Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
«Η ιστορία μιας αποτυχίας», ένας μονόλογος διάρκειας 75 λεπτών, πρόκειται να παρουσιαστεί για 6 παραστάσεις στο θέατρο «Εμπρός» από τις 4 Φεβρουαρίου. Η συγγραφέας του και ηθοποιός Κάλλι Μαυρομάτη επιχειρεί μια προσπάθεια να αποκρυπτογραφήσει την υπαρξιακή αγωνία του σύγχρονου ανθρώπου. Από την αγωνία στον αυτοσαρκασμό, αλλά και την κριτική στάση απέναντι στην αγριανθρωπική κοινωνία. Από την κριτική ως το ουτοπικό κοίταγμα προς έναν κόσμο χωρίς δήμιους και θύματα και μια ζωή που ν’ αξίζει να τη ζήσει κανείς.
Την Κάλλι την είχα πρωτοδεί πριν από κάποια χρόνια στην «Kiska» της ομάδας ChameleoN, σε σκηνοθεσία Ηλιάνας Μαυρομάτη. Μια υπέροχη παράσταση, με δυνατές εικόνες, ωραίες ερμηνείες και μουσικές που μπερδεύονταν αρμονικά. Έχει παίξει -μεταξύ άλλων- στη σκηνική σύνθεση «Από το χαρτί στη σκηνή» (2016) και έχει εργαστεί ως βοηθός σκηνοθέτη στην παράσταση “Ομιλήματα” (2017).
Γνωρίζοντάς τη δεν μπορείς παρά να την εκτιμήσεις. Τη συνάντησα πρόσφατα κι από κοντά είδα μια στυλάτη μικροκαμωμένη νεαρή γυναίκα, ντυμένη στα σκούρα. Λιτή, με έντονα μάτια που σε κοιτούν απευθείας, κι ένα πρόσωπο με όλα τα χαρακτηριστικά του ειλικρινή, του καλοπροαίρετου, του ανήσυχου ανθρώπου.
Ηθοποιός ξεχωριστή, με ποιότητα, συνεπή ευαισθησία και εγγενή μοναδικότητα. Το χιούμορ, σε όλες τις διαβαθμίσεις και τις ποικιλίες του, είναι ένα ακόμη όπλο που χρησιμοποιεί στον αγώνα της εναντίον της υπαρξιακής απόγνωσης.
Στο θεατρικό ταξίδι που μας προσφέρει, βήμα βήμα και λέξη λέξη, με λέξεις που σκοτώνουν τις ψευδαισθήσεις και κατασκευάζουν ένα εξπρεσιονιστικό σύμπαν λυρικής έκφρασης, βάζει στο επίκεντρο του προβληματισμού μας την ανθρώπινη ελευθερία, άνευ όρων και άνευ ορίων!
Στη συνέντευξη που ακολουθεί, η Κάλλι Μαυρομάτη μας μιλά για τους άξονες του θεατρικού της έργου, για το δίπτυχο «σωστό» – «λάθος», για το ρίσκο, για τη γραφή και φυσικά μας εξηγεί την «Ιστορία μιας αποτυχίας».
Κάλλι, τι έργο είναι «Η ιστορία μιας αποτυχίας», που έγραψες;
* Ένας μονόλογος που χωρίζεται σε 6 επεισόδια. Με αφορμή αυτοβιογραφικά και φαντασιακά στοιχεία, σκοπός είναι να μιλήσει για οικουμενικά θέματα, που αφορούν τον άνθρωπο. Όπως είναι ο κοινωνικός ιστός, το πολιτικό πλαίσιο και η στάση του ανθρώπου ως προς τη συντροφικότητα, σαν μια κατάσταση αυτοολοκλήρωσης.
Ποια είναι η υπόθεσή του;
* Θα παρακολουθήσουμε τη ζωή μιας γυναίκας, ως ένα απόκληρο κοινωνικό ον, ως μια αντιήρωα, που προσπαθεί να ενταχθεί σε ένα κοινωνικό σύνολο. Κάθε φορά που το επιχειρεί νιώθει να απανθρωποποιείται και γι’ αυτό επιλέγει να αντιδρά, προκειμένου να διασωθεί, με τις όποιες συνέπειες.
Έχεις τη διπλή ιδιότητα ηθοποιού και συγγραφέα. Βοηθάει ή κοντράρει ο ένας ρόλος τον άλλο όταν πρόκειται να ανέβει μια παράσταση;
* Είναι η δεύτερη φορά που επιχειρώ να γράψω και να παίξω κι αυτό που παρατηρώ είναι το εξής: στην αρχή τα ηνία ανήκουν στη γραφή, αλλά με τη βοήθεια του σκηνοθέτη, αυτό που εν τέλει με αφορά είναι η ερμηνεία, χωρίς να αναγνωρίζω ότι είναι προϊόν «δικής μου» γραφής. Το μόνο που χρειάζεται είναι κάποιος χρόνος παραπάνω για να γίνει η αποκοπή, που είναι απαραίτητη για να δεις το έργο «σου» πιο αντικειμενικά και πιο γενικά.
Μίλησέ μας για τους συντελεστές της παράστασης.
