Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Το θέατρο είχε πάντα τους δικούς του στυλοβάτες. Όλες τις εποχές. Τους καλλιτέχνες εκείνους που εργάζονται άοκνα και ακατάπαυστα. Που ερευνούν εις βάθος τους χαρακτήρες που υποδύονται. Που αφιερώνονται και αφοσιώνονται. Mετωπικά και γενναιόδωρα. Η ενέργειά τους αδιάλειπτη.
Ακάματοι, ακατάβλητοι, ακαταπόνητοι. Δεν είναι ηθοποιοί εξωφύλλων αλλά αξίας και δη εγνωσμένης. Προτεραιότητά τους αποτελεί η τέχνη τους. Αυτό ακριβώς είναι ο Δημήτρης Ήμελλος. Άμεμπτος και ακέραιος.
Υπόδειγμα ήθους, ευμάθειας και εργατικότητας. Συνδυάζει το δυναμισμό με το δημιουργικό και ευρύ πνεύμα. Την ωριμότητα με το ταλέντο.
Την ευσυνειδησία και την ευρυμάθεια με τη συνεχή άσκηση και εξάσκηση. Αστόλιστος, δωρικός, στιβαρός, μεστός.
Ο Δημήτρης Ήμελλος είναι άνθρωπος εύχαρις, ευμενής και καλοπροαίρετος. Ματαμόρ, Μούχλας, Σάτιν, Ραγκόζιν, κουρέας στο “Ύστατο Σήμερα”, Γκιμπς στο “Θερμοκήπιο” είναι μερικές μόνον από όσες δικές του στιγμές αγαπήσαμε. Ποτέ δεν είναι ο ίδιος. Ποτέ δεν υποκύπτει σε μανιέρες, ευκολίες και εκπτώσεις.
Γι’ αυτό ανυπομονούμε για τη χειμερινή θεατρική περίοδο. Διότι θα είναι ένας από τους πυλώνες των παραστάσεων του ανακαινισμένου “Ακροπόλ”. Ήτοι, θα κρατάει πρωταγωνιστικό ρόλο στον “Ερωτόκριτο” και στον “Ηλίθιο”. Σε σκηνοθεσία και τα δύο έργα του Στάθη Λιβαθινού.
Ο Δημήτρης, Ναξιώτης στην καταγωγή, από το τρανό χωριό Φιλώτι κι από τη μαρμάρινη Απείρανθο, ποτέ δεν επιστρέφει με άδεια δίχτυα αλλά κι αν αυτό πρόκειται να συμβεί, δεν τον αποτρέπει από το να βγει για ψάρεμα.
“Κάπου εκεί μέσα βαθιά, ανάμεσα στον κόσμο βρίσκεται το “έτερον ήμισυ” του ηθοποιού”, μας λέει. Και να ξέρετε, δεν κοιτάζει ποτέ πίσω να δει αν έρχεται η Ευρυδίκη του από τον Άδη, γιατί τότε τζάμπα ο κόπος, αγαπητοί θεατές…
Ακολουθεί συνέντευξη.
Τη φωτογράφηση πραγματοποίησε ο Αντώνης Ψαρράς.
Γεννηθήκατε στην Αθήνα αλλά κατάγεστε από τη Νάξο. Θέλετε να μου μιλήσετε για την καταγωγή σας;
* Και οι δύο μου γονείς είναι από τη Νάξο, ο πατέρας μου από το Φιλώτι και η μητέρα μου από την Απείρανθο. Είναι ένα μέρος που θα επισκεφθώ τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Για μένα οι Κυκλάδες είναι η Νάξος.
Υπάρχει κάποια όμορφη ανάμνηση από την παιδική σας ηλικία, που μπορείτε να μοιραστείτε με το cat is art;
* Το πρωινό ξύπνημα για να πάρουμε το πλοίο για τη Νάξο είναι συνδεδεμένο με αυτό που ονομάζω ευτυχία. Τα τελευταία 13 χρόνια το ξαναζώ παρέα με το γιο μου.
Πότε και πώς εκδηλώθηκε η κλίση σας για την τέχνη, και δη για την υποκριτική;
* Δεν προέρχομαι από αυτό που λέμε καλλιτεχνική οικογένεια. Πάντως μου άρεσε να ακούω συχνά τη μητέρα μου να τραγουδάει. Σύχναζα ωστόσο και στην εκκλησία, μιας και ο παππούς μου ήταν ο παπάς του χωριού και καμιά φορά τον βοηθούσα στη λειτουργία ή μου άρεσε να τον ακούω να ψέλνει ή να μας λέει ιστορίες. Στη Σχολή Αναβρύττων που φοίτησα οικότροφος στα γυμνασιακά μου χρόνια βρέθηκα στη θεατρική ομάδα που επιμελείτο τότε ένας παιδαγωγός ονόματι Γιώργος Πνευματίκας, και έτσι ήρθε η πρώτη μου επαφή με το θέατρο στις μαθητικές παραστάσεις και μάλιστα με έργα κλασικών συγγραφέων, ενώ μέχρι τότε οι μόνες επισκέψεις μου στο θέατρο ήταν σε επιθεωρήσεις και μια-δυο φορές στην Επίδαυρο. Η απόφαση βέβαια για την υποκριτική ήρθε πολύ αργότερα, στα 25 μου χρόνια και καθορίστηκε από τη συνάντησή μου με τον Στάθη Λιβαθινό.
Ποιοι άνθρωποι σας συμπαραστάθηκαν και σας παρότρυναν να ακολουθήσετε το δρόμο του θεάτρου;
* Ο Στάθης Λιβαθινός με παρότρυνε να συνεχίσω τις σπουδές μου στο Κρατικό Ινστιτούτο της Μόσχας, ενώ η μητέρα μου με στήριξε οικονομικά για να το κάνω.
Ποια φράση δασκάλου ή σκηνοθέτη σας σάς έχει μείνει ως παρακαταθήκη;
* Στο Κρατικό Ινστιτούτο της Μόσχας θήτευσα στο τμήμα σκηνοθεσίας του Λεονίντ Ε. Χέιφιτς. Μας έλεγε: Ένας άνθρωπος σκοτώνει τον πατέρα του, γίνεται βασιλιάς, παντρεύεται τη μάνα του, κάνει τέσσερα παιδιά μαζί της και στο τέλος τυφλώνεται. Το ερώτημα είναι: Κι εμένα τι με νοιάζει; Αυτό καλούμαστε να απαντήσουμε στη σκηνή.
Έχετε αισθανθεί ποτέ τη σκηνή ως μια δοκό ισορροπίας;
* Η σκηνή είναι πάντα μια δοκός ισορροπίας, αφού η δουλειά του ηθοποιού δημιουργείται τη στιγμή εκείνη και μπροστά στα μάτια του θεατή. Συμβαίνει τώρα, όπως και η ζωή.
Ποιο πρέπει να είναι το “έτερον ήμισυ” ενός ηθοποιού;
* Η δουλειά στην πρόβα είναι η προετοιμασία γα να συμβεί η συνάντηση των ανθρώπων της σκηνής με τους ανθρώπους της πλατείας. Κάπου εκεί μέσα βαθιά, ανάμεσα στον κόσμο βρίσκεται το “έτερον ήμισυ” του ηθοποιού.
Υπάρχει “Βυθός” στην ελληνική κρίση; Ιδιαίτερα όσον αφορά τον πολιτισμό;
* Ο “Βυθός” υπάρχει στην ελληνική πίστη και όχι στην ελληνική κρίση.
