Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Πριν από σχεδόν έξι χρόνια, ένας Δεκέμβριος γιορτινός ήταν, θυμάμαι, βρέθηκα να κατεβαίνω καμιά δεκαριά σκαλιά από μπετόν. Σε μια ατμοσφαιρική υπόγεια σκηνή, ασφυκτικά γεμάτη από κόσμο, με μαξιλάρες ακουμπισμένες στο πάτωμα, εν είδει καθισμάτων, παρακολούθησα μια μουσικοθεατρική παράσταση φίλων με θέμα το πάθος. Το πάθος είναι ένα άλυτο μυστήριο που βάζει φωτιά στην καρδιά και γίνεται πηγή έμπνευσης, καθετί όμορφο δημιουργείται με πάθος. Το θέατρο ήταν το Beton 7, την παράσταση παρουσίαζαν ο συνθέτης Δημήτρης Μαραμής και η ηθοποιός Κατερίνα Σαβράνη. Σκοτεινός ρεαλισμός, έντονα και τολμηρά συναισθήματα, τραγούδι, μουσική, ταξίδι στον κόσμο με νότες αισθαντικές στο πιάνο. Ανάμεσα στους εξαίρετους συντελεστές και μια νεράιδα. Η έκπληξη ακούγοντας τη φωνή της ήταν σαν να βρέθηκα σ’ ένα καινούργιο όνειρο. Μια φωνή ασύγκριτης λεπτότητας, διαύγειας και φόρμας. Τώρα σκέπτομαι: Τι σημασία έχει αν συνάντησα την Κορίνα Λεγάκη για πρώτη φορά πριν από έξι ή επτά χρόνια και φιλοξενώ σήμερα μια συνέντευξη μαζί της; Εδώ ο χρόνος δεν μετράει. Σημασία έχει η πίστη στην ομορφιά -την ήρεμη, την εγκάρδια. Όλα αυτά τα χρόνια την έψαχνα. Όχι «στους σταθμούς, στα τρένα, στους καπνούς» αλλά στις συναυλίες, στα αρώματα και στις σκιές, στις καλοκαιρινές συντροφιές, στις αλησμόνητες νύχτες, στη φύση και σε ό, τι απλό κρύβει μέσα της, στα πολύ μικρά πράγματα που μόλις διακρίνονται και που εντελώς ξαφνικά μπορεί να γίνουν μεγάλα ή απροσμέτρητα. Την έψαχνα ακόμα και στο YouTube, ακόμα και στις παλιές φωτογραφίες μου που βγάζω με τους καλλιτέχνες κάθε φορά που παρακολουθώ αξιόλογες παραστάσεις. Κι άκουγα τη φωνή της, που τη διασχίζουν θαλάσσιοι άνεμοι, να αγκαλιάζει την ακοή θαυμάσια, γνήσια, ευτυχισμένα. Την ακούω και τώρα που γράφω αυτές τις γραμμές, να τραγουδά στίχους του Μιχάλη Γκανά, του Σωτήρη Τριβιζά, του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Να ερμηνεύει σουηδικά παραδοσιακά τραγούδια, αργεντίνικα τάνγκο, Θοδωρή Γκόνη, Παρασκευά Καρασούλο, Οδυσσέα Ιωάννου και γύρω τίποτα να μη σαλεύει, τίποτα να μην ανασαίνει. Έναν Δεκέμβριο πάλι, αυτόν που μας πέρασε, πανευτυχής την άκουσα και την είδα ξανά. Αυτή τη φορά να μοιράζεται τη σκηνή του Athenaeum, αλλά και τη «σκηνοθεσία» μιας μαγικής βραδιάς με τον Νίκο Ξυδάκη, ερμηνεύοντας τραγούδια που έχουν σφραγίσει και καθορίσει το τοπίο του ελληνικού τραγουδιού τα τελευταία τουλάχιστον τριάντα χρόνια. Η Κορίνα Λεγάκη γεννήθηκε στην Κρήτη από πατέρα Έλληνα και μητέρα Σουηδέζα. Σημαντικές είναι και οι ναξιώτικες καταβολές της από την οικογένεια του πατέρα της. Ουσιαστικές για τη ζωή της επρόκειτο να γίνουν και οι κλασικές και τζαζ επιρροές από τον πιανίστα Σουηδό παππού της. Είναι λοιπόν ένα άξιο τέκνο δύο γλωσσών και δύο πολιτισμικών αντιλήψεων. Ίσως και περισσότερων, μιας και η πολυγλωσσία της είναι αξιοσημείωτη. Εκτός από ελληνικά, μιλά σουηδικά, αγγλικά, γερμανικά και γαλλικά, ενώ τραγουδά με ευχέρεια και σε διάφορες ισπανόφωνες γλώσσες αλλά και στη ρωσική. Αυτό τον καιρό συμμετέχει στην παράσταση «Στουρνάρα και Πατησίων γωνία», που παρουσιάστηκε στις αρχές του μήνα στο θέατρο «Άλφα.Ιδέα» και θα επαναληφθεί στη Θεσσαλονίκη τις Δευτέρες 13 και 20 Φεβρουαρίου και στο Ηράκλειο Κρήτης την Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2017. Η πιο πρόσφατη δισκογραφική δουλειά της είναι το «Mosaic», μια δουλειά πρωτότυπη που φιλοξενεί πολύ σημαντικά τραγούδια από το πρόσφατο και απώτερο παρελθόν της ελληνικής αλλά και της ξένης δισκογραφίας, τα οποία δεν έγιναν ποτέ αυτό που λέμε «σουξέ». Εν τούτοις μαρτυρούν με απόλυτη σαφήνεια το μεγάλο ταλέντο και τη δημιουργική αγωνία σπουδαίων δημιουργών. Όπως και η ίδια μας λέει, “πίσω από κάθε «γνωστό» κι «επιτυχημένο» τραγούδι υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός εξίσου σημαντικών δημιουργημάτων. Αποτελεί χρέος επομένως κάθε ερμηνευτή να συνδέεται με τη ζώσα παράδοση του μουσικού πολιτισμού από τον οποίο έτσι κι αλλιώς κατάγεται”. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται ήδη στη διαδικασία προπαραγωγής του επόμενου δίσκου της που θα γίνει σε συνεργασία με τον Νίκο Ζούδιαρη, σε λόγια και μουσικές του. Η Κορίνα ζει με το τραγούδι και τις νότες, κεντάει απάνω σε στίχους και μουσικές. Η φωνή της έχει μια ιδιόμορφη και παράξενη γοητεία, σχεδόν μυθική. Όπως οι μέλισσες συγκεντρώνουν το μέλι, έτσι κι αυτή συγκεντρώνει ό, τι γλυκύτερο σε ήχο υπάρχει γύρω μας. Πιστεύει ότι το τραγούδι είναι “μαραθώνιος κι όχι δρόμος ταχύτητας εκατό μέτρων”. Πιστεύει ακόμα σε μιαν αγάπη για την τέχνη φυλαγμένη μέσα της σαν κληρονομιά και θεωρώ βέβαιο ότι η αγάπη της αυτή περικλείει δύναμη, μεγαλείο και ευλογία…
Διαβάστε τη συνέντευξη.
* Γεννήθηκα στην Κρήτη από πατέρα Έλληνα και μητέρα Σουηδέζα. Το αναφέρω αυτό επειδή μοιραία οι παιδικές μου μνήμες κι εντυπώσεις έχουν συμβεί σε δύο χώρες και δύο πολιτισμούς. Πολύ ουσιαστική υπήρξε στην παιδική μου ζωή η επιρροή του Σουηδού παππού μου, ο οποίος εκτός των πολλών άλλων έπαιζε και πιάνο. Εξίσου σημαντικές οι επιρροές κι από τη ναξιώτικη καταγωγή του πατέρα μου και τα πολιτιστικά αντανακλαστικά του νότιου Αιγαίου. Είμαι λοιπόν «παιδί» δύο γλωσσών και δύο πολιτισμικών αντιλήψεων.
