12.5 C
Athens
Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2025

Τα 14 κίνητρα και το ψυχολογικό προφίλ των εφήβων σε περιπτώσεις κακοποίησης ζώων

 

Συντάκτης: Παναγιώτης Διαμαντής / Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Πέρα από τη γενική και εκτεταμένη αλλά… νόμιμη κακοποίηση των ζώων (στις εγκαταστάσεις εκτροφής, στα σφαγεία, στα εργαστήρια, στα τσίρκα, στα δελφινάρια κ.λπ.), για την οποία σπάνια γίνεται λόγος και διαμαρτυρία, υπάρχει και η κακοποίηση των ζώων που ζουν κοντά μας. Αυτή η κακοποίηση διακρίνεται σε ενεργητική (που γίνεται από πρόθεση) και παθητική (που οφείλεται σε αδυναμία ή άγνοια).

Σήμερα θα παρουσιάσουμε τα κίνητρα της ενεργητικής κακοποίησης ζώων από ανθρώπους, όπως τα κατέγραψε ο Δημήτριος Δούκας (κτηνίατρος, διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας) στο κείμενό του με τίτλο «Τα κίνητρα και το ψυχολογικό προφίλ των δραστών σε περιπτώσεις κακοποίησης ζώων» που δημοσιεύτηκε στον συλλογικό τόμο «Ο άνθρωπος και τα άλλα ζώα» σε επιμέλεια Άννας Λυδάκη (εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2018). Γράφει ο κ. Δούκας:

Η ποικιλομορφία των πράξεων ενεργητικής κακοποίησης συνδέεται με αντίστοιχη ποικιλομορφία στα κίνητρα των δραστών, τα σημαντικότερα εκ των οποίων είναι:

1 Για έλεγχο ή διαμόρφωση της συμπεριφοράς ή εξάλειψη ανεπιθύμητων χαρακτηριστικών ενός ζώου («εκπαίδευση»).

2 Προς τιμωρία ή εκδίκηση για «σφάλμα» από μέρος του ζώου («απονομή δικαιοσύνης») και για εκφοβισμό-«παραδειγματισμό» άλλων ζώων.

3 Για «προστασία»-απαλλαγή του ζώου από μεγαλύτερη ταλαιπωρία (δράστης σε ρόλο «λυτρωτή»).

4 Για προφύλαξη της ανθρώπινης κοινωνίας από «κινδύνους» (υπαρκτούς ή μη) προερχόμενους από τα ζώα, π.χ. προστασία ευάλωτων ανθρώπων από την επιθετικότητα ζώων, αποτροπή διασποράς ζωανθρωπονόσων (δράστης σε «κοινωνική αποστολή»).

5 Για την ικανοποίηση μιας προκατάληψης κατά ενός είδους ή φυλής ζώου, π.χ. μαύρες γάτες (αυτό εξαρτάται από το κοινωνικό και το πολιτισμικό υπόβαθρο που καθιστά αποδεκτή ή ανεκτή την κακοποίηση των συγκεκριμένων ζώων, και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις με τελετουργικό τρόπο).

6 Για τον εκβιασμό ενός φυσικού προσώπου (κάτοχος του ζώου, φροντιστής κ.λπ.) με στόχο τον έλεγχο της συμπεριφοράς αυτού ή/και την αποκόμιση συγκεκριμένου υλικού ή άλλου είδους οφέλους.

7 Για λόγους εκδίκησης και τιμωρίας του ιδιοκτήτη (αυτοδικία μέσω της καταστροφής περιουσιακού στοιχείου).

8 Μετατόπιση της εχθρότητας από ένα ισχυρότερο φυσικό πρόσωπο προς ένα ζώο (που δεν έχει σχέση με το φυσικό πρόσωπο). Για παράδειγμα, ορισμένοι έφηβοι-θύματα ενδοσχολικού εκφοβισμού (bullying) μετατρέπονται σε θύτες βασανίζοντας ζώα, όταν τους το επιτρέψουν οι συνθήκες.

9 Προς ενίσχυση των επιθετικών δεξιοτήτων ενός ατόμου («ζώο-σάκος του μποξ») και για επίδειξη της ισχύος του.

10 Για λόγους πρόκλησης σοκ-εντυπωσιασμού, προκειμένου να κερδηθεί η αποδοχή-δημοφιλία στην ομάδα/κοινότητα, ακόμη και η συμπόνια τρίτων προσώπων.

11 Μίμηση ισχυρότερου προσώπου της οικογένειας ή του κοινωνικού περίγυρου.

