Επιμέλεια: Παναγιώτης Μήλας
Όταν την Παρασκευή 1 Ιουνίου 2018, έμαθα για τον θάνατο του Κώστα Πολυχρονίου, θυμήθηκα αμέσως τις πρώτες του ραδιοφωνικές «εμφανίσεις» τότε που ο δημοσιογράφος – εκφωνητής Μιχάλης Γιαννακάκος, τη μια φορά τον έλεγε …Πολυχρονίδη και λίγα λεπτά αργότερα τον έλεγε Πολυχρονίου.
Εκείνη την εποχή η μετάδοση γινόταν μόνο από ένα γήπεδο και όχι από όλα, όπως είναι σήμερα. Έτσι είχα την ευκαιρία να ακούω ολόκληρο τον αγώνα και την επομένη να διαβάζω στην «Αθλητική Ηχώ» ή στο «Φως των Σπορ» τις λεπτομέρειες και το παρασκήνιο.
Μια φορά όμως είχα την ευκαιρία να πάω για πρώτη φορά και στο γήπεδο. Ήταν ο αγώνας που καθόρισε την τελική επιλογή μου στο θέμα της ομάδας που θα υποστήριζα από τότε μέχρι και σήμερα.
Στο γήπεδο της Λεωφόρου λοιπόν για το ντέρμπι μεταξύ Ολυμπιακού και Παναθηναϊκού στο Πρωτάθλημα 1955 – 1956. Γηπεδούχος ο Ολυμπιακός. Ημέρα Τετάρτη 23 Μαΐου 1956. Τότε στο γήπεδο πήγαιναν και οικογένειες. Χωρίς φόβο αλλά με πάθος. Έτσι πήγα κι εγώ συνοδευόμενος από τον θείο μου Γιώργο Μήλα. Κατάμεστο το γήπεδο.
Ενθουσιασμός, όμορφη ατμόσφαιρα και ένα γκολ από τον Παναθηναϊκό στο 40ο λεπτό «ξυπνάει» την Αθήνα. Ο Λάκης Πετρόπουλος άνοιξε το σκορ με ένα φοβερό σουτ. (Ο Πετρόπουλος – ως προπονητής – κέρδισε τρία πρωταθλήματα με τον Ολυμπιακό τις χρονιές 1972, 1973 και 1974).
Στο δεύτερο ημίχρονο, ο Ολυμπιακός ανασυντάχθηκε και με ένα γκολ – κεφαλιά του πανύψηλου Μπάμπη Κοτρίδη, ισοφάρισε στο 62ο λεπτό. Όμως όλα έδειχναν πως οι «ερυθρόλευκοι» θα φύγουν από το γήπεδο με τους τρείς βαθμούς της νίκης. Έτσι κι έγινε. Στο 84ο λεπτό με άπιαστο σουτ του Κώστα Πολυχρονίου νίκησαν με 2-1. Από τότε καμάρωνα όταν με ρωτούσαν τι ομάδα είμαι…
***
Λίγους μήνες νωρίτερα είχα διαβάσει στην «Αθλητική Ηχώ» για το πρώτο κατόρθωμα του Πολυχρονίου με τον Ολυμπιακό. Αυτή τη φορά οι «ερυθρόλευκοι» ήταν γηπεδούχοι αλλά στη …Νέα Φιλαδέλφεια. Ο αγώνας ήταν για το Πρωτάθλημα της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Πειραιά της χρονιάς 1955 -1956. Αντίπαλός τους ο Ατρόμητος Πειραιά. Εύκολο κυριακάτικο απομεσήμερο με 7-0 τελικό σκορ και χατ-τρικ από τον 19χρονο Πολυχρονίου που έπαιζε για πρώτη φορά στη βασική ενδεκάδα. Ο Ολυμπιακός είχε δυο προπονητές στον πάγκο του. Τα αδέλφια Γιάννη και Βαγγέλη Χέλμη. Στη σύνθεση της ομάδας ήταν οι: Κώστας Καραπατής, Ηλίας Ρωσίδης, Θανάσης Σούλης-Κίνλεϊ, Βασίλης Ξανθόπουλος, Κώστας Πολυχρονίου, Μπάμπης Κοτρίδης, Θέμης Μουστακλής, Γιώργος Δαρίβας, Ηλίας Υφαντής, Θανάσης Μπέμπης, Μπάμπης Δρόσος. Αναπληρωματικοί: Σάββας Θεοδωρίδης, Μάκης Γερμενής, Γιάννης Ιωάννου, Γιώργος Κανσός, Νίκος Μυτώσης.