Η επόμενη μέρα από το “ύστατο σήμερα” ποια προβλέπετε να είναι για το ελληνικό θέατρο;
* Η κρίση μάς κάνει να δούμε ότι απομακρυνθήκαμε ο ένας από τον άλλο. Δεν μας μένει παρά να ξαναανταμώσουμε. Το θέατρο, όπως και κάθε μορφή τέχνης, είναι ιδανικοί χώροι για να φιλοξενήσουν τέτοια “reunion”. Έτσι και το ελληνικό θέατρο, θα αναγκαστεί κι αυτό να επιστρέψει εκεί απ’ όπου απομακρύνθηκε, δηλαδή στον ελληνικό λαό, ό, τι κι αν σημαίνει αυτό.
Υπάρχει “αγώνας άγονος”;
* Για να πάρεις πίσω την Ευρυδίκη σου από τον Άδη, μόνον ένας τρόπος υπάρχει: να μην κοιτάξεις ποτέ πίσω να δεις αν έρχεται, γιατί τότε τζάμπα ο κόπος.
Είστε ο πρώτος ηθοποιός που τιμήθηκε με το βραβείο Χορν. Πόσο βαρύς είναι ο “σταυρός του Δημήτρη Χορν”;
* Δεν μπορεί να είναι βαρύς ο σταυρός ενός τόσο ανάλαφρου ανθρώπου.
Ο “Ερωτόκριτος” είναι ένα έργο για την τιμή, τη φιλία, τη γενναιότητα, το κουράγιο. Πόσο μετράνε αυτές οι αξίες σήμερα;
* Στον “Ερωτόκριτο” υπάρχει και Σταύρωση και Ανάσταση. “Ακούσετε του έρωτα θαμάσματα τα κάνει, εισέ θανάτους εκατό όσοι αγαπούν τους βάνει.” Στην παιδική μας ηλικία κρύβεται ένα από τα μυστικά της ζωής.
Γιατί θεωρούμε “Ηλίθιο” τον αγνό άνθρωπο, αυτόν που αγαπάει, που εμπιστεύεται; O Ραγκόζιν γιατί αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στο μίσος και στην αγάπη;
* Ίσως γι αυτό και θεωρούμε ‘Ηλίθιο” τον Μίσκιν, γιατί παραμεγαλώσαμε, παραπλανηθήκαμε και μάθαμε να θεωρούμε αλήθεια το ψέμα, και την αλήθεια ασθένεια. Ο Ραγκόζιν είναι κι αυτός παιδί σαν τον Μίσκιν, απλώς είναι το “κακό παιδί”.
Ο πολιτισμός έχει ανάγκη το χθες εξίσου με το σήμερα;
* Αυτό σημαίνει πολιτισμός: “Συνέχεια”. Δεν είναι όμως πάντα εφικτό.
Το γεγονός ότι ως ηθοποιός πρέπει κάθε βράδυ να κρατάτε ζωντανό το ρόλο, είναι για σας πίεση ή πρόκληση;
* Θα ήταν ψέμα αν έλεγα, πως νιώθω συνεχώς καλά στη σκηνή. Είναι φορές που μού ‘ρχεται να το βάλω στα πόδια. Αλλά το ενδεχόμενο να γυρίσει κανείς με άδεια δίχτυα δεν τον αποτρέπει και από το να πάει για ψάρεμα.
Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας λογοτέχνες και θεατρικοί συγγραφείς; Το αγαπημένο σας βιβλίο;
* Ως αναγνώστης δεν νιώθω ποτέ τόσο πλήρης όσο όταν διαβάζω Παπαδιαμάντη.
Τι μπορεί να σας φέρει δάκρυα στα μάτια και τι σας κάνει να γελάτε αυθόρμητα;
* Η αθωότητα και η ομορφιά μου προξενούν και τα δύο μαζί.
Ποια είναι η σχέση σας με τα ζώα; Έχετε κατοικίδιο;
* Για να έχω κατοικίδιο πρέπει να έχω οικία κι εγώ είμαι όλη μέρα στους δρόμους…
* Το cat is art ευχαριστεί τον Αντώνη Ψαρρά για τη φωτογράφηση.
