Γράφει η Ειρήνη Αϊβαλιώτου
«Είναι παράλογο που στον 21ο αιώνα οι πόλεμοι θεωρούνται μια κανονική συνθήκη»
Με αφορμή τους πολέμους στη Μέση Ανατολή και στην Ουκρανία, τις πολεμικές ιαχές, τις θεαματικές όσο και αποκρουστικές εκρήξεις σε νοσοκομεία ή σχολεία, σε σπίτια και σε γειτονιές, αλλά και το κλάμα χιλιάδων γονιών και παιδιών, ας ρίξουμε μια ματιά σε ένα παλιό, αλλά ποτέ ξεχασμένο, αντιπολεμικό έργο, που ταυτόχρονα συγκαταλέγεται, όχι αδίκως, ανάμεσα στις σπουδαιότερες δημιουργίες του ανθρώπινου πνεύματος.
O μύθος της θυσίας της Ιφιγένειας
H «Ιφιγένεια εν Αυλίδι», ένα από τα τελευταία έργα του Ευριπίδη (η διδασκαλία του έργου τοποθετείται στο 405 π.Χ.) πραγματεύεται τον μύθο της θυσίας της Ιφιγένειας. Στη δραματική σύνθεση του Ευριπίδη κυριαρχεί η ιδέα της εκούσιας θυσίας της ηρωίδας, απόφαση που λαμβάνει ως μία επιβεβλημένη ενέργεια με σκοπό την ένωση όλων των Ελλήνων για την αντιμετώπιση του εχθρού. H ιδέα αυτή καθορίζει την πορεία των σκηνικών γεγονότων και παράλληλα στο έργο δεσπόζει το άτομο-θύμα του πολέμου. H δημιουργική ανάμειξη και συγχώνευση του παλιού με το καινούργιο, της παράδοσης με τη νέα πραγματικότητα, η εικόνα του ανθρώπου που δημιουργεί το μέλλον του από τα συντρίμμια του παρελθόντος, είναι στοιχεία που σφραγίζουν το έργο του Ευριπίδη.
Ο μεγάλος τραγικός πραγματεύεται το θέμα της θυσίας της Ιφιγένειας από τη σκοπιά που επιβάλλουν οι κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες της εποχής του, ενώ το ερώτημα που τίθεται αν τελικά αυτό που ενδιαφέρει περισσότερο είναι η επίτευξη ενός πολιτικού στόχου ή το δικαίωμα του ανθρώπου στη ζωή, παραμένει αναπάντητο…
Mια βαθιά πολιτισμική κρίση
Είναι αξιο θαυμασμού το πώς ο Ευριπίδης στην τραγωδία του «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» χτίζει το οικοδόμημά του ψηφίδα ψηφίδα. Στο πρώτο μέρος του έργου, μέσα από τον διάλογο Αγαμέμνονα και Μενελάου, σκιαγραφείται μπροστά μας μια βαθιά πολιτισμική κρίση: ένα γράμμα δόλου που γράφεται και ξαναγράφεται, ένας πατέρας που παραπλανά τη σύζυγό του προκειμένου να θυσιάσει την ίδια του την κόρη του, δύο αδέλφια που διχάζονται, αποφάσεις στρατηγών που λαμβάνονται με άξονα τον φόβο του όχλου. Μια χώρα που έχει μετατραπεί σε… «αρένα» ξεκαθαρίσματος λογαριασμών ανάμεσα σε διαβόητες φατρίες. Στρατηλάτες μοιραίοι, άβουλοι και ανίκανοι που ξιφασκούν πάνω από το σφάγιο για τη χαρά της επικράτησης, για της κυριαρχίας τους την κερδισμένη μέθη.
