Του Παναγιώτη Μήλα
[*] 1966. Η «Κόμησσα της Φάμπρικας» των Ασημάκη Γιαλαμά και Κώστα Πρετεντέρη. Με τη Μάρω Κοντού, τον Στέφανο Ληναίο, τον Νίκο Ρίζο και τη Σμάρω Στεφανίδου, στο «Θέατρο Φλορίντα». Από την Παρασκευή 3 Ιουνίου του 1966 έως και την Κυριακή 2 Οκτωβρίου 1966.
[**] 1969. Η «Κόμησσα» στη μεγάλη οθόνη με την Άννα Φόνσου (ως Έφη Τεπεχερλή), τον Στέφανο Ληναίο (ως Χρήστο Δελημάνη, αστυφύλακα), τον Νίκο Ρίζο (ως Χρήστο Δελημάνη, κλεφτάκο) και τη Μαρίκα Κρεββατά (ως Δήμητρα Δελημάνη).
Είχα την τύχη να δω τη θεατρική παράσταση στο «Θέατρο Φλορίντα». Μια μοναδική εμπειρία με κορυφαίους και αγαπημένους ηθοποιούς.
Την ταινία, με την Άννα Φόνσου, την είδα και στον κινηματογράφο, ειδικά σε θερινά σινεμά, αλλά και στην τηλεόραση αμέτρητες φορές. Έχω μάθει απέξω όλες τις ατάκες…
Θυμίζω ότι εκείνα τα χρόνια δεν υπήρχε τηλεόραση, εκείνα τα χρόνια ο κινηματογράφος ήταν η πιο φθηνή διασκέδαση και ασφαλώς δεν υπήρχε η υπερπροσφορά σε εικόνες, ειδήσεις κλπ.κλπ που υπάρχει σήμερα.
Είναι λογικό λοιπόν εγώ που βίωσα εκείνη την εποχή να είμαι σήμερα «κολλημένος» με τους ηθοποιούς που πήραν μέρος στις πρώτες παρουσιάσεις κάποιων κλασικών έργων. Επίσης είναι δύσκολο να αποδεχτώ κάθε απόπειρα επαναπροσέγγισης των έργων αυτών με τη σφραγίδα του …νεοκλασικού.
Το ξέρω πως αυτό που λέω είναι 1.000% λάθος. Όμως έτσι νιώθω…
***
Αυτό αισθάνθηκα όταν έμαθα ότι θα προβληθεί στον Alpha η «Κόμισσα της Φάμπρικας» στο πλαίσιο της σειράς «Νεοκλασικά».
Όμως μπήκα στον πειρασμό να καθίσω μπροστά στη μικρή οθόνη το βράδυ της Παρασκευής 13 Μαΐου 2022.
Ήδη από τη στιγμή που έπεσαν οι τίτλοι άλλαξα κανάλι με το τηλεκοντρόλ… Όμως, έπειτα από ένα πεντάλεπτο γύρισα πάλι στην «Κόμισσα».
Και …στρογγυλοκάθισα.
Η ερμηνεία όλων των ηθοποιών μου θύμιζε τις ερμηνείες των αγαπημένων μας ηθοποιών στις κλασικές ασπρόμαυρες ταινίες.
Είχαν όλοι εξαιρετική άνεση και ερμηνευτική αγνότητα. Έβλεπες την Ελένη Γερασιμίδου και ήσουν σίγουρος ότι είναι η «Δήμητρα Δελημάνη». Οι ηθοποιοί χαίρονταν που βρίσκονταν στο πλατό της «Κόμισσας» και αυτό το εισπράτταμε εμείς οι θεατές.
Δεν υπήρξε ένας που να σε κάνει να πεις «μα καλά, αυτόν τι τον θέλανε»;
Κάθε ήρωα ήθελες να τον δεις και να τον ξαναδείς. Όλοι είχαν το πάθος του ερασιτέχνη και την ποιότητα του επαγγελματία.
Για την «Κόμισσα» είμαι βέβαιος πως όλοι, από αυτόν που ψήνει τον καφέ μέχρι αυτόν που σβήνει τα φώτα όταν όλα έχουν ολοκληρωθεί, ήταν [και είναι] καλά παιδιά.
Είναι σαφές ότι ο Νικορέστης Χανιωτάκης έκανε εξαιρετική επιλογή των συνεργατών του στην πρώτη τηλεοπτική του σκηνοθεσία.
Ο Νικορέστης Χανιωτάκης έφτιαξε την «Ομάδα που κερδίζει»:
Μια φοβερή ομάδα η οποία με έκανε να ξεχάσω και τη θεατρική και την κινηματογραφική «Κόμμισα». Ακόμα και τώρα που το γράφω δεν το πιστεύω…
Το βαρύ φορτίο της δεκαετίας του ’60 ξεπεράστηκε με μια μοναδικής επιδεξιότητας διασκευή του σεναρίου [Πάνος Αμαραντίδης και Ελένη Λευθεριώτη].
