τον ηθοποιό, σαν ηθοποιός εκφράζομαι μέσα από το τραγούδι, μέσα από την κίνηση, μέσα από το χορό. Οπότε μια πολύχρωμη γεμάτη πολλά σχήματα βιτρίνα χωρίς να είναι όμως πολύ μπουκωμένη μ’ αρέσει να υπάρχει. Επίσης και μια ελευθερία στο μάτι να υπάρχει, ένα έντονο χρώμα αλλά τριγύρω από το έντονο χρώμα θα ήθελα μια ανάσα. Έτσι είμαι και σαν άνθρωπος. Με το «πολύ» αγχώνομαι. Προτιμώ την ελαφράδα. Μου αρέσει δηλαδή αυτό το πέταγμα που μπορεί να σου δώσει η ελαφράδα. Μου αρέσουν τα αέρινα στοιχεία μέσα σε έναν ουρανό γεμάτο φως. Κάπως έτσι θα έβλεπα τη βιτρίνα μου.
Πάμε τώρα μαζί με την Άλκη Ζέη στον «Μεγάλο περίπατο του Πέτρου». Ας κάνουμε μερικές στάσεις στο δικό σου περίπατο, στο δικό σου ημερολόγιο.
* Λοιπόν, η πιο σημαντική στιγμή για μένα ήταν τότε που ύστερα από πολλή προσπάθεια κατάφερα και έδωσα και πέτυχα στις σχολές μου. Και στη Δραματική και στην Καλών Τεχνών. Αυτό ήταν μια από τις πολύ ευτυχισμένες μου στιγμές που είχαν να κάνουν με τον καλλιτεχνικό μου περίπατο και είχαν να κάνουν με την επίτευξη των στόχων μου. Εκείνη τη στιγμή αυτά που ποθούσα τα κατάφερα και τα κατάφερα και τα δύο. Αυτό ήταν για εμένα πολύ σημαντικό και δύσκολο. Αλλά εκείνη τη στιγμή ένιωσα περήφανη. Μετά ήταν τότε που ήμουν σε θεατρική ομάδα. Στη Θεατρική Συντροφιά του Δήμου Νέας Σμύρνης, όπου ήμασταν πάρα πολλά παιδιά, από έφηβοι μέχρι παιδάκια πιο μικρά. Τότε ήταν και οι πρώτες απόπειρες σκηνοθεσίας της μαμάς μου. Ήμασταν μια ομάδα που άρχισε από την «Εστία» και συνέχισε στο Δήμο της Νέας Σμύρνης. Παίζαμε κάθε χρόνο. Δουλεύαμε όλο το χρόνο. Ήταν σαν παιχνίδι. Ήμασταν μια μεγάλη παρέα. Μια από αυτές τις πολύ ωραίες στιγμές ήταν και η πρώτη στιγμή που πάτησα το πόδι μου στο σανίδι, ούσα μικρή αλλά ήταν πολύ σημαντικό για εμένα. Κι επειδή ήταν και σαν παιχνίδι για εμένα. Θυμάμαι κάθε Σαββατοκύριακο βρισκόμασταν για να κάνουμε τις πρόβες μας με στόχο να παίξουμε μια παράσταση στις γιορτές μετά το καλοκαίρι. Υπήρχε ένα παιχνίδι, περιμέναμε τα Σαββατοκύριακο μέχρι να φτάσουμε στην παρουσίαση.
Υπήρξε κάποιος ιδιαίτερος σταθμός;
* Στον περίπατό μου μεγάλο σταθμό δεν μπορώ να ξεχωρίσω. Ήταν πάρα πολλοί. Όμως ο Γιώργος Μιχαηλίδης για εμένα ήταν σταθμός, δεν το συζητώ. Ήταν ένας άνθρωπος, ένας σκηνοθέτης που θαυμάζω πάρα πολύ. Είχα μεγαλώσει, είχα γαλουχηθεί με τις παραστάσεις του. Έβλεπα δηλαδή στο Ανοιχτό Θέατρο παραστάσεις και παραστάσεις. Σε αυτό το θέατρο έπαιξα, ύστερα από πάρα πολλά χρόνια, δεν θυμάμαι πότε ήταν, «Το όνειρο θερινής νύχτας». Έκανα τον Πουκ, σε σκηνοθεσία Μιχαηλίδη, ήταν ένας ρόλος εκπληκτικός, μαγικός, όνομα και πράγμα. Ήταν ένας χαρακτήρας που δεν περίμενα ποτέ ότι θα τον επιλέξει για εμένα ο Μιχαηλίδης, γιατί δεν είμαι ούτε ιδιαίτερα μικροκαμωμένη, ούτε ιδιαίτερα αγοροπρεπής σαν φυσιογνωμία, δεν το περίμενα λοιπόν. Και όμως με επέλεξε και όταν το συνειδητοποίησα δεν μπορούσα να το πιστέψω. Όταν με πήρε τηλέφωνο με το ζόρι κατάφερα να ψελλίσω ένα ευχαριστώ. Μου ζήτησε να κάνω αυτό το κακό ζουζούνι και, όπως μου έλεγε, ήθελε να το κάνουμε σαν ένα αγοράκι, σαν έναν μικρό γαβριά. Όταν λοιπόν αυτός ο μύθος, ο Γιώργος Μιχαηλίδης άρχισε να με σκηνοθετεί και εμένα και όλα τα παιδιά γιατί ήμασταν μια πολύ ωραία ομάδα. Αυτό ήταν για εμένα ένα μεγάλο ταξίδι και όνειρο ζωής διότι είχε δει άπειρες παραστάσεις κάτω από την δική του μπαγκέτα. Ήταν ένα κείμενο εξαιρετικό, μαγικό πραγματικά, και ένας ρόλος εκπληκτικός που δεν περίμενα ποτέ ότι θα τον παίξω… Τελικά είχα το δώρο να νιώσω ότι έπεισα, υπήρχαν παραστάσεις δηλαδή που έβγαζα το καπέλο μου και έβγαιναν τα μαλλιά μου και καταλάβαινε ο κόσμος ότι είμαι εγώ και άκουγα πολλές φορές «ααα είναι κορίτσι» και ξετρελαινόμουν. Ήταν δηλαδή ένα μεγάλο στοίχημα κερδισμένο.
