Την Τετάρτη 26 Μαρτίου 2025 έγιναν τα αποκαλυπτήρια της Κιβωτού Εθνικής Μνήμης στον περιβάλλοντα χώρο του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας [ΥΠΕΘΑ] προς τιμήν των 121.692 πεσόντων των εθνικών αγώνων της Ελλάδας.
Πρόκειται για έργο του κορυφαίου γλύπτη και καθηγητή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνου Βαρώτσου.
Ο δημιουργός μιλώντας για το έργο του είπε:
«Πρόκειται για τη συνολική αντιμετώπιση του κτηρίου αλλά και του περιβάλλοντα χώρου του ΥΠΕΘΑ ως μία ενιαία αισθητική. Δύο είναι τα βασικά στοιχεία, η εξέλιξη του Μνημείου των Αθανάτων του Έθνους και η νέα όψη των κτηριακών εγκαταστάσεων.
Το μνημείο αποτελείται από κατακόρυφες γυάλινες στήλες πάνω στα οποία παρουσιάζονται τα ονόματα των πεσόντων στα πεδία των μαχών της Ελλάδας από το 1830 έως το 1974. Η κατασκευή που ξεκινάει από το έδαφος υψώνεται έως τα έξι μέτρα.
Πρόκειται για έναν μεγάλο λαβύρινθο όπου τα ονόματα των πεσόντων επιπλέουν στον χώρο και έχουν μία κίνηση ανοδική προς τον ουρανό δημιουργώντας μία αίσθηση αιώρησης σε ένα κενό που γίνεται αιώνιο. Το μνημείο αγκαλιάζει τους επισκέπτες χωρίς να κρύβει τη θέα αφήνοντας τον χώρο να εκφραστεί και το φως να περάσει μέσα του. Το μνημείο θα έχει και έναν εσωτερικό φωτισμό οποίος θα περνάει μέσα από τα γυαλιά δίνοντας τη δυνατότητα να έχει μία διαφορετική, επιβλητική εικόνα και το βράδυ.
Η προσθήκη ενός κελύφους, αποτελούμενου από κατακόρυφα λευκά σκίαστρα, στην εξωτερική όψη του κτηρίου, προσδίδει μία σύγχρονη και κομψή αισθητική. Τα σκίαστρα αυτά αποτελούν μέρος ενός βιοκλιματικού σχεδιασμού, που αποσκοπεί στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτηρίου. Συγκεκριμένα, βοηθούν στη μείωση της ηλιακής ακτινοβολίας που εισέρχεται στο εσωτερικό, περιορίζοντας, έτσι, την ανάγκη για κλιματισμό κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και εξοικονομώντας ενέργεια.
Επιπλέον, τα σκίαστρα συμβάλλουν στη δημιουργία ενός πιο άνετου και δροσερού εσωτερικού περιβάλλοντος για τους χρήστες του κτηρίου, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής τους σε αυτό και προωθώντας τη βιωσιμότητα. Η καθ’ ύψος διάρθρωση του κελύφους γίνεται στη ζώνη της βάσης, που αντιστοιχεί στο ύψος του γυάλινου μνημείου των Πεσόντων, και σε τρεις ακόμη ζώνες. Από κάτω προς τα πάνω, τα στοιχεία σε αυτές πυκνώνουν, κρύβοντας, σταδιακά, την υφιστάμενη όψη. Στις τρεις ζώνες, πάνω από αυτήν της βάσης, προβάλλονται, νοητά, οι τρεις Κλάδοι των Ενόπλων Δυνάμεων».
***
Η Κιβωτός Εθνικής Μνήμης πλαισιώνεται από 2 αλσύλλια με 25 και 28 ελαιόδεντρα, συμβολίζοντας την 25η Μαρτίου 1821 και την 28η Οκτωβρίου 1940 αντίστοιχα.
Επιπλέον, βρίσκεται σε εξέλιξη το πρόγραμμα φύτευσης 400 δένδρων στο Στρατόπεδο Παπάγου, τα οποία συμβολίζουν τα 400 χρόνια Οθωμανικού Ζυγού, τα οποία θα αποτελούν παράλληλα έναν πνεύμονα πρασίνου για την περιοχή.
Παράλληλα, έχει ξεκινήσει ο σχεδιασμός υπόγειου γκαράζ 1.232 θέσεων, που θα προσφέρει τη δυνατότητα να αξιοποιηθεί ο υπέργειος χώρος ως επιπλέον χώρος πρασίνου.
Μάλιστα, ο Κωνσταντίνος Βαρώτσος αποκάλυψε ότι θα γίνει lifting στη πρόσοψη του υπουργείου Εθνικής Άμυνας κι έχουν ήδη εγκατασταθεί οι σκαλωσιές.
Η Κιβωτός Εθνικής Μνήμης εντάσσεται ως σημείο αναφοράς στη συνολική ανάπλαση της όψης και του περιβάλλοντος χώρου του ΥΠΕΘΑ, η οποία περιλαμβάνει τη νέα βιοκλιματική πρόσοψη (δωρεά του κ. Ευάγγελου Μυτιληναίου) το υπό ανέγερση κτήριο Κυβερνοπολέμου (δωρεά του κ. Θάνου Λασκαρίδη) και το χώρο της νέας εισόδου και των υψηλών προσκεκλημένων, που έχει ήδη ολοκληρωθεί (δωρεά του κ. Γιώργου Περιστέρη / ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ).
Υπενθυμίζεται ότι η «Κιβωτός Εθνικής Μνήμης» αντικαθιστά το «Μνημείο Αθανάτων του Έθνους», που κατασκευάστηκε το Νοέμβριο του 2023, με πρωτοβουλία του τότε Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Κωνσταντίνου Φλώρου.