***
Αυτά τα λίγα από μένα ως πρόλογο στο θέμα. Αυτά όμως που πραγματικά αξίζουν είναι τα δύο παρακάτω κείμενα…
***
Το πρώτο έχει την υπογραφή του δημοσιογράφου Γιάννη Βανδώρου, ο οποίος είχε κάνει το “αθλητικό πορτραίτο” του Κώστα Πολυχρονίου στο μηνιαίο περιοδικό «Τα σπορ», τον Μάρτιο του 1957 και στην σελίδα 16. Από αυτό το κείμενο [που δημοσιεύεται εδώ στο catisart με την ορθογραφία της εποχής] πήρα και τον βασικό τίτλο του θέματος…
***
-Πολύ φυσικό θα ήταν ο Πολυχρονίου να είναι Αεκτζής. Τα ξανθά του μαλλιά ταιριάζουν πιο πολύ με τα χρώματα του Δικεφάλου Αετού παρά με το κόκκινο – άσπρο της πρωταθλητρίας Ελλάδος.
Ήρθαν όμως έτσι τα πράγματα και ο ξανθόμαλλος παίκτης από την Παιανία αποτελεί σήμερα βασικό στέλεχος του Ολυμπιακού. Και των εθνικών μας ομάδων. Στον πληθυντικό; Βεβαίως. Γιατί έχει φορέσει την φανέλλα και τη Εθνικής Νέων και της Α΄Εθνικής και των Ενόπλων Δυνάμεων μιά που τώρα υπηρετεί σαν λιμενοφύλακας.
*
Ο Κώστας Πολυχρονίου είναι σήμερα μια από τις γερές μονάδες του ελληνικού φουτ-μπωλ και τα νειάτα του όπως και η τεχνική του αποτελούνε μια καλή εγγύηση για την γραμμή των χαφ τόσον της Εθνικής όσον και της πειραϊκής ομάδος. Ο μικρόσωμος αυτός ξανθομάλλης παίκτης κατέκτησε την συμπάθεια του ελληνικού κοινού εδώ και πολύ λίγα χρόνια όταν για πρώτη φορά εμφανίσθηκε στα μεγάλα γήπεδα. Και από τότε ξέρει να ανανεώνει θαυμάσια αυτόν τον δεσμό του με το πλατύ κοινό αγωνιζόμενος με πείσμα και θέληση σε κάθε του ματς.
«Το ποδόσφαιρο το αγαπώ σαν την ίδια την ζωή μου», λέει ο ίδιος και συμπληρώνει: «Όχι για χάρις σ΄ αυτό αναδείχθηκα. Θα ήταν πολύ εγωϊστικό να σκέπτομαι έτσι. Δηλαδή ν’ αγαπώ κάτι μόνον και μόνον γιατί κατάλαβα πόσα μού προσέφερε. Λατρεύω το ποδόσφαιρο από τα πρώτα χρόνια που ένοιωσα τον εαυτόν μου και το όνειρό μου ήταν μια μέρα να παίξω μπάλλα. Δεν με πολυενδιέφερε να γίνω μεγάλος παίκτης με δόξες και τιμές. Εκείνο που με τραβούσε στην μπάλλα ήταν οι συγκινήσεις της. Η νίκη, τα γκολ, ο θρίαμβος…»
*
Έτσι με αυτή την αγάπη για τον «βασιληά των σπορ» άρχισε την ποδοσφαιρική του καρριέρα ο Κώστας Πολυχρονίου στην Παιανία. Γεννήθηκε βέβαια στο Πλατανιστό της Εύβοιας. Μα πιτσιρίκος επτά χρονών έφυγε με την οικογένειά του για την Στερεά.
