Του Παναγιώτη Μήλα
Όταν έμαθα ότι το παλιό ιστορικό τυπογραφείο της εφημερίδας «Εμπρός» πρόκειται να γίνει θέατρο πήγα εκεί – στις αρχές του 1989 – για να δω τον χώρο…
Ένα εμβληματικό κτήριο σύμβολο βιομηχανικής αρχιτεκτονικής γεμάτο με τα ίχνη από την προηγούμενη χρήση του: Το ασανσέρ για τη μεταφορά των σελίδων από τον πρώτο όροφο στο ισόγειο, τα μαρμαρένια τραπέζια όπου γινόταν η στοιχειοθεσία, οι τεράστιες [γραφο]μηχανές στοιχειοθεσίας και καθετί που χρησιμοποιούσαν μέχρι και τα μέσα του 1970 για να φτιαχτεί μια εφημερίδα.
Νέοι και παλιότεροι ηθοποιοί μέσα στο χώμα και τη σκόνη έσκαβαν με τα νύχια και έχτιζαν με τα δάχτυλα.
Το Θέατρο «Εμπρός» έπαιρνε σάρκα και οστά με την υπογραφή του Τάσου Μπαντή, της Ράνιας Οικονομίδου και του Δημήτρη Καταλειφού.
Κι άλλοι νέοι ηθοποιοί δούλεψαν σκληρά για να είναι όλα έτοιμα στην πρώτη παράσταση, στο έργο «Σωσμένος» του Έντουαρντ Μποντ, από τον θίασο «Μορφές», στις 2 Μαΐου 1990.
Σκηνοθέτησε ο Τάσος Μπαντής. Τη μετάφραση έκαναν η Θάλεια Ασλανίδου και ο Τάσος Μπαντής. Έπαιξαν οι ηθοποιοί: Ράνια Οικονομίδου, Δημήτρης Καταλειφός, Άννα Μακράκη, Δημήτρης Γιαννακόπουλος, Γιώργος Κέντρος, Κώστας Μπερικόπουλος, Κώστας Κόκλας, Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης, Κ. Αποστολίδης, Δ. Παπαχρήστου. Σκηνικά σχεδίασε ο Πάνος Παπαδόπουλος και μουσική συνέθεσε ο Νίκος Κηπουργός.
Ο πολιτισμός γνώρισε μοναδικές συγκινήσεις στο ιστορικό κτήριο μέχρι και το 2007, τότε που έφυγε από τη ζωή ο Τάσος Μπαντής.
Στη συνέχεια το «Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο Εμπρός» γεννήθηκε από πολίτες που πήραν μέρος στα κοινωνικά κινήματα της εποχής μας. Υπήρξε ένας ανοιχτός, δημόσιος, αυτοδιαχειριζόμενος χώρος με διεθνή απήχηση, καθολικά προσβάσιμος για πάνω από 1000 επισκέπτες την εβδομάδα και ένα πολύμορφο πρόγραμμα εκδηλώσεων.
Στα 10 χρόνια λειτουργίας του εκατοντάδες καλλιτέχνες παρουσίασαν 400 διαφορετικά θεατρικά έργα σε περισσότερες από 2000 παραστάσεις. Έγιναν συναυλίες 450 συγκροτημάτων, εκδηλώσεις ενίσχυσης, κινηματικών πρωτοβουλιών και καλλιτεχνικών ομάδων, πάνω από 300 ομιλίες και διαλέξεις για όλα τα ζητήματα της καθημερινότητας. Εκατοντάδες συνελεύσεις, εκθέσεις, φεστιβάλ ποίησης, λογοτεχνίας, εργαστήρια, μια θάλασσα συναντήσεων και δημιουργίας, μια ανάσα ελευθερίας και έκφρασης στο κέντρο της πόλης.
Από τον «Σωσμένο» του 1990 φτάσαμε στον «Χτισμένο» της Τετάρτης 19 Μαΐου 2021 του 2021.
Ο «Χτισμένος» λοιπόν, μια σύγχρονη τραγωδία η οποία είτε ανέβηκε εν γνώσει του Υπουργείου Πολιτισμού, είτε ανέβηκε εν αγνοία του είναι οπωσδήποτε κορυφαία τραγωδία. Ο Πολιτισμός στα χειρότερά του. Η απόλυτη ντροπή.
Σε ρόλο μοναδικού πρωταγωνιστή: Οι τσιμεντόλιθοι, τα ντουβάρια, τα τούβλα…
Τη στιγμή που ο Πολιτισμός δέχεται χτυπήματα από παντού ήρθε και το «σφράγισμα» του «Εμπρός» για να δώσει τη χαριστική βολή.
Ας ελπίσουμε ότι κάποιος από εκείνους που με τα λόγια τους ισχυρίζονται ότι κόπτονται για τον Πολιτισμό να δράσει ακαριαία και να δώσει εντολή ώστε να γκρεμιστεί άμεσα «Το τείχος του αίσχους» και ο χώρος του «Εμπρός» να παραμείνει μια ανοιχτή πολιτιστική κυψέλη.