Είχες κόψει τα μαλλιά σου;
* Δεν είχα κόψει τα μαλλιά μου, όχι. Τα είχα βάλει μέσα σε ένα ωραίο καβουράκι, ήμουν βαμμένη άσπρη, ολόασπρη. Ήμουν με κοντά παντελονάκια και σαν γαβριάς είχα προσπαθήσει κι είχα φτιάξει την κίνησή μου να μην έχει καμία σχέση με κορίτσι κι ήταν πραγματικά ευτυχισμένη μου στιγμή και νιώθω μεγάλη ευγνωμοσύνη. Ναι, ήταν για εμένα μαγικό. Αυτός ήταν ένας από τους ρόλους που πραγματικά με σημάδεψε. Θυμάμαι επίσης τη συνεργασία μου με τον Κοραή Δαμάτη. Ήταν ένα πολύ ωραίο έργο, «Η καρέκλα του καταστρώματος», που παρουσιάστηκε στο “Αγγέλων Βήμα”, και τότε για πρώτη φορά έπαιξα με τη μαμά μου. Ήταν μια μάνα που ουσιαστικά είχε «καταβροχθίσει» την κόρη της, δεν την είχε αφήσει να ζήσει, την ήθελε δικιά της. Δεν είχα πολλά αντικρίσματα για να στηρίξω τον ρόλο αλλά ήταν μαγικό γιατί έβλεπα τη μάνα μου με άλλο τρόπο. Ήταν ευκαιρία να ανιχνεύσω μια άλλη πλευρά της. Ήταν μεταφυσικό, την είδα αλλιώς, ήταν ένας άλλος χαρακτήρας γιατί πραγματικά είχε μεταμορφωθεί κι εκείνη πάρα πολύ. Είναι υπέροχη ηθοποιός, είχε βρει άλλο physic. Είναι πολύ πληθωρική γενικά σαν άνθρωπος. Στο έργο αυτό ήταν πολύ μετρημένη. Ακινητοποιημένη γενικά. Εγώ ήμουν μια κόρη στερημένη, επειδή ήταν το κουκούτσι του έργου, ήταν μονόπρακτο. Έβλεπες αυτή τη στερημένη κόρη να εξεγείρεται και να κάνει την επανάστασή της και ήταν πολύ σημαντικό για εμένα και ακόμη πιο σημαντικό που έπαιζα με τη μάνα μου.
Τι ήταν αυτό που σε συγκίνησε;
* Ήταν κάτι πολύ διαφορετικό μιας και δεν έμοιαζε σε τίποτα με την πραγματική ζωή και με την ψυχοσύνθεσή μας. Η μάνα μου είναι ένας άνθρωπος που ουσιαστικά ευχαριστιέται με τη χαρά μου. Και επειδή είναι πολύ ελεύθερος άνθρωπος, μου το έχει μεταδώσει κι εμένα. Και οι δύο μου γονείς είναι πολύ ελεύθεροι άνθρωποι. Ναι, μου αρέσει η λέξη ελευθερία και επιλογή είναι για εμένα ανάσα. Αυτές ήταν οι στιγμές που θυμάμαι στον δικό μου επαγγελματικό περίπατο. Φυσικά κάθε ρόλος και κάθε στιγμή ήταν ένας σταθμός. Έχω μια γεμάτη ζωή μέχρι τώρα.
Κάποιος άλλος σταθμός στον περίπατό σου;
* Δεν θα μπορούσα φυσικά να ξεχάσω την πρώτη φορά που είδα σκηνικό μου στο μαγικό και μοναδικό Ηρώδειο. Συγκίνηση, δέος, περηφάνια και ευγνωμοσύνη ήταν μερικά από τα δυνατά συναισθήματα που ένιωσα. Ήμουν στην τρυφερή ηλικία των 25 ετών και δάκρυα χαράς γέμισαν τα μάτια μου όταν ένιωσα ένα μακρόσυρτο επιφώνημα που ξέσπασε σε αυθόρμητο χειροκρότημα από τους θεατές που είχαν κατακλύσει το θέατρο. Όταν μάλιστα αποκαλύφθηκε το παραμυθένιο μας γλυκόσπιτο ήταν μια απερίγραπτη στιγμή. Ήταν ένα «μοίρασμα» και μια θερμή επικοινωνία με μικρά και μεγάλα παιδιά.
Ο άλλος «σταθμός» στον μεγάλο μου περίπατο, ήταν η Επίδαυρος. Η πρώτη φορά που -ως μέλος του Xορού της κωμωδίας του Αριστοφάνη «Βάτραχοι» με το Εθνικό Θέατρο- απευθύνθηκα από το κέντρο της θυμέλης στο κοινό με τη γνωστή σε όλους πάροδο. Ήταν ένα μπουκέτο ταλαντούχοι νέοι ηθοποιοί που ενωμένοι αρθρώναμε ο κάθε ένας τον λόγο του ποιητή. Σκηνοθέτης μας σε εκείνη την παράσταση ήταν ο Κώστας Τσιάνος.
Η «Σταχτοπούτα» τι έκανε; Είχε βάλει στόχους στη ζωή της για να ξεφύγει. Ποια είναι τα δικά σου τα σχέδια για το μέλλον;
* Τα τελευταία χρόνια και συγκεκριμένα πέρυσι, δοκίμασα τον εαυτό μου στη σκηνοθεσία για πρώτη φορά, και είδα ότι μου άρεσε πάρα πολύ. Ήταν κάτι που δεν είχα σκεφτεί ποτέ ότι θα το κάνω, όμως μου άρεσε αυτό το ταξίδι.
Ποιο έργο ήταν;
* «Ο Μάγος του Οζ». Ήταν έργο της Κάρμεν και μου ζήτησαν να το κάνω στο Μικρό Θέατρο της Λάρισας. Το έκανα και η συνύπαρξή μου με τους ηθοποιούς και η συνύπαρξή μου με όλους τους άλλους συντελεστές ήταν για εμένα μια υπέρτατη δημιουργία. Γιατί ο σκηνοθέτης, κακά τα ψέματα, είναι αυτός που θα σου βάλει το νερό στο αυλάκι για να κυλήσει. Και φέτος έκανα το εγχείρημα, για πρώτη φορά συνεργάστηκα με τη μάνα μου, στο «Παραμύθι χωρίς όνομα». Αυτό που παίζεται και εκεί μου βγήκε πολύ έντονο. Το ότι είμαι σκηνογράφος με βοηθάει πολύ εικαστικά επειδή αρκετές φορές η εικόνα και τα πράγματα που αποφασίζεις να έχεις σου κατευθύνουν ουσιαστικά τη σκηνοθεσία και τούμπαλιν. Πρόκειται για ένα πάντρεμα τεχνών που με ενδιαφέρει και μου αρέσει πάρα πολύ τελικά. Απαιτεί ακόμη μια αναζήτηση η σκηνοθεσία, όπως και η σκηνογραφία βέβαια, αλλά και το ηθοποιηλίκι. Ασφαλώς σε κάθε τι που έχει να κάνει με το θέατρο η αναζήτηση είναι απαραίτητο συστατικό. Γι’ αυτό τελικά όλοι οι άνθρωποι που ασχολούμαστε με το θέατρο είμαστε πάντα έφηβοι, το έχω παρατηρήσει επειδή υπάρχει πάντα κάτι να ψάξεις να βρεις και να πας στο παρακάτω. Υπάρχουν σταθμοί και πάντα κάτι σε περιμένει στον αμέσως επόμενο. Γίνεσαι πλούσιος τελικά μέσα από την τέχνη…
Αν και αυτό δεν το καταλαβαίνει ο πολύς κόσμος και κυρίως δεν το καταλαβαίνουν οι κυβερνώντες που τον ηθοποιό τον βλέπουν μόνο για να βγάλουν κάποια φωτογραφία μαζί του στα παρασκήνια, τίποτα παραπάνω.
* Δυστυχώς αυτό είναι γεγονός. Αν οι πολιτικοί μας είχαν καλλιτεχνική διάθεση, παιδεία ουσιαστικά, τότε όλα θα ήταν καλύτερα. Η ουσιαστική παιδεία δεν μπορεί να μην εμπεριέχει την τέχνη. Η τέχνη είτε είσαι οικοδόμος, είτε είσαι πανεπιστημιακός, είτε είσαι καλλιτέχνης, είτε είσαι πολιτικός είναι ζωτικής σημασίας για τον άνθρωπο, σου δίνει, σε κάνει να είσαι ευαίσθητος κι ένας ευαίσθητος άνθρωπος μπορεί να δημιουργεί, να είναι πολιτικό ον, να βοηθάει τον συνάνθρωπό του, να νοιάζεται για τον συνάνθρωπό του, μπορεί να χτίζει υγιείς κοινωνίες. Μια υγιής κοινωνία είναι απαραίτητο να έχει την τέχνη ως προτεραιότητα.
Και όχι ως πάρεργο…
* Όχι έτσι όπως δυστυχώς είναι τώρα. Τώρα έγκειται στου καθενός μας τη διάθεση και την εκπαίδευση αν τελικά θα μπει η τέχνη στη ζωή μας. Το κράτος θα έπρεπε ουσιαστικά να είναι πολύ πιο κοντά στον πολιτισμό. Με κάποιον τρόπο πρέπει να «ξυπνήσουν» οι πολιτικοί μας. Δεν ξέρω με ποιο τρόπο. Εμείς οι καλλιτέχνες να τους ξυπνήσουμε; Οι δημοσιογράφοι να βάλουν ένα χεράκι; Δεν ξέρω…
Δεν ξέρω πώς σκέφτονται και πώς λειτουργούν αυτοί οι άνθρωποι.
* Ευκαιριακά τα βλέπουν όλα και με γνώμονα μόνο το συμφέρον. Φαντάζεσαι αν είχαμε όλοι ως γνώμονα μόνο τα χρήματα; Έλεος! Μπορεί και με λίγα χρήματα να ζήσεις, αλλά αν είναι αυτό η προτεραιότητά σου τότε είσαι άλλος άνθρωπος. Βλέπω τις ειδήσεις πολλές φορές και τρελαίνομαι. Δεν ξέρω πώς αλλά πιστεύω ότι πρέπει να αφυπνιστούμε.
Πρέπει να αφυπνιστούμε και η κρίση δεν μας έχει βοηθήσει σε τίποτα. Δεν μας ξύπνησε.
* Έχω μια αισιοδοξία μέσα μου πάντα και θέλω να πιστεύω ότι επειδή ακριβώς υπάρχει η κρίση θα καταφέρουμε να καταλάβουμε ότι δεν μπορεί να είναι προτεραιότητά μας μόνο το χρήμα. Δεν είναι δυνατόν να μην υπάρχει κάτι πιο βαθύ.
Αυτό είναι μια λογική που έχει κάποιος κόσμος αλλά υπάρχουν πολλοί και κυρίως οι πολιτικοί μας που δεν το σκέφτονται ποτέ έτσι.
* Να σας πω τελικά τι μας λείπει; Πιστεύω ότι λείπει η αγάπη για τον άνθρωπο. Δηλαδή αυτή η αγάπη θα μπορούσε να είναι κινητήριος δύναμη για πολλά. Για δημιουργία, για εντιμότητα, για δικαιοσύνη, για όλα αυτά που χρειάζεται ένας άνθρωπος ώστε να αναπτυχθεί. Δυστυχώς οι πολιτικοί μας δεν αγαπάνε τον άνθρωπο, για να αγαπήσουν τον άνθρωπο πρέπει να αγαπήσουν και τον εαυτό τους πρώτα. Ας αγαπήσουν τον εαυτό τους πρώτα, αλλά να τον αγαπήσουν ουσιαστικά, όχι να θέλουν να τρώνε με χρυσά κουτάλια. Γιατί όταν τρως με χρυσά κουτάλια το μόνο που καταφέρνεις είναι να «παχαίνεις» και ουσιαστικά να «πεθαίνεις». Να παχαίνεις και να πεθαίνεις. Το ευ ζην θα μπορούσε να υφίσταται και να υπάρχει με πολύ λιγότερα χρήματα κι όχι να έχεις ανάγκη τη λιμουζίνα ας πούμε ή τα τόσα λεφτά που παίρνουν οι βουλευτές. Δηλαδή έχουμε ένα φτωχό κράτος με…
…τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μέσα στους 10 πρώτους καλύτερα αμειβόμενους προέδρους στον κόσμο…
* Μάλιστα. Και για ποιο λόγο; Τι να τα κάνει τα χρήματα;
Πέρυσι είχε έρθει ο πρωθυπουργός της Εσθονίας και έκανε διακοπές σε ένα παραθαλάσσιο χωριό της Κρήτης. Χωρίς σωματοφύλακες και συμβούλους. Αφού έφυγαν έγινε γνωστό ποιοι ήταν…
* Χανόμαστε τελικά σε πολυδαίδαλα σχήματα και πολύπλοκες διαδικασίες. Η απλότητα είναι το παν σε όλα τα επίπεδα, η ζωή μας θα έπρεπε να είναι πολύ πιο απλή. Στην απλότητα βρίσκεται η ομορφιά.
Είναι αυτό που έλεγες εσύ με τις εικόνες. Δηλαδή η παραφορτωμένη εικόνα δεν προσφέρει και τίποτα. Η «αναπνοή» είναι αυτό που λείπει.
* Η αναπνοή είναι η ζωή. Τόσο όμορφη είναι η ζωή που δεν χρειάζονται ούτε τερτίπια ούτε στολίδια, πραγματικά είναι τόσο όμορφο που ζούμε.
Ας πάμε στον Αίσωπο και στους μύθους του. Σου διαβάζω κάτι που βρήκα με τον άντρα ναυαγό: «Με πλοίο Αθηναίος πλούσιος, ένα ταξίδι πάει και ξαφνικά θύελλα ξεσπάει. Το πλοίο ανατρέπεται, όλοι τους ναυαγούνε και τρέχουν για να σωθούνε. Μα ο πλούσιος δεν κολυμπάει και υπόσχεται να δώσει στην Αθηνά πολλά για να τον σώσει και κάποιος που τον άκουσε μια συμβουλή του δίνει. Συν Αθηνά και χείρα κίνει». Και το ηθικό δίδαγμα είναι: «Μην περιμένεις να σωθείς σε συμφορές αν πέσεις, χωρίς αγώνα αν τους θεούς απλώς παρακαλέσεις». Εσύ Χριστίνα θα έδινες κάποια συμβουλή σε παιδιά, σε νέους, σε συνεργάτες; Θα έλεγες κάτι από την εμπειρία σου έτσι σαν συμβουλή; Τι θα μπορούσες να πεις σαν τη συμβουλή που έδωσε ο Αίσωπος;
* Πιστεύω πραγματικά πως σε αυτή τη ζωή έχουμε έρθει για να είμαστε σε επαφή με τον εαυτό μας, για να τον γνωρίσουμε τον εαυτό μας, γιατί πολλές φορές χανόμαστε και δεν έχουμε την ευκαιρία, δεν έχουμε τη σύνεση, δεν έχουμε την επιθυμία να μας γνωρίσουμε. Νιώθω ότι όλα βρίσκονται μέσα μας, πιστεύω πραγματικά στη δύναμή μας, στη δύναμη του καθενός από εμάς, πιστεύω στο «η ισχύς εν τη ενώσει», το εφαρμόζω και στην πράξη, έχω την ευτυχία να ασχολούμαι με το θέατρο που είναι κατεξοχήν ομαδικό άθλημα και αυτό είναι που με γοητεύει. Θα έλεγα στα παιδιά αλλά και στο παιδί που κρύβει ο κάθε ένας από εμάς μέσα του, στην οποιαδήποτε δυσκολία έρθει να μη φοβηθεί, να κάνει μια μικρή στάση να σιωπήσει για λίγο και να αφουγκραστεί τον εαυτό του. Τότε να δει τι θα του ψιθυρίσει η ψυχούλα του. Εκείνη την ώρα η απάντηση βρίσκεται σίγουρα μέσα μας. Νιώθω ότι αν αγαπάμε τον εαυτό μας, με την καλή έννοια του όρου, κι αν νιώσουμε την ασφάλεια ότι μας αγαπάει κι ο εαυτός μας είμαστε πολύ ασφαλείς σε αυτή τη ζωή. Και μας δίνει αυτό ένα εφόδιο πολύ ισχυρό για να βρούμε την αισιοδοξία και μέσα από όλο αυτό το σκοτάδι στο οποίο βρισκόμαστε να δούμε το φως που βρίσκεται στην άκρη του τούνελ και να ταξιδέψουμε σιγά σιγά προς τα εκεί. Νομίζω ότι με την αγάπη λύνονται τα πάντα. Η αγάπη καταλύει και τον φόβο. Είναι λογικό να φοβόμαστε, πάρα πολύ λογικό. Εκείνη την ώρα αν στραφούμε μέσα μας θα βρούμε τη λύση και το φως. Γιατί το φως είναι το ζητούμενο αφού γύρω μας υπάρχει πολύ σκοτάδι. Βέβαια πολλές φορές και το σκοτάδι αναδεικνύει τελικά το φως όταν το βρεις. Βοηθάει το σκοτάδι για να βρεις το φως και πολλές φορές εγώ για να καταλάβω τον εαυτό μου πρέπει να περάσω από μια πολύ δύσκολη κατάσταση για να καταλάβω, να εκτιμήσω και να ευγνωμονώ για το μετά που έρχεται. Αισιοδοξία λοιπόν πάνω από όλα.
Με αυτή την αισιοδοξία η «Κοκκινοσκουφίτσα» μπορεί να αποφύγει τον κακό λύκο; Στην κοινωνία μας από ποια πράγματα πρέπει να προφυλαχθούμε και πώς;
* Πιστεύω ότι αυτό που πρέπει να κάνουμε για να προφυλάξουμε τον εαυτό μας είναι να πιστέψουμε ότι δεν τα ξέρουμε όλα. Να μην έχουμε ποτέ την αλαζονεία ότι εμείς είμαστε κι ο άλλος δεν είναι. Ο χειρότερος εχθρός μας αλλά και ο καλύτερος φίλος μας δεν είναι άλλος από τον εαυτό μας. Δηλαδή μπορεί κάλλιστα να μας βάλει τρικλοποδιά που δεν μπορεί να μας βάλει άλλος. Πιστεύω τελικά ότι επικοινωνούμε με τον ίδιο μας τον εαυτό. Για να ανοίξεις την ψυχούλα σου πρέπει να ανοίξεις τον εαυτό σου και να κάνεις ό, τι μπορείς για να αναπτυχθείς τελικά σαν άνθρωπος. Γι’ αυτό έχουμε έρθει τελικά σε αυτή τη ζωή, για να εξελιχθούμε. Δεν μπορούμε να έχουμε έρθει εδώ και να μείνουμε τελικά στο ίδιο σημείο. Έχουμε έρθει για να ταξιδέψουμε. Αυτό το ταξίδι είναι η ζωή. Ο ίδιος μας ο εαυτός κρούει τον κώδωνα του κινδύνου όταν πέφτουμε σε λακκούβες. Ο ίδιος μας ο εαυτός θα μας σηκώσει από εκεί που πέσαμε, αρκεί να τον εμπιστευτούμε.