* Εδώ είναι το πιο μεγάλο ευχαριστώ. Χωρίς καμία παραγωγή συνέβη να πιστέψουν και να στηρίξουν αυτό το έργο άνθρωποι επαγγελματίες, καλλιτέχνες, άνθρωποι που εκτιμώ και άνθρωποι που επέλεξα. Και θα τους αναφέρω έναν έναν. Φαίδρα Σούτου, Ηλιάνα Μαυρομάτη, Σάββας Στρούμπος, Στέφανος Ψαραδάκης, Ελένη Μαυρομάτη, Ρεβέκκα Βάρναλη, Μαργαρίτα Καλτσά, Έφη Σιγαλού, Στέλιος Βαρβέρης.
Είναι σκληρή η αίσθηση της αποτυχίας, χρειάζεται όμως να προσπαθούμε για την επιτυχία κι ας αποτύχουμε;
* Η παράσταση αυτή δεν διαπραγματεύεται το δίπολο επιτυχίας – αποτυχίας. Αυτό που κάνει η ηρωίδα είναι να βάζει μπροστά της τις αποτυχίες, είτε τις δικές της, είτε άλλων παραγόντων που έχει επωμιστεί, προσπαθώντας να ανακαλύψει και να προσδιορίσει αυτό που είναι. Ούτε κάτι λιγότερο. Ούτε κάτι περισσότερο.
Συχνά ανακαλύπτουμε το σωστό, βρίσκοντας πρώτα το λάθος;
* Για μένα δεν υπάρχουν οι έννοιες «σωστό» και «λάθος». Αντιλαμβάνομαι τα πράγματα ενστικτωδώς ανάλογα με το πόσο όμορφα και καθόλου καταπιεστικά αισθάνομαι μέσα σ’ αυτά.
Μια σημαντική πλευρά της δημιουργικότητας είναι και η αποτυχία;
* Όλα είναι σημαντικά σε μια κατάσταση δημιουργικότητας, αρκεί να τους δίνεις τη βαρύτητα που τους πρέπει και τους αναλογεί.
“Προσπάθησε ξανά. Απότυχε ξανά. Απότυχε καλύτερα”, λέει ο Σάμιουελ Μπέκετ. Πώς θα το σχολίαζες;
* Έχω Σελήνη στον Κριό και ο Μπέκετ είναι Κριός. Βλέπε Ιστορία μιας Αποτυχίας επεισόδιο 1.
Ως καλλιτέχνης εμπνέεσαι από τις στιγμές της ζωής σου;
* Ε ναι. Τόσο σύντομα και απλά.
Πόσο ρίσκο περικλείεται σε μια καλλιτεχνική προσπάθεια;
* Το ρίσκο είναι πάντα ρίσκο. Εξαρτάται από το χαρακτήρα και την προσωπικότητα του καθενός.
Πιστεύεις ότι η εμπειρία είναι κάτι που διδάσκεται;
* Να ζεις δηλαδή τη ζωή κάποιου άλλου; Ή να αποφασίζεις να ζεις τη δική σου με όποιο ρίσκο; Θέλω να πω μ’ αυτό ότι όσο και να προσπαθείς να μεταδώσεις ή να δεχτείς μια εμπειρία στο τέλος ο άλλος και το χρόνο του χρειάζεται για το αν και το πώς θα την κατανοήσει και θα ακολουθήσει μάλλον τη δική του διαδρομή. Προσωπικά ακούω όμως τη δική μου διαδρομή και την ακολουθώ. Αν κρατήσω κάτι που με αφορά το επαληθεύω ή μη αλλά την προσωπική μου πορεία τη χαράσσω με ό,τι συνεπάγεται.
Τι πιστεύεις για τη φήμη; Βοηθάει τον καλλιτέχνη;
* Η φήμη για μένα δεν έχει καμία σχέση με τη λέξη καλλιτέχνης. Η φήμη έχει σχέση με το βιοπορισμό. Και ναι βοηθάει.
Ποιο επάγγελμα διαφορετικό από το δικό σου θα ήθελες να δοκιμάσεις;
* Ηθοποιός που να βιοπορίζεται απ’ αυτό που κάνει.
Ποια ευχή θα ήθελες να κάνεις;
* Να γίνουμε περισσότερο άνθρωποι. Όχι να κοιτάμε προς τα πάνω, αλλά δίπλα μας, τον άλλο. Αλλά πραγματικά. Μπορούμε;
Ποια θεωρείς ότι θα ήταν η ιδανική προσωπική σου εξέλιξη;
* Να συμπορευτώ.
Όταν λες «η γενιά μου», τι σου έρχεται στο νου;
* Ειλικρινά τώρα τα μόνα που μου ‘ρχονται είναι τα εξής: «το ορθόδοξο» ΠΑΣΟΚ, κάτι βιντεοταινίες με τον Ψάλτη και τον Γαρδέλη, αυτά τα ποπ με την Αλέξια, η οικονομική κρίση, το Τσερνόμπιλ, το γιουρομπάσκετ, η ανεργία και μια αίσθηση εγκλωβισμού σε όλα αυτά.
Η τωρινή κοινωνική συγκυρία έχει ως κύριο γνώρισμα τη σιωπή. Πιστεύεις ότι η περίοδος της διεκδίκησης έχει παρέλθει;
* Θέλω να πιστεύω ότι υπάρχει μια βωβή σιωπή κι ότι κάποια στιγμή το καζάνι που βράζει θα ξεχειλίσει. Αν λίγο κοιτάξουμε την Ιστορία θα δούμε ότι οι αλλαγές δεν έγιναν με τη σιωπή.
Όλο αυτό το διάστημα που ασχολείσαι με το θέατρο, υπάρχουν στιγμές που απογοητεύτηκες;
* Ναι, φυσικά. Είναι δύσκολο θεωρώ αν δεν έχεις κάποιο κύκλο και κάποιο στήριγμα. Μπορεί να είναι και η ιδέα μου. Αλλά και με άλλους συναδέλφους που μπορεί να θέλουμε να πούμε κάτι κοινό και να το παρουσιάσουμε έχει τύχει να μην μπορούμε να συνεννοηθούμε κι αυτό με πληγώνει πιο πολύ. Για μένα το θέατρο είναι συνεργασία και ειλικρίνεια. Ό,τι άλλο παρεισφρέει περιπλέκει τα πράγματα.
Αν μπορούσες, τι θα ήθελες να προφυλάξεις στον κόσμο;
* Έννοιες που έχουν παραμορφωθεί, με την προοπτική του επαναπροσδιορισμού. Ξεκινώντας με τη λέξη «άνθρωπος».
Υπάρχουν άνθρωποι της τέχνης που θα ήθελες να γνωρίσεις;
* Πάντα μ’ αρέσει να γνωρίζω ανθρώπους της τέχνης.
Υπάρχει μια εποχή στην οποία θα ήθελες να ζήσεις;
* Δεν το ‘χω σκεφτεί τα τελευταία χρόνια. Η ανάμνηση όμως των φοιτητικών μου χρόνων μου λέει να πω την Αρχαία Ελλάδα του 5ου αι. Εντάξει μπορεί να φταίει η φιλολογία.
Τι επαναστατικό θα ήθελες να συμβεί στην κοινωνία μας;
* Να πεθάνουν αύριο όλα που καταλήγουν σε -ισμός και δεν είναι ανθρωπισμός.
Mε τι γελάς;
* Με τους ανθρώπους που αγαπώ, που ερωτεύομαι και αισθάνομαι οικειότητα.
Πώς θα σχολίαζες τον τρόπο που συμπεριφέρονται οι Έλληνες στα ζώα;
* Έχω μεγαλώσει σε επαρχία. Εκεί η συμπεριφορά απέναντι στα ζώα είναι χρηστική. Εδώ στην Αθήνα έμαθα τ’ αντίθετο. Δεν έχω καταφέρει όμως ακόμη να κόψω το κρέας.
Τέλος, ποια είναι η σχέση σου με τα ζώα; Συμβιώνεις με κάποιο κατοικίδιο;
* H Ιουλία κι ο Σωκράτης είναι οι δύο γάτες που μένω μαζί τους τα τελευταία έξι χρόνια και η αιτία που άλλαξε πολύ εμφανώς η ζωή μου. Φαντάσου οι άνθρωποι που με ήξεραν πριν από τις γάτες δε με αναγνώριζαν. Ποτέ δεν περίμενα πόσο πολλά μπορώ να μάθω απ’ τα ζώα. Ζούμε με πολλή αγάπη μεταξύ μας. Και άψογη επικοινωνία. Νομίζω ότι είναι ο πιο ισχυρός δεσμός μου.
***
«Η ιστορία μιας αποτυχίας» – Ταυτότητα παράστασης
Συντελεστές
Κείμενο: Κάλλι Μαυρομάτη
Σκηνοθεσία: Φαίδρα Σούτου
Βοηθός σκηνοθέτη: Ελένη Μαυρομάτη
Καλλιτεχνικοί σύμβουλοι: Σάββας Στρούμπος, Ηλιάνα Μαυρομάτη
Φωτισμοί: Σάββας Στρούμπος
Φωτογραφίες: Μαργαρίτα Καλτσά
Βίντεο artist: Ρεβέκκα Βάρναλη
Μουσική: Στέφανος Ψαραδάκης
Επί σκηνής: Κάλλι Μαυρομάτη, Στέφανος Ψαραδάκης
Στην παράσταση θα ακουστεί το τραγούδι «Μολονότι» σε στίχους Στέλιου Ιακωβίδη και σύνθεση Στέλιου Βαρβέρη. Φωνή: Κάλλι Μαυρομάτη, Έφη Σιγαλού.
* * *
Πληροφορίες: Πρεμιέρα Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου 2019 στις 21.30 στο θέατρο “Εμπρός”. Και για 6 παραστάσεις κάθε Δευτέρα και Τρίτη έως 19 Φεβρουαρίου 2019. Στις 21.30.
- Είσοδος με ελεύθερη συνεισφορά.
***
Θέατρο «Εμπρός»
Ρήγα Παλαμήδου 2, Αθήνα 105 54