Την κινηματογράφηση [Αλέξανδρος Χαντζής], θα τη ζήλευαν οι πρώτοι διδάξαντες.
Το ίδιο ακριβώς συνέβη και στη διεύθυνση φωτογραφίας [Βασίλης Κλωτσοτήρας], όπου το εικαστικό αποτέλεσμα ήταν ένα ακριβό δώρο για τους τηλεθεατές.
Αυτοί που θα έλιωσαν στα πόδια τους χωρίς αμφιβολία ήταν οι βοηθοί του σκηνοθέτη [Στέλλα Χαριτοπούλου και Κυριάκος Κόλλιας]. Όλα στην εντέλεια. Και η παραμικρή λεπτομέρεια.
Έπαιξαν οι ηθοποιοί:
Ελένη Γερασιμίδου [Δήμητρα Δελημάνη, η μαμά του αστυνομικού. Εργάτρια σε εργοστάσιο και μαχητική συνδικαλίστρια], Άκης Σακελλαρίου [ο θείος Αριστείδης, πρώην υπουργός], Νίκος Πουρσανίδης [Χρήστος Δελημάνης, αστυφύλακας], Φιόνα Γεωργιάδη [Σοφία ή Έφη Τεπεχερλή], Γιώργος Κοψιδάς [Χρήστος Δελημάνης, οικολόγος, vegan ακτιβιστής], Ιωάννης Απέργης [Χρήστος Δελημάνης, μικροαπατεώνας, ιδιοκτήτης ενεχυροδανειστηρίου], Ξανθή Γεωργίου [Στάσα, η ζηλιάρα γυναίκα του… ψιλοαπατεώνα], Παναγιώτα Βιτετζάκη [Μπιάνκα Κατακουζηνού, αδελφή της Έφης, θύμα εκβιασμού].
Γιάννης Ζουγανέλης [Διοικητής του αστυνομικού τμήματος], Γιώργος Γιαννόπουλος [προσωπάρχης του εργοστασίου], Μελίνα Βαμβακά [η θεία Ουρανία], Στέλιος Γούτης [βιβλιοπώλης, νοικάρης], Κωνσταντίνος Μαγκλάρας [εραστής, εκβιαστής], Τζωρτζίνα Λιώση [η Ελένη, η εργάτρια που πρώτη μίλησε για την «Κόμισσα»]. Guest star η Ναταλία Δραγούμη [Παναγιώτα ή «Ζίνα». Αστυνομικίνα της Ασφάλειας που «σκοτώνει» για σπιτικό κέικ επειδή …γυμνάζεται και τα καίει].
Συμμετείχαν επίσης: Ανθούλα Ευκαρπίδου [εργάτρια που διαφωνεί με τις απεργίες], Νίνα Έππα [η εκπληκτική Ρωσίδα οικιακή βοηθός], Στέφανος Παπατρέχας [αστυνομικός], Μάριος Μαριόλος, [αστυνομικός], Μιχάλης Ψαλίδας [αστυνομικός].
*
Εκτέλεση Παραγωγής: Αργοναύτες ΑΕ και Παραγωγή: Primavisione ικε.
Τώρα θα μου πείτε: Ποιος ο λόγος να αναφέρω τόσα ονόματα; Μα, είναι απλούστατο: Αυτή η ομάδα πέτυχε – χωρίς να το επιδιώξει – κάτι σπάνιο: Μηδένισε το κοντέρ της «Κόμισσας» και παρουσίασε τις περιπέτειες της Έφης Τεπεχερλή με τέτοιο περίτεχνο τρόπο έτσι ώστε την παρακολουθούσαμε λες και ήταν η πρώτη φορά που τη βλέπαμε…
*Η Φιόνα Γεωργιάδη ήταν «το …κατσιασμένο και φιλάσθενο» κοριτσόπουλο, όπως την είχε περιγράψει ο αστυνόμος Δελημάνης στη μαμά του. Όμως αυτό «το κατσιασμένο» ερμήνευσε με τρόπο απόλυτα επιτυχή τον δύσκολο ρόλο της Τεπεχερλή. Οπωσδήποτε ένας ρόλος υψηλών απαιτήσεων, όσο κι αν φαίνεται εύκολος. Όταν την είδα να υποδύεται τη Σοφία που την λένε Έφη αμέσως σκέφτηκα τον τίτλο: Μια «κόμισσα» αλλά με «Κ» κεφαλαίο…
*Όμως τα εύσημα ανήκουν σε όλη την ομάδα. Το «άθλημα» δεν είναι ατομικό. Είναι ομαδικό. Αν έστω και ένας ρόλος μικρής χρονικής διάρκειας δεν πήγαινε καλά, τότε όλα θα κινδύνευαν σαν χάρτινος πύργος.