Βαδίζοντας προς το τέλος της συνέντευξης, θα σου θυμίζω την αγαπημένη όλων μας τηλεοπτική σειρά «Λάσσυ». Ποια σχέση έχεις εσύ με τα ζώα;
* Τα αγαπάω πάρα πολύ. Έχω ζήσει στο παρελθόν με γάτες. Έχω ζήσει με σκύλο. Στην πορεία, δυστυχώς, μου παρουσιάστηκε μια αλλεργία στις γάτες. Τις λατρεύω και τις θαυμάζω κιόλας γιατί τις θεωρώ τα πιο όμορφα πλάσματα που υπάρχουν. Η κίνησή τους, ο χαρακτήρας τους, η ελευθερία τους, η ανεξαρτησία τους, η χάρη τους. Σε όλα η γάτα έχει μια ιδιαίτερη γοητεία. Και ο σκύλος έχει τα δικά του θετικά στοιχεία. Σου δίνει μια συντροφιά και μια ασφάλεια. Δυστυχώς ο τρόπος της ζωής μου είναι τέτοιος που δεν θα ήμουν καλή μανούλα και καλή φίλη για τον σκύλο. Αλλά τα λατρεύω τα ζώα. Ακόμη και τις πιο απίθανες στιγμές μου τα χαζεύω, τα παρατηρώ, τα… αντιγράφω.
Πριν κλείσουμε θα ήθελα να μας πεις για τα επαγγελματικά σου σχέδια. Για τις δύο φετινές παραστάσεις και αν έχεις και κάτι που το προετοιμάζεις για τον επόμενο χρόνο.
* Φέτος είμαστε στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, με την «Οδύσσεια», το παραμύθι του Ομήρου, το παραμύθι των παραμυθιών ένα υπέροχο έργο. Ένα έπος που πραγματικά μας δίνει την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε όλο αυτό το ταξίδι του Οδυσσέα που είναι ένας ήρωας στη συνείδησή μας. Ο Έλληνας που μας αφορά απόλυτα. Το ταξίδι του Οδυσσέα για να φτάσει στην Ιθάκη του, δεν είναι κάτι που μπορούμε να το πάρουμε αψήφιστα. Είναι ένα ταξίδι προς την αυτογνωσία, είναι πραγματικά μια διαδρομή που περνάς από τη Σκύλλα στη Χάρυβδη. Περνάς από τις σειρήνες αλλά κι από τις ομορφιές, γιατί υπάρχουν και οι ομορφιές της ζωής και ο Οδυσσέας έχει κάποιους σταθμούς στο ταξίδι του αυτό που περνάει κι όμορφα, αλλά έχει πάντα στο μυαλό του την Ιθάκη του και την Πηνελόπη του και την οικογένειά του.
Μου άρεσε η «Οδύσσεια», η παράστασή σας, επειδή δεν είχε καθόλου δασκαλίστικο ύφος. Άφηνε τον θεατή ελεύθερο να χαρεί και να πάρει ό, τι καλό υπάρχει.
* Σε αυτό το ταξίδι η λέξη ελευθερία υπάρχει και κυκλοφορεί μέσα σε αυτό το έπος. Υπάρχει παράλληλα και η αναζήτηση του εαυτού μας. Τέλος υπάρχει και ο τελικός προορισμός. Ο πόθος, η επιθυμία, η πατρίδα και ό, τι έχει να κάνει με την πατρίδα και τα χώματα που σε γέννησαν. Μας αφορά αυτό το έργο και είναι ο Οδυσσέας πιστεύω ένας ήρωας που κρύβεται μέσα σε όλους μας τελικά, και τους άντρες και τις γυναίκες.
Πες μας τώρα και για το «Παραμύθι χωρίς όνομα».