12 Σαδιστικά κίνητρα («χαιρέκακη συμπεριφορά») και για επίδειξη εξουσίας-κυριαρχίας και πλήρους ελέγχου στον αδύναμο («αφέντης σε ζώο-σκλάβο»).

13 Σεξουαλικά κίνητρα (κτηνοβασία και κάθε είδους σεξουαλικές πρακτικές με ζώα, ανάμεσα στις οποίες και σαδιστική σεξουαλική κακοποίηση ζώων).

14 Επαγγελματική δραστηριότητα, για την απόκτηση οικονομικών και κάθε είδους υλικών κερδών (μη σύννομες μορφές εμπορικής εκμετάλλευσης των ζώων).

Η κακοποίηση ζώων από παιδιά προσχολικής ηλικίας (κάτω των 6 ετών) συνιστά κυρίως συμπεριφορά περιέργειας με στόχο τη διερεύνηση.

Ουσιαστικά, δεν συνδέεται με σκοπιμότητα εκ μέρους των παιδιών, αλλά με το γεγονός ότι αυτά δεν έχουν αποκτήσει ακόμη τις βασικές γνώσεις σχετικά με την κατάλληλη μεταχείριση των ζώων.

Αντιθέτως, η ενεργητική κακοποίηση ζώων από ανήλικους ηλικίας άνω των 6 ετών (παιδιά σχολικής ηλικίας και εφήβους) είναι εκούσια συμπεριφορά δηλωτική μη φυσιολογικής ανάπτυξης, έχει καταγραφεί σε όλες τις ανθρώπινες κοινωνίες και συναντάται σε περιβάλλοντα όπου εκδηλώνονται κάθε μορφής βίαιες συμπεριφορές.

Πρόκειται για πράξεις βίας εναντίον του ίδιου του παιδιού (σωματική, συναισθηματική, σεξουαλική παιδική κακοποίηση) ή εναντίον άλλων προσώπων της οικογένειας (κακοποίηση συντρόφου, κακοποίηση ηλικιωμένων, οικονομική εκμετάλλευση).

Μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο βίας εντάσσονται και οι πράξεις ενδοσχολικού εκφοβισμού. Τόσο οι θύτες όσο και τα θύματα του ενδοσχολικού εκφοβισμού μπορεί να προχωρούν σε πράξεις κακοποίησης ζώων.

Τέλος, ειδικά στους εφήβους η κακοποίηση των ζώων συσχετίζεται με προβλήματα σχολικής φοίτησης, καθώς και αντικοινωνικές συμπεριφορές-παραβατικές πράξεις, όπως η συμμετοχή σε συμμορίες και οι κλοπές.

Η κακοποίηση των ζώων από παιδιά και εφήβους στις περισσότερες περιπτώσεις συνιστά σχετικά βραχείας διάρκειας συμπεριφορά.

Ωστόσο, σε ένα ποσοστό παιδιών και εφήβων είναι παρατεταμένη, αποτελώντας κλινική εκδήλωση συγκεκριμένων παιδοψυχιατρικών διαταραχών.

● Το μικρό αυτό απόσπασμα ίσως παρακινήσει κάποιους γονείς -ειδικά γονείς εφήβων- να ανατρέξουν στο πλήρες κείμενο του κ. Δούκα στο βιβλίο που αναφέραμε. Το συνιστώ ανεπιφύλακτα.

Διαταραχή 1
Η κακοποίηση ζώων από εφήβους έχει συσχετιστεί τόσο με περιστασιακή ή χρόνια χρήση διαφόρων εθιστικών ουσιών (π.χ. αλκοόλ, οπιοειδή και λοιπά ναρκωτικά) όσο και με τη διαταραχή ενασχόλησης με τυχερά παιχνίδια (παθολογικός τζόγος).

Αυτές οι συμπεριφορές συνυπάρχουν μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο διαπροσωπικής βίας και κάθε είδους παραβατικής δραστηριότητας.

Διαταραχή 2
Πρόκειται για διαταραχή που περιλαμβάνει ποικίλο εύρος από μη φυσιολογικές συμπεριφορές του παιδιού, όπως το να προκαλεί βανδαλισμούς, να ψεύδεται συνεχώς χωρίς να επιδιώκει συγκεκριμένο όφελος και να είναι επιθετικό προς τα άλλα παιδιά.

Η ενεργητική κακοποίηση ζώων αποτελεί μία από τις πιο βασικές εκδηλώσεις της συγκεκριμένης διαγωγής μαζί με την τάση του παιδιού να ανάβει φωτιές, καθώς και τη νυκτερινή ενούρησή του στο κρεβάτι (οι τρεις αυτές συμπεριφορές περιγράφονται ως «τριάδα του Mac Donald»).

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -