Σε παλιότερα σημειώματά μας είχαμε αναφερθεί σε patent troll, δηλαδή σε εταιρείες που κατά συνήθεια ενάγουν άλλες εταιρείες για οριακά ως ανύπαρκτα θέματα ευρεσιτεχνιών με σκοπό να αποκομίσουν σημαντικά κέρδη χωρίς η αντίδικη πλευρά να έχει στην πραγματικότητα προβεί σε εμφανή παραβίαση της νομιμότητας. Στα δικά μας τώρα δηλαδή αναφορικά με το copyright και των δικαιωμάτων επί φωτογραφικών έργων είναι γνωστό ότι υπάρχουν εταιρίες οι οποίες σκανάρουν με εργαλεία αναζήτησης το διαδίκτυο, ερευνώντας για μη εξουσιοδοτημένη χρήση που σχετίζεται με ανάρτηση έργων γνωστών δημιουργών – φωτογράφων στο προκείμενο. Μόλις διαπιστώσουν κάτι τέτοιο ενεργοποιούν νομικές υπηρεσίες απαιτώντας άμεσο εξωδικαστικό συμβιβασμό υπό την απειλή αγωγών κ.λπ. Οι πρακτικές αυτές είναι εντός νομικού πλαισίου αν και η μεθοδολογία που ακολουθούν συχνά προκαλεί αντιπάθειες για την επιθετικότητα καθώς και το υπερβολικό ύψος των απαιτήσεων ειδικά κατά μικρών (σε οικονομικό μέγεθος) αντιδίκων.
¨Όλα αυτά ως μακρά εισαγωγή και να μπούμε στο πνεύμα της είδησης που αυτές τις ημέρες σαρώνει το διαδίκτυο και ενδιαφέρει το φωτογραφικό χώρο. Να πώς έχουν τα γεγονότα και η μικρή (γερμανική) ιστορία μας. Το 2012 μια ηλικιωμένη Γερμανίδα αποφάσισε να ανακαινίσει το σπίτι και μεταξύ άλλων, αγόρασε μια ταπετσαρία με φωτογραφική απεικόνιση που δείχνει έναν πέτρινο τοίχο. Τρία χρόνια πιο μετά η υπερήλικη κυρία χρειαζόταν πλέον βοήθεια στην καθημερινότητά της και πήγε να μείνει μαζί με την εγγονή της. Επειδή χρειαζόταν χρήματα για τις αυξημένες ιατρικές φροντίδες σκέφθηκε να αναθέσει στην εγγονή να νοικιάσει την οικία με την ταπετσαρία σαν AirBnB και να το διαφημίσει στις αντίστοιχες ιντερνετικές πλατφόρμες. Οκτώ ολόκληρα χρόνια μετά δηλαδή το 2023 η εγγονή της Γερμανίδας γηραιάς κυρίας έλαβε μια ειδοποίηση από καναδική εταιρεία που ειδικεύεται σε αναζήτηση παραβιάσεων φωτογραφικού copyright με τον ισχυρισμό ότι η απεικόνιση του εσωτερικού της οικίας στην πλατφόρμα ενοικίασης αποτελούσε δημοσίευση και ως εκ τούτου βάση για διεκδίκηση αποζημίωσης για παράνομη χρήση.
Η Γερμανίδα εγγονή που διαχειρίζεται την περιουσία της γιαγιάς της σοκαρισμένη θεώρησε ότι τη στιγμή που νόμιμα είχε αποκτήσει την ταπετσαρία για την οποία ο δημιουργός, ένας Γερμανός φωτογράφος ονόματι Stefan Bohme, είχε κανονικά εκχωρήσει τα δικαιώματα στην εταιρεία παραγωγής ταπετσαριών. Εξ όσων έχουν γίνει ως σήμερα γνωστά, ο εν λόγω φωτογράφος συνηθίζει να ενάγει ανύποπτους χρήστες των ταπετσαριών που έχουν κάνει το λάθος να αναρτήσουν φωτογραφίες των εσωτερικών των σπιτιών τους, βέβαιοι ότι δεν διαπράττουν καμία παρανομία. Το θέμα είναι επίσης ότι ο εν λόγω έχει καταφέρει να αποσπάσει μια πρωτοβάθμια ευνοϊκή γι’ αυτόν απόφαση από το πρωτοδικείο της Κολωνίας αν και εισέπραξε απορριπτικές αποφάσεις σε άλλα γερμανικά πρωτοδικεία στη Στουτγάρδη και το Ντίσελντορφ. O δικομανής φωτογράφος ισχυρίζεται ότι δεν έχει εξουσιοδοτήσει δημόσια αναπαραγωγή των έργων του και η ανάρτηση στις γνωστές πλατφόρμες στην πραγματικότητα αποτελεί αυτό ακριβώς. Επειδή το επίδικο αντικείμενο κινείται κυριολεκτικά στα όρια της προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας η περίπτωση Bohme έχει επισύρει πολλά σχόλια που επικρίνουν την “oριακή” διεκδίκηση copyright για κάτι που έχει ήδη εκχωρήσει τα δικαιώματα.
Την ίδια στιγμή οι εναγόμενοι αφενός δεν είχαν καμία πρόθεση εκμετάλλευσης του έργου του και τελικά το υποτιθέμενο έργο δεν έχει ένδειξη ότι προστατεύεται με κάποιο σύμβολο ή credit line ούτε το περιεχόμενό του δείχνει ότι πρόκειται για πρωτότυπη φωτογραφία. Θα μπορούσε άνετα να ήταν γραφισμός ή εικόνα σχεδιασμένη στo illustrator. Kαι ως τελείως αναπαραστατική εικόνα δοκιμάζει στα άκρα την έννοια της πρωτοτυπίας που οφείλει να έχει ένα έργο προστατευόμενο με copyright. Eν τέλει μπορεί να θεωρηθεί ότι με την εκχώρηση των δικαιωμάτων σε εταιρεία παραγωγής ταπετσαρίας ως διακοσμητικό είδος είχε αποξενωθεί από κάθε άλλο δικαίωμα με τον ίδιο τρόπο που ένας ζωγράφος εκποιώντας έναν πίνακα ελλείψει άλλης συμφωνίας θεωρείται ότι έχει εκχωρήσει στον αγοραστή το σύνολο των δικαιωμάτων επί του έργου. Δείτε τα επικριτικά σχόλια για την καταχρηστική συμπεριφορά του Bohme εδώ.
Copyright Troll – Γερμανός φωτογράφος οδηγεί τα πνευματικά δικαιώματα στα άκρα
