Η Πέπη Ραγκούση γράφει «Για τις γυναίκες της γενιάς της Γκρέι», στην εφημερίδα «Τα Νέα» της Δευτέρας 20 Ιανουαρίου 2025.
***
Η Καίτη Γκρέι που «έφυγε» χθες σε ηλικία 101 ετών, είναι μία γυναίκα που έρχεται από μια πολύ «μακρινή» εποχή.
«Μακρινή» και κοντινή συγχρόνως αφού τη θυμάμαι εγώ που δεν έχω βγει ακόμη στη σύνταξη. Μια εποχή που οι γυναίκες έξαιναν υπερβολικά τα μαλλιά τους, έφτιαχναν τεράστιους κότσους, όχι σινιόν και αηδίες, και τροφοδοτούσαν αστικούς μύθους όπως αυτόν με την κυρία που μέσα στον κότσο της υποτίθεται ότι είχαν κάνει φωλιά οι κατσαρίδες.
Η Καίτη Γκρέι έρχεται από μια εποχή που οι γυναίκες φορούσαν λαστέξ και μυτερά σουτιέν που έλεγες ότι θα τρυπούσαν τις μερσεριζέ μπλούζες τους. Και κομπινεζόν. Και τριζάτα καλσόν που ακόμη και αν δεν τον άκουγες, ένιωθες τον θόρυβο που έκαναν στην τριβή των μηρών τους. Και μυτερά παπούτσια με ασταθή τακούνια που πονούσαν, προκαλούσαν κάλους και κότσια αλλά εκείνες εκεί, ακλόνητες. Που όχι μόνο τα τακούνια τους αλλά και τα πασούμια τους έκαναν τάκα τάκα όταν έβγαιναν στη γειτονιά με τη ρόμπα τους και πυροδοτούσαν τις σεξουαλικές φαντασιώσεις των εφήβων.
Η Καίτη Γκρέι έρχεται από μία εποχή που οι γυναίκες τσακώνονταν, έξω φωνή, στις γειτονιές για έναν άνδρα και που, πάλι για έναν άνδρα, μπορούσαν να συγκροτήσουν «ιερές συμμαχίες». Που αγαπούσαν με πάθος, ζήλευαν με πάθος και με ανάλογο πάθος απατούσαν. Που διάβαζαν φωτορομάντζα στα περιοδικά, έτρωγαν πασατέμπο στα σκαλάκια του σπιτιού τους και κουτσομπόλευαν, πολύ κουτσομπόλευαν. Που έτρεχαν σε καφετζούδες – άλλωστε η κάθε γειτονιά είχε και τη δικιά της η οποία συνήθως, για έναν λόγο που ποτέ δεν κατάλαβα, συνδύαζε το επάγγελμα «πρόγνωσης του μέλλοντος» με εκείνο του μανταρίσματος νάιλον καλτσόν – έκαναν μαγιολίκια στον άνδρα και σε ακραίες περιπτώσεις (που μπορεί και να μην ήταν τόσο ακραίες) έριχναν βιτριόλι. Και τους έριχναν επίσης.
Η Καίτη Γκρέι έρχεται από μία εποχή που οι γυναίκες δήλωναν με καμάρι «δούλες» του άνδρα – και η ίδια άλλωστε λέει με περηφάνια στην αυτοβιογραφία της ότι ήταν «δούλα» του Καζαντζίδη – και συγχρόνως αντάλλασσαν μεταξύ τους κόλπα χειραγώγησής του. Από μια εποχή που το κυρίαρχο όνειρο ήταν αυτό της κοινωνικής (και οικονομικής) αποκατάστασης μέσω του γάμου κι ας έπαιρναν όποιον να ‘ναι. Που τις ανύπαντρες, μετά τα 25 τις έλεγαν γεροντοκόρες. Και τις ζωντοχήρες τις θεωρούσαν εξώλης και προώλης. Από μία εποχή που οι σχέσεις χτίζονταν πάνω στην υποκρισία και συντηρούνταν από τις προκαταλήψεις.
Η Καίτη Γκρέι έρχεται από μία εποχή που οι γυναίκες έτρωγαν πολύ ξύλο. Από τον πατέρα και τη μάνα τους πρώτα, από τον μεγάλο αδελφό μετά, από τον άντρα τους στη συνέχεια, ακόμη και από τον πεθερό και την πεθερά. Από μία εποχή τιμωρητικής και εκδικητικής πατριαρχίας. Από την εποχή δηλαδή που έβγαλε τις πιο δυνατές γυναίκες, τις πιο σκληρές «καπετάνισσες», τις πιο ουσιαστικές φεμινίστριες. Κι ας μην ήξεραν τους όρους κι ας μην καταλάβαιναν ντιπ για ντιπ από κινήματα και δικαιωματισμό. Η ανάγκη για επιβίωση προηγείται της θεωρίας που φτάνει σε εμάς, τις επόμενες γενιές, ως δεδομένο.
Μοναδική
Η Καίτη Γκρέι επιβίωσε σε έναν χώρο όχι μόνο ανδροκρατούμενο αλλά άγριο και ανελέητο. Που όχι μόνο δεν την κατάπιε αλλά η ίδια τον μάσησε και τον έφτυσε στα μούτρα του. Η ίδια τα έχει πει όλα για τη ζωή της αλλά ένα στιγμιότυπο που έγραψε η Κορίνα Θεοδωρίδου [Korina Theodoridou] στα σόσιαλ μοιάζει με σκηνή από ταινία. Παιδί ακόμη, ήταν με τη γιαγιά της στο μαγαζί που τραγουδούσε η Γκρέι. Η γιαγιά, στο τσακίρ κέφι, χόρευε στην πίστα μέχρι που το σκουλαρίκι που φορούσε έπεσε ανάμεσα στα «βουνά» των λουλουδιών. Και ενώ προσπαθούσε να το βρει, η Γκρέι, που δεν την γνώριζε προσωπικά, έπεσε στα τέσσερα και έψαχνε και εκείνη το σκουλαρίκι. Με το μικρόφωνο στο χέρι, συνεχίζοντας να τραγουδάει και χωρίς να χάνει νότα. Οι θαμώνες Γκρέι άκουγαν και Γκρέι δεν έβλεπαν. Και το βρήκε το σκουλαρίκι. Σιγά μη δεν το ‘βρισκε.
Μέσα στα 101 χρόνια ζωής της χωράνε πολλά σενάρια, πολλά μυθιστορήματα. Περισσότερα ίσως και απ’ όσα χωράνε στη ζωή της Μαρίας Κάλλας. Διότι, όπως έγραψε ο Άγγελος Παπαδημητρίου [Aggelos Papadimitriou], μια Κάλλας του λαϊκού τραγουδιού υπήρξε.
Τι να κάνουμε τώρα; Οι γειτονιές της Ελλάδας, τη δεκαετία του 1960, τα «Ξένα χέρια» αντιλαλούσαν, όχι την «Casta Diva». Αυτήν την ανακαλύψαμε αργότερα και μπράβο μας.
Σημ. Catisart: Ευτυχώς που υπάρχουν και σήμερα κείμενα όπως το παραπάνω που μας δίνουν τη χαρά να λέμε ότι «πάω στο περίπτερο να αγοράσω “Τα Νέα” για να διαβάσω την Πέπη Ραγκούση».
***
Το τελευταίο αντίο στην Καίτη Γκρέι θα ειπωθεί την Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2025 στις 16:00, στο κοιμητήριο της Νέας Σμύρνης. Νωρίτερα, από τις 12:00 – 16:00 η σορός της θα τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα.