Ενόψει του Black History Month, που ξεκινά την 1η Φεβρουαρίου, η εταιρεία κατασκευής παιχνιδιών Mattel ανακοίνωσε ότι η Dr. Μάγια Αγγέλου είναι η τελευταία προσθήκη στη σειρά με κούκλες Barbie «Γυναίκες που Εμπνέουν», που εδώ και λίγα χρόνια έχει εγκαινιαστεί «προς τιμήν ιστορικών και σημερινών παραδειγμάτων προς μίμηση που άνοιξαν τον δρόμο για να κάνουν τα κορίτσια πιο μεγάλα όνειρα από ό,τι προηγουμένως». Μεταξύ άλλων, στη σειρά περιλαμβάνονται οι Rosa Parks, Ella Fitzgerald, Florence Nightingale και Frida Kahlo.
H Barbie εκδοχή της Αγγέλου παρουσιάζει τη συγγραφέα και ακτιβίστρια προς το τέλος της τρίτης δεκαετίας της ζωής της, με τη χαρακτηριστική ενδυμασία της (τουρμπάνι με μπατίκ ένα μοτίβο λουλουδιών, μακρύ φόρεμα και χρυσά κοσμήματα στα χέρια) και το ζεστό χαμόγελο της, κρατώντας ένα αντίγραφο – μινιατούρα του «I Know Why the Caged Bird Sings» –στην Ελλάδα κυκλοφορεί με τίτλο «Ξέρω γιατί κελαηδάει το πουλί στο κλουβί» από τις Εκδόσεις Πατάκη (http://patakis.gr/bkm/12443)–, «ώστε τα κορίτσια να εμπνέονται από τις ιστορίες της, παίζοντας».
Στo «Ξέρω γιατί κελαηδάει το πουλί στο κλουβί» η Μάγια Αγγέλου αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο τα παιδικά και εφηβικά της χρόνια στις Νότιες Πολιτείες της Αμερικής: παιδικά χρόνια σημαδεμένα από έναν βιασμό, με αποτέλεσμα έναν βαθύτατο ψυχικό κλονισμό που της στερεί τη μιλιά για αρκετά χρόνια, εφηβεία που καταλήγει σε μια σύντομη ερωτική ιστορία, που της αφήνει έναν γιο. Σε μια εποχή κι ένα περιβάλλον έντονων φυλετικών διακρίσεων, η πίστη στη ζωή, η έμφυτη δύναμη για επιβίωση και η αγάπη για τις λέξεις που μπορούν να βάλουν τα πράγματα σε τάξη είναι τα όπλα μιας νεαρής κοπέλας που θα εξελιχθεί σε μια σπουδαία γυναίκα. Το βιβλίο πρωτοκυκλοφόρησε το 1969 και έκτοτε επανεκδίδεται και μεταφράζεται συνεχώς.
«Η μητέρα μου ήταν μια πρωτοπόρα και μια ακτιβίστρια με ακατανίκητη ψυχή για δικαιοσύνη», δήλωσε ο Guy Johnson, μοναδικό παιδί της Αγγέλου και διαχειριστής της περιουσίας της. «Μέσα από τα λόγια της και τις δράσεις της, εξέλιξε μια μοναδική ικανότητα να δημιουργεί βαθιές συνδέσεις με ανθρώπους σε όλον τον κόσμο. Συχνά έλεγε “γράφω από την οπτική γωνία των Μαύρων, αλλά στόχος μου είναι η ανθρώπινη καρδιά”. Είμαι ενθουσιασμένος που η Barbie τη διάλεξε για τη σειρά της “Γυναίκες που Εμπνέουν”. Ελπίζω η Barbie Maya Angelou να εμπνεύσει νέες γενιές δασκάλων, συγγραφέων και ακτιβιστών».
Η Μάγια Αγγέλου ήταν Αμερικανίδα ποιήτρια, συγγραφέας, ηθοποιός, μουσικός και υπέρμαχος των πολιτικών δικαιωμάτων των μαύρων στις ΗΠΑ. «Εθνικό Θησαυρό» τη χαρακτηρίζουν οι Αμερικανοί.
Η Μάργκεριτ Τζόνσον, όπως ήταν το πατρικό της όνομα, γεννήθηκε στις 4 Απριλίου του 1928 στο Σεντ Λούις του Μιζούρι. Πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια μετά τον χωρισμό των γονιών της. Σε ηλικία 8 ετών έπεσε θύμα βιασμού από τον σύντροφο της μητέρας της. Όταν το αποκάλυψε στην οικογένειά της, ο άνδρας βρέθηκε νεκρός. «Πίστεψα ότι η φωνή μου τον σκότωσε, επομένως σκέφτηκα ότι ήταν καλύτερα να μη μιλάω. Κι έτσι σταμάτησα να μιλάω», είπε. Μίλησε ξανά έπειτα από πέντε χρόνια.
Το 1951 παντρεύτηκε τον Ελληνοαμερικανό ηλεκτρολόγο και επίδοξο μουσικό Τος Άντζελος (Αναστάσιος Αγγελόπουλος), το επίθετο του οποίου υιοθέτησε έκτοτε ως καλλιτεχνικό ψευδώνυμο. Το Μάγια ήταν το χαϊδευτικό της. Το ζευγάρι έφτιαξε ένα χορευτικό σχήμα, τους «Αλ και Ρίτα», αλλά το 1954 χώρισε, επειδή ο συμπατριώτης μας δεν ήταν αρεστός στη μητέρα της και ο γάμος τους ήταν αταίριαστος για τα ήθη της εποχής. Μετά τον χωρισμό της, η Μάγια Άντζελου, όπως είναι η ορθή προφορά του ονόματός της στα αγγλικά, συνέχισε να χορεύει μόνη της σε νυχτερινά κλαμπ, ενώ κυκλοφόρησε και ένα δίσκο, το «Miss Calypso» (1957).
Από το 1959 αφιερώθηκε στη λογοτεχνία. Έγραψε ποίηση, διηγήματα, δοκίμια, κινηματογραφικά σενάρια, θεατρικά έργα και αυτοβιογραφικά βιβλία, με πιο γνωστό το «Ξέρω γιατί κελαηδάει το πουλί στο κλουβί», που αφηγείται τα δύσκολα παιδικά της χρόνια και αποτέλεσε μεγάλη εκδοτική επιτυχία το 1970. Παρότι δεν είχε πανεπιστημιακό δίπλωμα, δίδαξε επί σειρά ετών σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ στα τμήματα αμερικανικών σπουδών.
Εκτός από την καλλιτεχνική της δραστηριότητα, η Αγγέλου ανέπτυξε και έντονη πολιτική δράση, καθώς βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του αγώνα των μαύρων στις ΗΠΑ για την απόκτηση πολιτικών δικαιωμάτων. Συνεργάστηκε με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και ήταν στενή φίλη του δυναμικού ακτιβιστή Μάλκολμ X.
Το 1992 έγραψε το ποίημα «On the Pulse of the Morning», το οποίο διαβάστηκε στην ορκωμοσία του προέδρου Μπιλ Κλίντον. Το 2000 τιμήθηκε με το Εθνικό Μετάλλιο Τεχνών και το 2011 ο πρόεδρος Ομπάμα της απένειμε το Μετάλλιο της Ελευθερίας. Μετά τον θάνατο του Νέλσον Μαντέλα, ο οποίος είχε διαβάσει το ποίημά της «Still I Rise» κατά την τελετή ορκωμοσίας του το 1994, η Αγγέλου έγραψε το ποίημα «His Day Is Done» προς τιμήν του εκλιπόντα Νοτιοαφρικανού ηγέτη, έπειτα από παραγγελία του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών.
Η Μάγια Αγγέλου πέθανε στις 28 Μαΐου του 2014 στο Γουίνστον-Σάλεμ της Βόρειας Καρολίνας, σε ηλικία 86 ετών. Στα ελληνικά κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πατάκη τα αυτοβιογραφικά της κείμενα «Ξέρω γιατί κελαηδάει το πουλί στο κλουβί» και «Τα δυνατά πουλιά της επαγγελίας».
Πηγές: © SanSimera.gr, Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων
