Κάποτε τα παιδιά, το καθένα με τον τρόπο του και στον τόπο του, ταξίδευαν με τα παραμύθια της γιαγιάς και τις ιστορίες του παππού. Τότε η «κόκκινη κλωστή» ήταν δεμένη στην ανέμη. Η γιαγιά έδινε κλότσο να γυρίσει, παραμύθι ν’ αρχινήσει.
Τα πράγματα στη συνέχεια άλλαξαν. Οι ιστορίες του παππού και της γιαγιάς έγιναν… «Παραμυθάς». Στην τηλεόραση μπροστά, τα παιδιά απορροφημένα άκουγαν και έβλεπαν. Ο Νίκος Πιλάβιος, στην τηλεοπτική αγκαλιά του, έβαζε της Ελλάδος τα παιδιά. Ακολούθησαν οι ήρωες των ηλεκτρονικών παιχνιδιών και η απομόνωση των παιδιών με ένα κομπιουτεράκι στο χέρι για ώρες ατέλειωτες. Όμως το DNA του προ-προ-πάππου μας, του Ομήρου, δεν αφήνει την παράδοση να σβήσει. Αυτή την παράδοση την κρατά ψηλά και με ερασιτεχνική αγάπη η παραμυθού του 2011, η Σάσα Βούγαρη. Τώρα η «κόκκινη κλωστή» δεν μένει μέσα στο παιδικό δωμάτιο, ούτε στης γιαγιάς τα γόνατα. Τώρα η «κόκκινη κλωστή» δεν μένει αλλά βγαίνει. Βγαίνει κάθε Κυριακή και πηγαίνει στο «Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης». Εκεί το πρωί στις 12.30 ξετυλίγεται. Κάτω από το γενικό τίτλο «Περνούν εικόνες απ’ τα μάτια μου…», η Σάσα Βούλγαρη διασκευάζει κείμενα, αφηγείται και τραγουδά. Φυσικά αυθόρμητα –διαβάζοντας αυτό το κείμενο– θα κάνετε την ερώτηση:
– Ζωντανεύουν τα παραμύθια;
Η απάντηση είναι «ναι», γιατί με τη Σάσα τα παλιά παραμύθια «ανακάλυψαν» την επιστημονική φαντασία, τα ρομπότ, τα αστροταξίδια και τους… έξω – γήινους, τη μυστική ζωή κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, τους υπέρ – ήρωες, τις καταπληκτικές περιπέτειες.
Ίσως αναρωτηθείτε τι έκαναν οι άνθρωποι πριν από την εφεύρεση του κινηματογράφου; Ποιος έφτιαχνε γι’ αυτούς υπέροχες εικόνες για να τους κάνει να ονειρεύονται και να ταξιδεύουν. Και πώς μάθαιναν για μακρινούς τόπους, για πλάσματα αλλόκοτα, για εξωτικές συνήθειες χωρίς τα… ντοκιμαντέρ;
Εύκολη απάντηση: Κάποτε λοιπόν όλα αυτά τα έκαναν οι Παραμυθάδες. Μια επιτυχημένη αφήγηση χρειάζεται ό, τι περίπου και μια καλή ταινία: «σενάριο», «σκηνοθεσία», ώστε ο αφηγητής να «ζωντανεύει» το αφήγημα, σωστό «σκηνικό», έστω κι αν αυτό ήταν κάποτε μια φωτιά σε ένα τζάκι, και βέβαια… εικόνα. Μόνο που στην περίπτωση της αφήγησης, την εικόνα τη δημιουργεί ο παραμυθάς. Και τη δημιουργεί με κύριο εργαλείο τη γλώσσα και τη φωνή του.
Κάποτε οι άνθρωποι έφτιαχναν τις δικές τους «ταινίες» με τα μάτια της φαντασίας τους.
Αυτό μπορούμε να το κάνουμε κι εμείς τώρα, αφού η Σάσα Βούλγαρη δημιουργεί ένα νέο πρόγραμμα, ειδικά για το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, με λιτά και ευφάνταστα σκηνικά αντικείμενα, αυτοσχέδια μουσικά όργανα, παραδοσιακές αλλά και πρωτότυπες ιστορίες, παρουσιάζοντας έτσι τις αφηγήσεις της για όλες τις ηλικίες. Κάθε Κυριακή διαφορετικές ιστορίες και κάθε μήνα διαφορετική θεματολογία.
Αυτή την Κυριακή, 27 Νοεμβρίου, η Σάσα έχει ετοιμάσει το παρακάτω πρόγραμμα:
• Να σας πω πού πήγα! Να σας πω τι είδα!
Δεν θα το πιστέψετε! Ταξίδεψα στου Δράκου τη σπηλιά, είδα την Πεντάμορφη με τα χρυσά μαλλιά, καβάλησα φαρί με οπλές σαν τη φωτιά και πέταξα απάνω στου Αετού, του Χρυσαετού τη ράχη!
• Ο Ιβάν ο Τοξότης και το χρυσό πουλί της φωτιάς
Ένα φτερό, χρυσό φτερό οδηγεί ως τα πέρατα του κόσμου! Κι ένα γενναίο παλικάρι συναντά τη Βασίλισσα, την Τσαρέβνα τη γλυκιά, πέρα μακριά… στο Τρισδέκατο Βασίλειο μέσα σε μια βάρκα χρυσή κι αλαφριά!
• Το Σιδεροχόρταρο κι ο Θησαυρός του κόσμου
Κάτω από μια πλάκα με χαλκά σιδερένιο 40 σκαλοπάτια οδηγούν σε μια σπηλιά γεμάτη θησαυρούς. Μα πώς ανοίγει η σιδερένια πλάκα;
Τα παραπάνω θα απολαύσουμε αυτή την Κυριακή. Εν τω μεταξύ να σας γνωρίσω την αγαπημένη μας παραμυθού:
* Η Σάσα Βούλγαρη είναι ψυχοπαιδαγωγός, με ειδίκευση και μεγάλη εμπειρία σε εκπαιδευτικά και δημιουργικά προγράμματα απασχόλησης παιδιών σε όλα τα εξελικτικά στάδια από την προσχολική ηλικία έως και το Λύκειο. Είναι γνωστή από τη μακριά ενασχόλησή της με την παραδοσιακή τέχνη της αφήγησης. Ανήκει στους πρωτεργάτες της νεο-αφήγησης, με διαρκή επαγγελματική παρουσία από το 1993 και με κοινό που την ακολουθεί στις αφηγήσεις της.
Με τη σταθερή της παρουσία και το σχεδιασμό διαθεματικών προγραμμάτων έχει καθιερώσει τις αφηγήσεις σε μουσειακούς χώρους.
Στις συνεργασίες της συγκαταλέγονται τα μουσεία: Λαϊκής Τέχνης, Μπενάκη – Ισλαμικής Τέχνης, Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, Κυκλαδικής Τέχνης, Παιδικής Τέχνης, τα Ιδρύματα: Κακογιάννη, Κατακουζηνού, Μείζονος Ελληνισμού, το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, το Κολέγιο Αθηνών, τα θέατρα «Μεταξουργείο» και «Φούρνος» και πολλές πανεπιστημιακές και εκπαιδευτικές σχολές και πολιτιστικοί χώροι.
Το 1998 ήταν η πρώτη που αφηγήθηκε 13 ελληνικά λαϊκά παραμύθια σε σειρά, στην ΕΤ1.
Η Σάσα Βούλγαρη δεν αποστηθίζει το υλικό της ακολουθώντας τον παραδοσιακό τρόπο αφήγησης. Η βασική της μέριμνα είναι, όχι να εκσυγχρονίσει το παραδοσιακό υλικό, αλλά να το “αναβαπτίσει” σε ένα διαφορετικό τρόπο ζωής, εμφυσώντας νέα πνοή στις παλιές ιστορίες, αλλά με σεβασμό και γνώση στη δομή και στον “κατά παράδοση” χαρακτήρα τους.
* Το νέο πρόγραμμα προφορικής αφήγησης για παιδιά «Περνούν εικόνες απ’ τα μάτια μου…» προσφέρεται και για οργανωμένες, πρωινές επισκέψεις σχολείων έπειτα από συνεννόηση.
* Στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης και σε συνεργασία με τη Σάσα Βούλγαρη σε κάθε παράσταση θα δίνονται 10 δωρεάν εισιτήρια σε άνεργους γονείς (που επιδεικνύουν την κάρτα ανεργίας τους και συνοδεύουν έως και δύο παιδιά).
* Για τη διάθεση των δωρεάν εισιτηρίων στους δικαιούχους – κατόχους κάρτας ανεργίας απαιτείται κράτηση θέσεων στα ταμεία του Ιδρύματος (Πειραιώς 206, Ταύρος) Δευτέρα – Παρασκευή 11:00 – 14:00 και τα πρωινά μία ώρα πριν από την παράσταση, ή τηλεφωνικά στο 210 – 341.85.79 με σειρά προτεραιότητας.
Φωτογραφία: Βαγγέλης Παράβας.