Στην «Ιφιγένεια εν Αυλίδι», που μας παρουσίασε ο δημοφιλής Ρώσος δημιουργός Τιμοφέι Κουλιάμπιν στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, ένας μαυροντυμένος χορός ανδρών μάς περίμενε μία ώρα πριν από την έναρξη της παράστασης στη στεγνή και γυμνή ορχήστρα. Στρατός ανέκφραστος και πειθήνιος. Έξι καρέκλες, ένα χακί αμπέχωνο κι ένα αμείλικτο βουβό περίστροφο.
H εκστρατεία κατά της Τροίας
H ίδια η εκστρατεία κατά της Τροίας παρουσιάζεται ως ένας πόλεμος απογυμνωμένος από πατριωτικά ιδεώδη, ένα άνευ ουσίας ξόδεμα δυνάμεων με αφορμή τη ματαιοδοξία των θεών – τα «καλλιστεία» Αθηνάς, Ήρας και Αφροδίτης – και τη φυγή μιας άστατης και ωραίας κυρίας. Η μυθολογία μπορεί να κρύβει πολλαπλές αλήθειες και προσδοκίες για όλες τις εποχές.
O αμνός του Κυρίου
Πώς μπορεί να αντιστραφεί η κατάσταση; Πώς μπορούν όλα να αποκτήσουν ξανά το χαμένο νόημά τους; H Ιφιγένεια ντυμένη στα λευκά νυφιάτικα πέπλα θα δώσει τη λύση. Αυτή είναι το θύμα. Το θύμα μονάχα και τίποτα άλλο. Το αρνί του Θεού, ο αμνός του Κυρίου που θα πουν αργότερα. Απληροφόρητη, ανίδεη, ανυποψίαστη, ανώριμη, άσχετη με κάθε τι άλλο.
Μια αθώα, νεαρή γυναίκα με ακέραιο τον ιδεαλισμό της θα δώσει το αίμα της και την ικμάδα της για να ξεπλύνει την αμφιβολία, τον δισταγμό, να βάλει τέλος στην ηθική και ιδεολογική παράλυση των ανδρών.
H θυσία να είναι εκούσια
Αν είναι να πραγματοποιηθεί αυτή η πράξη κάθαρσης, αν είναι η θυσία της παρθένου να έχει πραγματικά αναζωογονητική επίδραση, υπάρχει μια αναγκαία προϋπόθεση: πρέπει η θυσία να είναι εκούσια. Πρέπει να έχει όχι μόνο τη συναίνεση αλλά και κάτι ακόμη: την ένθερμη πίστη της θυσιαζόμενης.
Ο Ευριπίδης παρουσιάζει την ηρωίδα του να κάνει αυτό το δύσκολο άλμα σχεδόν αβίαστα. Και η μεταστροφή της είναι πραγματικά αξιοσημείωτη: η Ιφιγένεια μεταμορφώνεται από θυσιαστικό αντικείμενο σε παθιασμένο, ενεργητικό υποκείμενο. Αυτό το συνεσταλμένο κορίτσι, που ικέτευε αρχικά να τη λυπηθούν, θέλει τώρα όλοι να τη δουν και όλοι να τη θυμούνται καθώς ανακοινώνει με περηφάνια την απόφασή της να προσφέρει τη ζωή της. Για την Ελλάδα, για την ελευθερία, για να μην τολμούν οι «βάρβαροι» να αρπάζουν ατιμώρητοι τις γυναίκες των Ελλήνων. Αυτός ο θάνατος θα είναι η δόξα της, αυτός θα είναι ο γάμος και οι απόγονοί της. Οι λέξεις της είναι φλέβες.
Το μεγάλο ερώτημα
Εδώ όμως τίθεται το πραγματικά σημαντικό ερώτημα: τι εξυπηρετεί η αφύπνιση της Ιφιγένειας; Τι είναι σε τελική ανάλυση αυτό που αναζωογονείται από την πράξη αυτοθυσίας της; Τι είναι αυτό που της χαρίζει τον θαυμασμό και τον έπαινο των ανδρών; Ακριβώς το γεγονός ότι με την απόφασή της επικυρώνει τις προσδοκίες μιας ανδροκρατούμενης κοινωνίας. Θα φτάσει μάλιστα να πει πως «είναι πιο σημαντικό για έναν άντρα από ό,τι για χίλιες γυναίκες να συνεχίσει να βλέπει το φως του ήλιου».
H νεαρή Ιφιγένεια αποδέχεται πλήρως το σύστημα αξιών σύμφωνα με το οποίο ο Έλληνας είναι ανώτερος από τον «ξένο», ο άνδρας από τη γυναίκα και η ελευθερία και η δόξα της χώρας εξαρτώνται από την αγνότητα και την ασφάλεια των γυναικών της.
«Κρατήστε τις Ελληνίδες για τους Έλληνες» θα μπορούσε να είναι το σύνθημά της: η Ιφιγένεια πρέπει να πεθάνει ώστε να διαφυλαχθεί το δικαίωμα των ανδρών να διατηρούν τις γυναίκες τους αβλαβείς στο σπίτι, για τον εαυτό τους. H Ιφιγένεια πρέπει να πεθάνει ώστε να μπορέσει ο πατέρας της Αγαμέμνων να κερδίσει «κλέος αείμνηστον». H δική της δόξα δεν είναι παρά ένα λιθαράκι προς την ανοικοδόμηση της «πραγματικής», απώτερης δόξας του ελληνικού στρατού.
Το έργο
Η Ιφιγένεια ωστόσο δεν παύει να είναι αντιπροσωπευτική περίπτωση της γενικότερης πολιτικής σήψης και του αριβισμού που διακρίνει την πολιτική και την εξουσία. Κι ο Ευριπίδης μας δίνει ένα έργο πολιτικό και ψυχολογικό, γραμμένο με δεξιότητα. Ένα έργο που προβληματίζει για τα όρια της δημοκρατίας αλλά και για τις αντοχές της ψυχής.
Αρχίζει ως παρωδία της εξουσίας, δανείζεται τους τρόπους της ιστορικής τοιχογραφίας και καταλήγει ως τραγωδία. Η λαμπρότητα της γραφής είναι αντάξια του βάθους και του στοχασμού ενός μεγάλου τραγωδού.
Ένα έργο που φτιάχτηκε με τα πιο υψηλά υλικά της ποίησης για να περιγράψει την πιο σκληρή πραγματικότητα, που είναι η εξουσία: αυτή είναι, άλλωστε, που ορίζει τους ανθρώπους, που τους ανεβάζει ή τους πετάει στα σκηνικά του παραδείσου και της κόλασης, τα οποία δημιούργησαν επί γης οι ταξικοί διαχωρισμοί και οι πολιτικές συγκρούσεις.
Ο Ευριπίδης, απομακρυσμένος από την Αθήνα, γράφει ένα έργο έντονα αντιπολεμικό. Σε αυτό το κλίμα επιμένει και ο Κουλιάμπιν, που θεωρεί ότι ο πόλεμος δεν μπορεί να είναι αποδεκτός. Δεν θα έπρεπε να υφίσταται με καμία μορφή και για κανένα λόγο. Είναι κάτι το οποίο δεν πρέπει να συμβαίνει, αλλά συμβαίνει. «Για αυτό χρειάζεται να πάμε πίσω, σε ένα κείμενο το οποίο γράφτηκε χιλιάδες χρόνια πριν και αφορά τον πόλεμο και τα ηθικά διλήμματα, γιατί δεν έχουμε μάθει ακόμα το μάθημά μας».
Η σκηνοθεσία
Ο Τιμοφέι Κουλιάμπιν έχει ένα ιδιαίτερο στυλ σκηνοθετικής γραφής, με χιούμορ και αμεσότητα. Ο διεθνώς αναγνωρισμένος σκηνοθέτης για την «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη συνεργάστηκε με έναν εκλεκτό θίασο Ελλήνων ηθοποιών: Ανθή Ευστρατιάδου, Μαρία Ναυπλιώτου, Νικόλας Παπαγιάννης, Δημήτρης Παπανικολάου, Θάνος Τοκάκης και Νίκος Ψαρράς. Χορός: Δημήτρης Γεωργιάδης, Χρήστος Διαμαντούδης, Μάριος Κρητικόπουλος, Βασίλης Μπούτσικος, Αλέξανδρος Πιεχόβιακ.
Ο Ρώσος σκηνοθέτης τόνισε πως αυτό που τον ενδιαφέρει περισσότερο είναι το κεντρικό θέμα του έργου που είναι ο πόλεμος. Στην παράσταση δεν βλέπουμε τον πόλεμο επί σκηνής, δεν βλέπουμε πολεμιστές ή στρατεύματα. Το μέρος πολιορκείται, αλλά ο πόλεμος δεν είναι εκεί. Κι εδώ εντοπίζεται η ρίζα του προβλήματος, στο γεγονός ότι δεν τίθεται η ερώτηση «Πρέπει να ξεκινήσουμε τον πόλεμο;» αλλά τον θεωρούμε δεδομένο. «Ο πόλεμος αποτελεί κανονική συνθήκη… είναι μέρος της ζωής μας». Κι αυτό είναι, σύμφωνα με τον Τιμοφέι Κουλιάμπιν, ακόμη χειρότερο από το τίμημα που πρέπει να πληρώσουμε, από τις συνέπειες που προκαλεί μια στρατιωτική σύγκρουση.
Ο Τιμοφέι Κουλιάμπιν έδωσε μια πρωτοποριακή παράσταση και μια άκρως ενδιαφέρουσα πρόταση, θέλοντας να τονίσει την αυτονόητη ανάγκη κάθε πολιτικού συστήματος να εναρμονίζεται με τις ανάγκες, τις αγωνίες και τις προτεραιότητες της κοινωνίας. Να τις αφουγκράζεται. Να μην αδιαφορεί. Να ενσωματώνει στη διαδρομή και τη δράση του την έννοια της κοινωνικής συνοχής αλλά και της αλληλεγγύης. Ο Κουλιάμπιν έδειξε το σεβασμό του προς την αρχαία τραγωδία, διατήρησε και ανέδειξε το ποιητικό ύφος του κειμένου και τη δεξιοτεχνία του συγγραφέα, και δικαίως συγκίνησε το κοινό της Επιδαύρου.
Το απροσδόκητο, οι συγκρούσεις μεταξύ πλάνης και αποκάλυψης, παρανόησης και θεατρικής ανατροπής δεσπόζουν σε αυτό το έργο του ποιητή, έργο πλεκτάνης, που πλησιάζει περισσότερο τη ρομαντική μυθιστορία.
Ο χειρισμός του κειμένου, η σωματική παρουσίαση, τα σκηνικά, η μουσική επένδυση φέρουν εμφανή τα σημάδια της κατανόησης από τον σκηνοθέτη του χάσματος ιδεών που υπάρχει μεταξύ της αρχαίας και της νεότερης εποχής, ώστε η πιθανή προσπάθεια για τη γεφύρωσή τους να βασίζεται στην αποδοχή και όχι στη συγκάλυψη, παράβλεψη ή άγνοια των δεδομένων.
Οι νεωτερισμοί και ο διαρκής, πρωτότυπος και ζωντανός πειραματισμός του Τιμοφέι Κουλιάμπιν στην ορχήστρα της Επιδαύρου κατέστησαν την «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» μία από τις πιο χαρακτηριστικές φετινές παραστάσεις της πρωτοπορίας όσον αφορά την αρχαία τραγωδία. Η δύναμη του δράματος είναι αυτή που νικά τη ρηχότητα της καθημερινής εμπειρίας με τη συνδρομή του φανταστικού.
