Φωτογραφίες: Τέτα Μαρτάκη για το catisart.gr
Πληροφορίες εξακριβωμένες για τη Σρι Λάνκα έχουμε από το 543 μ.Χ. Τότε εγκαταστάθηκαν στον τόπο αυτό οι Σιγγαλέζοι από την Ινδία. Ο βουδισμός διαδόθηκε και επικράτησε σαν θρησκεία. Κατά το 1505, έφτασαν οι πρώτοι Πορτογάλοι και ίδρυσαν αποικία. Οι Πορτογάλοι φέρθηκαν σκληρά στους ιθαγενείς. Έτσι, όταν εμφανίστηκαν στις ακτές του νησιού οι Ολλανδοί, οι ιθαγενείς ηγεμόνες έκαναν συμμαχία μαζί τους. Ύστερα από σκληρούς αγώνες, οι Ολλανδοί επικράτησαν και εξεδίωξαν τους Πορτογάλους.
Αργότερα, μετά τον πόλεμο μεταξύ Αγγλίας και Ολλανδίας, η Κεϋλάνη πέρασε στην αγγλική κυριαρχία. Το 1802 αναγνωρίστηκε επίσημα η βρετανική κυριαρχία και το νησί έγινε “αποικία του στέμματος”. Η Σρι Λάνκα έγινε ανεξάρτητο κράτος στις 4 Φεβρουαρίου 1948, παρέμεινε όμως μέλος της Βρετανικής Κοινοπολιτείας.
Τους τελευταίους μήνες στη Σρι Λάνκα και συγκεκριμένα στο Κολόμπο ζει και εργάζεται μια Ελληνίδα. Η αρχιτέκτων και ηθοποιός Τέτα Μαρτάκη. Η Χιώτισσα Τέτα Μαρτάκη έχει σπουδάσει Αρχιτεκτονική στο Λονδίνο και Υποκριτική στην Αθήνα. Ικανοποιημένη από τις συνθήκες ζωής στη νησιωτική αυτή ασιατική χώρα και το αίσθημα συνεργασίας των κατοίκων της, η Τέτα -ως φίλη του catisart.gr– μας έστειλε μερικές αποκλειστικές φωτογραφίες, τις οποίες και δημοσιεύουμε.
Σε αντίθεση με άλλους εξωτικούς προορισμούς, τη Σρι Λάνκα δεν ψάχνεις στο χάρτη για να τη βρεις. Με έκταση 66.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, είναι ένα από τα μεγαλύτερα νησιά του Ινδικού Ωκεανού, με πληθυσμό που πλέον αγγίζει τα 21 εκατομμύρια.
Ο μύθος λέει πως στην κορυφή του δεύτερου ψηλότερου βουνού της χώρας βρίσκεται το αποτύπωμα του Αδάμ.
Οι πρώτοι κάτοικοι δεν ήταν οι μόνοι που συνειδητοποίησαν τη στρατηγική θέση του νησιού, αλλά και τον πλούτο του. Έτσι, από το νησί πέρασαν οι Πορτογάλοι, που του έδωσαν το όνομα Ceilao, οι Ολλανδοί, που το ονόμασαν Ceylan, και φυσικά οι Βρετανοί, που μετέτρεψαν το όνομά του σε Ceylon (Κεϋλάνη στην ελληνική του εκδοχή). Όταν όλοι οι προαναφερθέντες έφυγαν από το νησί, η κυβέρνηση αποφάσισε να αποτινάξει πλήρως το ζυγό της αποικιοκρατίας, κι έτσι το 1972 αποφασίστηκε η χρήση του αρχαίου ονόματος Λάνκα, αλλά αυτή τη φορά με τη λέξη Σρι μπροστά του, που σημαίνει λαμπρός.
Η Λαϊκή Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Σρι Λάνκα (παλιότερα γνωστή ως Κεϋλάνη) είναι νησιωτική χώρα νοτιοανατολικά της Ινδίας. Διοικητική πρωτεύουσα είναι τo Κότε (Σρι Τζαγιαγουαρντενεπούρα Κότε), όμως μεγαλύτερη πόλη και οικονομική πρωτεύουσα είναι το Κολόμπο. Η επίσημη γλώσσα είναι η σιναλεζική, ενώ ομιλούνται επίσης η ταμίλ και η αγγλική.
Οι κάτοικοι του νησιού στο θρήσκευμα είναι βουδιστές (61%), ινδουιστές (21%), μουσουλμάνοι και χριστιανοί (7%). Το ποσοστό αναλφαβητισμού μεταξύ των κατοίκων είναι λιγότερο από 10%. Η Κεϋλάνη έχει το ψηλότερο ποσοστό εγγράμματων (90, 7%) ανάμεσα στις χώρες της μεσημβρινής Ασίας. Γενικά, η θρησκεία διαδραματίζει σημαντικότατο ρόλο στη ζωή του νησιού, κι αυτό είναι κάτι που το καταλαβαίνει κανείς από την πρώτη στιγμή που θα πατήσει το πόδι του σε έναν τόπο γεμάτο αγάλματα και ναούς αφιερωμένους στον Βούδα.
Η Κεϋλάνη ή, όπως ονομάστηκε αργότερα, Σρι Λάνκα ή Ευλογημένο Νησί, αποτελεί την πρώτη χώρα που εξέλεξε γυναίκα πρωθυπουργό το 1960, τη Σιρίμαβο Μπανταρανάικε, η οποία έκανε διάφορες σοσιαλιστικές μεταρρυθμίσεις, στήριξε τις γυναίκες, εισήγαγε τη χώρα στο Κίνημα των Αδέσμευτων (Non-aligned Movement), αλλά, κυρίως, κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας της άλλαξε το όνομα της χώρας και θέσπισε νέο Σύνταγμα. Το Διεθνές Αεροδρόμιο της Σρι Λάνκα φέρει το όνομά της.
Το σκηνικό της δεν είναι παρά το αποτέλεσμα της ιστορίας του νησιού. Έντονη είναι η παρουσία της αποικιοκρατικής αρχιτεκτονικής, εντυπωσιακά κτήρια, λιτά σπίτια και χρώματα, αρώματα Ασίας.
Έξω από την πόλη το τοπίο γίνεται τροπικό, αλλά όχι μονότονο. Η μαγεία της Σρι Λάνκα ξεκινά από τις πανέμορφες παραλίες του Ινδικού Ωκεανού, συνεχίζεται στις τροπικές ζούγκλες και τις ψηλές οροσειρές, αλλά και στα highlands, που, όπως μπορεί να φανταστεί κανείς, άρεσαν πολύ στους Βρετανούς. Κατά την παραμονή σας στο νησί μπορείτε να περάσετε ατελείωτες ώρες δίπλα στο κύμα, να κολυμπήσετε στους καταρράκτες ή να πάτε για σαφάρι στο Εθνικό Πάρκο της Yala. Εδώ βρίσκεται ένα μόνο δείγμα της τεράστιας πανίδας που μπορείτε να βρείτε στο νησί.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι κάτοικοι της Σρι Λάνκα, αν και κάνουν τα πάντα για τον τουρισμό, δε δέχονται σε καμία περίπτωση να αποβεί η τουριστική ανάπτυξη εις βάρος του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας τους. Η προσπάθειά τους έχει επιβραβευτεί και από την UNESCO με οκτώ Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, από ερείπια αρχαίων πόλεων έως απίστευτα διατηρημένους ναούς.
Από το 1983 ως το 2009 η χώρα ταλανιζόταν από βία καθώς η μειονότητα των Ταμίλ διεκδικούσε την ανεξαρτησία της. Οι δυνάμεις του στρατού συγκρούονταν με την ένοπλη ομάδα ανταρτών που αποκαλείται Τίγρεις για την Απελευθέρωση του Ταμίλ Ιλάμ (στα Αγγλικά: Liberation Tigers of Tamil Eelam – LTTE). Το 2002 οι αντάρτες και η κυβέρνηση υπέγραψαν εκεχειρία με τη διαμεσολάβηση της Νορβηγίας. Οι εχθροπραξίες όμως εντάθηκαν και πάλι το 2006.
Τον Ιανουάριο του 2009 ο κυβερνητικός στρατός κατάφερε τα μεγαλύτερα πλήγματα εναντίον των ανταρτών Τίγρεων των Ταμίλ. Έπειτα από σφοδρές μάχες κατελήφθησαν από τον κυβερνητικό στρατό οι πόλεις Κιλινότσι, πολιτική πρωτεύουσα των ανταρτών και στη συνέχεια η Μουλαϊτίβου, τελευταία πόλη που βρισκόταν υπό τον έλεγχο των αυτονομιστών. Στις 16 Μαΐου του 2009 ο πρόεδρος Ραγιαπάκσε ανακοίνωσε τη νίκη του κυβερνητικού στρατού επί των ανταρτών Ταμίλ, σηματοδοτώντας το τέλος ενός εμφυλίου που διήρκεσε 25 χρόνια. Την επόμενη ημέρα οι αντάρτες αποφάσισαν κατάπαυση του πυρός και παραδέχθηκαν ότι ο αγώνας τους είχε άδοξο τέλος.
Το νησί υποδιαιρείται σε τρεις φυσικές περιοχές: Το βόρειο τμήμα είναι πεδινό. Στο κεντρικό τμήμα απλώνονται μικρές πεδιάδες, ενώ στο νότιο τμήμα δεσπόζουν ορεινοί όγκοι με υψηλότερες κορυφές τα βουνά Πιντουρουταλαγκάλα. Επειδή βρίσκεται κοντά στον Ισημερινό (μεταξύ 5ου και 10ου παράλληλου βόρεια του Ισημερινού), η Κεϋλάνη έχει κλίμα θερμό και υγρό. Οι κλιματολογικές αντιθέσεις είναι εμφανείς και επηρεάζουν τη βλάστηση. Έτσι, ενώ η μεσημβρινή περιοχή είναι σκεπασμένη με ωραία δάση, το κεντρικό τμήμα είναι μια φτωχή ζούγκλα. Η μεσημβρινή περιοχή είναι πυκνοκατοικημένη. Το τοπίο της χαρακτηρίζεται από την οργιώδη βλάστηση. Το κεντρικό τμήμα αντίθετα είναι εγκαταλειμμένο και μαστίζεται από την ελονοσία.
Παράξενος είναι και ο τρόπος με τον οποίον οι κάτοικοι της Σρι Λάνκα αντιμετωπίζουν το σύγχρονο τρόπο ζωής. Περπατώντας, για παράδειγμα, στους δρόμους του Κολόμπο, θα δείτε νέους με σαρίκι, αλλά και νέους με τζιν και μοντέρνα ρούχα. Μπορεί να δείτε σε ένα εστιατόριο ντόπιους να τρώνε με μαχαιροπίρουνα κι άλλους με τα χέρια ή με τα ξυλάκια. Σε κάθε περίπτωση, αυτό που δύσκολα συναντά κανείς σε άλλες γωνιές του κόσμου είναι το ζεστό, αυθεντικό χαμόγελο, που εισπράττει κάθε λεπτό από τους ντόπιους. Οι άνθρωποι, φιλικοί και ευγενικοί, είναι πάντα είναι πρόθυμοι να σας αποκαλύψουν τους κρυμμένους θησαυρούς του νησιού, που δε θα τους βρείτε σε κανέναν ταξιδιωτικό οδηγό. Εμπιστευτείτε τους!
Οι κάτοικοι του νησιού ζουν κυρίως από τη γεωργία. Παράγουν ρύζι, γλυκοπατάτα, αρτόκαρπους, τσάι (περίφημο το τσάι Κεϋλάνης), κανέλλα πολύ καλής ποιότητας και κοκοφοίνικες, αλλά γενικά η γεωργική παραγωγή είναι ανεπαρκής. Έτσι, η Κεϋλάνη υποχρεώνεται να εισάγει από το εξωτερικό τρόφιμα, όπως π.χ. ρύζι από τη Βιρμανία. Η βιομηχανία δεν έχει αναπτυχθεί. Υπάρχουν εργοστάσια επεξεργασίας αγροτικών προϊόντων, όπως ελαιουργίας, βυρσοδεψίας, καπνεργοστάσια κ.α. Η βιομηχανία μετάλλου περιορίζεται σ’ ένα εργοστάσιο, το ίδιο και η χημική βιομηχανία. Υπάρχουν ορυχεία γραφίτη, μίκας και πολύτιμων λίθων, που έχουν μεγάλη σπουδαιότητα.
Παρότι το εθνικό άθλημα στη Σρι Λάνκα είναι η πετοσφαίριση, μακράν το πιο δημοφιλές άθλημα είναι το κρίκετ. Εξίσου δημοφιλές είναι και το ράγκμπι, όπως επίσης τα αθλήματα του υγρού στίβου, το ποδόσφαιρο, ο στίβος και η αντισφαίριση.
