Του Παναγιώτη Μήλα
Η συμμετοχή της στην ταινία «Για ποιον χτυπά η καμπάνα» του 1943 της χάρισε το Όσκαρ Β’ γυναικείου ρόλου στην τελετή του 1944.
Όταν πήρε στα χέρια της το αγαλματίδιο είπε: «Το δέχομαι για λογαριασμό όλων των συναδέλφων μου, του Εθνικού Θεάτρου, ζωντανών ή νεκρών».
– Στην ταινία αυτή ερμήνευσε τον ρόλο της Πιλάρ
* Αναφέρομαι στην Κατίνα Παξινού η οποία γεννήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου του 1900 και έφυγε από τη ζωή στις 22 Φεβρουαρίου 1973..
Η γυναίκα αυτή που είχε γνωρίσει τη διεθνή αναγνώριση όταν πήγαινε στην Επίδαυρο αμέσως μετά τη γενική δοκιμή, είχε την αγωνία να ακούσει τη γνώμη του κοινού.
– Η Παξινού με αγωνία ρώταγε: Τι είπαν ρε οι χωριάτες; Μόνο αυτό την ενδιέφερε. Αυτή την κριτική άκουγε.
Ο πρώτος άνθρωπος που πήγαινε να δει μετά τη δοκιμή ήταν ο Λεωνίδας Λιακόπουλος, στο Λυγουριό.
Είναι ο άνθρωπος που έζησε τη «γέννηση» και την ανάπτυξη του θεσμού του ομώνυμου Φεστιβάλ. Ένας άνθρωπος που άκουσε τα προβλήματα και τις αγωνίες όλων όσοι εργάστηκαν εκεί από την πρώτη ημέρα.
Στο καφενεδάκι του, οι ηθοποιοί και όλοι οι συντελεστές έρχονταν για έναν καφέ και ένα ποτήρι δροσερό νερό.
Τα παραπάνω μου τα είπε ο αξέχαστος Λεωνίδας στη συνέντευξη που είχαμε κάνει τον Ιούλιο του 2010 για την εφημερίδα «Ναυτεμπορική». Μου είχε πει ακόμη ότι η Κατίνα Παξινού, αν και δεν είχε την ευθύνη, εν τούτοις ενδιαφερόταν να εξασφαλίσει και καλό φαγητό και αξιοπρεπή καταλύματα για τους ηθοποιούς που συμμετείχαν στο θίασο του Εθνικού Θεάτρου το 1954, με την ανεπίσημη έναρξη του Φεστιβάλ και στη συνέχεια το 1955 που ξεκίνησε και επίσημα ο θεσμός.
Όταν η Κατίνα γνώρισε την Κάκια και τον Λεωνίδα μπήκε στο μικρό κουζινάκι και έφτιαξε την πρώτη χωριάτικη σαλάτα, πατάτες τηγανητές και αβγά μάτια. Με τις συμβουλές της, το μικρό καφενεδάκι έγινε στέκι και, από τότε μέχρι σήμερα, οι ηθοποιοί βρίσκουν στου Λεωνίδα την ψυχική ηρεμία που τους χρειάζεται, απολαμβάνοντας τις κλασικές συνταγές της αστικής κουζίνας που η Παξινού μάθαινε στην μικρή Κάκια.
Όπως θυμάται με νοσταλγία η κυρία Κάκια:
«Όλοι οι Λυγουριώτες πήγαιναν τότε στις πρόβες. Μάθαιναν όλη την τραγωδία απέξω. Ήταν άλλες εποχές…».
Για την Κατίνα Παξινού ο κ. Λιακόπουλος μου είχε για το πρόβλημα που είχε ανακύψει πριν από την έναρξη της πρώτης παράστασης όταν υπήρχε προβληματισμός για τον τρόπο με τον οποίο θα βρίσκονταν οι ηθοποιοί στη σκηνή του Αργολικού Θεάτρου. Η Παξινού λοιπόν σκέφτηκε να κάνει την πρόταση για κοινή πορεία όλων με εκκίνηση από τα παρασκήνια που τότε ήταν δύο μικρά ξύλινα δωματιάκια, ένα για το Χορό των γυναικών και ένα για όλους τους άλλους.
Οι πρώτοι ηθοποιοί ξεκίνησαν και μέσα από το μικρό χωμάτινο διάδρομο με τις πικροδάφνες και τα πεύκα, πλησίασαν προς το θέατρο.
Μόλις τους είδαν οι θεατές χειροκρότησαν με ενθουσιασμό. Αυτή η πρώτη θερμή υποδοχή είναι μια κληρονομιά που υπάρχει ακόμη και σήμερα.
Εκείνη την πρώτη φορά οι ηθοποιοί αποτελούσαν την Εθνική Ελλάδος. Επικεφαλής ο Αλέξης Μινωτής και η Κατίνα Παξινού. Ήταν ακόμη η Άννα Συνοδινού, ο Αλέκος Αλεξανδράκης, η Δέσπω Διαμαντίδου, η Ελένη Ζαφειρίου… Πρώτη παράσταση η «Εκάβη» του Ευριπίδη. Σκληρή δουλειά, πολλές πρόβες πριν από την πρεμιέρα. Προσωπικοί ανταγωνισμοί, διαμάχες και έντονες διαφωνίες, αλλά πάντα με ένα και μοναδικό στόχο: Τη σωστή απόδοση των νοημάτων του συγγραφέα και τη μεταφορά τους στη σύγχρονη εποχή, με ακρίβεια και σεβασμό.
Όπως μου είπε ο Λεωνίδας Λιακόπουλος, σε μια συζήτηση που είχε με τον Αλέξη Μινωτή, ο μεγάλος θεατράνθρωπος του είπε πως: «Η Επίδαυρος θέλει δουλειά, γνώση, ψυχή και δύναμη διαφορετικά δεν μπορείς να σταθείς όρθιος εκεί μέσα. Το Θέατρο δεν είναι μόνο μοναδικό στην Ελλάδα, είναι μοναδικό στον πλανήτη» και πρόσθετε: «Να θυμηθείς όμως ότι, μετά από λίγα χρόνια, θα έρχονται άρες… μάρες…».
– Έλεγε ακόμα: «Την παραμικρή ατέλεια του ηθοποιού ο θεατής θα τη δει ακόμη κι αν κάθεται στην τελευταία σειρά».
Και κλείνοντας ο Λεωνίδας μου είπε: «Ο Μινωτής ήταν αυστηρός. Ήταν όμως και δίκαιος. Ακόμη κι αν αδικούσε κάποιον, στη συνέχεια έβρισκε τον τρόπο να το διορθώσει».
Μας θύμισε -τέλος- το περιστατικό με τη μεγάλη ηθοποιό που μοιάζει σαν ανέκδοτο: «Ταξίδευε η Παξινού με αυτοκίνητο προς την Επίδαυρο για την παράστασή της. Τρομερή κίνηση και μποτιλιάρισμα. Υπήρχε κίνδυνος να μη φτάσει στην ώρα της. Σταματάει έναν μοτοσικλετιστή της Τροχαίας και του λέει: «Είμαι η Κατίνα Παξινού και πρέπει να βρίσκομαι στην Επίδαυρο σε μια ώρα». Και το όργανο της απάντησε: «Μωρέ και η Μάγια Μελάγια να είσαι, δεν μπορείς να περάσεις».