Ποιες ήταν οι πρώτες σου καλλιτεχνικές επιρροές;
* Από τη μια οι κλασικές και τζαζ επιρροές του πιανίστα παππού μου κι από την άλλη η μουσική τέχνη του δεξιοτέχνη του μπουζουκιού πατέρα μου. Μα πρέπει να πω όμως ότι κι ο τόπος όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα, η Κρήτη, είναι ένα από τα λαμπρότερα πολιτιστικά «τοπία» του πολιτισμού και θα ήταν αδύνατον να μη με επηρεάσει η μουσική και ποιητική της παράδοση. Φυσικά υπήρξα και παιδί της εποχής μου με πολλά ακούσματα σύγχρονης ξένης κι ελληνικής μουσικής.
Πότε αντιλήφθηκες ότι το μέλλον σου βρίσκεται στη μουσική;
* Νομίζω πως το ήξερα πάντα. Αν όχι με το μυαλό σίγουρα με το αίσθημα. Ποτέ, από τα παιδικά μου χρόνια δεν σκέφτηκα για τον εαυτό μου άλλου είδους «μοίρα».
Ποιος ή ποιοι γράφουν τους στίχους τραγουδιών σου;
* Στις μέχρι τώρα δισκογραφικές μου δραστηριότητες οι στίχοι ανήκουν σε ποιητές, σημαντικούς στιχουργούς και τραγουδοποιούς της νεότερης και νεότατης γενιάς. Όπως είναι οι Κ.Γ. Καρυωτάκης, Μ. Πολυδούρη, Γ. Θεοδωράκης, Μ. Γκανάς, Λ. Παπαδόπουλος, Μ. Ρασούλης, Λ. Νικολακοπούλου, Θ. Γκόνης, Π. Καρασούλος, Ο. Ιωάννου, Φ. Λαμπρίδη, Γ. Τσατσόπουλος, Σ. Τριβιζάς, Κ. Μπουρναζάκης, Τ. Μαρκετάκη, Γ. Ανδρέου.
Και τη μουσική;
* Οι μουσικές ανήκουν στους Μ. Θεοδωράκη, Ε. Καραΐνδρου, Γ. Σπανό, Μ. Χιώτη, Απ. Καλδάρα, Χρ. Νικολόπουλο, Στ. Κραουνάκη, Ν. Ξυδάκη, Γ. Ανδρέου, Γ. Καζαντζή, Δ. Γαλάνη, Κ. Λειβαδά, Δ. Μαραμή, συγκρότημα Αρμός. Έχω επίσης ερμηνεύσει και τραγούδια από τη διεθνή δισκογραφία: Astor Piazzolla, Nicola Piovani, Zbigniew Preisner, Eden Ahbez, Luiz Bonfa, Antonio Pinto, Sonny Bono, Angelo Badalamenti, Hubert Giraud.