Με μια πρώτη δοκιμή το φαγητό στη Σρι Λάνκα θυμίζει το φαγητό που μπορεί να γευτεί κανείς σε ένα ταξίδι στην Ινδία, αλλά μια προσεκτικότερη δοκιμή αποκαλύπτει πως αυτό έχει το δικό του, μοναδικό χαρακτήρα. Καυτερές γεύσεις στην πλειονότητά τους, που δύσκολα θα σας απογοητεύσουν. Αυτό που αξίζει σίγουρα είναι μια εκδρομή σε κάποιο από τα χωράφια όπου καλλιεργούνται όλα τα μπαχαρικά πριν καταλήξουν στο πιάτο σας!
Τα κάρι κυριαρχούν στη γεύση. Κοτόπουλο κάρι, χοιρινό, ψάρι, λαχανικά, παντζάρια, αβγά και ό, τι άλλο μπορείς να φανταστείς βγαίνει και σε έκδοση κάρι. Και όχι μόνο για το μεσημεριανό ή το βραδινό. Στο πρωινό οι Σρι Λανκέζοι τρώνε ωραιότατα αβγά κάρι ή ψάρι κάρι. Με ρύζι φυσικά.
Φρούτα υπάρχουν άφθονα. Μπανάνες, κίτρινες, κόκκινες και πράσινες, μικρές πάντα. King coconuts που είναι η δικιά τους γιγαντιαία κίτρινη καρύδα αλλά και δεκάδες άλλα που δεν συσκευάζονται σε κάποια παραγωγική μονάδα αλλά κόβονται από το δέντρο της διπλανής αυλής. Κάθε σπιτάκι είναι περιτριγυρισμένο από φοίνικες και άλλα δέντρα. Όταν βγαίνεις λίγο από τις πόλεις, χαζεύεις ένα ατελείωτο πράσινο. Ένα ιδιαίτερο τροπικό πράσινο που δεν τολμούν κάτοικοι και πολιτεία να πειράξουν ούτε στο ελάχιστο.
Από τις πιο όμορφες εικόνες, οι φυτείες που υπάρχουν μιας και τα δενδρύλλια του τσαγιού αγκαλιάζουν τις πλαγιές, δημιουργώντας ένα εκπληκτικό θέαμα στα 1.600 μέτρα υψόμετρο. Οι περισσότερες φυτείες ανήκουν ακόμα στις οικογένειες των Άγγλων και των Σκοτσέζων που ίδρυσαν τα εργοστάσια και αγόρασαν τη γη τους περασμένους αιώνες.
Στη Σρι Λάνκα αγαπάνε τη φύση τους. Γνωρίζουν ότι η χλωρίδα και η πανίδα είναι από τα δυνατά τους στοιχεία. Ζώα υπάρχουν σχεδόν παντού, λεμούριοι, μικρά ερπετά, ελέφαντες. Στην περιοχή Pinawella υπάρχει το λεγόμενο Ορφανοτροφείο Ελεφάντων. Ένας από τους κυριότερους πόλους έλξης της χώρας για τους τουρίστες, με χιλιάδες κόσμου να το επισκέπτεται καθημερινά για να θαυμάσει τα συγκλονιστικά αυτά ζώα, τους ελέφαντες. Μικρούς και μεγάλους.
Η Σρι Λάνκα αποδεικνύεται ότι είναι ένας μαγευτικός τόπος. Μία φτωχή φαινομενικά χώρα, με άγρια και υπέροχη βλάστηση, ωραίους ανθρώπους και δεκάδες μικρές γωνιές για να ανακαλύψεις. Τα λεγόμενα τουκ-τουκ αυτοκινητάκια είναι ένα γραφικό στοιχείο. Οι αμμουδιές είναι απέραντες και τα resorts στις παραλίες πολλά. Μαγευτικά, υπέροχα και πολυτελή. Ένα τροπικό τοπίο με ποτάμια που τρέχουν ελεύθερα στις πόλεις και τα βουνά, λίμνες αμόλυντες από τον πολιτισμό και απέραντες εκτάσεις με φοινικιές και μπανανιές.
* Ευρήματα της παλαιολιθικής εποχής μαρτυρούν ότι το νησί κατοικούνταν από τα πολύ παλαιά χρόνια. Το ιστορικό έπος “Ραμαγιάνα” διηγείται την κατάκτηση του νησιού από τον ήρωα Ραμά.