Ο σκηνοθέτης με εναργή και ακριβή θεατρικό λόγο διάβασε τις μεγάλες κραυγές που ακολουθούν το μυθικό βάρος του ονόματος Ιφιγένεια. Τελειώνει την παράσταση με μια γαμήλια δεξίωση που λαμβάνει χώρα σε ένα μεγαλοαστικό περιβάλλον. Στο περιθώριο της σκηνής αυτονομιστές προετοιμάζονται… για την επόμενη τρομοκρατική τους ενέργεια.
Η φρικτή πραγματικότητα
Η ζωή πρέπει να συνεχιστεί αλλά κανείς δεν μπορεί να διανοηθεί τη φρικτή πραγματικότητα και τη δύναμη των αντιπάλων του. Τα πράγματα μπερδεύονται, και η μοίρα μοιάζει να καθοδηγεί με το ανήλεο χέρι της τους αθώους στην καταστροφή και τους άδικους στην εξουσία. Το παράλογο θα θριαμβεύσει και πάλι και κάποιοι θα βρεθούν σ’ ένα στρόβιλο εξελίξεων. Οι θεατές αισθάνονται ότι πρέπει να απολογηθούν. Κάποιοι πρέπει να φταίνε γι’ αυτή τη δυστυχία.
Οι ερμηνείες
Την παράσταση δίδαξαν στο διψασμένο κοινό της Επιδαύρου σπουδαίοι ηθοποιοί με πηγαίο ταλέντο, έμπνευση ειλικρινή και αβίαστη που από ιδιοσυγκρασία νιώθουν βαθύτατα το αρχαίο ελληνικό δράμα.
Θα σταθώ αρχικά στην Ανθή Ευστρατιάδου (Ιφιγένεια) και στη Μαρία Ναυπλιώτου (Κλυταιμνήστρα) που έδωσαν θηριώδεις ερμηνείες. Με δυναμική, με αυτοπεποίθηση, με μαχητικότητα. Μεστή κατανόηση του κειμένου και σεμνότητα ήταν τα όπλα που οδήγησαν αυτές τις δύο ηθοποιούς στη δύσκολη διαδρομή των ρόλων τους.
Σπάνια εμφανίζεται στη σκηνή μας μια τόσο κατασταλαγμένη και ώριμη από κάθε άποψη ερμηνεία της Κλυταιμνήστρας όσο αυτή που είδαμε από τη Μαρία Ναυπλιώτου. Αξιέπαινο το σθένος της.
Όσο για την Ιφιγένεια της Ανθής Ευστρατιάδου ένα θα πω, ότι τα όρια της ερμηνείας της είναι εξαρχής τα όρια της θεατρικής της τιμιότητας. Μια ηθοποιός άμεση και αληθινή, κρυστάλλινη, που πριν από το μεγάλο άλμα μάς ζητά να την αφήσουμε να σταθεί γερά στα δυνατά της πόδια. Πόσο υπερβατική, υπαρξιακή στιγμή η ερμηνεία της. Κάθε δευτερόλεπτο μας έκανε κοινωνούς στη δύναμη της ψυχής, στη δύναμη της κατάφασης.
Γένους θηλυκού η ερμηνεία, ἑρμηνεία < ἑρμην(εύω) + -εία. Ουσιαστικό. επεξεργασία. ἑρμηνεία θηλυκό. εξήγηση, διασαφήνιση, έκφραση, ερμηνεία, μαρτυρία. Γένους θηλυκού είναι όλα. Η Δημοκρατία. Η μνήμη. Η αξιοπρέπεια. Η συνείδηση. Η ηθική. Η φθορά. Η παρακμή. Η ντροπή…
Με τη σειρά τους οι Νικόλας Παπαγιάννης, Δημήτρης Παπανικολάου, Θάνος Τοκάκης και Νίκος Ψαρράς έδωσαν ερμηνείες πλασμένες από τα πιο απλά υλικά του θεάτρου, τη φαντασία και τη μέθεξη. Κινήθηκαν με χαρακτηριστική άνεση μέσα στον κόσμο του ευριπίδειου δράματος και τις ψυχικές διακυμάνσεις των ηρώων του. Το αποτέλεσμα ερμηνείες αναπάντεχες, αποκαλυπτικές που δοκιμάστηκαν με επιτυχία στη φόρμα διαφόρων θεατρικών ειδών και τρόπων, ερμηνείες που προχωρούν από το σκοτάδι στο φως και από το μύθο στην ιστορία υιοθετώντας σύγχρονες μεθόδους πρόσληψης και απόδοσης των συμβάσεων που συνειρμικά συνοδεύουν τον όρο αρχαία τραγωδία.
Ο Χορός
Τον Χορό αποτελούσαν άνθρωποι νέοι αλλά και άλλοι εμπειρότεροι ταυτόχρονα που μιλούν τη γλώσσα του σήμερα, που είναι διατεθειμένοι να πειραματιστούν, να ρισκάρουν, να δοκιμάσουν και να δοκιμαστούν, να βουτήξουν μαζί με το σκηνοθέτη σε βαθιά, άγνωστα και αχαρτογράφητα νερά, ενίοτε δε και επικίνδυνα και το έκαναν άφοβα. Τα ονόματά τους με τη σειρά: Δημήτρης Γεωργιάδης, Χρήστος Διαμαντούδης, Μάριος Κρητικόπουλος, Βασίλης Μπούτσικος, Αλέξανδρος Πιεχόβιακ.
Οδηγός αυτοκαταστροφής
. Ένας ολοκληρωμένος οδηγός αυτοκαταστροφής για ματαιόδοξους ηγέτες η «Ιφιγένεια η εν Αυλίδι» του εξαιρετικού Κουλιάμπιν. Κατά τα άλλα, κανείς δεν είχε αυταπάτες ότι σε αυτήν τη ζωή οι μεγάλες ψευδαισθήσεις καταρρίπτονται από νωρίς και ότι τα αρχαία χαλάσματα υπάρχουν για να μας θυμίζουν μάλλον τις μάχες που χάθηκαν, όπως υπαγορεύουν οι παραστατικοί στίχοι της Τζένης (ιφιγένειας) Μαστοράκη: «σκιερός ο δρυμός για να χάνονται βασιλείς νυχτοθήρες, ή στασίαρχοι κάτωχροι ανασπώντας αγχέμαχα όπλα».
Λίγα λόγια για τον Τιμοφέι Κουλιάμπιν
Από τους πλέον διακεκριμένους Ρώσους σκηνοθέτες της γενιάς του, ο Τιμοφέι Κουλιάμπιν έρχεται για δεύτερη φορά στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου μετά το 2018, που παρουσίασε τις Τρεις Αδελφές του Αντόν Τσέχοφ στη νοηματική γλώσσα, σε μια παράσταση που απέσπασε διθυραμβικές κριτικές.
Γεννημένος το 1984, ο Κουλιάμπιν φοίτησε στη διάσημη Ακαδημία Θεάτρου Gitis στη Μόσχα και αποτελεί μια ξεχωριστή παρουσία στο σύγχρονο παγκόσμιο θέατρο, έχοντας σκηνοθετήσει με επιτυχία δεκάδες θεατρικές παραστάσεις και όπερα.
Έκανε το ντεμπούτο του ως επαγγελματίας σκηνοθέτης σε ηλικία μόλις 22 ετών, το 2006, και έκτοτε έχει ανεβάσει παραγωγές σε ρωσικά και ευρωπαϊκά θέατρα, μεταξύ των οποίων το Θέατρο Μπολσόι και το Θέατρο των Εθνών της Μόσχας, το Deutsches Theater του Βερολίνου, το Schauspielhaus της Ζυρίχης, το Residenztheater του Μονάχου κ.ά.
Καλλιτεχνικός διευθυντής του Θεάτρου Red Torch στο Νοβοσιμπίρσκ από το 2015 έως το 2022, έχει ξεχωρίσει για τη ριζοσπαστική ματιά του πάνω σε κλασικούς συγγραφείς, όπως ο Τσέχοφ, ο Ίψεν, ο Γκόγκολ. Οι παραστάσεις του προσκαλούνται τακτικά σε διεθνή θεατρικά φεστιβάλ, ενώ με τις Τρεις Αδελφές του απέσπασε τη Χρυσή Μάσκα, που είναι το Εθνικό Βραβείο Θεάτρου της Ρωσίας. Τολμηρός και πρωτοποριακός στην τέχνη και στη ζωή, δεν δίστασε να εκφράσει δημόσια την αντίθεσή του για τον πόλεμο στην Ουκρανία και να αναζητήσει καταφύγιο στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στο Βερολίνο. Ο Κουλιάμπιν έχει χαρακτηριστεί ως το «τρομερό παιδί» του ρωσικού θεάτρου. Η σκηνοθετική του ευφυΐα έγκειται στη σκηνική του τόλμη, αλλά και στον τρόπο που παίζει υφολογικά με διαφορετικά θεατρικά είδη.
Μιλώντας για την τέχνη έχει, με λίγα λόγια, δώσει τον δικό του ορισμό: «Η τέχνη ανακαλύπτει τις ανθρώπινες πληγές. Σε κάνει να βλέπεις τα πράγματα από μια διαφορετική γωνία και να αμφιβάλλεις για ό,τι φαίνεται προφανές. Ολοκληρώνει το πώς βλέπουμε τον κόσμο. Η τέχνη δεν προσπαθεί να πείσει, δεν είναι διδακτική. Απλώς σε προκαλεί να ανακαλύψεις νέες έννοιες».
Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2024
Ιφιγένεια η εν Αυλίδι
Τιμοφέι Κουλιάμπιν
Μετάφραση Παντελής Μπουκάλας
Σκηνοθέτης Timofey Kuliabin
Δραματουργός Roman Dolzhansky
Σύμβουλος δραματουργίας Ιώ Βουλγαράκη
Σκηνογράφος – Ενδυματολόγος Oleg Golovko
Σχεδιασμός φωτισμού Oskars Paulins
Σχεδιασμός ήχου – Μουσική σύνθεση Timofei Pastukhov
Βοηθός σκηνοθέτη Πάνος Κούγιας
Βοηθός σκηνογράφου Άννα Ζούλια
Βοηθός ενδυματολόγου Μαργαρίτα Τζαννέτου
Πρωταγωνιστούν (αλφαβητικά) Ανθή Ευστρατιάδου Ιφιγένεια, Μαρία Ναυπλιώτου Κλυταιμνήστρα, Νικόλας Παπαγιάννης Μενέλαος, Δημήτρης Παπανικολάου Πρεσβύτης, Θάνος Τοκάκης Αχιλλέας, Νίκος Ψαρράς Αγαμέμνων
Χορός Δημήτρης Γεωργιάδης, Χρήστος Διαμαντούδης, Μάριος Κρητικόπουλος, Βασίλης Μπούτσικος, Αλέξανδρος Πιεχόβιακ
Εκτέλεση παραγωγής FLOW PROJECTS /Ekaterina Yakimova
Εκτέλεση παραγωγής & καλλιτεχνική υποστήριξη Irina Paradnaya
Συνεργάτης εκτέλεσης παραγωγής BEE DRAMAQUEENS / Ζωή Μουσχή, Ρένα Ανδρεαδάκη
Ευχαριστούμε τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση για την ευγενική παραχώρηση του Εκθεσιακού Χώρου της για τις πρόβες της παράστασης.
Ευχαριστίες την Ελληνογερμανική Αγωγή για την ευγενική παραχώρηση εξωτερικού χώρου προβών.
Νυφική δημιουργία από τον οίκο Ioanna Kourbela