Θέλεις να μας μιλήσεις για τη μουσική παράσταση “Στουρνάρα και Πατησίων Γωνία”, στην οποία συμμετέχεις;
* Ο Θοδωρής Γκόνης και ο Γιώργος Ανδρέου έχουν διαμορφώσει όλα αυτά τα χρόνια μέσα από μια δημιουργική συνομιλία (εκτός από τα πολλά τραγούδια που έχουν γράψει μαζί) δύο κύκλους μουσικού και θεατρικού υλικού. Ο πρώτος κύκλος (Καρόλου Ντυλ και Τσιμισκή) αφορά γυναικεία πρόσωπα του νεωτερικού ελληνισμού, είτε ιστορικά (Κασσιανή, Ζωή η Πορφυρογέννητη, Δούκισσα της Πλακεντίας) είτε της λογοτεχνίας («Σαραντανού» του Παπαδιαμάντη, «Η μητέρα μου» και «Ένα νέο κορίτσι στους δρόμους της Αθήνας» του Θ. Γκόνη). Ο δεύτερος κύκλος αφορά τραγούδια και κείμενα από τη θητεία του Θ. Γκόνη στον Βορρά, την αγάπη του για την Αθήνα και το Ναύπλιο. Οι μουσικές του Γ. Ανδρέου συνομιλούν, συγκλίνουν και αποκλίνουν, ερμηνεύουν και επεκτείνουν το περιεχόμενο των θεατρικών μονολόγων και των στίχων των τραγουδιών. Να πω ότι οι θεατρικοί μονόλογοι, ειδικά αυτών των διάσημων γυναικών που προανέφερα δεν είναι καθόλου συμβατικοί και «ιστορικά ορθοί» – ο Θ. Γκόνης μεταφέρει στο συναρπαστικό τώρα, στο σήμερα τη φωνή και το αίσθημα αυτών των προσώπων. Ερμηνεύουν η Ελένη Κοκκίδου και η Μυρτώ Γκόνη τους θεατρικούς μονολόγους και τα τραγούδια η Ελένη Τσαλιγοπούλου, η Γιώτα Νέγκα κι εγώ.
Και στο παρελθόν έχεις τραγουδήσει σε θέατρα κι έχεις συνεργαστεί με ηθοποιούς. Πώς είναι αυτή η αλληλεπίδραση;
* Πολύ ενδιαφέρουσα και πολύ δημιουργική και για τους μεν (ηθοποιοί) και για τους δε (τραγουδιστές). Οι ηθοποιοί έχουν εξαιρετική πειθαρχία σώματος και λόγου αλλά και την άνεση να αναπτύξουν τον ρόλο τους. Εμείς οι τραγουδιστές έχουμε τη συνδρομή που μας παρέχει η μουσική και η δημοφιλής διάσταση του Τραγουδιού αλλά έχουμε τον χρόνο αντίπαλο μια και η τέχνη του τραγουδιού είναι κατεξοχήν μινιμαλιστική και πρέπει έτσι σε πολύ σύντομο χρόνο να πείσεις και να συγκινήσεις.
Η πλέον πρόσφατη προσωπική σου δισκογραφική δουλειά έχει τον τίτλο «Mosaic». Πρόκειται για «ένα ευαίσθητο στοίχημα», όπως το έχεις χαρακτηρίσει. Τι άλλο θα μπορούσες να μας πει γι’ αυτή τη δουλειά;
* Το Mosaic δεν είναι ένας συνηθισμένος δίσκος επανεκτελέσεων που περιλαμβάνει πασίγνωστα κι «επιτυχημένα» τραγούδια. Αντιθέτως, φιλοξενεί πολύ σημαντικά τραγούδια από το πρόσφατο και απώτερο παρελθόν της ελληνικής (αλλά και της ξένης) δισκογραφίας, τα οποία δεν έγιναν «σουξέ» – δείχνουν όμως με πολύ σαφή τρόπο το μεγάλο ταλέντο και τη δημιουργική αγωνία σπουδαίων δημιουργών. Μπορεί το ευρύ ακροατήριο να γνωρίζει και να αγαπά κυρίως ένα προφανές κομμάτι της Δημιουργίας και της Παραγωγής, ωστόσο πίσω από κάθε «γνωστό» κι «επιτυχημένο» τραγούδι υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός εξίσου σημαντικών δημιουργημάτων. Και είναι χρέος κάθε ερμηνευτή να συνδέεται με τη ζώσα παράδοση του μουσικού πολιτισμού από τον οποίο έτσι κι αλλιώς κατάγεται.
Έχεις ένα ακόμα ταλέντο, τις ξένες γλώσσες. Η γλώσσα καθορίζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. Πόσες και ποιες γλώσσες μιλάς; Σκέπτεσαι να μάθεις κι άλλες;
* Μιλώ ελληνικά, σουηδικά, αγγλικά, γερμανικά και γαλλικά ενώ τραγουδώ και σε διάφορες ισπανόφωνες γλώσσες τις οποίες λατρεύω όπως και τη ρώσικη γλώσσα κι εύχομαι στο άμεσο μέλλον να ασχοληθώ με αυτές πιο… «σοβαρά».
Έχεις εργαστεί στον τουριστικό τομέα. Η επικοινωνία και η εξοικείωση με διαφορετικές κουλτούρες σε βοήθησε στη σταδιοδρομία σου στο τραγούδι;
* Με βοήθησε στην επικοινωνία μου με το ακροατήριο. Πάντα μαθαίνει κανείς από τις συναισθηματικές αντιδράσεις των ανθρώπων κι από τους διαφορετικούς πολιτισμούς από τους οποίους κατάγονται.
Το ταλέντο μπορούμε να το θεωρήσουμε και χρέος;
* Είναι βέβαιο ότι ένας ταλαντούχος άνθρωπος, ειδικά στο πεδίο της τέχνης, έχει δύο επιλογές: η μία είναι να αποφύγει με κάθε τρόπο την κρίσιμη ευθύνη που συνεπάγεται αυτό ακριβώς το ταλέντο. Η άλλη είναι να αποδεχτεί με ειλικρινή ταπεινότητα το προνόμιο αυτό και να το θεωρήσει ως χρέος του απέναντι στον εαυτό του αλλά κυρίως απέναντι στην κοινωνία από την οποία κατάγεται και εκπροσωπεί.
Τι είναι αυτό που σου δίνει χαρά στη δουλειά σου και σε κάνει να την αγαπάς;
* Οι συναντήσεις με σημαντικούς δημιουργούς. Η ερμηνεία αξιόλογων έργων τέχνης. Η επικοινωνία με το ακροατήριο. Όλα αυτά συγχρόνως.
Εκτός από τις φωνητικές δυνατότητές σου, που είναι αναμφισβήτητες, τι άλλο ψάχνεις προκειμένου να ερμηνεύσεις ένα τραγούδι;
* Αναζητώ το βαθύτερό του αίσθημα, την «καταγωγή» της μουσικής και του στίχου του, τις καλά κρυμμένες αλλά καθοριστικής σημασίας αλήθειες του.
Προς τα πού βαδίζει το τραγούδι σήμερα; Πόσο έχει επηρεαστεί η μουσική από την τεχνολογία;
* Το τραγούδι είναι η πιο άμεση και λαϊκή τέχνη. Πιστεύω πως θα συνεχίσει να υπάρχει με τα πάνω και τα κάτω του. Η τεχνολογία υπήρξε πάντοτε ένα κομμάτι «διευκόλυνσης» της μουσικής τέχνης (όλα τα μουσικά όργανα είναι θαύματα τεχνολογίας) – το ίδιο συμβαίνει και στην εποχή μας και δεν με ενοχλεί, αρκεί το μέσον να μη μετατρέπεται σε αυτοσκοπό.
Ποια είναι η θεματολογία και η υφολογία των τραγουδιών της εποχής μας;
* Εξαρτάται από το κίνητρο των δημιουργών. Όχι τόσο ως προς τη θεματική (αφού, τελικά, όλα τα τραγούδια μιλούν είτε για τον «Έρωτα» είτε για τον «Θάνατο» – κι εννοώ το ερωτικό αίσθημα που συνδέεται με την υπεράσπιση της ζωής σε κίνηση και τον εν ζωή «Θάνατο» που συμβαίνει σε κάθε ήττα μας, πόνο, αποτυχία, απογοήτευση), όσο ως προς την ειλικρίνεια και καλλιτεχνική ευαισθησία της προσέγγισης.
Ποια θεωρείς τα ωραιότερα τραγούδια για την ιδιοσυγκρασία σου και τη φωνή σου;
* Τραγουδιστής, κατά τη γνώμη μου είναι εκείνος που μπορεί να ερμηνεύσει ένα καινούργιο, ένα αδημοσίευτο τραγούδι. Αν και ένα μεγάλο κομμάτι του υλικού που ερμηνεύουν οι τραγουδιστές αφορά την Παράδοση, δηλαδή το καλλιτεχνικό παρελθόν, το ζήτημα είναι πάντα η ερμηνεία και οικειοποίηση του Καινούργιου.
Ο κόσμος που σε παρακολουθεί γιατί σε ακούει, τι πιστεύεις;
* Ο κόσμος αναζητά πρόσωπα ειλικρινή, δημιουργικά και με καλλιτεχνική ικανότητα. Μπορεί να ανέχεται μετριότητες και «μόδες», ξέρει όμως πάντα να ξεχωρίζει έναν ταλαντούχο και χαρισματικό καλλιτέχνη. Με όλα αυτά δεν προσπαθώ να «ευλογήσω τα γένια μου», απλά περιγράφω την προσπάθειά μου και τις προθέσεις μου στον χώρο του τραγουδιού και της μουσικής. Τελικός κριτής είναι πάντα το κοινό.
Πώς νομίζεις ότι θα ήταν η ζωή σου αν δεν είχες πάρει το δρόμο της μουσικής;
* Δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς τη μουσική, έτσι δεν μπορώ να απαντήσω σε αυτή την ερώτηση.
Αρκεί το ταλέντο για να κάνει κανείς σήμερα σταδιοδρομία στο τραγούδι;
* Ταλέντο και σκληρή δουλειά. Μαραθώνιος κι όχι δρόμος ταχύτητας εκατό μέτρων.
Ποιους σύγχρονους καλλιτέχνες θεωρείς «συγγενείς» σου;
* Όλες τις μεγάλες γυναίκες τραγουδίστριες, Ελληνίδες και ξένες, αφού ακούγοντάς τες μαθαίνω να τραγουδώ. Και τους σπουδαίους άντρες τραγουδιστές – πάντα μαθαίνεις από το διαφορετικό από εσένα.
Βαθμιαία αλλάζει ο κόσμος που ζούμε;
* Βαθμιαία αλλάζει διαρκώς. Σε κάποιες όμως περιστάσεις αλλάζει ραγδαία.
Θέλεις να μιλήσεις για τα άμεσα σχέδιά σου;
* Βρίσκομαι ήδη στη διαδικασία προπαραγωγής του επόμενου δίσκου που θα γίνει σε συνεργασία με τον Νίκο Ζούδιαρη, σε λόγια και μουσικές του. Νιώθω πολύ τυχερή και βαθιά ευγνώμων. Ο Νίκος Ζούδιαρης είναι ένα από τα σημαντικότερα δημιουργικά πρόσωπα του σύγχρονου ελληνικού τραγουδιού, με τραγούδια εκλεκτά κι αγαπημένα.
Ενημέρωσέ μας για τις επόμενες εμφανίσεις σου.
* Η παράσταση «Στουρνάρα και Πατησίων γωνία» που παρουσιάστηκε στο θέατρο “Άλφα.Ιδέα”, θα παιχτεί και στη Θεσσαλονίκη τις Δευτέρες 13 και 20 Φεβρουαρίου και στο Ηράκλειο Κρήτης την Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2017. Θα είμαι μαζί με τον Γιώργο Ανδρέου και τον Γιώργο Καζαντζή στον “Ιανό” την Παρασκευή 10 και το Σάββατο 11 Μαρτίου 2017. Με καλεσμένους μας τους ποιητές Διονύση Καρατζά και Κική Δημουλά. Επίσης κάνω συζητήσεις και σχέδια για το καλοκαίρι.
Ως λαός εκτιμάμε τη λαϊκή μας παράδοση στη μουσική ή την υποτιμάμε;
* Η λαϊκή μας παράδοση είναι τόσο ισχυρή που ακόμα και αν συνειδητά επιχειρήσουμε να την υποβαθμίσουμε θα αποτύχουμε οικτρά. Είμαστε όλοι παιδιά του πολιτισμικού και κοινωνικού παρελθόντος, έχουμε όμως χρέος να ανανεώνουμε και να επανερμηνεύουμε δημιουργικά τόσο την παράδοσή μας όσο και το ιστορικό μας παρελθόν.
Ποιος είναι ο ρόλος της μουσικής ψυχαγωγίας την εποχή της κρίσης;
* Χαίρομαι που χρησιμοποιείται τη λέξη «ψυχαγωγία» (αγωγή της ψυχής) κι όχι «διασκέδαση» (δηλαδή σκόρπισμα) αυτό τα λέει όλα, ειδικά σε εποχές όπου οι ψυχές των ανθρώπων είναι πληγωμένες και σε απόγνωση.
Προσωπικά για τι είσαι περήφανη;
* «Περήφανη» είναι μεγάλη κουβέντα – προτιμώ να πω «ικανοποιημένη»: Από το γεγονός πως προσπαθώ και δουλεύω στην τέχνη μου, προοδεύοντας αργά αλλά σταθερά και ουσιαστικά (έτσι τουλάχιστον πιστεύω).
Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου ποιητές;
* Πολλοί. Κ.Π. Καβάφης, Οδυσσέας Ελύτης, Γιώργος Σεφέρης, Ναπολέων Λαπαθιώτης, Μιχάλης Γκανάς, Κική Δημουλά, Charles Baudelaire, Vladimir Mayakovsky, Sylvia Plath, Bob Dylan κ.ά.
Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου συνθέτες;
* Ενδεικτικά… Giuseppe Verdi, Arvo Pärt, Philip Glass, Μάνος Χατζιδάκις, Βασίλης Τσιτσάνης και πολλοί πολλοί άλλοι. Επώνυμοι και ανώνυμοι.
Ποιους συγγραφείς διαβάζεις;
* Πριν από λίγο καιρό τελείωσα την «Άννα Καρένινα» του Φ.Ντ. Τολστόι και αυτή την περίοδο διαβάζω το «Αδριανού Απομνημονεύματα» της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ. Με ενδιαφέρουν τα γυναικεία λογοτεχνικά πρόσωπα αλλά και οι γυναίκες συγγραφείς.
Τι σε κάνει να γελάς;
* Οι καλές παρέες, οι βόλτες με τον σκύλο μου, τα παιδιά –όλων των ηλικιών.
Τι μπορεί να σε κάνει να πονέσεις;
* Όταν διαπιστώνω στις ανθρώπινες συμπεριφορές όλα εκείνα τα αρνητικά χαρακτηριστικά που μας χαρακτηρίζουν ως είδος, ενώ είμαστε πλασμένοι για τα καλύτερα, τα ομορφότερα, τα πιο δοτικά και ουσιώδη.
Τι σε πληγώνει περισσότερο στην Ελλάδα σήμερα;
* Η καταστροφή της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς και η παραμόρφωση των πόλεών μας. Η αποτυχία της Πολιτικής και η αμηχανία της Παιδείας. Η δυσκολία μας να συνεννοηθούμε και να συνομιλήσουμε. Οι εγωισμοί. Τα κούφια λόγια. Ο ναρκισσισμός της ημιμάθειας.
Ποιος είναι ο πιο μεγάλος φόβος σου;
* Η μοναξιά. Και δεν νομίζω πως είμαι η… μόνη με αυτόν τον φόβο.
Θα μου περιγράψεις τον εαυτό σου με τρεις λέξεις;
* Μουσική. Θάλασσα. Ταξίδι.
Θέλεις να μου μιλήσεις για τη σχέση σου με τα ζώα. Έχεις κατοικίδιο;
* Αγαπώ και θαυμάζω τα ζώα. Έχω δύο κατοικίδια. Μία σκύλα (τη Λούλου) κι έναν γάτο (τον Πηγάσιο). Έχω δραστηριοποιηθεί σε συλλόγους και φιλοζωικές οργανώσεις και πιστεύω ακράδαντα πως η συμπεριφορά μας προς τα ζώα είναι ο κρισιμότερος δείκτης της πολιτισμικής μας ωριμότητας ή… αφασίας.
