Γνωρίζατε ότι τα κόκκινα παπούτσια είναι τόσο αρχαία όσο και η ίδια η καθολική εκκλησία; Ή ότι έχουν μια εξαιρετικά σημαντική σημασία;
Πριν ξεκινήσουμε με την ιστορία, πρέπει να διευκρινίσουμε ότι οι περισσότεροι Πάπες φορούν τρεις τύπους παπουτσιών: κόκκινα μεταξωτά παπούτσια για το εσωτερικό του Βατικανού, επισκοπικά σανδάλια για να τελούν τη λειτουργία (μέχρι το 1969) σύμφωνα με τα λειτουργικά χρώματα και κόκκινα, δερμάτινα παπούτσια για τον εξωτερικό χώρο.
Οι δύο Πάπες / Η ταινία, στην οποία πρωταγωνιστούν ο Άντονι Χόπκινς ως Πάπας Βενέδικτος και ο Τζόναθαν Πράις ως Πάπας Φραγκίσκος / Netflix
Ετρούσκοι βασιλείς, αριστοκράτες, εκκλησιαστικοί
Τα κόκκινα, δερμάτινα παπούτσια συνδέονται με την εξουσία, και όχι μόνο εντός της εκκλησίας. Οι προ-ρωμαϊκοί Ετρούσκοι βασιλείς τα φορούσαν ως σύμβολο κύρους, επειδή το κόκκινο (το οποίο αποκαλούσαν «βασιλική πορφύρα») ήταν μια ακριβή βαφή που λαμβανόταν από σπάνια θαλάσσια σαλιγκάρια.
Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες συνέχισαν την παράδοση των κόκκινων παπουτσιών που υποδήλωναν υψηλό κύρος. Οι μεγάλοι αριστοκράτες τα φορούσαν επίσης.
Τα φορούσαν και οι εκκλησιαστικοί. Το κόκκινο χρώμα χρησιμοποιούνταν όχι μόνο για τα παπούτσια του Πάπα αλλά και για ολόκληρο το άμφιο, αν και αυτό άλλαξε σε λευκό με τον Πάπα Πίο Ε΄ στα μέσα του 16ου αιώνα, καθώς ήταν Δομινικανός.
Το κόκκινο συμβόλιζε τόσο την κοσμική εξουσία του Πάπα όσο και τα πάθη του Χριστού. Συμβόλιζε επίσης την υποταγή του Πάπα στον Χριστό
O Πάπας Βενέδικτος με τα κόκκινα παπούτσια του / Wikimedia Commons
Η προσθήκη του χρυσοκέντητου σταυρού
Το κόκκινο συμβόλιζε τόσο την κοσμική εξουσία του Πάπα όσο και τα πάθη του Χριστού. Συμβόλιζε επίσης την υποταγή του Πάπα στον Χριστό, την αγάπη του Θεού για την ανθρωπότητα και τη μνήμη όλων των μαρτύρων που έδωσαν τη ζωή τους για τον Χριστό.
Τα παπούτσια είναι φτιαγμένα από κόκκινο δέρμα (τα περισσότερα προέρχονται από το Μαρόκο) και παλαιότερα είχαν έναν χρυσοκέντητο σταυρό. Μετά το 1958, ο Πάπας Ιωάννης XXIII πρόσθεσε χρυσά πέταλα που τα έκαναν να μοιάζουν περισσότερο με τα παπούτσια που φορούσαν οι επίσκοποι εκτός Ρώμης.
Ο Πάπας Παύλος ΣΤ’ ζήτησε να αφαιρεθεί ο περίτεχνος σταυρός και κατάργησε το έθιμο του φιλήματος των ποδιών του ποντίφικα. Αφαίρεσε επίσης τις αγκράφες από όλα τα εκκλησιαστικά παπούτσια και αποφάσισε να μη χρησιμοποιεί τις μεταξωτές παντόφλες μέσα στο Βατικανό.
Για αρκετό καιρό, ο Ιωάννης Παύλος Β’ άφησε στην άκρη το έντονο κόκκινο και προτίμησε μια πιο μπορντό απόχρωση με πιο απλή εμφάνιση
O Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ’ επέστρεψε στα έντονα κόκκινα παπούτσια που έφτιαξε ο ίδιος ο υποδηματοποιός του, ο Αντριάνο Στεφανέλι / Wikimedia Commons
Μια πιο μπορντό απόχρωση με πιο απλή εμφάνιση
Ωστόσο, οι πάπες που τον διαδέχθηκαν επανέφεραν τα κόκκινα παπούτσια και ορισμένοι μάλιστα θάφτηκαν με αυτά: Ο Παύλος ΣΤ΄, ο Ιωάννης Παύλος Α΄ και ο Ιωάννης Παύλος Β΄, για παράδειγμα.
Για αρκετό καιρό, ο Ιωάννης Παύλος Β’ άφησε στην άκρη το έντονο κόκκινο και προτίμησε μια πιο μπορντό απόχρωση με πιο απλή εμφάνιση- ωστόσο, ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ’ επέστρεψε στα έντονα κόκκινα παπούτσια που έφτιαξε ο ίδιος ο υποδηματοποιός του, ο Αντριάνο Στεφανέλι.
Ο Πάπας Φραγκίσκος βγαίνει για να αγοράσει τα δικά του υποδήματα
Τα μαύρα παπούτσια του ήταν φτιαγμένα από τον υποδηματοποιό του, τον οποίο είχε παγια περισσότερα από 40 χρόνια, τον Κάρλος Σαμάρια
Τα παπούτσια του Πάπα Φραγκίσκου φαίνονται καθώς διευθύνει γενική ακρόαση στην αίθουσα Παύλου ΣΤ’ στο Βατικανό στις 16 Μαρτίου 2013 / Max Rossi, Reuters
Ο Πάπας Φραγκίσκος τα αρνήθηκε
Ο Πάπας Φραγκίσκος, ωστόσο, επέλεξε να φοράει τα κόκκινα μόνο σε εσωτερικούς χώρους ενώ σε εξωτερικούς χώρους κυκλοφορούσε πάντα με τα μαύρα παπούτσια, με τα οποία έφτασε στο Βατικανό «ως ένδειξη ταπεινότητας και λιτότητας» όπως ήθελε να λέει.
Τα μαύρα παπούτσια του ήταν φτιαγμένα από τον υποδηματοποιό του, τον οποίο είχε παγια περισσότερα από 40 χρόνια, τον Κάρλος Σαμάρια. Εν τω μεταξύ, η παπική mozzetta και η κάπα είναι τα λίγα κομμάτια των παπικών άμφιων που εξακολουθούν να είναι κόκκινα.
*Με στοιχεία από aleteia.org, In.gr