Όλος ο κόσμος μαθαίνει γράμματα για να μορφωθεί. Ο Πολυχρονίου πήγαινε σχολειό μόνο και μόνο για να μάθη γράμματα και έτσι να μπορή να διαβάζη τις …αθλητικές εφημερίδες. Ήθελε να ρουφά κυριολεκτικά ό, τι γραφόταν για το σπορ αυτό που το ένοιωθε μέσα στο αίμα του. Περίμενε με αγωνία να έλθουν οι εφημερίδες και να τις διαβάση ακόμη και μέσα στην τάξη παρά τις όχι και τόσον ευχάριστες επεμβάσεις του δασκάλου.
«Και ποιοι είναι οι παίκτες που στο ξεκίνημά σου στάθηκαν σάν είδωλά σου; Οι παίκτες πού την θέση τους θα ήθελες να είχες;» Χωρίς κανένα δισταγμό ο συνομιλητής μας θα απαντήσει.
«Ο Μπέμπης και ο Δαρίβας. Ήσαν οι πιο αγαπημένοι μου ποδοσφαιρισταί στα πρώτα μου χρόνια. Μάζευα φωτογραφίες των και διάβαζα δύο και τρείς φορές κάθε τι που γραφόταν γι αυτούς».
Να μπορούσε να γίνη μια μέρα ένας παίκτης της αξίας του Δαρίβα ή του Μπέμπη… Το όνειρο του μικρού της Παιανίας που φορούσε ακόμα κοντά παντελόνια.
Για όλα τα πράγματα χρειάζεται μια αρχή. Δεν μπορείς να φάσης στο Ω εάν δεν περάσης από το Α. Έτσι σκέφθηκε-και πολύ σωστά- ο Πολυχρονίου και πήρε μια μέρα τον δρόμο που ωδήγησε – έτος 1951 – στα γραφεία του Παμπαιανικού. Υπογράφει το πρώτο του δελτίο και αρχίζει τις προπονήσεις κάτω από την επίβλεψη ενός μεγάλου άσσου, του Αλέξη Χατζησταυρίση. Τον χρησιμοποιεί ο προπονητής του Παμπαιανικού στη θέση του μέσου αριστερού. Δύο χρόνια θα περάσουν και έπειτα θα γίνη το μεγάλο σάλτο. Ο έμπειρος προπονητής του καταλαβαίνει πως ο Πολυχρονίου είναι ένα μεγάλο ταλέντο που του λείπουν τα φτερά για να πετάξη. Το 1953 αποκτά αυτά τα φτερά. Έχουν χρώμα κόκκινο και άσπρο. Παίζει για πρώτη φορά με την Β’ ομάδα του Ολυμπιακού σ’ ένα ματς κατά του Πανερυθραϊκού, όπου αφίνει καλές εντυπώσεις σημειώνοντας μάλιστα το πρώτο γκολ.
Δύο ακόμη χρόνια θα περάσουν στη Β’ ομάδα. Και έπειτα, το 1956, θα γίνη το νέο άλμα. Η μεγάλη στιγμή που χρόνια ωνειρευόταν ο πιτσιρικάς με τα ξανθά μαλλιά. Παίζει στην Α’ ομάδα του Ολυμπιακού στο ματς εναντίον του Ατρομήτου που γίνεται στην Νέα Φιλαδέλφεια. Με 7-0 τελειώνει το ματς αυτό και ο Πολυχρονίου που έχει αγωνισθεί σαν χαφ, σημειώνει τρία γκολ. Ένα ντεμπούτο, οπωσδήποτε θριαμβευτικό. Και κερδίζει με το σπαθί του μια θέση κάτω από τον ήλιο … – μόνιμα της Α’ ομάδας του Ολυμπιακού. Και έπειτα όλα τα άλλα έρχονται σαν φυσική εξέλιξη. Καλείται στην Εθνική Νέων και παίζει στα ματς του Βελιγραδίου, της Βουδαπέστης και της Αθήνας. Και η πορεία προς την επιτυχία συνεχίζεται. Η Α’ Εθνική ομάδα του «ανοίγει τις πύλες της» και παίζει σε πέντε ματς. Από δύο φορές εναντίον των Γιουγκοσλάβων και των Ρουμάνων και μία εναντίον των Γάλλων. Μα ανοίγει και μια Τρίτη πύλη: Της Εθνικής Ενόπλων Δυνάμεων που του δίνει την ευκαιρία να αγωνισθή στα ματς εναντίον των Ούγγρων, των Ιταλών, των Βέλγων και των Γάλλων.
Και έτσι σήμερα ο Κώστας Πολυχρονίου σε ηλικία 22 ετών βρίσκεται στην κορυφή της πυραμίδας του ελληνικού φουτ-μπωλ με συντροφιά βέβαια πολλούς άλλους.
Ένα ύψος που αντί να του καλλιεργήση τον εγωϊσμό αντίθετα τον έχει κάνει να καταλάβη ποιές είναι και πόσο μεγάλες είναι οι υποχρεώσεις του τόσο προς την ομάδα του όσο και προς το φίλαθλο κοινό, γι’ αυτό έρχεται πρώτος και φεύγει τελευταίος στις προπονήσεις. Καταλαβαίνει μόνος του πως πολλά ακόμη πρέπει να μάθη από την τέχνη του ποδοσφαίρου. Και θα τα μάθη γιατί και θέληση διαθέτει και ταλέντο μεγάλο.
*
«Είσαι ευχαριστημένος που παίζεις σαν χαφ και όχι σαν μέσος αριστερός κυνηγός;».
«Την αλήθεια θα την πω. Πιο πολύ μου αρέσει να παίζω μπροστά γιατί είναι «γκολτζίδικη» θέση. Έχει όμως και ένα μειονέκτημα. Πρέπει για να αποδώσης να σε τροφοδοτούνε. Ενώ σαν χαφ αποδίδεις με την προσωπική σου προσπάθεια».
«Έχεις παρακολουθήσει ξένες ομάδες. Ποιόν θεωρείς σαν τον πιο μεγάλο παίκτη από όσους έχεις δει;»
«Τον ακραίο Ούγγρο κυνηγό Τζίμπορ που όμοιός του στην ταχύτητα και στην τέχνη δεν νομίζω πως υπάρχει στον κόσμο».
*
Το πρωτάθλημα Ελλάδος έχει αρχίσει από καιρό και οι πρώτες μάχες απέδειξαν πως θα παρουσιάσει εφέτος τεράστιο ενδιαφέρον. Τον τίτλο όμως ποιος θα τον κερδίση;
Κατηγορηματική είναι εδώ η απάντηση του δημοφιλούς παίκτου της πειραϊκής ομάδος:
«Ο Ολυμπιακός και μάλιστα νομίζω με πιότερη ευκολία από πέρυσι»
Και το παγκόσμιο κύπελλο; Ποια είναι η ομάδα που πιστεύει ο Πολυχρονίου πώς θα στεφθή πρωταθλήτρια κόσμου για το 1958;
«Νομίζω – και συγχρόνως θέλω – πώς το Κύπελλο αυτό θα το πάρη η Εθνική Γιουγκοσλαβίας»
Ας περιμένουμε πέντε μήνες και τότε θα αποδειχθή εάν είναι καλός ή κακός προφήτης ο Πολυχρονίου.
***
Το θέμα στο περιοδικό συνοδεύεται και από μία φωτογραφία. Είναι από αγώνα του Ολυμπιακού με τον Απόλλωνα Καλαμαριάς. Λέει λοιπόν η λεζάντα: «Ο Πολυχρονίου έχει όλα τα προτερήματα ενός εξαιρετικού παίκτου. Εδώ σημειώνει με ισχυρό σουτ τέρμα εναντίον του τερματοφύλακος του Απόλλωνος Θεσσαλονίκης Αυγητίδη». Να σημειώσω εδώ ότι το μικρό όνομα του Αυγητίδη είναι Παράσχος και ο ποδοσφαιριστής αυτός το 1962 πήρε μετεγγραφή για τον Ολυμπιακό στον οποίο έπαιξε 5 χρόνια, μέχρι και το 1967. Προπονητής της ομάδας τότε ήταν ο Μάρτον Μπούκοβι.
***
Στο δεύτερο κείμενο ο Κώστας Πολυχρονίου μιλάει στον δημοσιογράφο Σπύρο Τσάμη, το 2015, για τον πιο δύσκολο αντίπαλό του, στη διάρκεια της καριέρας του. Ο τίτλος είναι δικός μου…
***
«Ακολουθούσα τον Πελέ και …στον πάγκο»
«Ο πιο δύσκολος αντίπαλός μου ήταν αυτός που «λέει» η λογική! Ο Πελέ, στο παιχνίδι του Ολυμπιακού με τη Σάντος, την Τρίτη 4 Ιουλίου 1961… Στη νίκη μας 2-1, που έχει μείνει στην ιστορία! Προπονητής ήταν ο Σιμονόφσκι και είχα εντολή να τον ακολουθώ παντού. Αυτό έκανα. Ανεπανάληπτη η τεχνική του, συνεχείς οι προσποιήσεις του…
Προσπαθούσα να βγαίνω πρώτος στην μπάλα, γιατί ήξερα ότι αν είχε αυτός την πρωτοβουλία και γυρνούσε πρόσωπο με πρόσωπο, θα ήταν δύσκολα… Τον ακολουθούσα παντού! Εκνευρίστηκε, γιατί τον ακολουθούσα ακόμη και σε στιγμές που είχε διακοπεί το παιχνίδι και πήγαινε στον πάγκο της Σάντος…
Ακόμη και τότε, εγώ από πίσω του! Με τιμά το γεγονός ότι, χρόνια μετά, οι ίδιοι οι Βραζιλιάνοι έλεγαν ότι μόνο εγώ και ο Τραπατόνι, μεγάλος αμυντικός της εποχής του, πριν γίνει επίσης μεγάλος προπονητής, τον είχαμε αντιμετωπίσει τόσο καλά».
***
Κλείνω με ένα σύντομο βιογραφικό για τον μεγάλο άσο του Ολυμπιακού.
***
Κώστας Πολυχρονίου
Γεννήθηκε στον Πλατανιστό Εύβοιας, στις 12 Νοεμβρίου 1936. Πέθανε στην Παιανία, την 1η Ιουνίου 2018.
Ως ποδοσφαιριστής κατέκτησε:
Έξι (6) Πρωταθλήματα Ελλάδας: 1956, 1957, 1958, 1959, 1965-66, 1966-67.
Οκτώ (8) Κύπελλα Ελλάδας: 1956-57, 1957-58, 1958-59, 1959-60, 1960-61, 1962-63, 1964-65, 1967-68.
Πέντε (5) Πρωταθλήματα ΕΠΣ Πειραιώς: 1954-55, 1955-56, 1956-57, 1957-58, 1958-59 και
Ένα (1) Βαλκανικό Κύπελλο: 1961-1963.
Συμπλήρωσε 305 συμμετοχές και πέτυχε 37 τέρματα στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα, στην Α’ κατηγορία, στο Κύπελλο, στο Πρωτάθλημα της ΕΠΣ Πειραιώς και στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.
Στην εθνική Ελλάδας αγωνίστηκε επί μία δεκαετία, έχοντας 27 συνολικά συμμετοχές.
Όταν σταμάτησε το ποδόσφαιρο ακολούθησε καριέρα προπονητή, σε πολλές ομάδες. Κάθισε επίσης στον πάγκο Ολυμπιακού (1993-94) και της Εθνικής Ελλάδας (1994-1998), με απολογισμό σε 34 αγώνες, 17 νίκες, 6 ισοπαλίες και 11 ήττες (τέρματα 56-32).
***
Η κηδεία του Κώστα Πολυχρονίου θα γίνει τη Δευτέρα 4 Ιουνίου 2018 στις 5.30 μ.μ. στον Ιερό Ναό Γέννησης Χριστού στην Παιανία. Στρατηγού Δάβαρη, Παιανία 190 02. Τηλέφωνο: 210-66.43.021