*Υπεύθυνος για όλα ο Νικορέστης Χανιωτάκης. Μπορεί να φωνάζει και να ωρύεται μέσα στο περιπολικό ότι είναι αθώος, όμως στην πραγματικότητα έχει την απόλυτη ευθύνη. Μάλιστα ως σκηνοθέτης που σέβεται τον εαυτό του, κάνει ένα στιγμιαίο «πέρασμα» από τη «Φάμπρικα» φορώντας τις χειροπέδες που του χάρισαν οι άντρες του «100» που τον συνέλαβαν με την κατηγορία της …πρώτης σκηνοθεσίας του.
Για να μη λέω όμως μόνο καλά λόγια θα μπορούσα να κατηγορήσω τώρα τον Νικορέστη Χανιωτάκη.
Τον κατηγορώ λοιπόν διότι καθυστέρησε, χωρίς λόγο, να μας κάνει αυτό το τηλεοπτικό δώρο.
Ελπίζω να επανορθώσει γρήγορα το σφάλμα του…
***
[*] Το «Φλορίντα» λειτούργησε από το 1966 έως και το 1972 ως κινηματογράφος και αργότερα ως θέατρο χειμερινό και θερινό με συρόμενη στέγη. Είχε 497 θέσεις και εξώστη. Βρισκόταν στο Πεδίον του Άρεως και επί της Λεωφόρου Αλεξάνδρας 10. Στις αρχές Οκτωβρίου του 1972 γκρεμίστηκε για να γίνει εκεί το Ξενοδοχείο Park.
Το 1966 την «Κόμησσα» την έγραφαν με «η» και όχι με «ι» όπως σήμερα.
Εκείνη τη θεατρική «Κόμησσα» τη σκηνοθέτησε ο Α. Αντωνίου. Τα σπάνια σκηνικά ,ηταν με την υπογραφή του μοναδικού Γιώργου Ανεμογιάννη. Τη μουσική επιμέλεια είχε η Σοφία Μιχαλίτση. Έπαιζαν επίσης: Κώστας Μπαλαδήμας, Νίκος Τσούκας, Μαρία Μπονέλλου, Γιώτα Σοϊμοίρη, Βαγγέλης Σάκαινας, Ανδρέας Μιχαηλίδης, Δημήτρης Ζακυνθινός, Δ. Μπούμπη, Ν. Γεωργίου, Ηλίας Καπετανίδης. Από τις 8 Σεπτεμβρίου 1966 η Ρίτα Μουσούρη στο ρόλο της μητέρας.
***
[**] Και στις αφίσες του ταινίας, η «Κόμησσα» ήταν ακόμα με «η». Η πρεμιέρα έγινε την 1η Ιανουαρίου του 1969. Σκηνοθεσία: Ντίμης Δαδήρας. Σενάριο: Ασημάκης Γιαλαμάς. Φωτογραφία: Νίκος Γαρδέλης. Εταιρία παραγωγής: Καραγιάννης-Καρατζόπουλος. Παραγωγός: Κλέαρχος Κονιτσιώτης.
Ηθοποιοί: Ηθοποιοί: Άννα Φόνσου (Έφη Τεπεχερλή), Στέφανος Ληναίος (Χρήστος Δελημάνης, αστυνομικός), Νίκος Ρίζος (Χρήστος Δελημάνης, ληστής), Μαρίκα Κρεββατά (Δήμητρα Δελημάνη), Γιώργος Γαβριηλίδης (ναύαρχος Παπαθανασίου), Μέλπω Ζαρόκωστα (Bianca Κατακουζηνού), Γιώτα Σοϊμοίρη (Στασούλα), Μαρία Φωκά (Ουρανία), Νίκος Τσούκας (Χρήστος Δελημάνης, κομμουνιστής), Φεφέ Αλιμπέρτη, Δημήτρης Ζακυνθινός, Δέσποινα Μπούμπα, Γιώργος Νέζος, Βαγγέλης Σάκαινας, Χρύσα Κοζίρη, Χριστόφορος Μπουμπούκης, Πέτρος Βούλγαρης, Γιώργος Γρηγορίου, Τάκης Σαμπαζιώτης.
Η ταινία προβλήθηκε τη σαιζόν 1968-1969 και έκοψε 222.129 εισιτήρια. Ήρθε στην 33η θέση ανάμεσα σε 108 ταινίες που γυρίστηκαν εκείνη τη χρονιά.