* Και αυτό το έργο μας αφορά απόλυτα και έχει να κάνει με τη δικαιοσύνη και με τις πανανθρώπινες αξίες. Έχει να κάνει με τον βασιλιά που δεν διοικεί καλά τη χώρα του γιατί ουσιαστικά είναι ανόητος. Κυριαρχεί δηλαδή μια ανοησία και δεν υπάρχει ουσιαστική αγάπη για τον λαό του. Όταν δεν υπάρχει αυτό πώς μπορείς να κυβερνήσεις τελικά; Η Πηνελόπη Δέλτα καυτηριάζει την αδιαφορία και την ανοησία που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος που κρατάει στα χέρια του την τύχη του λαού. Αλλά και ο λαός πάλι δεν μπορεί να είναι αμέτοχος αφού ο λαός ουσιαστικά είναι το κράτος. Όλοι μαζί δηλαδή με κάποιο τρόπο μπορούμε να δώσουμε ο ένας το χέρι στον άλλον και επιτέλους να ορθοποδήσει ο τόπος. Γι’ αυτό είναι τόσο επίκαιρο και «Το παραμύθι χωρίς όνομα». Είναι μαγικό έργο και το θεατρικό που έχει κάνει η Κάρμεν πιστεύω ότι πραγματικά έχει φτάσει στο κουκούτσι. Το θεατρικό αυτό το έχουμε δει σαν παιχνίδι, ακριβώς επειδή είχε πολλά νοήματα και ήταν πολλές φορές δυσνόητα ή πολλές φορές, επειδή έχουν να κάνουν πολύ με τις αξίες των ανθρώπων και με την πολιτεία, θέλαμε να το ελαφρύνουμε τονίζοντας την παιχνιδιάρική του διάσταση.
Είναι και διαδραστικό;
* Υπάρχει και τέτοια διάθεση σε αρκετά σημεία του έργου αλλά ουσιαστικά και το σκηνικό είναι σαν μεγάλοι κύβοι που μας παρουσιάζουν από το παλάτι μέχρι και τα τριγύρω βασίλεια. Το «Παραμύθι» μας βάζει στη θέση όχι του παθητικού δέκτη αλλά του πομπού και του ανθρώπου που δρα, γιατί σε τελική ανάλυση μπορούμε να δράσουμε. Μπορούμε να είμαστε ενεργοί πολίτες και μπορούμε να προσφέρουμε. Ακόμη έχουμε τη δύναμη να ενωθούμε και να παλέψουμε με την καλή έννοια ώστε να βγάλουμε το «εγώ» και να προτάξουμε το «εμείς».
Κλείσαμε εδώ το παραμυθένιο μας ταξίδι. Σε ευχαριστούμε πολύ.
* Κι εγώ σας ευχαριστώ.
Άλλες δύο Κυριακές με την «Οδύσσεια»
Στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης ολοκληρώνονται οι παραστάσεις με την «Οδύσσεια» την Κυριακή 26 Απριλίου 2015 και την Κυριακή 24 Μαΐου 2015. Θυμίζουμε τους συντελεστές:
Κείμενο-σκηνοθεσία: Κάρμεν Ρουγγέρη
Σκηνικά-κοστούμια: Χριστίνα Κουλουμπή
Κίνηση-χορογραφίες-φωτισμοί: Πέτρος Γάλλιας
Μουσική σύνθεση-ενορχήστρωση, Video Art: Αντώνης Δελαπόρτας
Στίχοι και επιλογή τραγουδιών: Ανδρέας Κουλουμπής
Σπαθογραφίες: Κωνσταντίνος Μπουμπούκης
Βοηθός Ενδυματολόγου: Έρρικα Αλαμάνου
Οργάνωση Πρόβας: Μαρία Μωραγιάννη, Δάφνη Μιλτιάδου
Υπεύθυνη Γραφείου Παραγωγής: Ειρήνη-Ρεγγίνα Δούκα
Παίζουν και τραγουδούν οι ηθοποιοί:
Τάσος Παπαδόπουλος, Χριστίνα Κουλουμπή, Πέτρος Κιοσές, Ίρις Πανταζάρα, Σπύρος Περδίου, Δέσποινα Πολυκανδρίτου, Θανάσης Τσιδίμης, Άγγελος Χατζάς, Νεκτάριος Φαρμάκης, Σωτήρης Σουριανός.
Η παράσταση διαρκεί 2 ώρες. Έχει διάλειμμα και αγγλικούς υπέρτιτλους.
Λίγα λόγια για το έργο
Όλα αρχίζουν στον Όλυμπο. Οι θεοί συνεδριάζουν, μια που ο Ποσειδώνας – εχθρός του Οδυσσέα – λείπει σε ταξίδι. Ευκαιρία να επιτρέψουν στον πολύπαθο ήρωα να φύγει από το νησί της Καλυψώς, όπου είναι αποκλεισμένος. Ο Ερμής αναλαμβάνει να μεταφέρει την είδηση. Η Καλυψώ θυμώνει, αλλά του επιτρέπει να φύγει. Με μια σχεδία ο Οδυσσέας ξεκινάει για την ποθητή επιστροφή. Για κακή του τύχη, ο Ποσειδώνας, γυρνώντας από το ταξίδι του, τον βλέπει. Θυμώνει. Σηκώνει φουρτούνα. Διαλύει τη σχεδία. Ναυαγός, βγαίνει στο νησί των Φαιάκων. Εκεί τον συναντά η βασιλοπούλα Ναυσικά και τον οδηγεί στους γονείς της που τον φιλοξενούν. Αποκαλύπτει ποιος είναι κι αρχίζει να διηγείται τις περιπέτειές του. Πώς ξεκίνησε με 12 καράβια κι έφτασε στους Κίκονες πρώτα, μετά στους Λωτοφάγους, στην Αιολία, στους Λαιστρυγόνες, στην Κίρκη ύστερα. Πώς έφτασε στον Κάτω Κόσμο, πώς κινδύνεψε από τις Σειρήνες, πώς γλίτωσε από τη Σκύλλα και Χάρυβδη, πώς έφτασε στο Νησί του Ήλιου, πώς κατέληξε στην Καλυψώ. Συγκινημένοι, οι βασιλείς των Φαιάκων, τον στέλνουν με ένα μαγικό καράβι πίσω στην Ιθάκη και έτσι φθάνει ο Οδυσσέας στην όμορφη πατρίδα του…
Παραστάσεις τις Κυριακές 11:30 π.μ. και 3:30 μ.μ.
Πληροφορίες στο 215- 550. 82.70 και στο 210- 34. 18. 579. Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Πειραιώς 206.
Ένα αλλιώτικο «παραμύθι» μέχρι το τέλος Μαΐου
Στο θέατρο «Κιβωτός» παρουσιάζεται από την Κάρμεν Ρουγγέρη το έργο για παιδιά «Το παραμύθι χωρίς όνομα» μέχρι την Κυριακή 31 Μαΐου 2015.
Είναι ένα έντεχνο, διαχρονικό παραμύθι, όπου η πατρίδα και τα δεινά της, μεταφέρονται με έναν εύληπτο και μαγικό τρόπο. Στηρίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Πηνελόπης Δέλτα.
Οι συντελεστές της παράστασης
Κείμενο: Κάρμεν Ρουγγέρη
Σκηνοθεσία: Κάρμεν Ρουγγέρη, Χριστίνα Κουλουμπή
Σκηνικά-κοστούμια: Χριστίνα Κουλουμπή
Κίνηση-χορογραφίες-φωτισμοί: Πέτρος Γάλλιας
Μουσική σύνθεση-ενορχήστρωση, Video Art: Αντώνης Δελαπόρτας
Στίχοι και επιλογή τραγουδιών: Ανδρέας Κουλουμπής
Βοηθός Σκηνοθέτη: Κοραλία Τσόγκα
Βοηθός Ενδυματολόγου: Έρρικα Αλαμάνου
Υπεύθυνη Γραφείου Παραγωγής: Κατερίνα Μπανασάκη
Παίζουν και τραγουδούν οι ηθοποιοί: Λευτέρης Βασιλάκης, Αλέξανδρος Κομπόγιωργας, Νάντια Μητρούδη, Γιάννης Νικολάου, Αμάντα Σοφιανοπούλου, Μυρτώ Χρυσανθοπούλου, Κωνσταντίνα Λιναρδάτου.
Λίγα λόγια για το έργο
Στο βασίλειο των Μοιρολατρών ο Αστόχαστος, γιος του βασιλιά Συνετού, διαδέχεται τον πατέρα του στον θρόνο. Ο νέος βασιλιάς ενδιαφέρεται μόνο για διασκέδαση και καλοπέραση. Όπως είναι φυσικό σε λίγο καιρό το βασίλειο καταρρέει. Το θησαυροφυλάκιο αδειάζει! Η χώρα δανείζεται συνέχεια και ο τόπος ερημώνει. Μην αντέχοντας αυτή την κατάσταση, ο γιος του βασιλιά αποφασίζει να δράσει. Με βοηθό τη μικρή του αδερφή και μετά από πολλές περιπέτειες θα κατορθώσει να εμπνεύσει πίστη και εμπιστοσύνη στον λαό του ώστε όλοι μαζί να βοηθήσουν να ανορθωθεί η χώρα. Το βασιλόπουλο, ο πρωταγωνιστής της ιστορίας μας, θα μπορούσε να είναι ο νέος Έλληνας που βρίσκει τη δύναμη και τον τρόπο ώστε να ξαναγεννηθεί η πατρίδα του. Είναι ένα έργο με ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πλοκή, που σίγουρα θα διασκεδάσει τα παιδιά, αλλά συγχρόνως θα τα διδάξει με έμμεσο τρόπο, μια που μιλάει για τις αξίες της εργασίας, της δικαιοσύνης, της προσπάθειας, της ανδρείας, της συλλογικότητας σε αντίθεση με την τεμπελιά, την αδικία, την παραίτηση, τη δειλία και τον ατομισμό.
Στο θέατρο «Κιβωτός», Πειραιώς 115. Κάθε Κυριακή στις 11.15 π.μ. και στις 3 μ.μ.
Πληροφορίες – κρατήσεις: Στα τηλέφωνα 210 – 34. 17. 000 και 6945 – 37. 30. 97.
* Η φωτογράφιση της Χριστίνας Κουλουμπή έγινε στο παραμυθένιο και πολύχρωμο εργαστήριό της στη Νέα Σμύρνη. Μόνο μία φωτογραφία –εκεί που σχεδιάζει– είναι στο cafe που βρίσκεται στον 3ο όροφο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης.
* Οι φωτογραφίες είναι του cat is art.
